Zarządzenie Nr 27 / 14 Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 25 listopada 2014 r. zmieniające zarządzenie nr 9/08 Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 17 kwietnia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, studentów i uczniów odbywających praktyki studenckie lub uczniowskie w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Na podstawie art. 237 3 2 Kodeksu pracy i rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r. Nr 180, poz.1860 z późn.zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z póz. zm.), zarządza się, co następuje: 1 W zarządzeniu nr 9/08 Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 17 kwietnia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, studentów i uczniów odbywających praktyki studenckie lub uczniowskie w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku, zmienionym zarządzeniem nr 4/12 Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, studentów i uczniów odbywających praktyki studenckie lub uczniowskie w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku, wprowadza się następujące zmiany: 1. W 2: 1) pkt 8 otrzymuje brzmienie: 8. Odbycie szkolenia wstępnego osoby wymienione w pkt 2 potwierdzają w karcie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. 2) pkt 9 otrzymuje brzmienie: 9. Osoby wymienione w pkt 2, które nie odbyły szkolenia wstępnego, nie mogą być dopuszczone do wykonywania pracy. 3) po pkt 9 dodaje się pkt 10 w brzmieniu: 10. Rejestr szkoleń wstępnych prowadzi pracownik służby bhp według wzorów określonych w załącznikach nr 4 i 5 do zarządzenia. 2. W załączniku nr 2 do zarządzenia: 1) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
4. Szczegółowy program instruktażu stanowiskowego dla pracowników administracyjno biurowych: 4.1.Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy (min. 2 godziny lekcyjne), w tym w szczególności: 4.1.1 Omówienie warunków pracy (min. 1 godzina lekcyjna) z uwzględnieniem: a) elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika: Należy zapoznać instruowanego pracownika z miejscem, pomieszczeniem, w którym będzie on wykonywał pracę, przedstawić topografię pomieszczeń danej komórki organizacyjnej, wskazać miejsca wyjść, przejść, dróg ewakuacyjnych. Następnie należy zapoznać pracownika z elementami wyposażenia pomieszczenia pracy, z których będzie korzystał i które będą miały wpływ na ogólne warunki pracy, np.: zasilanie w energię elektryczną, energię cieplną, oświetlenie ogólne, system ogrzewania i wentylacji, urządzenia ochronne, sygnalizacyjne, ostrzegawcze, łączności itp. Pracownikowi należy przekazać m.in. następujące informacje: Powierzchnia podłogi i kubatura pomieszczenia Na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi, podłoga powinna być równa, nieśliska, łatwa do utrzymania w czystości, w drzwiach nie powinny znajdować się progi, w przejściach i miejscach przemieszczania się pracownika nie powinny leżeć luźne przewody elektryczne i telefoniczne. Na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej 13 m 3 wolnej objętości powietrza. Oświetlenie ogólne Naturalne słoneczne poprzez okna oraz elektryczne górne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Oświetlenie na poszczególnych stanowiskach powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności. W pomieszczeniach biurowych natężenie oświetlenia elektrycznego ogólnego powinno wynosić min. 300 lx. Ogrzewanie W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, nie niższą niż 14 0 C. W pomieszczeniach, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 0 C. Obowiązuje zakaz dogrzewania pomieszczeń urządzeniami elektrycznymi. W okresie letnim w celu obniżenia temperatury powietrza stosuje się wentylatory mechaniczne lub klimatyzatory. W przypadkach, gdy temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 0 C, pracownikom dostarczana jest woda do picia. Wentylacja Naturalna poprzez otwory drzwiowe i okienne. Do okien, w celu ich otwarcia powinien być zapewniony łatwy dostęp przestrzeń, przynajmniej pod jednym z okien, nie powinna być zastawiona meblami, urządzeniami, sprzętem biurowym. Okna otwierane powinny być tylko i wyłącznie z poziomu podłogi. Po zakończonej pracy, przed opuszczeniem pomieszczenia, wszystkie okna powinny zostać zamknięte. Mechaniczna przy pomocy wentylatorów, klimatyzatorów przestawnych lub klimatyzacji stacjonarnej. Wentylację mechaniczną uruchamiamy tylko i wyłącznie w czasie pracy. Wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzania pomieszczenia pracy. Należy zapewnić odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.
