Waldemar Machała. Wykład nr 1 Anestezjologia

Waldemar Machała Anestezjologia. Zagadnienia prawne związane z funkcjonowaniem oddziału anestezjologii Zagadnienia i pra intensywnej terapii. Wykład nr 1 Anestezjologia II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej

Anestezjologia zagadnienia ogólne zespół Kierownik Zakładu: Adiunkt ds. dydaktycznych: Asystenci: dr hab. Waldemar Machała dr med. Małgorzata Wacowska-Szewczyk tel. (42) 63 93 501 (sekretariat) (42) 63 93 505 (asystenci) mail: malgorzata.wacowska-szewczyk@umed.lodz.pl lek. Piotr Skóra lek. Przemysław Dobielski lek. Katarzyna Śmiechowicz lek. Damian Obrzut

Anestezjologia zagadnienia ogólne wymagania Obecność na ćwiczeniach i wykładach: Ćwiczenia: Obowiązkowa. Cz. teoretyczna. Cz. praktyczna (sala operacyjna). Nieobecności wyłącznie usprawiedliwione: Ubiór: Adiunkt ds. dydaktycznych. Fartuch (czysty). Obuwie na zmianę. Stetoskop. Przybory do pisania. Notatnik. Zaliczenie: Kolokwium.

Anestezjologia zagadnienia ogólne Dyscyplina medyczna zajmująca się pacjentem w okresie okołooperacyjnym Kwalifikacją do znieczulenia. Przygotowaniem do znieczulenia. Znieczuleniem. Okresem pooperacyjnym.

Anestezjologia początki 5

Anestezjologia początki R. Hinckley: Pokaz narkozy eterowej 16/10/1846 r. Massachusettes; 1882 rok 11

Anestezjologia początki Początki Czy gdy rozum śpi budzą się demony??? 12 12

Anestezjologia początki Początki - Claude Bernard z uczniami 1818-1878

Anestezjologia początki Aparat Fella 1889 do szt oddychania Aparat Heitta 1893 Aparat Fell O'Dwyera 1893 14

Anestezjologia początki Początki - Londyn 1906 Dr Powell znieczula pacjenta 15

Anestezjologia zagadnienia ogólne bibliografia Wykłady: www.machala.info (zakładka: Wykłady dla studentów). Notatki z ćwiczeń. Podręczniki: Wołowicka L, Dyk D: Anestezjologia i Intensywna Opieka. Klinika i Pielęgniarstwo. PZWL 2007. Mayzner-Zawadzka E (red.): Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnej terapii i leczenia bólu. PZWL 2009. Kamiński B, Kübler A: Anestezjologia i Intensywna Terapia. PZWL 2002. Barash G, Cullen BF, Stoelting RK: Podręcznik anestezjologii klinicznej. PZWL 1995. Boulton TB: Anestezjologia dla studentów medycyny. PZWL 1992. Rawicz M: Anestetyczne środki wziewne. PZWL 2007. Hurford WE (red.), Kübler A: Intensywna terapia. Medycyna Praktyczna 2003. Takkunen O, Ala-Kokko T i wsp.: Intensywna Terapia vademecum. Termedia 2008.

