SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI PREZESA URZĘDU REGULACJI TELEKOMUNIKACJI I POCZTY w 2005 roku Warszawa, kwiecień 2006 r.
Spis treści Wprowadzenie...1 1. Rynek usług telekomunikacyjnych...11 Usługa powszechna Konkurs na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej Realizacja uprawnień abonentów Analizy rynków właściwych Dzierżawa łączy telekomunikacyjnych Ogólnokrajowe biuro numerów Uprawnienia abonenckie Rozstrzyganie sporów międzyoperatorskich Oferty ramowe TP Sprawozdawczość operatorów Opracowania własne i pozyskane analizy 2. Gospodarka zasobami częstotliwości...31 Krajowa Tablica Przeznaczeń Częstotliwości Przekazanie częstotliwości wojskowych Nowelizacja Porozumienia HCM Plany zagospodarowania częstotliwości Przetargi na rezerwacje częstotliwości Rozszerzenie listy urządzeń używanych bez pozwoleń radiowych Stan zagospodarowania zasobów częstotliwości 3.Radiodyfuzja...41 Rozwój analogowej sieci telewizji publicznej Rozwój sieci radiofonii publicznej Radiofonia i telewizja niepubliczna Krajowa i międzynarodowa koordynacja częstotliwości Naziemna radiofonia i telewizja cyfrowa 4. Gospodarka numeracją...51
5. Kontrole telekomunikacyjne...53 Nadzór rynku wyrobów Kontrola i pomiary parametrów sygnałów radiowych Kontrole z zakresu telekomunikacji 6. Rynek usług pocztowych...65 Realizacja Strategii regulacyjnej Prezesa URTiP Rejestr operatorów pocztowych Kontrola operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe Kontrole operatorów prywatnych świadczących usługi pocztowe 7. Działalność międzynarodowa URTiP...81 Współpraca z Komisją Europejską Europejski System Notyfikacji Norm Technicznych Współpraca z Radą Unii Europejskiej Współpraca z europejskimi organami regulacyjnymi Współpraca dwustronna Programy współfinansowane z budżetu UE Działalność międzynarodowa z zakresu radiokomunikacji Współpraca międzynarodowa z zakresu telekomunikacji Działalność międzynarodowa z zakresu poczty 8. Obronność i bezpieczeństwa państwa...105 Udział w realizacji polityki obronnej państwa Zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego Urzędu Przygotowywanie do sytuacji kryzysowych 9. Sprawy sądowe i legislacyjne...111 Postępowania sądowe Działalność legislacyjna 10. Funkcjonowanie Urzędu...117 Postępowania mediacyjne Stały Polubowny Sąd Konsumencki Działalność Rady Telekomunikacji
Działalność Rady Usług Pocztowych Elektroniczna obsługa klienta Kontrole wewnętrzne System zarządzania Jakością ISO 9001:2001 Zarządzanie kadrami Gospodarka mieniem URTiP Zamówienia publiczne Kancelaria Główna Wsparcie informatyczne działań Urzędu 11.Polityka informacyjna...135 Narzędzia komunikacji zewnętrznej Wydawnictwa 12. Centralne Laboratorium Badań Technicznych...139 Zadania wykonywane na rzecz Urzędu Badanie aparatury w ramach nadzoru rynku Nadzór, utrzymywanie i kontrola stanowisk pomiarowych Prace związane z utrzymaniem Systemu Jakości Administrowanie obiektami badawczo pomiarowymi w Boruczy Działania na rzecz podmiotów zewnętrznych Załącznik nr 1...149 Działalność oddziałów okręgowych Załącznik nr 2...153 Analiza przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków Załącznik nr 3...165 Komisje egzaminacyjne Załącznik nr 4...169 Audyt wewnętrzny Załącznik nr 5...171 Budżet
WPROWADZENIE Na mocy ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. z 30 grudnia 2005 r. Nr 267, poz. 2258), z dniem 14 stycznia 2006 r. został utworzony centralny organ administracji rządowej Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE), w miejsce zniesionego z dniem 13 stycznia 2006 r. centralnego organu administracji rządowej Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Prezesa URTiP). Do zakresu działania Prezesa UKE przeszły dotychczasowe zadania i kompetencje Prezesa URTiP, a także niektóre kompetencje Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Sprawy wszczęte przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji lub Prezesa URTiP w zakresie zadań przejmowanych przez Prezesa UKE i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. przed 14 stycznia 2006 r.) toczą się przed Prezesem UKE według przepisów ustawy. Dlatego też niniejsze Sprawozdanie z działalności Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty za rok 2005 jest przedkładane Ministrowi właściwemu ds. łączności przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Podstawy prawne działalności regulacyjnej Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Prezes URTiP) pełnił funkcję organu regulacyjnego w dziedzinie rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych. Był także organem wyspecjalizowanym w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności w zakresie aparatury, w tym telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń radiowych. Prezes URTiP był również organem egzekucyjnym w zakresie administracyjnej egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. Zakres zadań Prezesa URTiP został określony w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), zwanej dalej Pt, w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188 ze zm.), zwanej dalej Pp, jak również w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087). Do kompetencji Prezesa URTiP w szczególności należały następujące zadania: wykonywanie, przewidzianych ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie, zadań z zakresu regulacji i kontroli rynków usług telekomunikacyjnych, gospodarki w zakresie zasobów częstotliwości, zasobów orbitalnych i zasobów numeracji oraz kontroli spełniania wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej, wykonywanie zadań z zakresu regulacji działalności pocztowej, określonych w ustawie Prawo pocztowe, opracowywanie wskazanych przez ministra właściwego do spraw łączności projektów aktów prawnych w zakresie łączności, analiza i ocena funkcjonowania rynków usług telekomunikacyjnych i pocztowych, podejmowanie interwencji w sprawach dotyczących funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych oraz rynku aparatury, w tym rynku urządzeń telekomunikacyjnych, z własnej inicjatywy lub wniesionych przez zainteresowane 1