Wilgotność powietrza W pomieszczeniach wyposażonych w monitory ekranowe wilgotność powietrza powinna wynosić co najmniej 40 %. Wilgotność powietrza można zwiększyć poprzez stosowanie nawilżaczy elektrycznych lub umieszczenie na grzejnikach c.o. lub w ich pobliżu naczyń ceramicznych wypełnionych wodą. Meble i urządzenia biurowe Pomieszczenie pracy biurowej powinno być wyposażone w odpowiednią, w zależności od potrzeb stanowiska, ilość mebli i urządzeń biurowych. W skład podstawowych mebli biurowych wchodzą m.in. biurka, krzesła, szafy, regały. Podstawowe urządzenia biurowe to komputery, drukarki, kserokopiarki, skanery, telefony, czajniki elektryczne. Pracownik powinien mieć możliwość dogodnego ustawienia materiałów i narzędzi pracy oraz bezpiecznego korzystania z urządzeń biurowych. Meble powinny być stabilne, ergonomiczne i tak usytuowane, aby pracownik miał do nich łatwy dostęp. W celu sięgnięcia na wyższe półki szaf i regałów pracownik powinien korzystać z podestów i drabinek. Wymagana minimalna szerokość przejść pomiędzy meblami, urządzeniami wynosi 75 cm. Uwaga! O wszelkich potrzebach, uwagach lub zastrzeżeniach dotyczących użytkowanego pomieszczenia pracy oraz jego wyposażenia pracownik jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić bezpośredniego przełożonego. b) elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy: Należy zapoznać instruowanego pracownika ze stanowiskiem pracy, a szczególnie elementami tego stanowiska mającymi wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy, takimi jak: pozycja przy pracy, wyposażenie w meble, stosowane narzędzia pracy, zainstalowane urządzenia biurowe, oświetlenie stanowiska pracy, system wentylacji miejscowej, sposób pobierania, składowania i używania materiałów i narzędzi pracy, stosowane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, odzież i obuwie robocze. Pracownikowi należy przekazać m.in. następujące informacje: Pozycja podczas pracy przy monitorze ekranowym Pracownikowi należy zapewnić łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Praca przy monitorze powinna umożliwiać pracownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Konstrukcja biurka powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury. Elementy wyposażenia powinny znajdować się w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji. Wysokość biurka oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem oraz odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.
Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać: - dostateczną stabilność, przez wyposażenie w podstawę pięciopodporową z kółkami jezdnymi, - regulację wysokości siedziska, - regulację wysokości oraz pochylenia oparcia, - wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa, - możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, - podłokietniki. Wymiary oparcia i siedziska krzesła powinny zapewniać wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów. Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej. Na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek. Oświetlenie miejscowe Oświetlenie stanowiska pracy powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach na stanowisku z monitorem ekranowym powinno ono wynosić min. 500 lx Należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw i okien oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich żaluzji lub zasłon w oknach. Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego (lampki biurowe), pod warunkiem, że będą to oprawy nie powodujące olśnienia. Monitor ekranowy Stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało pracownikowi swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 0,8 m. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 400 750 mm. Górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika. Monitor ekranowy powinien spełniać m.in. następujące wymagania: - znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, - obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności, - jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania, - w razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika, powinna być użyta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół. - ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła. c) przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do działalności komórki organizacyjnej i Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku Należy zapoznać instruowanego pracownika z procesem działalności Urzędu, a następnie z procesem działalności danej komórki organizacyjnej, po czym wkomponować w tę działalność czynności i zadania jakie będzie wykonywał pracownik. Należy zapoznać pracownika z procesem pracy na danym stanowisku, zakresem jego obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień, harmonogramem pracy, przepisami, zasadami, zwyczajami i wzorami zachowań przyjętymi w danej komórce organizacyjnej. Omawiając ww. zagadnienia należy podkreślić rolę, jaką w procesie działalności komórki organizacyjnej oraz Urzędu będzie spełniał instruowany pracownik.