Anestezjologia zagadnienia prawne Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej. Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r. o wytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (D. Urzędowy MZiOS z dn. 18-04-1997 r.; Nr 7, poz. 17.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Aparat do znieczulenia ogólnego. Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym. Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe. Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni. Urządzenie do ssania. Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami. Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji 1/ zespół połączonych ze sobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną. Wyciąg gazów anestetycznych. Zasilanie elektryczne z systemem awaryjnym. Znormalizowany wózek anestezjologiczny. Źródło światła.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Aparat do znieczulenia ogólnego.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Urządzenie do ssania.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji 1/ zespół połączonych ze sobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w: Znormalizowany wózek anestezjologiczny.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w: Sprzęt do dożylnego podawania leków.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w: Monitor czynności życiowych.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w: Monitor zwiotczenia mięśniowego 1/ 2 stanowiska znieczulenia.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Aparatura anestezjologiczna stanowiska znieczulenia ogólnego z zastosowaniem sztucznej wentylacji płuc powinna być wyposażona ponadto w: Alarm nadmiernego ciśnienia w układzie oddechowym. Alarm rozłączenia w układzie oddechowym. Urządzenie ciągłego pomiaru częstości oddychania. Urządzenie do ciągłego pomiaru objętości oddechowej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko znieczulenia: Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w: Monitor gazów anestetycznych i mechaniki oddechowej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Sala pooperacyjna (wybudzeń) powinna być wyposażona w: Wózek reanimacyjny i zestaw do konikotomii. Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji. Respirator z możliwością regulacji stężenia tlenu w zakresie 21 100% - co najmniej 1/ salę pooperacyjną (wybudzeń). Elektryczne urządzenie do odsysania 1/ 3 stanowiska nadzoru pooperacyjnego.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 1 Stanowisko nadzoru pooperacyjnego powinno być wyposażone w: Źródło tlenu, powietrza i próżni. Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Monitor EKG. Pulsoksymetr. Termometr.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 1 Rozporządzenie określa standardy postępowania oraz procedury medyczne w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii w zakresie następujących świadczeń zdrowotnych, udzielanych w zakładzie opieki zdrowotnej przez lekarza posiadającego specjalizację I, lub II stopnia w dziedzinie AiIT, zwanego dalej lekarzem anestezjologiem, a także lekarza będącego w trakcie specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii: Anestezji, tj. wykonywania znieczulenia ogólnego lub przewodowego do zabiegów operacyjnych oraz dla celów diagnostycznych lub leczniczych. Intensywnej terapii, tj. postępowania mającego na celu podtrzymywanie funkcji życiowych oraz leczenie chorych w stanach zagrożenia życia, spowodowanych potencjalnie odwracalną niewydolnością jednego lub kilku podstawowych układów organizmu (oddychania, krążenia, OUN, itp.). Reanimacji, tj. działania mającego na celu przerwanie, lub odwrócenie procesu umierania. Leczenia bólu, niezależnie od jego przyczyny.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 2 W szpitalach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii powinny być utworzone oddziały anestezjologii i intensywnej terapii, a w razie gdy taki oddział nie zostanie utworzony, zadania tego oddziału są wykonywane w ramach oddziału anestezjologii.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 3 W szpitalu powinien być ustalony przez kierownika zakładu, w porozumieniu z ordynatorem oddziału anestezjologii i intensywnej terapii (ordynatorem oddziału anestezjologii) sposób komunikacji alarmowej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 4 1. W szpitalu o którym mowa w 2, reanimacja powinna być prowadzona przy udziale lekarza anestezjologa. 2. Jeżeli reanimację podejmuje inny lekarz, wówczas lekarz anestezjolog przejmuje jej prowadzenie i podejmuje decyzję o jej zakończeniu.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 5 Świadczenia zdrowotne w zakresie leczenia bólu prowadzone są w ramach poradni, specjalistycznego oddziału, lub w formie konsultacji anestezjologicznej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 6 Świadczenia zdrowotne z zakresu anestezji, polegające na wykonywaniu znieczulenia ogólnego oraz przeczulenia przewodowego: zewnątrzoponowego i podpajęczynówkowego, mogą być udzielane wyłącznie przez lekarza anestezjologa.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 7 Ustala się w 8 17 standardy postępowania i procedury medyczne bezpiecznego znieczulenia przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie anestezji.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 8 Ordynator oddziału anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziału anestezjologii w porozumieniu z ordynatorami innych oddziałów szpitala, ustala wykaz badań przedoperacyjnych i badań laboratoryjnych niezbędnych do wykonania znieczulenia w celu przeprowadzenia zabiegu planowego.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 9 Lekarz anestezjolog współuczestniczy przy ustalaniu planu zabiegów wykonywanych w szpitalu. Plan ten powinien uwzględniać zasadę nadrzędności mniejszego ryzyka zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta, a w szczególności powinien być dostosowany do liczby lekarzy udzielających świadczeń z zakresu anestezji oraz wyposażenia szpitala w aparaturę i sprzęt medyczny właściwy dla udzielania tych świadczeń.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 10 Lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacją medyczną pacjenta, skompletowaną wraz z niezbędnymi wynikami badań laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego oraz przeprowadza, co najmniej 24 godz. przed planowanym zabiegiem operacyjnym, badanie w celu zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia, zgodnie ze stanem zdrowia pacjenta i wskazaniami medycznymi. Lekarz anestezjolog może zlecić dodatkowe badania i konsultacje niezbędne do zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 11 Lekarz anestezjolog może obsługiwać jedno stanowisko znieczulenia. Podczas znieczulenia lekarzowi towarzyszy przeszkolona pielęgniarka. Dotyczy to również znieczuleń wykonywanych poza salą operacyjną.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 12 Przed przystąpieniem do znieczulenia lekarz anestezjolog jest obowiązany do: 1. Sprawdzenia wyposażenia stanowiska znieczulenia. 2. Skontrolowania sprawności działania sprzętu i aparatury do znieczulenia i monitorowania. 3. Skontrolowania właściwego oznakowania płynów infuzyjnych, strzykawek ze środkami anestetycznymi, testu zgodności preparatów krwi. 4. Dokonania identyfikacji pacjenta poddanego zabiegowi.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 13 1. Lekarz anestezjolog powinien znajdować się w bezpośredniej bliskości pacjenta przez cały czas trwania znieczulenia. 2. Jeżeli odpowiedzialność za znieczulenie przechodzi na innego lekarza anestezjologa, musi on zapoznać się ze wszystkimi informacjami odnośnie znieczulanego, przebiegu znieczulenia oraz aparatury. Monitorowanie parametry funkcji życiowych pacjenta odnotowywane są w protokole znieczulenia w momencie przekazania. 3. Lekarz anestezjolog dokonujący znieczulenia może opuścić znieczulanego pacjenta w celu przeprowadzenia reanimacji innego pacjenta, jeśli uzna, że opuszczenie znieczulanego pacjenta nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla jego życia.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 14 Lekarz będący w trakcie specjalizacji może wykonywać znieczulenie, jeżeli jego praca jest bezpośrednio nadzorowana przez lekarza specjalistę w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 15 Lekarz dokonujący znieczulenia sporządza protokół znieczulenia uwzględniający między innymi jego przebieg, dawkowanie środków anestetycznych o terapeutycznych, aktualne wartości parametrów podstawowych funkcji życiowych oraz ewentualne powikłania.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 15

