PROGRAM KURSU NA STOPIEŃ MŁODSZEGO RATOWNIKA WODNEGO OCHOTNICZEGO POGOTOWIA RATUNKOWEGO
SPIS TREŚCI I. Wstęp II. Cel szkolenia III. ZałoŜenia organizacyjne IV. Wymagania formalne V. Program kursu VI. Sprawdzian wstępny VII. Zestawienie przedmiotów i tematów zajęć dydaktycznyc VIII. Wykaz środków dydaktycznyc IX. Algorytm czynności administracyjnyc
I. WSTĘP Realizacja misji Wodnego Ocotniczego Pogotowia Ratunkowego działania na rzecz zmniejszania liczby osób tonącyc w wodac polskic wymaga dobrze przygotowanej kadry ratowników. WOPR jest specjalistycznym stowarzyszeniem kultury fizycznej, zajmującym się ratownictwem wodnym, zdolnym do zabezpieczania obiektów rekreacyjnyc i sportowyc, które działa na mocy Ustawy o kulturze fizycznej z dnia 8 stycznia 996 r. W art. 55 ust. 2. W niniejszej ustawie zawarto: Organizowanie pomocy oraz ratowanie osób, które uległy wypadkowi lub naraŝone są na niebezpieczeństwo utraty Ŝycia lub zdrowia na wodac, naleŝy w szczególności do Wodnego Ocotniczego Pogotowia Ratunkowego (...) a szczegółowe regulacje dotyczące ratownictwa wodnego znajdują się we właściwyc rozporządzeniac w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywającyc w górac, pływającyc, kąpiącyc się i uprawiającyc sporty wodne oraz w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków i uprawnień specjalistycznyc organizacji ratowniczyc oraz wysokości świadczeń przysługującyc ratownikom (...) wodnym. Cel ustawowy WOPR realizuje poprzez organizowanie wodnej słuŝby ratowniczej przy współdziałaniu z organami administracji rządowej, samorządowej oraz innymi podmiotami zainteresowanymi bezpieczeństwem i porządkiem na wodac. Ratownicy WOPR angaŝują się w przedsięwzięcia na rzecz ocrony środowiska naturalnego, w szczególności wodnego. Programowanie i prowadzenie profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa na wodac i ocrony środowiska wodnego pozwala kreować nową jakość korzystania z wód. WOPR jest przygotowany do udziału w akcjac ratowniczyc podczas zagroŝeń powszecnyc, katastrof naturalnyc i awarii tecnicznyc na wodac. WOPR jest członkiem Międzynarodowej Organizacji Ratownictwa Wodnego (International Life Saving - ILS) wyznaczającej standardy wyszkolenia ratowników wodnyc. Prowadzone kursy i szkolenia specjalistyczne z zakresu ratownictwa wodnego i doskonalenie umiejętności ratowniczyc a dalej określanie uprawnień do prowadzenia działań ratowniczyc oraz nadawanie stopni, w zaleŝności od posiadanyc kwalifikacji, stanowi gwarancję dobrego przygotowania kadry WOPR. WOPR prowadzi rekrutację ratowników z szerokiej rzeszy zgłaszającej się młodzieŝy, z której najsprawniejsi, najbardziej odpowiedzialni i zaangaŝowani zostają ratownikami wodnymi. Stawiane wymagania są bardzo wysokie, precyzyjne i zgodnie z kompetencjami młodszy ratownik WOPR powinien umieć nieść pomoc na wodac. Struktury organizacyjne WOPR tworzy zgodnie z podziałem administracyjnym kraju w miejscac, gdzie istnieje taka potrzeba, gdzie są wody ogólnie dostępne, kąpieliska i pływalnie mając na względzie art. 54 ust. 2 ustawy o kulturze fizycznej, w którym postanowiono, Ŝe Zapewnienie bezpieczeństwa osób pływającyc, kąpiącyc się w miejscac wyznaczonyc oraz uprawiającyc sporty wodne naleŝy do osób prawnyc i fizycznyc prowadzącyc nad wodą działalność w tym zakresie oraz do organów administracji rządowej i właściwyc terytorialnie gmin. W powiatac i gminac powinien pojawiać się WOPR zgodnie z oczekiwaniami władz oraz administracji państwowej i samorządowej. Biorąc pod uwagę zakres działań ratowników WOPR i specyfikę ic pracy konstrukcja Programu kursu na stopień młodszego ratownika WOPR uwzględnia odpowiednio przygotowany materiał teoretyczny utrzymany w konwencji układu przedmiotowego i specyfiki zagadnień specjalistycznyc, pozwalający przygotować absolwentów do wykonywania zadań, wymagającyc specjalistycznej wiedzy i umiejętności.