4.1.2. Omówienie czynników środowiska pracy występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy oraz zagrożeń, jakie mogą stwarzać te czynniki, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami oraz zasad postępowania w razie wypadku lub awarii (min. 0,5 godziny lekcyjnej), Należy zapoznać instruowanego pracownika z Oceną ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku - dostępną na stronie intranetowej Urzędu w zakładce BHP i p/poż, zwracając uwagę na źródła, przyczyny i skutki występowania zagrożeń na konkretnym stanowisku pracy. Szczególnie należy podkreślić obowiązek podejmowania działań profilaktycznych w celu eliminowania lub ograniczania zagrożeń. Jeżeli na danym stanowisku występują czynniki szkodliwe dla zdrowia należy przed dopuszczeniem do pracy zapoznać pracownika z wynikami pomiarów czynników szkodliwych oraz wyposażyć go w wymagane środki ochrony indywidualnej, a także poinformować o zasadach ich stosowania. Jeżeli na danym stanowisku przewidziane jest używanie w czasie pracy odzieży i obuwia roboczego należy przed dopuszczeniem do pracy wyposażyć pracownika w ww. środki. Ponadto należy poinformować pracownika o zasadach postępowania w przypadkach: - awarii sprzętu, instalacji, urządzeń biurowych, - wypadku przy pracy lub wypadku w drodze do/z pracy, - ogłoszenia alarmu pożarowego lub związanego z podłożeniem ładunku wybuchowego. Uwaga! O wszelkich sytuacjach awaryjnych, wypadkach, stwierdzonych zagrożeniach lub wątpliwościach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracownik jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić bezpośredniego przełożonego lub pracownika służby bhp. 4.1.3. Przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania (min. 0,5 godziny lekcyjnej) Należy zapoznać instruowanego pracownika z czynnościami dotyczącymi wykonywania określonej pracy, a w szczególności z czynnościami: przed rozpoczęciem pracy: - sprawdzić kompletność wyposażenia, stan techniczny sprzętu, urządzeń, przewodów, - zapoznać się z instrukcjami obowiązującymi na danym stanowisku pracy, - przygotować potrzebne do pracy materiały i narzędzia pracy, - włączyć potrzebne urządzenia biurowe, w czasie pracy: - stosować się do regulaminu pracy, instrukcji obowiązujących na danym stanowisku pracy, - wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bhp, - używać przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z ich przeznaczeniem, - utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy, po zakończeniu pracy: - wyłączyć użytkowane urządzenia zasilane energią elektryczną, - zabezpieczyć dokumenty i sprzęt przed dostępem niepowołanych osób, - uporządkować stanowisko pracy. Pozytywna ocena umiejętności pracownika oraz zdobytej przez niego wiedzy z zakresu wykonania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawą do dopuszczenia pracownika do samodzielnej pracy i dokonania odpowiedniej adnotacji w karcie szkolenia wstępnego.