podmioty, w szczególności użytkowników i przedsiębiorców telekomunikacyjnych, w tym podejmowanie decyzji w tych sprawach w zakresie określonym niniejszą ustawą, rozstrzyganie sporów między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w zakresie właściwości Prezesa URTiP, rozstrzyganie w sprawach uprawnień zawodowych w dziedzinie telekomunikacji, określonych w przepisach odrębnych, tworzenie warunków dla rozwoju krajowych służb radiokomunikacyjnych przez zapewnianie Rzeczypospolitej Polskiej niezbędnych przydziałów częstotliwości oraz dostępu do zasobów orbitalnych, wykonywanie obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, prowadzenie rejestrów w zakresie ujętym w ustawie, koordynacja rezerwacji częstotliwości w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla podmiotów, o których mowa w art. 4 ustawy Pt, w szczególności w zakresach częstotliwości przez nich zwalnianych lub dla nich nowo udostępnianych albo współwykorzystywanych z innymi użytkownikami, inicjowanie oraz wspieranie badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w zakresie łączności, współpraca z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami telekomunikacyjnymi i pocztowymi oraz właściwymi organami innych państw, w zakresie jego właściwości, współpraca z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach dotyczących przestrzegania praw podmiotów korzystających z usług pocztowych i telekomunikacyjnych, przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom operatorów pocztowych, przedsiębiorców telekomunikacyjnych i ich związków, współpraca z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji w zakresie określonym ustawą i przepisami odrębnymi, wykonywanie zadań w sprawach międzynarodowej i wspólnotowej polityki telekomunikacyjnej z upoważnienia ministra właściwego do spraw łączności, współpraca z Komisją Europejską i instytucjami wspólnotowymi oraz organami regulacyjnymi innych państw członkowskich, przedstawianie Komisji Europejskiej i organom regulacyjnym innych państw informacji z zakresu telekomunikacji, w tym wykonywanie obowiązków notyfikacyjnych, obejmujących przekazywanie treści postanowień, o których mowa w art. 23 ust. 3 ustawy Pt oraz informacji o przedsiębiorcach telekomunikacyjnych, którzy zostali uznani za posiadających znaczącą pozycję rynkową, świadczących usługę powszechną i realizujących połączenia sieci telekomunikacyjnych oraz nałożonych na nich obowiązkach, przeprowadzanie konsultacji środowiskowych z zainteresowanymi podmiotami, w szczególności z operatorami, dostawcami usług, użytkownikami, konsumentami oraz producentami, w sprawach związanych z zasięgiem, dostępnością oraz jakością usług telekomunikacyjnych, przedstawianie Komisji Europejskiej informacji z zakresu poczty, w tym danych dotyczących operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe, informacji o sposobie udostępniania korzystającym z powszechnych usług pocztowych szczegółowych i aktualnych informacji dotyczących charakteru oferowanych usług, warunków dostępu, cen i wskaźników terminowości doręczeń, informacji o systemie 2
rachunku kosztów stosowanym przez operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe, a na żądanie Komisji Europejskiej - informacji o przyjętych wskaźnikach terminowości doręczeń dla powszechnych usług pocztowych w obrocie krajowym. Struktura organizacyjna Prezes URTiP wykonywał zadania przy pomocy Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty. W skład URTiP wchodziła Centrala Urzędu obejmująca 15 komórek organizacyjnych oraz 16 oddziałów okręgowych obejmujących swoją właściwością miejscową obszary poszczególnych województw kraju. Szczególną rolę w funkcjonowaniu URTiP pełniły oddziały okręgowe. Na mocy odrębnych upoważnień dyrektorzy oddziałów okręgowych w imieniu Prezesa URTiP podejmowali decyzje administracyjne oraz wykonywali zadania kontrolne. We wszystkich oddziałach okręgowych znajdowały się stałe i ruchome stacje pomiaru i kontroli emisji radiowej, wyposażone w systemy antenowe i urządzenia pomiarowe, wykorzystujące specjalistyczne narzędzia informatyczne dla realizacji tych zadań. Na mocy ustawy Pt przy Prezesie URTiP działały dwa kolegialne organy opiniodawczodoradcze, powoływane przez ministra właściwego ds. łączności, na wniosek Prezesa URTiP. Były to: piętnastoosobowa Rada Telekomunikacji, jako organ właściwy w sprawach działalności telekomunikacyjnej, gospodarki częstotliwościowej oraz spełniania wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej, oraz dziewięcioosobowa Rada Usług Pocztowych, jako organ właściwy w sprawach usług pocztowych. Z mocy ustawy Pt w skład ww. organów wchodzili przedstawiciele właściwych ministrów i organów centralnych oraz osoby reprezentujące organizacji społeczne i branżowe, wyróżniające się wiedzą i doświadczeniem w zakresie telekomunikacji, radiokomunikacji i usług pocztowych. Przy Prezesie URTiP w 2005 r. działały trzy komisje egzaminacyjne ds. operatorów urządzeń radiowych: w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej oraz w służbie radiokomunikacyjnej morskiej i żeglugi śródlądowej. W ramach Urzędu funkcjonowało również Gospodarstwo Pomocnicze - Centralne Laboratorium Badań Technicznych URTiP (CLBT), będące akredytowanym laboratorium badawczym. CLBT prowadziło działalność w zakresie: badania kompatybilności elektromagnetycznej, badań technicznych parametrów radiowych urządzeń radiokomunikacyjnych, ekspertyz i prób laboratoryjnych, badań systemów i urządzeń w miejscu zainstalowania. Cele regulacyjne Prezesa URTiP Prezes URTiP określił szereg szczegółowych celów regulacyjnych na 2005 rok, wynikających z zadań Regulatora wskazanych w ustawie Pt. Cele regulacyjne, zgrupowane w poszczególne obszary działania Prezesa URTiP, przedstawione są poniżej: Poczta Egzekwowanie w ramach możliwości prawnych niedyskryminacyjnego dostępu do pocztowych usług powszechnych o wysokiej jakości i po przystępnych cenach zgodnie z wymogami określonymi w polskim prawie i w dyrektywach Unii Europejskiej. Tworzenie warunków doskonalenia obsługi pocztowej społeczeństwa i gospodarki poprzez wspieranie dalszego rozwoju konkurencji służącej rozwojowi rynku. 3