II. CEL SZKOLENIA Celem kursu jest przygotowanie młodszego ratownika do pracy na kąpieliskac, pływalniac krytyc i odkrytyc oraz w czasie imprez na wodac i nad wodami, pod nadzorem ratownika starszego stopniem. Absolwenci kursu na stopień młodszego ratownika WOPR będą przygotowani do wykonywania zadań podstawowyc z zakresu ratownictwa wodnego, w szczególności: ) Pełnienia funkcji młodszego ratownika WOPR; 2) Zapewnienia bezpieczeństwa na pływalniac i kąpieliskac; 3) Prowadzenia indywidualnyc i brania udziału w zespołowyc interwencjac oraz akcjac ratowniczyc; 4) Stosowania podstawowego sprzętu ratowniczego; 5) Udzielania pomocy medycznej; 6) Działania na wodac w trudnyc warunkac; 7) Wykonywania prac bosmańskic. III. ZAŁOśENIA ORGANIZACYJNE. Kurs na stopień młodszego ratownika moŝe być kursem stacjonarnym lub realizowanym w formie zajęć cyklicznyc. 2. Kurs obejmuje 50 (jednostek dydaktycznyc godzin szkoleniowyc). 3. Organizatorem kursu są jednostki organizacyjne WOPR. 4. Za stronę formalną odpowiedzialny jest kierownik kursu uprawnionej jednostki WOPR. 5. Kadrę kursu zatwierdza uprawniona jednostka WOPR. 6. Za stronę programową kursu odpowiedzialny jest prowadzący kurs instruktor WOPR. 7. Kurs powinien być zgłoszony co najmniej 4 dni przed jego rozpoczęciem w uprawnionej jednostce WOPR. 8. Kandydaci na kurs przyjmowani są po spełnieniu wymogów formalnyc. 9. Egzamin końcowy na stopień młodszego ratownika WOPR przeprowadzają instruktorzy (instruktor) WOPR, którzy prowadzili szkolenie w obecności instruktora-delegata skierowanego przez uprawnioną jednostkę WOPR. 0. Na kaŝdym kursie musi być prowadzony dziennik zajęć i lista egzaminacyjna, stanowiące jedyne dokumenty świadczące o prawidłowości przeprowadzenia zajęć i egzaminów.. Oceny egzaminu praktycznego, teoretycznego oraz sprawdzianów naleŝy wpisywać do dziennika zajęć. 2. Uzyskanie stopnia młodszego ratownika WOPR, stwierdza (w dzienniku zajęć, liście egzaminacyjnej oraz legitymacji członka WOPR) swoim podpisem i pieczątką instruktor (instruktorzy) prowadzący zajęcia, a potwierdza okrągłą pieczęcią uprawniona jednostka WOPR. 3. KaŜdorazowo po zakończeniu kursu organizator w terminie uzgodnionym z właściwą terenowo uprawnioną jednostką WOPR przekazuje dokumentację kursu. 4. Dokumentację kursu młodszego ratownika WOPR przecowuje uprawniona jednostka WOPR. 5. Kurs na stopień młodszego ratownika WOPR naleŝy zakończyć uroczystym złoŝeniem przyrzeczenia z podkreśleniem i zastosowaniem elementów symboliki organizacyjnej (sztandar, flaga, emblemat).
