EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA studia podyplomowe dla czynnych zawodowo nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty
Logistyka przepływu zasobów Prowadzący Doc. dr inż. Jakub Szymon SZPON
Istota zarządzania logistyką
Stosowanie logistyki, ze względu na stawiane cele, które realizowane są poprzez wykonywanie szczegółowych zadań, umożliwia właściwe planowanie, zarządzanie i kontrolę, obejmując wszystkie procesy fizycznego obiegu towarów. Przepływy różnych materiałów następują w tzw. łańcuchu dostaw, który oznacza działalność związaną z przepływami materiałów (towarów) od jego oryginalnego (pierwotnego) źródła poprzez wszystkie pośrednie formy aż do postaci, w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta. E. Gołembska, Logistyka jako zarządzanie łańcuchem dostaw, AE w Poznaniu, Poznań 1994, s. 7.
Właściwe zarządzanie logistyczne jest możliwe i będzie spełniać swoją funkcję gdy: jest wyodrębniona jednostka organizacyjna (lub kierownik wyższego szczebla) mająca w swojej kompetencji zagadnienia logistyczne, są kierownicy działów liniowych, biorących udział w podstawowych, działając zgodnie z założeniami logistyki, tzn. zasad, metod, koncepcji, istnieje silna determinacja w łączeniu wszystkich ogniw w jeden spójny łańcuch dostaw, z płynnym przekazywaniem zasobów oraz informacji, przy funkcji optymalizacji wszelkich rozwiązań.
Wszystkie elementy składające się na procesy zarządzania logistycznego powinny zawsze obejmować cały łańcuch logistyczny, mając przede wszystkim na uwadze ostateczny cel, jakim powinno być zaspokojenie potrzeb odbiorców zgodnie z ich oczekiwaniami. Jest to możliwe poprzez stosowanie specjalistycznych systemów logistycznych, tzn. celowo zorganizowanych i zintegrowanych (w obrębie danego układu) rozwiązań logistycznych. Takie modele optymalizacyjne można osiągnąć, np. poprzez ścisły controling wewnętrzny, automatyczną identyfikację zasobów, symulacje komputerowe, sprawną i bezpieczną elektroniczną wymianę danych czy kompleksowy rachunek kosztów.
Zarządzanie przepływami zasobów poprzez tzw. podejście systemowe
Bardzo ogólnie, przez system należy rozumieć zbiór wzajemnie powiązanych ze sobą elementów lub części składowych stanowiących jedną, większą całość. Badania związane z konkretnymi zbiorami, grupami, elementami w określonej płaszczyźnie powinny dotyczyć tzw. analizy systemowej, która określa zmiany obiektów bądź procesów fizycznych w czasie i przestrzeni*. *Dotyczy ona nauk ścisłych i zajmuje się głównie systemami nierzeczywistymi, tzn. albo wyidealizowanymi, bądź uproszczonymi, czy hipotetycznymi. Analiza systemowa bada zjawiska związane z określonymi modelami, które w zależności o cech charakterystycznych oraz funkcji i zadań.
Analiza systemowa opiera się na wcześniej powstałych gałęziach nauk matematyczno-fizycznych, przejmując od nich zarówno podstawy ogólnej metodologii badań, jak i szereg pojęć oraz aparat matematyczny[1]. Wykorzystując narzędzia matematyczno-ekonomiczne w sferze logistyki należy zadbać, aby były one precyzyjne i poprawnie zastosowane. Niestety, może to determinować fakt dużego rozbudowania modelu, jednakże ich nadmierne uproszczenie (choć zyskać można na przejrzystości i łatwości badania) doprowadza do niepotrzebnych różnic otrzymanych wyników w stosunku do rzeczywistych stanów (czyli do niskiej wartości praktycznie przeprowadzonej analizy).
Pojęcie LOGISTYKI u ujęciu systemowym według M. Chrispopher, Strategia zarządzania dystrybucją, Palet, Warszawa 1998, s. 14. obejmuje, przepływ materiałów od źródła zaopatrzenia aż do końcowego punktu konsumpcji. Uwzględnia ona wzajemne powiązania i oddziaływania między wielkością funkcji zaangażowanych w ten ruch od źródła do użytkownika i w związku z tym obliguje menadżerów do myślenia kategoriami kompleksowego zarządzania systemem, nie zaś tylko jakąś jego częścią.
LOGISTYKA u ujęciu systemowym obejmuje sfery zawsze związane z przepływem materiałów, ich składowaniem, dystrybucją towarów, organizacją, przepływem informacji, kreowaniem struktur i koordynowaniem działań. Sfery te nie tylko otaczają właściwe miejsca powstawania dóbr, lecz również przypisuje się im znaczące oddziaływanie na podstawowe procesy zarządzania zasobami.
W kontekście zarządzania, system ma istotne znaczenie, gdyż podstawowymi założeniami logistycznymi są: systemowe podejście do analizy i projektowania działalności logistycznej, kompleksowe podejście do kosztów logistyki (w ramach systemu ewidencji i w pracach analitycznych), dążenie do jednolitego zarządzania działalnością logistyczną. Por. M. Ciesielik, Logistyka w strategiach firm, PWN, Warszawa 1999, s. 14.
Zastosowanie podejścia systemowego stwarza nowe możliwości i dzięki temu jest możliwe osiągnięcie korzyści w zakresie kształtowania problematyki rozwiązań logistycznych w czterech następujących aspektach*: terminologicznym, pozwala to na precyzyjniejszą definicję relacji i skategoryzowanie działań logistycznych, przez które można we właściwy sposób uchwycić istotę występujących problemów, opisowym, umożliwia zdefiniowanie i porównanie stosowanych w przedsiębiorstwie metod za pomocą jednolitej terminologii, wyjaśniającym, określa i interpretuje dotychczas słabo rozpoznane zależności pomiędzy funkcjonującymi rozwiązaniami z zakresu logistyki, konstrukcyjnym, pozwala na osiągnięcie korzyści prakseologicznych w kontekście podejmowanych decyzji i możliwych działań. *por. H. Pfohl, Logistiksysteme. Betriebswirtschaftliche Grundlagen, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, London 1988, s. 19-21.
Podsystemy logistyczne
Zarządzanie logistyczne w danym obszarze powinno się odbywać za pomocą sterowania celowo wydzielonymi tzw. podsystemami logistycznymi, które powinny być ze sobą wzajemnie powiązane zgodnie z ideą podejścia systemowego.
W najprostszym ujęciu każdy system logistyczny można podzielić na dwa rodzaje podsystemów logistycznych, według podziału: funkcjonalnego, fazowego.
Podsystemy logistyki - podział funkcjonalny: obsługa zamówień, gospodarka magazynowa (GM), magazyn, opakowania, transport.
Podsystemy logistyki - podział fazowy: logistyka zaopatrzenia, logistyka produkcji, logistyka dystrybucji, logistyka części zamiennych, logistyka powtórnego zagospodarowania.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