INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4 Temat: Badanie wpływu obciąŝenia (wysiłku fizycznego) na parametry fizjologiczne organizmu oraz na szybkość zuŝywania powietrza w aparatach powietrznych 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest wykazanie wpływu dodatkowego obciąŝenia i wzrostu wysiłku fizycznego na czas pracy w aparacie powietrznym nadciśnieniowym oraz określenie stopnia cięŝkości pracy w aparacie powietrznym poprzez oszacowanie wydatku energetycznego. 2. Sprzęt i aparatura wykorzystywane w ćwiczeniu: - aparat powietrzny normalnociśnieniowy (butla - 6 litrów, 300 at) z maską, - ergospirometr START 2000M, - komputer z oprogramowaniem Ergo2K i drukarką, - bieŝnia treningowa, - waga laboratoryjna, - termometr, barometr, higrometr 3. Przebieg ćwiczenia: a) wpisanie daty, grupy i danych uczestników ćwiczenia do karty pomiarowej, b) sprawdzenie warunków atmosferycznych panujących w pomieszczeniu laboratoryjnym (temperatura, ciśnienie i wilgotność) i wpisanie wyników odczytów do karty pomiarowej, c) dokonanie pomiaru wagi osób ćwiczących, d) wpisanie odpowiedzi do tabeli z pytaniami w karcie pomiarowej, e) sprawdzenie kompletności aparatu powietrznego oraz włączenie komputera wraz z oprogramowaniem, f) załoŝenie pulsometru (nadajnika Polar) na klatkę piersiową ćwiczącego, po uprzednim pokryciu elektrod Ŝelem do USG, g) załoŝenie pasa z ergospirometrem przez wykonującego ćwiczenie, h) uruchomienie programu Ergo2K* (*dokładny sposób postępowania po uruchomieniu programu zawarty jest w pkt.4 ), i) włączenie ergospirometru, j) wprowadzenie danych dotyczących warunków otoczenia, k) kalibracja objętości* (*dot. tylko grupy która wykonuje ćwiczenie jako pierwsza w danym dniu) l) wprowadzenie danych osoby ćwiczącej, m) podanie poszczególnych faz badania zgodnie z poleceniami prowadzącego, n) rozpoczęcie badania w spoczynku (ćwiczący zajmuje pozycje siedzącą na stołku laboratoryjnym i nie wykonuje Ŝadnych czynności oraz nie prowadzi rozmów), o) po upływie ustalonego czasu badania w spoczynku, ćwiczący zakłada aparat powietrzny na plecy, podłącza go do maski i zajmuje miejsce na bieŝni treningowej, p) uruchomienie bieŝni z załoŝoną wcześniej prędkością i przeprowadzenie pomiarów w czasie wysiłku, q) po upływie ustalonego czasu zejście ćwiczącego z bieŝni oraz wykonanie dalszych pomiarów w czasie spoczynku, r) zakończenie badania, zdjęcie aparatu powietrznego i ergospirometru, dezynfekcja maski oraz przekazanie jej kolejnej osobie ćwiczącej, s) rozpoczęcie wykonywania ćwiczenia przez kolejnego ćwiczącego zgodnie z punktami d) - g) oraz l) r)
t) po zakończeniu ćwiczenia przez wszystkich ćwiczących zakręcenie zaworu butli, wyłączenie zasilania bieŝni, sprawdzenie porządku na stanowisku, wydruk wyników oraz oddanie prowadzącemu karty pomiarowej do podpisu 4. Obsługa programu Ergo2K Widok interfejsu programu wygląda następująco: Składa się on zasadniczo z dwóch części rozdzielonych tzw. spliter em. W części pierwszej zawarte są widoki, zawierające wykresy parametrów obliczanych podczas badania. Ilość widoków ustala się w opcjach programu. MoŜna wyświetlić maksymalnie 4 widoki. W części drugiej znajduje się tabelka zawierająca wartości wybranych parametrów z kolejnych chwil badania. To jakie parametry będą tu wyświetlane, oraz z których momentów, ustala się w opcjach widoku tabeli. Ergospirometr umoŝliwia pomiar takich parametrów fizjologicznych jak: BF [1/min] HR [1/min] MET = VO2/kg/3,5 MV [litr/min] TE [s] TI [s] TTOT [s] TV [litr] TI/TE [%] TI/TTOT [%] częstotliwość oddechowa; częstość czynności serca na minutę; jednostka metabolizmu; wentylacja minutowa objętość powietrza, jaką pacjent przewentylował płuca w ciągu 1 minuty. Parametr liczony jest jako iloczyn liczby oddechów (BF) i objętości pojedynczego oddechu (TV) mierzonej w czasie wydechu. czas wydechu; czas wdechu; czas trwania całego cyklu oddechu; objętość pojedynczego oddechu; stosunek czasu trwania wdechu do czasu trwania wydechu; stosunek czasu trwania wdechu do czasu trwania całego cyklu;