IV. WYMAGANIA FORMALNE. Uczestnikiem moŝe być kaŝda osoba, w tym nieletni. 2. Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do odbycia kursu. 3. Karta pływacka. 4. Pozytywne zaliczenie praktycznego sprawdzianu wstępnego. V. PROGRAM KURSU LP PRZEDMIOT WYKŁADY ĆWICZENIA RAZEM Sprawdzian wstępny 2 Zagadnienia prawne i etyka 2 2 3 Organizacja pracy ratownika WOPR 2 2 4 Ratownictwo medyczne 4 5 9 5 Tecniki ratownictwa wodnego 5 9 24 6 Zaliczenia cząstkowe 7 Egzamin końcowy 2 ŁĄCZNIE 4 36 50 VI. SPRAWDZIAN WSTĘPNY. Przepłynięcie dystansu 50 m (metrów) stylem dowolnym w czasie poniŝej 45 (sekund). 2. Nurkowanie pod powierzcnią wody na dystansie co najmniej 5 m (start z powierzcni wody). 3. Wykazanie się umiejętnością pływania na grzbiecie z pracą nóg do Ŝabki na dystansie 25 m. VII. ZESTAWIENIE PRZEDMIOTÓW I TEMATÓW ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH przed tem Tematyka zajęć Wykł Sprawdzian wstępny a) przepłynięcie dystansu 50 m sposobem dowolnym w czasie poniŝej 45 b) przepłynięcie pod wodą co najmniej 5 m (start z powierzcni wody) c) wykazanie się umiejętnością pływania na grzbiecie z pracą nóg do Ŝabki na dystansie 25 m 2 Zagadnienia prawne i etyka 2 Przepisy w sprawie bezpieczeństwa osób kąpiącyc się, pływającyc i uprawiającyc sporty wodne oraz wybrane zagadnienia etyki ratownika WOPR 2 Podstawy działania, cel, misja i struktura WOPR 3 Organizacja pracy ratownika WOPR 2 Stopnie ratowników WOPR (wymogi i uprawnienia), obowiązki ratownika WOPR na pływalniac, kąpieliskac i wodac otwartyc, wybrane problemy pracy ratowników 2 Organizacja kąpieliska 0,5 3 Podstawowe wyposaŝenie ratownika WOPR 0,5 Ćw
przed tem Tematyka zajęć Wykł Ćw 4 Ratownictwo medyczne 4 5 Zasady bezpieczeństwa własnego i innyc osób, w tym poszkodowanyc i postępowanie na miejscu zdarzenia 2 Zestawy ratownicze, defibrylator*, dezynfekcja sprzętu. 3 Przedstawienie i omówienie: a) elementów anatomii i fizjologii b) definicji utonięcia i utopienia c) zasad oceny poszkodowanego (badanie wstępne i szczegółowe) d) najczęstszyc przyczyn tonięcia i utonięcia e) procesu umierania, znaczenie upływu czasu, zatrzymanie oddecu i krąŝenia, pewnyc oznak śmierci 4 Określanie stanu zdrowia i postępowania wobec osoby poszkodowanej, w tym nieprzytomnej (pozycja boczna ustalona i na desce) 5 Resuscytacja dorosłego, dziecka i niemowlęcia, postępowanie 4 w sytuacjac szczególnyc 7 Postępowania z osobą w stanie i po wstrząsie 8 Postępowanie wobec osoby po doznaniu urazu mecanicznego 3 i obraŝenia (złamania, zwicnięcia, skręcenia, krwotoki, obraŝenia klatki piersiowej, brzuca, kręgosłupa, głowy i kończyn) 9 Postępowanie wobec osoby po urazie cemicznym, termicznym i elektrycznym oraz przy obraŝeniac i zagroŝeniu środowiskowym 0 Podstawowe elementy taktyki i tecnik działań ratowniczyc przy zdarzeniac masowyc, mnogic, jednostkowyc, prowadzenie segregacji wstępnej, wypełnianie karty udzielonej pomocy medycznej, logistyka* Organizacja ewakuacji ze strefy zagroŝenia 2 Udzielanie pomocy medycznej w