2) pkt 5 otrzymuje brzmienie: 5. Szczegółowy program instruktażu stanowiskowego dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu oraz studentów odbywających praktyki studenckie w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku: 5.1. Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy (min. 2 godziny lekcyjne), w tym w szczególności: 5.1.1. Omówienie warunków pracy (min. 1 godzina lekcyjna) z uwzględnieniem : a) elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika: Należy zapoznać instruowanego pracownika lub praktykanta z miejscem, pomieszczeniem, w którym będzie on wykonywał pracę, przedstawić topografię pomieszczeń danej komórki organizacyjnej, wskazać miejsca wyjść, przejść, dróg ewakuacyjnych. Następnie ww. należy zapoznać z elementami wyposażenia pomieszczenia pracy, z których będą korzystali i które będą miały wpływ na ogólne warunki pracy, np.: zasilanie w energię elektryczną, energię cieplną, oświetlenie ogólne, system ogrzewania i wentylacji, urządzenia ochronne, sygnalizacyjne, ostrzegawcze, łączności itp. Instruowanemu pracownikowi lub praktykantowi należy przekazać m.in. następujące informacje: Powierzchnia podłogi i kubatura pomieszczenia Na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi, podłoga powinna być równa, nieśliska, łatwa do utrzymania w czystości, w drzwiach nie powinny znajdować się progi, w przejściach i miejscach przemieszczania się pracownika nie powinny leżeć luźne przewody elektryczne i telefoniczne. Na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej 13 m 3 wolnej objętości powietrza. Oświetlenie ogólne Naturalne słoneczne poprzez okna oraz elektryczne górne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Oświetlenie na poszczególnych stanowiskach powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności. W pomieszczeniach pracy natężenie oświetlenia elektrycznego ogólnego powinno wynosić min. 300 lx. Ogrzewanie W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, nie niższą niż 14 0 C. W pomieszczeniach, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 0 C. Obowiązuje zakaz dogrzewania pomieszczeń urządzeniami elektrycznymi. W okresie letnim w celu obniżenia temperatury powietrza stosuje się wentylatory mechaniczne lub klimatyzatory. W przypadkach, gdy temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 0 C, pracownikom dostarczana jest woda do picia. Wentylacja Naturalna poprzez otwory drzwiowe i okienne. Do okien, w celu ich otwarcia powinien być zapewniony łatwy dostęp przestrzeń, przynajmniej pod jednym z okien, nie powinna być zastawiona meblami, urządzeniami, sprzętem biurowym. Okna otwierane powinny być tylko i wyłącznie z poziomu podłogi. Po zakończonej pracy, przed opuszczeniem pomieszczenia, wszystkie okna powinny zostać zamknięte.
Mechaniczna przy pomocy wentylatorów, klimatyzatorów przestawnych lub klimatyzacji stacjonarnej. Wentylację mechaniczną uruchamiamy tylko i wyłącznie w czasie pracy. Wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzania pomieszczenia pracy. Należy zapewnić odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Wilgotność powietrza W pomieszczeniach wyposażonych w monitory ekranowe wilgotność powietrza powinna wynosić co najmniej 40 %. Wilgotność powietrza można zwiększyć poprzez stosowanie nawilżaczy elektrycznych lub umieszczenie na grzejnikach c.o. lub w ich pobliżu naczyń ceramicznych wypełnionych wodą. Wyposażenie pomieszczeń pracy Pomieszczenie pracy powinno być wyposażone w odpowiednią, w zależności od potrzeb stanowiska, ilość mebli, sprzętu oraz maszyn i urządzeń technicznych. W skład podstawowych mebli wchodzą m.in. biurka, stoły, krzesła, szafy, regały. Podstawowe urządzenia techniczne to komputery, drukarki, kserokopiarki, skanery, telefony, czajniki elektryczne. Maszyny stacjonarne i podręczne stanowią składnik wyposażenia stanowisk robotniczych. Pracownik powinien mieć możliwość dogodnego ustawienia materiałów i narzędzi pracy oraz bezpiecznego korzystania z maszyn i urządzeń technicznych. Meble powinny być stabilne, ergonomiczne i tak usytuowane, aby pracownik miał do nich łatwy dostęp. W celu sięgnięcia na wyższe półki szaf i regałów pracownik powinien korzystać z podestów i drabinek. Wymagana minimalna szerokość przejść pomiędzy maszynami, urządzeniami i ścianami wynosi 75 cm. Uwaga! O wszelkich potrzebach, uwagach lub zastrzeżeniach dotyczących użytkowanego pomieszczenia pracy oraz jego wyposażenia pracownik powinien informować bezpośredniego przełożonego. b) elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy: Należy zapoznać instruowanego pracownika, praktykanta ze stanowiskiem pracy, a szczególnie elementami tego stanowiska mającymi wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy, takimi jak: pozycja przy pracy, wyposażenie w meble, stosowane narzędzia pracy, zainstalowane urządzenia techniczne i maszyny, sposób zasilania urządzeń i maszyn w energię elektryczną, oświetlenie stanowiska pracy, system wentylacji miejscowej, sposób pobierania, składowania i transportowania materiałów i narzędzi pracy, stosowane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, odzież i obuwie robocze. Osobie, która podejmie pracę przy monitorze ekranowym należy przekazać m.in. następujące informacje: Pozycja podczas pracy przy monitorze ekranowym Pracownikowi należy zapewnić łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Praca przy monitorze powinna umożliwiać pracownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Konstrukcja biurka powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury. Elementy wyposażenia powinny znajdować się w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.
