Wykres 13. Migranci według miejsca pracy (nauki) Nie dotyczy 14,1 Poza wymienionym obszarem 3,0 Powiat poznański 8,2 Poznań 74,7 24
Wykres 14. Migranci według rodzaju zabudowy budynku w poprzednim i obecnym miejscu zamieszkania Blok spółdzielczy Blok deweloperski Kamienica prywatna Dom jednorodzinny, bliźniak, szeregowiec Budynek TBS Pozostałe Kamienica komunalna Apartament Obecne miejsce zamieszkania Poprzednie miejsce zamieszkania 0 10 20 30 40 50 60 W poprzednim miejscu pobytu migranci zamieszkiwali głównie w spółdzielczych blokach mieszkalnych (46,2) oraz w domach jednorodzinnych, bliźniakach bądź szeregowcach (39,3), a najrzadziej w apartamentach (0,2) i budynkach TBS (1,0). Sytuacja ta zmieniła się po osiedleniu się w Poznaniu. Najliczniejszy odsetek migrantów zamieszkał w spółdzielczych blokach mieszkalnych (59,0) i blokach deweloperskich (21,4). W porównaniu z poprzednim miejscem pobytu wzrósł procent osób mieszkających w prywatnych kamienicach starej zabudowy z 4,1 do 11,3, a obniżył się odsetek mieszkańców osiadłych w domach jednorodzinnych, bliźniakach lub szeregowcach do 4,1. 25
Biorąc pod uwagę okoliczności nabycia domu lub mieszkania przez migrantów przybyłych do Poznania, należy zauważyć, iż w większości stali się oni użytkownikami domu (mieszkania) zakupionego na rynku wtórnym (47,0). W dalszej kolejności nabywali oni mieszkanie (dom) bezpośrednio od firm deweloperskich (17,8), lub wynajmowali/podnajmowali 13,8. W trakcie badania nie odnotowano przypadków samodzielnego wybudowania domu przez migrantów. Wykres 15. Migranci według okoliczności nabycia domu (mieszkania) Inne 17,5 Kupiony od firmy deweloperskiej 17,8 Wynajęty 13,8 Odziedziczony 3,9 Odkupiony od innej osoby 47,0 Przeprowadzone badanie zachowań migracyjnych miało na celu nie tylko pozyskanie informacji charakteryzujących gospodarstwa domowe oraz profil społeczno-zawodowy migrantów, ale również poznanie ich subiektywnych opinii na temat okoliczności i przyczyn zmiany miejsca zamieszkania, wyboru Poznania jako nowej lokalizacji ich pobytu oraz oceny zalet lub wad przeprowadzki do Poznania w porównaniu z poprzednim miejscem zamieszkania. 26
Informacje te zostały pozyskane od ankietowanych osób w wieku 16 lat i więcej. Pytania nie były kierowane do dzieci i młodzieży, a więc tych osób, które w dniu badania nie miały ukończonych 16 lat. Najczęstszą przyczyną zmiany miejsca zamieszkania wymienianą przez migrantów jako bardzo ważna lub ważna było podjęcie pracy lub rozpoczęcie/kontynuowanie nauki. W przeprowadzce do Poznania wielu z nich widziało również większe szanse rozwoju zawodowego i edukacyjnego, a także poprawę sytuacji ekonomicznej. Bardzo ważna lub ważna była również chęć podniesienia jakości życia w dostępie do usług z zakresu: handlu, kultury, rekreacji, ochrony zdrowia i poczucia bezpieczeństwa, natomiast w sprawach rodzinnych zawarcie związku małżeńskiego, rozwój rodziny. Na decyzję migrantów o zmianie miejsca zamieszkania nie miały wpływu ich warunki mieszkaniowe w poprzednim miejscu pobytu, tj. stan techniczny domu (mieszkania), wysokie koszty utrzymania czy też zbyt mała powierzchnia użytkowa lokalu (znacząca liczba odpowiedzi mało ważne, nieważne lub nie dotyczy ). Wykres 16. Migranci według przyczyny zmiany miejsca zamieszkania Większe szanse rozwoju edukacyjnego Większe szanse rozwoju zawodowego Dostęp do handlu, kultury, rekreacji, zdrowia i poczucie bezpieczeństwa Zawarcie związku małżeńskiego, rozwój rodziny Łączenie pokoleniowe rodziny Darowizna, spadek, rozliczenia rodzinne Wpływ przykładów zmiany miejsca zamieszkania przez rodzinę Podjęcie pracy Możliwość prowadzenia własnej działalności gospodarczej Podjęcie nauki/studia Poprawa sytuacji ekonomicznej Pogorszenie sytuacji ekonomicznej Zbyt mała powierzchnia mieszkalna Zły stan techniczny mieszkania Wysokie koszty utrzymania mieszkania Zmiana prawno-ekonomiczna warunków zamieszkania 0 20 40 60 80 100 Bardzo Mało Nie Ważne Nieważne ważne ważne dotyczy Na pytanie o rozważanie możliwości zamieszkania w innej miejscowości niż Poznań, 