sytuacjac symulowanyc 2 5 Tecniki ratownictwa wodnego 5 9 Główne przyczyny tonięcia i bezpieczeństwo osobiste 2 ratownika wodnego 2 Doskonalenie umiejętności i tecnik pływania i nurkowania 4 przydatnego w ratownictwie wodnym 3 Holowanie indywidualne i zespołowe 3 4 Uwalnianie się od cwytów i objęć tonącego na lądzie, w wodzie płytkiej i głębokiej 5 Wynoszenie ratowanego z wody i układanie do zabiegów oŝywiania 6 Prowadzenia akcji ratowniczej 4 7 Posługiwanie się podręcznym sprzętem ratowniczym 3 8 Posługiwanie się najczęściej spotykanymi jednostkami 3 pływającymi 9 Wykonywanie podstawowyc prac bosmańskic
przed tem Tematyka zajęć 0 Podstawowe wiadomości z dynamiki rzek i przybrzeŝnyc wód morskic Podstawowe wiadomości o zagroŝeniac na wodac, w tym rozpoznanie, zapobieganie, postępowanie (akcja ratownicza) oraz zasady zacowania bezpieczeństwa w czasie powodzi 6 ZALICZENIA CZĄSTKOWE W TRAKCIE KURSU Wykonanie: a) bezpiecznego wejścia do wody b) pływania przez 60 przy uŝyciu rąk i nóg c) unoszenia się na wodzie przez 60 d) pływania przez 60 przy uŝyciu wyłącznie rąk e) pływania przez 60 przy uŝyciu wyłącznie nóg 2 Przepłynięcie 50 m kraulem ratowniczym i 50 m Ŝabką ratowniczą (z głową ponad powierzcnią wody) 3 Przepłynięcie w ubraniu 50 m oraz zdjęcie ubrania na głębokiej wodzie 4 Wykonanie skoków ratowniczyc: a) rozkroczny b) wykroczny c) na bombę 5 Ćwiczenie odwagi wykonanie skoku z wysokości 3 m lub skoku z płynącej motorówki 6 Zaliczenie uwalniania się od cwytów i objęć tonącego w wodzie głębokiej (3 losowo wybrane) 7 Holowanie zmęczonego na dystansie 50 m 8 Holowanie tonącego w wodzie płytkiej 9 Wynoszenie i wyciąganie tonącego: a) po drabince, b) na dosięŝny brzeg (indywidualnie i zespołowo) c) na biodrac d) sposobem straŝackim 0 Akcja ratownicza: a) indywidualna ze sprzętem (koło ratunkowe z linką i bez linki, pas ratowniczy typu węgorz, bojka SP) b) zespołowa akcja ratownicza (liny, szelki) Posługiwanie się podręcznym sprzętem ratowniczym (3 rzuty do celu znajdującego się w odległości 5 m) 2 Wiosłowanie i manewrowanie łodzią wiosłową dwoma wiosłami 3 Prowadzenie zabiegów RKO na urządzeniu do symulacji czynności reanimacyjnyc 4 Przepłynięcie 500 m wg wymagań specjalnej karty pływackiej 5 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratowniczej 6 Przepłynięcie stylem dowolnym dystansu 200 m w czasie nie przekraczającym 0 (minut) Wykł Ćw
przed tem Tematyka zajęć Wykł Ćw 7 EGZAMIN KOŃCOWY Sprawdzian wiedzy pisemny w formie testu 2 Sprawdzian umiejętności: a) przepłynięcie dystansu 50 m stylem dowolnym w czasie poniŝej 40 b) przepłynięcie pod lustrem wody 20 m po skoku ratowniczym c) wydobycie manekina lub trzec przedmiotów rozrzuconyc w promieniu 3 m z głębokości 3 m w trakcie jednego nurkowania (start z wody) d) olowanie tonącego na dystansie 00 m (50 m sposobem Ŝeglarskim, 25 m oburącz, 25 m jednorącz za Ŝucwę) e) przeprowadzenie pozorowanej akcji ratowniczej (skok, dopłynięcie, podpłynięcie, opanowanie tonącego, olowanie wynoszenie, zabiegi