Wysokość biurka oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem oraz odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu. Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać: - dostateczną stabilność, przez wyposażenie w podstawę pięciopodporową z kółkami jezdnymi, - regulację wysokości siedziska, - regulację wysokości oraz pochylenia oparcia, - wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa, - możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, - podłokietniki. Wymiary oparcia i siedziska krzesła powinny zapewniać wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów. Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej. Na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek. Oświetlenie miejscowe Oświetlenie stanowiska pracy powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach na stanowisku z monitorem ekranowym powinno ono wynosić min. 500 lx Należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw i okien oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich żaluzji lub zasłon w oknach. Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego (lampki biurowe), pod warunkiem, że będą to oprawy nie powodujące olśnienia. Monitor ekranowy Stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało pracownikowi swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 0,8 m. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 400 750 mm. Górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika. Monitor ekranowy powinien spełniać m.in. następujące wymagania: - znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, - obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności, - jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania, - w razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika, powinna być użyta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół. - ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła. Osobie, która podejmie pracę na stanowisku robotniczym należy przekazać m.in. następujące informacje: Stanowisko pracy fizycznej powinno być urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nim czynności oraz psychofizycznych właściwości pracownika, przy czym wymiary wolnej (niezajętej przez urządzenia) powierzchni stanowiska powinny zapewnić pracownikowi swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny, Na stanowisku pracy fizycznej należy zapewnić wynikającą z technologii powierzchnię oraz urządzenia pomocnicze przeznaczone na składowanie materiałów, narzędzi, odpadów.
Do każdego stanowiska powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście. Przejścia między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami powinny mieć szerokość co najmniej 75 cm, a jeżeli w przejściach tych odbywa się ruch dwukierunkowy, szerokość ich powinna wynosić co najmniej 1 m. W przypadkach prowadzenia prac na wysokości od 1 do 3 m pracownik korzysta z drabiny przenośnej, która powinna być stabilna i zabezpieczona przed nieprzewidywaną zmianą położenia oraz posiadać odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciążenia. Drabiny powinny być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, w sposób niestwarzający zagrożeń dla ich użytkowników i osób przebywających w pobliżu. Maszyny i inne urządzenia techniczne powinny być utrzymywane w stanie sprawności technicznej oraz stosowane tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone. Pracownik może przystąpić do obsługi maszyny po przeszkoleniu przez przełożonego i zapoznaniu się z instrukcją zawartą w dokumentacji techniczno ruchowej lub instrukcją bhp danej maszyny. O dostrzeżonych wadach lub uszkodzeniach maszyny pracownik jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić przełożonego. Stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy zatrudnieni na innych stanowiskach nie byli narażeni na te czynniki. W celu ochrony przed działaniem czynników szkodliwych należy bezwzględnie stosować środki ochrony zbiorowej, a pracownika wyposażyć w środki ochrony indywidualnej. W przypadkach, gdy podczas pracy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, a także ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp, pracownikowi należy dostarczyć odzież i obuwie robocze. c) przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do działalności komórki organizacyjnej i Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku: Należy zapoznać instruowanego pracownika, praktykanta z procesem działalności Urzędu, a następnie z procesem działalności danej komórki organizacyjnej, po czym wkomponować w tę działalność czynności i zadania jakie będzie wykonywał pracownik. Należy ww. osobę zapoznać z procesem pracy na danym stanowisku, zakresem obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień, harmonogramem pracy, przepisami, zasadami, zwyczajami i wzorami zachowań przyjętymi w danej komórce organizacyjnej. Omawiając ww. zagadnienia należy podkreślić rolę, jaką w procesie działalności komórki organizacyjnej oraz Urzędu będzie spełniała instruowana osoba. 