71,7 badanych migrantów odpowiedziało, że takiej możliwości nie rozważało i było całkowicie przekonanych o słuszności podjętej decyzji. Przeciwnego zdania było 28,3 respondentów, w tym 84,8 zastanawiało się nad przeprowadzką do jednego z dużych miast: Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia lub Trójmiasta. Wśród przyczyn podjęcia decyzji o zamieszkaniu w stolicy Wielkopolski respondenci najczęściej wymieniali: możliwości zatrudnienia i rozwoju zawodowego, możliwości edukacyjne oraz emocjonalny stosunek do miasta, najrzadziej dogodne procedury urzędowe i organizacyjne związane z realizacją inwestycji mieszkaniowych, a także bardziej atrakcyjną promocję i lepszą niż w innym mieście informację o możliwościach zamieszkania w Poznaniu. Wybierając nowe miejsce zamieszkania na terenie Poznania, jako bardzo ważną lub ważną przyczynę migranci wskazywali przede wszystkim atrakcyjność i dostęp do usług edukacyjnych, dostęp i poziom usług handlowych, atrakcyjność możliwości rekreacyjnych i życia kulturalnego. Za mało ważne lub nieważne respondenci uznali prestiż i znaczenie okolicy oraz silną promocję miejsca zamieszkania przez deweloperów. 27
Wykres 17. Migranci według przyczyny wyboru obecnego miejsca zamieszkania Silna promocja miejsca zamieszkania Szybszy czas realizacji inwestycji Lepsza cena i inne warunki finansowe Prestiż, znaczenie okolicy Atrakcyjność życia kulturalnego Dostęp i poziom usług handlowych Atrakcyjność i dostęp do usług edukacyjnych Atrakcyjność możliwości rekreacyjnych Wcześniejsza przeprowadzka rodziny i przyjaciół 0 20 40 60 80 100 Bardzo ważne Ważne Mało ważne Nieważne Nie dotyczy Zdaniem 59,9 migrantów przeprowadzka do Poznania spełniła ich wcześniejsze oczekiwania, dla 29,7 raczej spełniła, a jedynie 1,4 osób migrujących stwierdziło, że zmiana miejsca zamieszkania nie spełniła (według 1,9 raczej nie spełniła) ich wcześniejszych oczekiwań. 28
Oceniając zalety i wady osiedlenia się w stolicy Wielkopolski, osoby ankietowane stwierdziły, że dużo lepszy lub lepszy jest obecnie dostęp do instytucji kulturalnych, placówek edukacyjnych, obiektów rekreacyjnych, sieci handlowych i placówek służby zdrowia, natomiast takie same lub gorsze niż przed przeprowadzką okazały się relacje sąsiedzkie, poczucie bezpieczeństwa, dostęp do terenów zielonych. Wykres 18. Migranci według subiektywnej oceny przeprowadzki do Poznania Przeprowadzka raczej nie spełniła oczekiwań 1,9 Trudno powiedzieć 7,1 Przeprowadzka nie spełniła oczekiwań 1,4 Przeprowadzka raczej spełniła oczekiwania 29,7 Przeprowadzka spełniła oczekiwania 59,9 29
Wykres 19. Migranci według oceny zalet i wad przeprowadzki do Poznania Warunki mieszkaniowe Dojazd do pracy (nauki) Relacje sąsiedzkie Dostęp do: terenów zielonych obiektów rekreacyjnych placówek edukacyjnych instytucji kulturalnych handlu służby zdrowia Poczucie bezpieczeństwa Większa anonimowość 0 20 40 60 80 100 Dużo Lepsze lepsze Takie same Gorsze Na pytanie o rozważenie możliwości docelowego zamieszkania w Poznaniu 75,6 migrantów odpowiedziało, że stolica Wielkopolski jest ich docelowym miejscem zamieszkania. Pozostałe 24,4 stwierdziło, że przewiduje możliwość wyprowadzki z Poznania, głównie ze względu na ewentualną zmianę sytuacji rodzinnej lub też możliwość otrzymania pracy. 30
Najczęstszymi środkami transportu migrantów w codziennych dojazdach do pracy czy też miejsca nauki, zarówno przed przeprowadzką, jak i po niej, były: samochód osobowy (odpowiednio 31,4 i 50,4) oraz komunikacja MPK (odpowiednio 30,2 i 38,6). Dla większości respondentów skróceniu uległ również przeciętny czas dojazdu do pracy (miejsca nauki). Wykres 20. Migranci według przeciętnego czasu dojazdu do miejsca pracy (nauki) Praca w domu Powyżej 2 godz. 1,51 do 2 godz. 1,01 do 1,5 godz. Aktualnie Przed przeprowadzką 0,51 do 1 godz. Do 0,5 godz. 0 10 20 30 40 50 60 70 31
Wykres 21. Migranci według rodzajów środków transportu do miejsca pracy (nauki) Samochód Komunikacja MPK Pieszo Kilka środków transportu Aktualnie Rower Przed przeprowadzką Praca w domu 0 10 20 30 40 50 60 32