Rozstrzyganie sporów poprzez działalność Stałych Polubownych Sądów Konsumenckich. Doskonalenie jakości pracy organu regulacyjnego, jak też skuteczności i efektywności współpracy oraz komunikacji z otoczeniem zewnętrznym. Aktywne oddziaływanie na kształtowanie polityki państwa w dziedzinie rynku usług pocztowych, w tym inspirowanie zmian regulacji prawnych, zgodnych ze standardami europejskimi. Osiągnięcie gotowości operatorów pocztowych do realizacji zadań na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego poprzez wsparcie i egzekucje obowiązków prawnych, wynikających z ustawy Prawo pocztowe. Telekomunikacja Udzielenie rezerwacji częstotliwości podmiotom wyłonionym w drodze przetargu na zagospodarowanie częstotliwości przeznaczonych dla systemów komórkowych UMTS i GSM 1800 Zapewnienie warunków do pełnej realizacji uprawnień abonentów w zakresie wyboru dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych zakończenie procesu cyfryzacji sieci. Realizacja uprawnień abonentów w zakresie przenośności numeru przy zmianie operatora. Opracowanie koncepcji świadczenia usługi powszechnej; wszczęcie postępowania konkursowego w sprawie wyznaczenia przedsiębiorcy zobowiązanego do świadczenia usługi powszechnej. Przeprowadzenie analiz rynku telekomunikacyjnego ogłoszenie raportu o stanie rynku; zgromadzenie danych na potrzeby wyznaczenia podmiotów o znaczącej pozycji na poszczególnych rynkach właściwych i nałożenia na nie obowiązków regulacyjnych. Poinformowanie abonentów o nowych możliwościach rozwiązywania sporów z operatorami oraz o ich prawach i obowiązkach. Udostępnienie interaktywnego informatora dla abonentów na stronach internetowych URTiP. Ustalenie wysokości opłat za usługi telekomunikacyjne operatora o pozycji znaczącej na odpowiednim rynku przy wykorzystaniu wyników z kalkulacji kosztów oraz rachunkowości regulacyjnej. Wprowadzenie ofert ramowych w zakresie dzierżawy łączy oraz dostępu do lokalnej pętli abonenckiej i infrastruktury telekomunikacyjnej. Weryfikacja oferty ramowej TP w zakresie łączenia sieci telekomunikacyjnych w następstwie ustalenia wysokości opłat za usługi operatora o pozycji znaczącej na rynku przy wykorzystaniu wyników z kalkulacji kosztów oraz rachunkowości regulacyjnej. Stworzenie warunków częstotliwościowych sprzyjających rozwojowi szerokopasmowego dostępu do Internetu w oparciu o urządzenia i systemy radiowe, których używanie wymaga rezerwacji częstotliwości lub pozwolenia radiowego, jak i używanych bez zezwolenia w zharmonizowanych pasmach nielicencjonowanych. 4
Radiodyfuzja Opracowanie docelowych planów zagospodarowania częstotliwości dla potrzeb DVB-T i T-DAB w paśmie 3, 4 i 5 - zapewnienie dla Polski najlepszych możliwych do uzyskania ustaleń w nowym planie częstotliwości dla radia i telewizji w Europie w procesie przygotowywania konferencji RRC 06. Opracowanie strategii przejścia od cyfrowych sieci początkowych do docelowych sieci DVB-T i T-DAB. Ocena możliwości wdrażania technologii DRM na falach średnich w Polsce przygotowanie do opracowania strategii. Najważniejsze działania regulacyjne Założenia polityki regulacyjnej Prezesa URTiP przekładały się na konkretne działania zmierzające w kierunku realizacji głównych celów ustawowych, tj. zapewnienia powszechnego dostępu do usług telekomunikacyjnych i pocztowych oraz ochrony interesów konsumentów poprzez kontrolę jakości i cen oferowanych usług. Wśród najważniejszych dokonań w 2005 r. należały wymienić m.in.: Pierwszy raport o rynku telekomunikacyjnym Po raz pierwszy w końcu kwietnia 2005 r. Prezes URTiP ogłosił całościowy Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego za rok 2004. Raport został opracowywany na podstawie informacji uzyskanych przez URTiP bezpośrednio od przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz na bazie ogólnodostępnych raportów oraz opracowań zamówionych dla potrzeb URTiP. Raport prezentuje również cele regulacyjne Prezesa URTiP na 2005 rok. Raport z badań jakości powszechnych usług pocztowych W maju 2005 r. w Biuletynie URTiP opublikowany został także Raport z badań jakości powszechnych usług pocztowych w zakresie wskaźnika terminowości doręczeń przesyłek oraz w zakresie informacji o ilości i rodzajach zgłoszonych reklamacji i sposobie ich rozpatrzenia. Opracowanie powstało na podstawie badań zrealizowanych przez Urząd, danych pozyskanych od operatorów pocztowych oraz od podmiotów zewnętrznych działających jako jednostki niezależne od URTiP. Podstawowe badane parametry charakteryzujące jakość powszechnych usług świadczonych przez Pocztę Polską to: terminowość doręczeń przesyłek, bezpieczeństwo obrotu, dostępność do usług, a także przystosowanie placówek pocztowych do obsługi osób niepełnosprawnych. Przetargi na UMTS i GSM 1800 Dnia 9 maja 2005 r. Prezes URTiP zakończył postępowania przetargowe na rezerwację częstotliwości dla telefonii komórkowej. Celem obu przetargów było rozdysponowanie uwolnionych przez wojsko częstotliwości przeznaczonych dla jednej sieci telefonii komórkowej w standardzie UMTS oraz jednej sieci w standardzie GSM 1800 MHz. Zwycięzcą przetargu na częstotliwości UMTS została spółka Netia Mobile. Natomiast drugi przetarg na rezerwację częstotliwości w paśmie GSM 1800 MHz pozostał nierozstrzygnięty z uwagi na brak osiągnięcia minimum kwalifikacyjnego przez któregokolwiek z oferentów. Dlatego po przeprowadzeniu publicznych konsultacji Prezes URTiP ogłosił 23 listopada 2005 r. kolejny przetarg, tym razem na trzy rezerwacje częstotliwości dla telefonii komórkowej GSM 1800 MHz. Nowa propozycja zakłada podział dysponowanej liczby 99 kanałów na trzy równe 5
części, z których każda obejmuje pulę 33 dupleksowych kanałów radiowych. Oferowane zasoby częstotliwościowe, po wprowadzeniu roamingu krajowego, mogą być bazą dla budowy kolejnych sieci telefonii mobilnej. W stosunku do poprzednich warunków przetargowych zmieniono też sposób oceny wpływu konkurencyjności i zaoferowanej ceny na punktację składanych ofert w przetargu. Wyniki drugiego przetargu na pasmo 3,6-3,8 GHz Prezes URTiP ogłosił 25 lipca 2005 r. zwycięzców drugiego przetargu na ogólnopolskie sieci łączności bezprzewodowej. Celem przetargu było wyłonienie podmiotów, na rzecz których zostanie dokonana rezerwacja częstotliwości przeznaczonych do budowy ogólnopolskich sieci stacjonarnych działających w systemie bezprzewodowego dostępu abonenckiego (np. dla usług telefonicznych oraz szerokopasmowego dostępu do Internetu). W efekcie końcowej oceny dokonanej przez Komisję przetargową zwyciężyły: Netia Globe S.A., Netia Świat S.A. oraz NASK. Start przetargów na powiatowe sieci dostępu do Internetu Dnia 21 września 