5.1.2. Omówienie czynników środowiska pracy występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy oraz zagrożeń, jakie mogą stwarzać te czynniki, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami oraz zasad postępowania w razie wypadku lub awarii (min. 0,5 godziny lekcyjnej), Należy zapoznać instruowanego pracownika, praktykanta z Oceną ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku - dostępną na stronie intranetowej Urzędu w zakładce BHP i p/poż, zwracając uwagę na źródła, przyczyny i skutki występowania zagrożeń na konkretnym stanowisku pracy. Szczególnie należy podkreślić obowiązek podejmowania działań profilaktycznych w celu eliminowania lub ograniczania zagrożeń. W przypadku, gdy na danym stanowisku występują czynniki szkodliwe dla zdrowia należy przed dopuszczeniem do pracy zapoznać pracownika, praktykanta z wynikami pomiarów czynników szkodliwych oraz wyposażyć go w wymagane środki ochrony indywidualnej, a także poinformować o zasadach ich stosowania. Jeżeli na danym stanowisku przewidziane jest używanie w czasie pracy odzieży i obuwia roboczego należy przed dopuszczeniem do pracy wyposażyć pracownika, praktykanta w ww. środki.
Ponadto należy poinformować pracownika, praktykanta o zasadach postępowania w przypadkach: - awarii sprzętu, instalacji, maszyn i urządzeń, - wypadku przy pracy lub wypadku w drodze do/z pracy, - ogłoszenia alarmu pożarowego lub związanego z podłożeniem ładunku wybuchowego. Uwaga! O wszelkich sytuacjach awaryjnych, wypadkach, stwierdzonych zagrożeniach lub wątpliwościach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracownik jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić bezpośredniego przełożonego lub pracownika służby bhp. 5.1.3. Przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania (min. 0,5 godziny lekcyjnej) Należy zapoznać instruowanego pracownika, praktykanta z czynnościami dotyczącymi wykonywania określonej pracy, a w szczególności z czynnościami: przed rozpoczęciem pracy: - sprawdzić kompletność wyposażenia, stan techniczny sprzętu, maszyn, urządzeń, przewodów, - zapoznać się z instrukcjami obowiązującymi na danym stanowisku pracy, - przygotować potrzebne materiały i narzędzia pracy, - włączyć potrzebne urządzenie techniczne lub maszynę, w czasie pracy: - stosować się do regulaminu pracy, instrukcji stanowiskowych bhp i p/poż, - wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bhp, - używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem, - podczas pracy przy maszynie stosować wymagane urządzenia ochronne i zabezpieczające, - utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy, po zakończeniu pracy: - wyłączyć użytkowaną maszynę lub urządzenie techniczne, - zabezpieczyć maszynę, urządzenie i sprzęt przed dostępem niepowołanych osób, - uporządkować stanowisko pracy. 5.2. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne (min.0,5 godziny lekcyjnej). Należy zaprezentować pracownikowi, praktykantowi prawidłowy, zgodny z przepisami i zasadami bhp, sposób wykonywania pracy z podziałem na czynności niezbędne do wykonania przed rozpoczęciem pracy, w trakcie pracy i po jej zakończeniu. W czasie pokazu należy dokładnie przedstawić i szczegółowo objaśnić sposoby wykonywania poszczególnych fragmentów pracy. Przy wykonywaniu zadań trudnych lub niebezpiecznych należy zwolnić tempo pracy, tak aby ułatwić instruowanemu zapamiętanie sposobu wykonywania zadania. Należy zademonstrować prawidłowy sposób obsługi urządzeń i maszyn, które będzie użytkował instruowany. Należy zwrócić szczególną uwagę na stosowanie podczas pracy przy maszynach wymaganych ochron i zabezpieczeń. W przypadku konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego należy zademonstrować sposób posługiwania się tymi środkami. Instruowany pracownik, praktykant powinien dokładnie obserwować wszystkie czynności podejmowane przez instruktora, a w razie wątpliwości zadawać od razu pytania. Jeżeli zachodzi potrzeba oraz na prośbę instruowanego pokaz należy powtórzyć.