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 16 Transport pacjenta bezpośrednio zakończonym znieczuleniu lub sedacji powinien odbywać się pod nadzorem lekarza anestezjologa w razie potrzeby z użyciem przenośnego źródła tlenu, pulsoksymetrem, innym niezbędnym sprzętem.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 2 17 W bezpośrednim okresie pooperacyjnym wskazane jest umieszczenie pacjenta w sali pooperacyjnej (wybudzeń) zlokalizowanej w bliskim sąsiedztwie sali operacyjnej lub bloku operacyjnego. Bezpośredni nadzór nad pacjentem w sali pooperacyjnej (wybudzeń) prowadzą odpowiednio przeszkolone pielęgniarki, którym należy zapewnić środki techniczne, umożliwiające stały kontakt z lekarzem anestezjologiem.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r. Wytyczne Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii w sprawie zakresu działania jednostek anestezjologii i intensywnej terapii oraz innych jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych w stanie bezpośredniego zagrożenia życia chorych w zakładach opieki zdrowotnej

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 2 2. Ordynatorem oddziału powinien być lekarz specjalista z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii. 3. Minimalne normy zatrudnienia w oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii określa załącznik nr 1 do wytycznych.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 4 Podstawowa działalność oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii prowadzona jest w ramach wyodrębnionych stanowisk: 1. Znieczulenia w obrębie sali operacyjnej lub poza salą operacyjną. 2. Leczenia chorych w oddziale intensywnej terapii. 3. Ogólnozakładowych zespołów reanimacyjnych i zespołów dyżurnych. 4. Konsultacyjnych. 5. W poradni lub oddziale leczenia bólu.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 9 Harmonogram zabiegów wykonywanych w trybie operacji planowych powinien być ustalany w porozumieniu z anestezjologiem. Harmonogram powinien uwzględniać zasadę nadrzędności bezpieczeństwa chorych. Lekarz wykonujący znieczulenie przeprowadza wcześniej wizytę przedoperacyjną i badania umożliwiające premedykację oraz zaplanowanie znieczulenia zgodnie ze stanem i potrzebami chorego. Przed wizytą przedoperacyjną lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacją medyczną chorego, skompletowaną wraz z niezbędnymi wynikami badań laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 14 2. Anestezjologowi nie wolno opuścić znieczulanego dla udzielenia pomocy innemu choremu, choćby był to stan zagrożenia życia, dopóki inny lekarz nie rozpocznie ciągłej obserwacji znieczulanego i nie przejmie za to odpowiedzialności.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 17 1. Bezpośredni nadzór nad chorymi w sali budzeń prowadzą odpowiednio przeszkolone pielęgniarki, które powinny mieć możliwość szybkiego wezwania lekarza anestezjologa. 2. Oddział poznieczuleniowy lub sala budzeń powinny być zorganizowane w następujący sposób: a. Liczba stanowisk nadzoru i leczenia powinna odpowiadać liczbie stołów operacyjnych w proporcji 1:1. b. 1 pielęgniarka na nie więcej niż 3 stanowiska chorych. c. Oddział (sala) powinien posiadać wózek reanimacyjny z wyposażeniem uwzględniającym defibrylator i zestaw do konikotomii. d. Oddział powinien posiadać system komunikacji alarmowej.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 17 e. Każde stanowisko powinno być wyposażone w: Źródło tlenu. Urządzenia do odsysania. Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Monitor EKG. Pulsoksymetr. Termometr.

Anestezjologia zagadnienia prawne ad. 3 Załączniki do wytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie Anestezjologii i Intensywnej Terapii Załącznik nr 1 wskaźnik zatrudnienia personelu w OAiIT Stanowisko Liczba zatrudnionych Ordynator. 1 Lekarz asystent na 50 łóżek w zakładzie (pion anestezjologii). 1 Na 2 stanowiska leczenia (pion intensywnej terapii). 1 Pielęgniarka oddziałowa. 2 Pielęgniarka odcinkowa na 1 stanowisko znieczulenia. 2 Na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/ zmianę. 1 Sekretarka medyczna. 2 Pracownik obsługi technicznej. 1 Referent medyczny. 1 Salowa odcinkowa na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/ zmianę. 1 Salowa kuchenkowa. 2

Anestezjologia http://www.machala.info