2005 r. rozpoczęło się jednocześnie 317 postępowań przetargowych na rezerwację częstotliwości z zakresu 3,6-3,8 GHz dla powiatowych sieci cyfrowego radiowego dostępu abonenckiego (np. dla usług szerokopasmowego dostępu do Internetu). Każdy przetarg dotyczy rezerwacji dwóch kanałów dupleksowych w służbie radiokomunikacji stałej lądowej. Utworzenie sądu polubownego Na początku stycznia 2005 r. Prezes URTiP podpisał z organizacjami pozarządowymi umowę o zorganizowaniu stałego polubownego sądu konsumenckiego przy Prezesie URTiP, którego zadaniem jest rozpatrywanie sporów o prawa majątkowe wynikłe z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych i pocztowych. Stronami umowy z Prezesem URTiP są organizacje społeczne zrzeszające przedstawicieli konsumentów i przedsiębiorców. Uwolnienie lokalnej pętli abonenckiej 28 lutego 2005 r. Prezes URTiP wydał decyzję określającą ramowe warunki umów o dostępie do lokalnej pętli abonenckiej (LLU - Local Loop Unbundling) w części dotyczącej dostępu pełnego i dostępu współdzielonego. Decyzji nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, ze względu na jej szczególne znaczenie dla dalszej liberalizacji polskiego rynku telekomunikacyjnego. Następnie po zebraniu uwag i opinii zainteresowanych podmiotów decyzją z dnia 9 sierpnia 2005 r. Prezes URTiP wprowadził z urzędu, do stosowania przez TP, nową poprawioną ofertę LLU. Dostęp do lokalnej pętli abonenckiej jest sposobem na ułatwienie rozwoju konkurencji wśród operatorów w obszarze sieci dostępowej, poprzez dopuszczenie ich do już istniejącej infrastruktury technicznej operatora o znaczącej pozycji rynkowej. Ustalenie wskaźnika WACC Decyzją z 14 marca 2005 r. Prezes URTiP ustalił wartość wskaźnika zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału dla Telekomunikacji Polskiej S.A. w wysokości 11,47 %. Jest to wielkość zbliżona do średniej wartości WACC w krajach członkowskich Unii Europejskiej, gdzie według danych za 2004 r. wynosi on 11,36 %. Wskaźnik ten jest w szczególności wykorzystywany przez kadrę kierowniczą przedsiębiorstw do oceny wielkości i źródeł pozyskania kapitału, jak również do oceny sposobu wykorzystania kapitału w różnego rodzaju projektach inwestycyjnych. Przy wyznaczaniu wskaźnika WACC Prezes URTiP dokonał analizy parametrów wpływających na wysokość wskaźnika, opinii analityków rynku oraz 6
porównał otrzymane wyniki ze podobnymi wskaźnikami stosowanymi w Unii Europejskiej. Prezes URTiP wziął też pod uwagę opinie środowiska telekomunikacyjnego. Zatwierdzenie metody kalkulacji kosztów 7 marca 2005 r. Prezes URTiP zatwierdził instrukcję dotyczącą rachunkowości regulacyjnej oraz opis kalkulacji kosztów usług świadczonych przez TP S.A. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdyż brak określenia zasad kalkulacji kosztów mogło negatywnie wpływać na dalszą liberalizację rynku. Wprowadzenie rachunkowości regulacyjnej może wspomóc Prezesa URTiP w zapewnieniu przejrzystości stosowanych przez TP S.A. rozliczeń wobec podmiotów zewnętrznych, jak również w ramach własnej działalności. Zapobiegnie też nieuczciwemu subsydiowaniu skrośnemu usług przez operatora, tj. finansowania usług deficytowych z przychodów za usługi dochodowe. Wprowadzenie oferty dzierżawy łączy Decyzją z dnia 9 sierpnia 2005 r. Prezes URTiP wprowadził z urzędu ofertę ramową dzierżawy łączy telekomunikacyjnych do stosowania przez TP S.A. w relacjach z pozostałymi operatorami. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Usługa dzierżawy łączy służy zwykle operatorom do konstruowania własnych, konkurencyjnych względem TP S.A. ofert kierowanych do użytkowników usług telekomunikacyjnych. Stwierdzenie braku konkurencji na rynku telefonii ruchomej W sierpniu 2005 r. Prezes URTiP rozpoczął konsultacje projektu postanowienia stwierdzającego, że na krajowym rynku dostępu i rozpoczynania połączeń w publicznych ruchomych sieciach telefonicznych nie występuje skuteczna konkurencja. Wydanie konsultowanego postanowienia miało umożliwić w dalszej kolejności przygotowanie decyzji wyznaczającej pozycje rynkowe operatorów sieci komórkowej oraz nakładającej obowiązki regulacyjne, m.in. w zakresie udostępnienia sieci ruchomych dla potrzeb roamingu krajowego w sieciach GSM i UMTS. Nałożenie kary na TP S.A. Wielomiesięczny brak ustaleń w zakresie warunków współpracy Multimedia Polska Mielec z TP hamował rozwój działalności alternatywnego operatora. Brak pełnej możliwości świadczenia usług przez Multimedia Polska Mielec (usługi na terenie całego kraju świadczone abonentom własnych sieci dostępowych oraz abonentom TP z wykorzystaniem Numeru Dostępu do Sieci) z uwagi na przedłużające się trudności z ustaleniem warunków współpracy i rozliczeń z TP skutkował coraz gorszą sytuacją finansową operatora. Dlatego 7 listopada 2005 r. Prezes URTiP nałożył karę pieniężną w wysokości 10 mln zł na TP S.A., w związku z niewykonaniem decyzji z dnia 30 czerwca 2003 r. o połączeniu sieci telekomunikacyjnych. Kontrola blokowania numerów IMEI W styczniu 2005 r. Prezes URTiP przeprowadził kontrolę blokowania numerów IMEI. Wyniki kontroli wykazały, że trzej operatorzy sieci telefonii ruchomej wdrożyli odpowiednie procedury i zgodnie z Prawem telekomunikacyjnym blokują numery IMEI (International Mobile Equipment Identity) skradzionych telefonów komórkowych. W toku kontroli stwierdzono, że każdy z operatorów przyjmował zgłoszenia blokady skradzionego aparatu komórkowego od własnych klientów. Mimo że przepisy Prawa telekomunikacyjnego zobowiązują tylko do blokowania skradzionego telefonu, operatorzy wykonują także komplementarną usługę 7