5.3. Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora (min.0,5 godziny lekcyjnej). Po zaopatrzeniu pracownika, praktykanta w wymagane na danym stanowisku indywidualne środki ochrony oraz odzież i obuwie robocze, przy upewnieniu się, że ww. posiada odpowiedni zasób wiadomości i umiejętności z zakresu wykonania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, należy wydać instruowanemu polecenie wykonania określonego zadania i kontrolować jego przebieg. W momencie zaobserwowania błędnie wykonywanych czynności należy przerwać pracę i omówić jeszcze raz zasady prawidłowego jej wykonywania, zwracając uwagę na błędy oraz skutki, jakie mogą one spowodować. Należy również wskazać i podkreślić prawidłowo wykonywane czynności. W przypadku popełnienia dużej ilości błędów należy powtórnie przeprowadzić pokaz sposobu wykonania pracy. 5.4. Samodzielna praca pracownika pod nadzorem instruktora (min.4 godziny lekcyjne). Jeżeli szkolony pracownik, praktykant poczynił wystarczające postępy i potrafi już pod nadzorem zadawalająco wykonywać zadania, to można mu powierzyć do wykonania samodzielną pracę. Tuż przed samodzielnym podjęciem pracy należy ww. przypomnieć o zasadach bezpiecznej pracy, o czynnościach, na które ma zwrócić szczególną uwagę, o zagrożeniach lub trudnościach, które mogą wystąpić podczas wykonywania pracy. W czasie wykonywania przez szkolonego samodzielnej pracy należy w początkowej jej fazie bacznie obserwować wszystkie wykonywane czynności i natychmiast reagować na czynności nieprawidłowe lub stwarzające zagrożenie. W końcowej fazie samodzielnej pracy pracownika, praktykanta interwencje instruktora powinny zostać ograniczone do niezbędnych. Uczący się musi mieć możliwość zwrócenia się do instruktora z prośbą o pomoc lub wyjaśnienie nasuwających się wątpliwości. Jeżeli pracownikowi, praktykantowi przydzielono indywidualne środki ochrony lub odzież i obuwie robocze należy sprawdzić, czy środki te w czasie pracy są prawidłowo użytkowane. 5.5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika (min.1 godzina lekcyjna). Podczas oceny przebiegu wykonania pracy należy dokładnie omówić z pracownikiem, praktykantem swoje spostrzeżenia dotyczące metod, jakości i rezultatów jego pracy, a także uzasadnić potrzebę doskonalenia wiedzy i właściwych nawyków, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo pracy. Pozytywna ocena umiejętności pracownika, praktykanta oraz zdobytej przez niego wiedzy z zakresu wykonania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawą do dopuszczenia ww. do samodzielnej pracy i dokonania odpowiedniej adnotacji w karcie szkolenia wstępnego. 2 Pozostała część zarządzenia pozostaje bez zmian. 3 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. DYREKTOR GENERALNY /-/ Ewelina Dajnowska-Burkiewicz
Uzasadnienie do projektu zarządzenia zmieniającego zarządzenie nr 9/08 Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 17 kwietnia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, studentów i uczniów odbywających praktyki studenckie lub uczniowskie w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Przed podjęciem pracy w PUW nowozatrudnieni pracownicy oraz studenci i uczniowie odbywający w PUW praktyki obowiązani są przejść szkolenie wstępne z zakresu bhp. Aby zapewnić ww. osobom zdobycie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, proponuje się: - rozszerzyć i doprecyzować szczegółowe programy instruktaży stanowiskowych, m.in. o wskazówki i zalecenia dla osób przeprowadzających instruktaż stanowiskowy, - uszczegółowić zasady potwierdzania odbycia szkolenia wstępnego przez praktykantów oraz sposoby rejestracji szkoleń.