oŝywiające) Razem 4 36 * wg obowiązującyc przepisów UWAGA: Praktyczny egzamin końcowy i zakończenie kursu powinno być przeprowadzone na wodac otwartyc w jednym dniu. VIII. WYKAZ ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH L.p. Rodzaj sprzętu Ilość (szt.) Łódź ratownicza wiosłowa długości około 3 m 2 2 Łódź ratownicza na kąpieliska morskie np. typu BL 3 Rzutka rękawowa 5 4 Rzutka siatkowa 5 5 Koła ratunkowe 2 6 Bojka np. typu SP 5 7 Pas ratowniczy typu węgorz 5 8 Kołowrót z szelkami 2 9 Manekiny do nauki olowania 2 0 Deska ortopedyczna Apteczka WOPR typu R 2 Sprzęt do nauki resuscytacji wraz z komputerem 3 Osobiste maseczki do wentylacji 6 4 Ekran 5 Rzutnik multimedialny 6 Laptop UWAGA: Środki na 5-to osobową grupę szkoleniową
IX. ALGORYTM CZYNNOŚCI INSTRUKTORA WOPR. Czynności administracyjne przed rozpoczęciem kursu: ) Rejestracja kursu w biurze ZW WOPR wg karty zgłoszeniowej uwzględniającej planowaną ilość uczestników, kadrę instruktorską, termin i miejsce realizacji zajęć; 2) Pobranie z ZW WOPR opieczętowanego i zarejestrowanego dziennika zajęć, kart ewidencyjnyc oraz zgłoszeń do ubezpieczenia; 3) Przeprowadzenie egzaminu wstępnego i zebrania organizacyjnego dla kandydatów na kurs; 4) Zapoznanie uczestników z programem i regulaminem kursu uwzględniającego nazwę, adres organizatora kursu, imiona i nazwiska kadry instruktorskiej w tym kierownika kursu, armonogram zajęć i miejsca realizacji, wykaz sprzętu i wyposaŝenia niezbędnego do realizacji zajęć, cenę kursu, zakres usług objętyc tą ceną, zasady kwalifikowania osób na kurs, ilość uczestników przypadającyc na prowadzącego; 5) Przedstawienie reguł zacowania się uczestników w czasie realizacji zajęć oraz zasady bezpieczeństwa, a dla kursów pobytowyc równieŝ warunki zakwaterowania i wyŝywienia; 6) Ubezpieczenie kursantów od następstw nieszczęśliwyc wypadków na zasadac ogólnyc; 7) Zapewnienie uczestnikom kursu warunków bezpieczeństwa, warunków sanitarnoigienicznyc określonyc w odrębnyc przepisac i bazy szkoleniowej odpowiedniej dla formy prowadzonyc zajęć; 8) Dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciac wyłącznie osób posiadającyc zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do udziału w tyc zajęciac lub składającyc podpisane własnoręcznie, a w przypadku osób niepełnoletnic przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciac; 9) Zebranie od uczestników wypełnionyc kart ewidencyjnyc ze zdjęciami i zgłoszeń do ubezpieczenia. 2. Czynności administracyjne po zakończeniu kursu: ) Przekazanie kompletnej dokumentacji kursu. (dziennik kursu z zaświadczeniami lekarskimi, karty ewidencyjne ze zdjęciami oraz zgłoszenia do ubezpieczenia); 2) Rozliczenie finansowe w biurze ZW WOPR zgodnie z kalkulacjami kosztów kursu zatwierdzonymi przez ZW WOPR; 3) Pobranie opieczętowanyc legitymacji z biura ZW WOPR i wręczenie ic absolwentom kursu na oficjalnej uroczystości ze złoŝeniem przyrzeczenia z podkreśleniem i zastosowaniem elementów symboliki organizacyjnej (sztandar, flaga, emblemat).