odblokowania uprzednio zablokowanego aparatu, stosując procedurę zbieżną z procedurą blokowania numeru IMEI. Kontrola przenośności numerów 19 września 2005 r. Prezes URTiP rozpoczął kontrolę wypełniania przez Polkomtel, Polską Telefonię Cyfrową oraz PTK Centertel ustawowych obowiązków w zakresie przenośności numerów oraz decyzji Prezesa URTiP określającej termin zawieszenia realizacji uprawnień abonentów w zakresie przeniesienia przydzielonego numeru przy zmianie operatora telefonii komórkowej. Zgodnie z harmonogramem dołączonym do decyzji Prezesa URTiP trzej operatorzy sieci komórkowych zostali zobowiązani do przystosowania swojej infrastruktury telekomunikacyjnej i umożliwienia abonentom zachowania numeru telefonu komórkowego przy zmianie operatora począwszy od dnia 10 października 2005 r. Program pilotażowego wdrożenia przenośności numerów rozpoczął się zgodnie z harmonogramem, operatorzy byli przygotowani do realizacji usługi przenośności numerów. Audyt Poczty Polskiej W dniach 28 lipca 21 września 2005 r. została dokonana weryfikacja realizacji przez p.p.u.p. Poczta Polska wymagań dotyczących prowadzenia ksiąg rachunkowych i rachunku kosztów w sposób zgodny z przepisami. Rachunkowość regulacyjna i kalkulacja kosztów świadczonych usług stanowi jedno z najważniejszych narzędzi regulacyjnych Prezesa URTiP. Raport z audytu pozwolił ocenić prawidłowość prowadzenia przez Pocztę Polską rachunkowości regulacyjnej. Ocena funkcjonowania rynku usług pocztowych W maju 2005 roku Prezes URTiP przedłożył Ministrowi Infrastruktury opracowanie pn. Ocena funkcjonowania rynku usług pocztowych w 2004 roku wraz z wynikami kontroli działalności pocztowej. Z dokumentów wynika, że liberalizacja sektora pocztowego wpłynęła znacząco na rozwój tego rynku, przede wszystkim na zwiększenie wolumenu przesyłek pocztowych, wzrost konkurencji na rynku usług ekspresowych oraz podniesienie jakości usług. Częstotliwości dla pierwszych multipleksów DVB-T W dniu 13 czerwca 2005 r. Prezes URTiP przekazał Przewodniczącej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji kanały telewizyjne dla dwóch multipleksów przewidzianych do uruchomienia w pierwszym etapie wdrażania naziemnej telewizji cyfrowej. Wstępny scenariusz realizacji fazy przejściowej wdrażania DVB-T w Polsce został podzielony na 10 etapów, określających kolejność uruchamiania telewizji cyfrowej w poszczególnych województwach (aż do całkowitego wyłączenia emisji analogowej 31 grudnia 2014 r.). Kolejność uruchamiania DVB-T wynika z obecnej przewidywalnej dostępności kanałów na potrzeby telewizji. Rezultaty prac zespołu ds. naziemnej radiodyfuzji cyfrowej Z końcem sierpnia 2005 r. zakończył prace powołany przez Prezesa URTiP Zespół ds. naziemnej radiodyfuzji cyfrowej. Celem działalności Zespołu było opracowanie technicznych podstaw uruchomienia naziemnej emisji programów telewizyjnych i radiowych w systemach cyfrowych: DVB-T, T-DAB, DRM. Obecnie zakończony trzeci etap prac Zespołu jest dopełnieniem technicznej koncepcji cyfryzacji mediów elektronicznych w Polsce. Opracowana przez Zespół Analiza możliwości cyfryzacji radiofonii w zakresach częstotliwości poniżej 30 MHz w Polsce prezentuje warunki techniczne do wdrożenia naziemnej radiofonii cyfrowej wykorzystującej system DRM na falach długich i średnich oraz w górnej części zakresu fal krótkich. 8
Certyfikat Jakości ISO dla URTiP 30 czerwca 2005 r. Polskie Centrum Akredytacji rozszerzyło Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością nr 1309/1/2004 nadanym Urzędowi 21 czerwca 2004 r. Nowy certyfikat ISO obejmuje wszystkie działania administracyjne, regulacyjne i kontrolne w odniesieniu do radiodyfuzji, radiokomunikacji, telekomunikacji i poczty realizowane w komórkach merytorycznych Urzędu - w Centrali oraz w oddziałach okręgowych. Aktualnie certyfikat ISO posiadają wszystkie odziały okręgowe oraz osiem departamentów i biur w Centrali Urzędu. W przedkładanym Sprawozdaniu zawarte zostały bardziej szczegółowe informacje dotyczące działalności Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty w 2005 r. 9
10
RYNEK USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH Usługa powszechna Do głównych celów regulacji rynku telekomunikacyjnego, w myśl postanowień ustawy z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne, zwanej Ustawą lub Pt, należy zapewnienie użytkownikom maksymalnych korzyści odnośnie różnorodności, ceny uwzględniającej możliwości ekonomiczne użytkowników końcowych lub odpowiadającej ich potrzebom i jakości usług telekomunikacyjnych, jak również wspieranie równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych. Realizacji powyższych celów służyła m. in. podejmowana przez Prezesa URTiP prewencyjna kontrola określonego rodzaju dokumentów, w tym cennika i regulaminu świadczenia usługi powszechnej. Obowiązek świadczenia usługi powszechnej, w myśl odpowiednich postanowień Pt (tj. art. 81 ust. 2), spoczywa na przedsiębiorcy wyznaczonym. W świetle Ustawy przedsiębiorcą wyznaczonym jest przedsiębiorca telekomunikacyjny wyłoniony lub wyznaczony w drodze decyzji, zgodnie z art. 82 (wyłoniony w drodze konkursu) albo art. 83 Pt (wyznaczony przez Prezesa URTiP z uwagi na brak ofert), do świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład. Do czasu wyłonienia przedsiębiorców telekomunikacyjnych wyznaczonych do świadczenia usługi powszechnej zgodnie z art. 221 ust. 4 Ustawy - obowiązek świadczenia tej usługi wykonuje przedsiębiorca, który na podstawie dotychczasowych przepisów został uznany za operatora publicznego o znaczącej pozycji rynkowej w zakresie świadczenia usług telefonicznych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Przedsiębiorca o znaczącej pozycji rynkowej jest obowiązany do przedstawiania do zatwierdzenia cennika lub regulaminu świadczenia usług. Biorąc pod uwagę fakt, iż do czasu wyłonienia przedsiębiorców wyznaczonych do świadczenia usługi powszechnej, zostały utrzymane dotychczasowe obowiązki w zakresie usługi powszechnej Telekomunikacja Polska S.A. (TP S.A.) przedkładała Prezesowi URTiP w 2005 roku: projekty cennika usługi powszechnej (lub jego zmiany), oraz projekty regulaminu świadczenia usługi powszechnej (lub jego zmiany), wraz z uzasadnieniem, w terminie co najmniej 30 dni przed planowanym terminem wprowadzenia w życie cennika lub regulaminu świadczenia usług (lub ich zmian). Do tych projektów Prezes URTiP może w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia, zgłosić sprzeciw, jeżeli uzna, że postanowienia przedłożonego dokumentu są sprzeczne m.in. z przepisami niniejszej Ustawy i zobowiązać przedsiębiorcę do przedstawienia poprawionego cennika lub regulaminu, w części objętej sprzeciwem. Dostęp do usług Podstawowym wymogiem Prawa telekomunikacyjnego w zakresie usługi powszechnej jest zapewnienie każdemu użytkownikowi, zgłaszającemu zapotrzebowanie na tego rodzaju usługę, dostępu do niej z zachowaniem wymaganej jakości i po przystępnej cenie, na obszarze całego kraju. Kwestia dostępności usługi powszechnej interpretowana jest w dwóch aspektach: jako zagwarantowanie fizycznego dostępu użytkownikom do usługi oraz ukształtowanie ceny usługi 11