WATT [W] SpO2 BR [%] VET_SUM [L] TV_TE [L/s] obciąŝenie; saturacja (nasycenie krwi tlenem); rezerwa oddechowa; ilość przewentylowanego powietrza; Stosunek parametru TV do TE; Po uruchomieniu programu i włączeniu ergospirometru naleŝy korzystając z okna dialogowego Dane pacjenta dostępnego po wybraniu polecenia Dane pacjenta (menu Plik). Okno zawiera zestaw pól, w których naleŝy wpisać informację zgodną z etykietą znajdującą się przy kaŝdym polu. Opcje programu to informacje potrzebne do prawidłowego przeprowadzenia badania. Dotyczą one parametrów transmisji danych pomiędzy ergospirometrem a komputerem, oraz parametrów badania. Opcje badania dostępne są w menu Narzędzia Wybierając polecenie Warunki otoczenia pojawi się okno dialogowe dotyczące panujących podczas badania warunków zewnętrznych Po wybraniu polecenia Kalibracja objętości z podmenu Kalibracja w menu Narzędzia i ewentualnym uaktualnieniu panujących warunków atmosferycznych (jeśli pojawi się dotyczące tegoŝ okno dialogowe), pojawi się okno dialogowe jak na rysunku poniŝej.
Przed rozpoczęciem kalibracji naleŝy oczywiście podłączyć pompę kalibracyjną do głowicy spirometrycznej, która jest poprawnie zamocowana na złączu przewodu powietrznego. Kalibrację rozpoczynamy klikając na przycisk Start i wykonujemy równomierne ruchy tłokiem pompy kalibracyjnej. W polu Współczynnik kalibracyjny wyświetlany jest ostatni poprawny współczynnik kalibracyjny, a w Liczba manewrów równomiernych ilość ruchów zaakceptowanych przez program. W oknie objętość manewrów wyświetlane są słupki, których wysokość świadczy o objętości przeprowadzanego manewru. Ilość słupków odpowiada liczbie wyświetlonej w polu Liczba manewrów równomiernych. Na dole okna znajduje się pole, w którym wyświetlane są komunikaty podpowiadające, ułatwiające proces kalibracji. Gdy w polu tym pojawi się informacja, Ŝe kalibracja została wykonana poprawnie, kończy to proces kalibracji objętości. Gdy zaznaczymy pole Uwzględniaj naleŝne w Tabeli, w tabeli wartości parametrów (pojawiającej się pod wykresami), które mają naleŝne, będą wyświetlane kolorem zaleŝnym od relacji wartości i naleŝnej. JeŜeli wartość parametru znajduje się w przedziale wartości minimalnej i maksymalnej naleŝnej, wówczas komórka ma kolor biały. Jeśli wartość wyświetlana jest z przedziału (dolna wartość naleŝnej 10% dolnej wartości naleŝnej) (górna wartość naleŝnej + 10% górnej wartości naleŝnej), wówczas komórka ma kolor Ŝółty. JeŜeli wartość parametru przekroczy nawet ten przedział, wtedy komórka ma kolor czerwony. Okno dialogowe dotyczące faz badania wywoływane jest poleceniem Fazy badania z menu Badanie. Polecenie to jest dostępne tylko w przypadku otwartego dokumentu (nowe badanie lub badanie otwarte z pliku). Wygląd tego okna jest pokazany na rysunku poniŝej:
Fazy badania zawierają informacje na temat parametrów testu, z czasu całego badania. Informacje te to: nazwa fazy, jej czas trwania, obciąŝenie jakiemu został poddany pacjent, oraz prędkość i nachylenie bieŝni (gdy jest ona wykorzystywana w badaniu). Badanie moŝe składać się z dowolnej ilości faz. 5. Uwagi: - ćwiczący zobowiązani są do wykonywania ćwiczenia w stroju sportowym, - w czasie spoczynku osoba ćwicząca powinna unikać jakichkolwiek ruchów oraz rozmów, 6. W sprawozdaniu naleŝy umieścić: - cel i krótki opis ćwiczenia, - schemat blokowy stanowiska, - obliczenia czasu ochronnego działania aparatu dla kaŝdego ćwiczącego w czasie pracy i spoczynku, - wnioski i analizę wyników pomiarów parametrów fizjologicznych