w taki sposób, by nie stanowiła ona bariery dostępu aby uwzględniała możliwości ekonomiczne użytkowników końcowych, a także by odpowiadała ich potrzebom. Do czasu rozwinięcia na polskim rynku telekomunikacyjnym konkurencji, która sprzyjać będzie takiemu ukształtowaniu cen usług, które będą ekonomicznie uzasadnione, konieczna jest ingerencja Regulatora w swobodę ustalania cen przez operatora obowiązanego do świadczenia usługi powszechnej. Polityka Prezesa URTiP dla rozwoju rynku usług telekomunikacyjnych i zwiększenia ich dostępności przejawiała się m. in. w dokonywanych ocenach projektów cennika usługi powszechnej i regulaminu świadczenia usługi powszechnej oraz ich zmian. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. TP S.A., jako operator, na którym we wskazanym okresie spoczywał (i w dalszym ciągu spoczywa) obowiązek świadczenia usługi powszechnej, przedłożyła Prezesowi URTiP: 29 wniosków o zmianę cennika usługi powszechnej, 1 wniosek o zmianę regulaminu świadczenia usługi powszechnej. Wobec wspomnianych 29 projektów zmian cennika usługi powszechnej, Prezes URTiP wydał: 3 decyzje o sprzeciwie z uwagi na fakt, iż postanowienia przedłożonych wniosków były sprzeczne z przepisami Ustawy, 1 decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną przez Spółkę decyzję o sprzeciwie, 1 decyzję uchylającą w części zaskarżoną przez TP S.A. decyzję o sprzeciwie i utrzymującą w mocy pozostałą część tej decyzji 2 decyzje umorzeniowe w związku z wycofaniem pierwotnego wniosku Spółki, 24 decyzje zatwierdzające w świetle obowiązującego Pt, Prezes URTiP uznał, iż nie ma podstaw do odrzucenia tych propozycji (ich postanowienia nie były sprzeczne z Ustawą). Co więcej postrzegane one były jako prorynkowe (sprzyjające klientom, gdyż dotyczyły w szczególności takich rozwiązań taryfowych, które umożliwiały abonentom sukcesywne dostosowywanie oferty do ich indywidualnych potrzeb i pozwalały na zoptymalizowanie wydatków klientów, jak też nie zagrażające konkurencji), w związku z czym ich postanowienia mogły wejść w życie w terminach uprzednio przez Spółkę proponowanych. Zważywszy na wspomniane powyżej przedłożenia 30 propozycji modyfikacji postanowień dokumentów z zakresu usługi powszechnej, należy stwierdzić, że: Wobec przedłożonego przez operatora wniosku o zmianę regulaminu świadczenia usługi powszechnej Prezes URTiP zgłosił decyzję o sprzeciwie w części dotyczącej usługi powszechnej, z powodu sprzeczności ich postanowień z przepisami Ustawy oraz umarzającą postępowanie w pozostałej części. Na skutek wniesienia przez TP S.A. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Prezes URTiP utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję w tym zakresie. Wobec postanowień 2 spośród 29 zaproponowanych przez TP S.A. zmian cennika usług powszechnych, Prezes URTiP nie wyraził swojej zgody, wydając decyzję o sprzeciwie, bądź podtrzymując, na skutek ponownego rozpatrzenia sprawy, wydany uprzednio sprzeciw. Wśród tych zawetowanych propozycji znalazły się: projekt zmiany Cennika usług telekomunikacyjnych (Cut) w zakresie nowego planu telefonicznego pn. plan tp zawsze za darmo, projekt zmiany Cut dotyczący wstrzymania sprzedaży planu sekundowego tp biznes. 12
W ramach wspomnianych powyżej wniosków, dotyczących zmian postanowień cennika usługi powszechnej, wobec których Prezes URTiP nie zgłosił sprzeciwu, a które przyczyniły się do ogólnej obniżki cen za niniejszą usługę, wymienić należy: zmianę Cut w zakresie wprowadzenia nowych planów telefonicznych: o o o o o o plan tp startowy, plan startowy tp biznes, plan sekundowy jedna stawka tp biznes, plan sekundowy uniwersalny tp biznes, plan sekundowy jedna stawka tp biznes profit, plan sekundowy uniwersalny tp biznes profit; zmianę Cut w zakresie wprowadzenia do planu tp tanie wieczory i weekendy pakietu 60 bezpłatnych minut połączeń lokalnych, międzystrefowych i do Internetu, zmianę Cut w zakresie obniżki cen połączeń międzystrefowych i do sieci komórkowych w planach biznesowych, zmianę Cut w zakresie wprowadzenia nowej usługi pakiet minut tp międzynarodowych, wszelkiego rodzaju promocje, kierowane zarówno do klientów domowych, jak i użytkowników PAS polegające na czasowej obniżce opłat za określonego typu połączenia, w tym m. in.: o o o o o akcja promocyjna pn. edukacja z internetem tp wdzwoń szkołę, promocja na usługę utrzymania łącza Abonament za złotówkę dla nowo przyłączanych klientów, promocja na usługę przyłączenia do sieci Przyłączenie za 10 zł (przyłączenie pierwszego urządzenia końcowego do sieci TP S.A., przy pomocy łączy analogowych za cenę 8,20 zł netto), oferta promocyjna pn. Karta 30 i 60 impulsowa z dodatkowymi impulsami gratis, promocja, mająca na celu zachęcenie klientów do regulowania płatności w drodze polecenia zapłaty, pn. 120 minut za darmo z Poleceniem Zapłaty. Prezes URTiP, dokonując oceny przedłożonych mu przez TP S.A. propozycji zmian postanowień cennika/regulaminu świadczenia usługi powszechnej, miał na względzie ich zgodność z przepisami obowiązującego Prawa telekomunikacyjnego, w szczególności z przepisami stanowiącymi o wymogach ustalania cen usług telekomunikacyjnych, biorąc przy tym pod uwagę potrzebę zapewnienia użytkownikom: - gwarantowanej ustawowo ochrony ich interesów w stosunkach prawnych z dostawcami usług, - maksymalnych korzyści w zakresie cen oraz różnorodności i jakości usług, uwzględniając przy tym ich możliwości ekonomiczne i potrzeby poprzez oferowanie różnych pakietów cenowych oraz sposobów korzystania z usług w konstruowaniu ofert, jak również z przepisami wskazującymi na konieczność wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych. 13
Konkurs na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej W okresie objętym sprawozdaniem Prezes URTiP ogłosił dwa konkursy na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej. Pierwszy konkurs Pierwsze postępowanie konkursowe rozpoczęło się 2 września 2005 r., (tj. w dniu opublikowania ogłoszenia Prezesa URTiP w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim - Rzeczpospolita). Tym samym Prezes URTiP wywiązał się z nałożonego Ustawą obowiązku ogłoszenia konkursu w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy. Do przeprowadzenia konkursu, zarządzeniem Nr 341 z 19 września 2005 r. oraz zarządzeniem Nr 366 z 5 grudnia 2005 r. zmieniającym ww. zarządzenie, Prezes URTiP powołał Komisję konkursową do przeprowadzenia postępowania konkursowego na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład. W okresie od 2 września 2005 r. do 23 września 2005 r., w siedzibie Urzędu udostępniano Specyfikację warunków konkursu na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej z dnia 31 sierpnia 2005 r., stanowiącą jedyny dokument określający warunki uczestnictwa w postępowaniu konkursowym, wymagania, jakim powinna odpowiadać oferta oraz kryteria oceny ofert. Dokument określający warunki uczestnictwa w konkursie pobrało siedem podmiotów. Jedynym podmiotem, który złożył ofertę w przedmiotowym postępowaniu była Telekomunikacja Polska S.A. 15 grudnia 2005 r. zostało zakończone pierwsze postępowanie konkursowe. Oferta TP S.A. z powodu uchybień formalnych nie została zakwalifikowana do II etapu postępowania konkursowego w wyniku czego nie został wyznaczony przedsiębiorca telekomunikacyjny do świadczenia usługi powszechnej w drodze przedmiotowego postępowania konkursowego. Drugi konkurs 19 grudnia 2005 r. Prezesowi URTiP został doręczony wniosek TP S.A. o przeprowadzenie konkursu na świadczenie usługi powszechnej, w skład której wchodzą usługi, o których mowa w art. 81 ust. 3 ustawy Pt. W przypadku złożenia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wniosku o przeprowadzenie konkursu Prezes URTiP miał obowiązek ogłoszenia konkursu. W związku z powyższym 22 grudnia 2005 r. Prezes URTiP ogłosił konkurs w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym Rzeczpospolita oraz dodatkowo w Dzienniku Urzędowym Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty. Ogłoszenie zostało również zamieszczone na stronie internetowej Urzędu i wywieszone w siedzibie URTiP. Przedmiotem drugiego konkursu było świadczenie usługi powszechnej, w skład której wchodzą następujące usługi: przyłączenie pojedynczego zakończenia sieci w głównej lokalizacji abonenta z wyłączeniem sieci cyfrowej z integracją usług, zwanej "ISDN", utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych, połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe, w tym do sieci ruchomych, obejmujące także zapewnienie transmisji dla faksu oraz transmisji danych, w tym połączenia do sieci Internet, 14
udzielanie informacji o numerach telefonicznych oraz udostępnianie spisów abonentów, świadczenie udogodnień dla osób niepełnosprawnych, świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów publicznych na obszarze całego kraju, tożsamym z obszarem obejmującym 49 stref numeracyjnych w rozumieniu rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych (Dz. U. Nr 145, poz. 1215). Oferta w postępowaniu konkursowym mogła być składana na świadczenie usługi powszechnej na obszarze strefy numeracyjnej, stref numeracyjnych albo na obszarze całego kraju. Dokument określający warunki uczestnictwa w konkursie tj. Specyfikację warunków konkursu na przedsiębiorcę wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej pobrało dwóch przedsiębiorców telekomunikacyjnych Telekomunikacja Polska S.A. i Data Crowley Poland. Oferty w konkursie można było składać do dnia 23 stycznia 2006 r. Analizy rynków właściwych W grudniu 2004 r. Prezes URTiP wydał 18 postanowień o wszczęciu postępowań na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. Postępowania te służą przeprowadzeniu analizy rynkowej w celu ustalenia, czy na 18 rynkach telekomunikacyjnych, opisanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2004 r. w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa URTiP (Dz. U. Nr 242, poz. 2419 i 2420), występuje skuteczna konkurencja. Zebranie danych do analiz rynkowych W celu zgromadzenia danych niezbędnych do rozpoczęcia analiz rynków właściwych wysłano do 3 693 przedsiębiorców telekomunikacyjnych komplet formularzy służących do zbierania informacji o ich działalności telekomunikacyjnej. Ponadto formularze te zostały opublikowane na stronie internetowej Urzędu. Do końca lutego 2005 r. Urząd otrzymał 1 930 odpowiedzi. Odpowiedzi niejednoznacznie lub brak odpowiedzi odnotowano dla 1 763 przedsiębiorstw. W przypadku tych przedsiębiorstw Prezes URTiP wszczął kontrolę przeprowadzoną przez oddziały okręgowe URTiP. Ostateczne wyniki prac związanych ze zbieraniem danych do analiz konkurencyjności przedstawiono poniżej: 178 przedsiębiorców przesłało formularze zawierające dane do analiz konkurencyjności, 1 980 przedsiębiorców dostarczyło informację o prowadzeniu działalności nie podlegającej obowiązkowi dostarczenia danych do analiz konkurencyjności, polegającej między innymi na dostarczaniu usługi dostępu do Internetu użytkownikom końcowym bądź na świadczeniu usług telewizji kablowej, w związku z tym nie podlegali dalszej analizie, 21 przedsiębiorców dostarczyło informację o rozpoczęciu działalności pod koniec 2004 roku, z uwagi na to przedsiębiorcy zostali zwolnieni z obowiązku przesłania wymaganych informacji, 114 przedsiębiorców otrzymało podwójne pisma zawierające komplet formularzy, sytuacje takie wynikały najczęściej z powodu zmiany nazwy firmy bądź zmiany adresu i nie dostarczenia do Urzędu informacji o tym fakcie, 15
393 przedsiębiorców dostarczyło informację o tymczasowym zawieszeniu lub nie rozpoczęciu działalności telekomunikacyjnej, pomimo to przedsiębiorcy wyrażali chęć figurowania w Rejestrze przedsiębiorców telekomunikacyjnych, 353 przedsiębiorców dostarczyło informację o trwałym zaprzestaniu działalności telekomunikacyjnej lub o zlikwidowaniu przedsiębiorstwa, 21 przedsiębiorców dostarczyło informację o połączeniu lub odsprzedaniu przedsiębiorstwa innemu przedsiębiorstwu. 629 pism zostało zwróconych przez Pocztę Polską lub pozostało bez odpowiedzi, również w wyniku kontroli nie udało się nawiązać kontaktu z tymi przedsiębiorcami. Analizy konkurencyjności W związku z toczącymi się postępowaniami w zakresie istnienia bądź nie istnienia konkurencyjności na 18 rynkach właściwych w Urzędzie opracowano następujące analizy konkurencyjności stanowiące podstawę do przygotowania i wydania decyzji w sprawie wyznaczenia przedsiębiorców telekomunikacyjnych o pozycji znaczącej na poszczególnych rynkach: Analizy stanowiące wkład do postanowienia i decyzji dla rynku świadczenia usługi dostępu i rozpoczynania połączeń w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych, Analiza stanowiąca wkład do postanowienia dla rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń głosowych w poszczególnych ruchomych publicznych sieciach telefonicznych, Analizy stanowiące wkład do postanowienia i decyzji dla rynku świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów, Analizy stanowiące wkład do postanowienia i decyzji dla rynku świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów, Analiza stanowiąca wkład do postanowienia dla rynku świadczenia usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, Analiza stanowiąca wkład do postanowienia dla rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Stan analiz rynkowych Na rynku najbardziej wymagającym interwencji regulacyjnej, tj. na rynku świadczenia usługi dostępu i rozpoczynania połączeń w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych (brak regulacji wynikającej z przepisów przejściowych) proces został praktycznie zakończony. Przygotowany został projekt decyzji, który zgodnie z obowiązującą ustawą został przekazany do Prezesa UOKIK z prośbą o opinię. W zaawansowanej fazie były także analizy rynków związanych ze współpracą międzyoperatorską, tj. rynku świadczenia usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Projekty dwóch postanowień o braku skutecznej konkurencji na tych rynkach zostały przekazane do zaopiniowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 16
Podobnie na zaawansowanym etapie znalazły się analizy rynków, na których możliwym obowiązkiem jest usługa WLR, tj. rynek świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów (postanowienie stwierdzające brak skutecznej konkurencji wydane zostało 30 grudnia 2005 r.) oraz świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów (zakończono postępowanie konsultacyjne w zakresie postanowienia stwierdzającego brak skutecznej konkurencji na tym rynku właściwym). W związku z dwuetapową regulacją ex-ante przewidzianą w Prawie telekomunikacyjnym w art. 23 i 24 ustawy, Prezes URTiP w 2005 r. zakończył następujące postępowania: postępowanie w sprawie stwierdzenia czy na krajowym rynku świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów występuje skuteczna konkurencja - poprzez wydanie w dniu 30 grudnia 2005 r. postanowienia stwierdzającego brak skutecznej konkurencji na tym rynku, postępowanie w sprawie stwierdzenia czy na krajowym rynku świadczenia usługi dostępu i rozpoczynania połączeń w publicznych ruchomych sieciach telefonicznych występuje skuteczna konkurencja, wydając w dniu 19 września 2005 r. postanowienie stwierdzające brak skutecznej konkurencji na tym rynku. W grudniu 2004 r. Prezes URTiP wydał 18 postanowień o wszczęciu postępowań na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. Postępowania te służą przeprowadzeniu analizy rynkowej w celu ustalenia, czy na 18 rynkach telekomunikacyjnych, opisanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2004 r. w sprawie określenia rynków właściwych podlegających analizie przez Prezesa URTiP (Dz. U. Nr 242, poz. 2419 i 2420), występuje skuteczna konkurencja. Dzierżawa łączy telekomunikacyjnych W myśl przepisów przejściowych ustawy Pt, tj. art. 221 ust. 1 pkt 3) lit. l), przedsiębiorca telekomunikacyjny, który przed dniem wejścia w życie ww. ustawy był operatorem o znaczącej pozycji rynkowej lub w stosunku do którego wydano decyzję ustalającą znaczącą pozycję rynkową, po uprawomocnieniu się tej decyzji, w zakresie świadczenia usług dzierżawy łączy telekomunikacyjnych jest obowiązany do wykonywania obowiązków, o których mowa m.in. w art. 47 niniejszej ustawy, w tym do przedkładania Prezesowi URTiP cennika lub regulaminów świadczenia usług obejmujących zapewnienie części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierżawionych w celu ich akceptacji. Obowiązek ten spoczywa na Telekomunikacji Polskiej S.A. W 2005 r. TP S.A. przedłożyła Prezesowi URTiP, celem akceptacji, 6 wniosków, z czego wobec: dwóch umorzono postępowanie na skutek wycofania pierwotnego wniosku przez Spółkę, a wobec czterech wydano decyzję zatwierdzającą. Ogólnokrajowe biuro numerów Prezes URTiP w dniu 1 lipca 2003 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia TP S.A. (jako operatora o największym udziale w rynku świadczenia usług powszechnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej) operatorem zobowiązanym do świadczenia wszystkim 17
użytkownikom publicznych sieci telefonicznych, łącznie z użytkownikami aparatów publicznych, usługi biura numerów obejmującej wszystkich abonentów tych sieci oraz ustalenia szczegółowych warunków świadczenia tej usługi. Obowiązek świadczenia usługi ogólnokrajowego biura numerów został nałożony na TP S.A. decyzją Prezesa URTiP z dnia 30 września 2003 r. Spółka wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy i o zmianę powyższej decyzji. Po rozpatrzeniu tego wniosku, mając na uwadze przede wszystkim zmianę stanu prawnego spowodowaną wejściem w życie znowelizowanej ustawy Prawo telekomunikacyjne, Prezes URTiP w dniu 15 stycznia 2004 r. wydał decyzję zmieniającą decyzję z dnia 30 września 2003 r. Decyzja ta nie zmieniała jednak w istotny sposób nałożonych na TP S.A. obowiązków. W dniu 9 maja 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi Telekomunikacji Polskiej S.A. na powyższą decyzję wydał wyrok, w którym uchylił zaskarżoną decyzję oraz orzekł, iż uchylona decyzja nie podlega wykonaniu. Po ponownym przeanalizowaniu całości sprawy Prezes URTiP postanowił uchylić zaskarżoną decyzję w całości ze względu na zarzuty TP S.A. dotyczące nieustalenia operatora publicznej stacjonarnej sieci telefonicznej o największym udziale w rynku świadczenia usług powszechnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyrok WSA. Rozpatrując sprawę ponownie, w decyzji z dnia 14 grudnia 2005 roku Prezes URTiP ustalił, że TP S.A. jest operatorem publicznej stacjonarnej sieci telefonicznej o największym udziale w rynku świadczenia usług powszechnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz określił szczegółowe warunki świadczenia usługi polegającej na udzielaniu informacji o numerach abonentów. Powyższa decyzja nie została przez Spółkę zaskarżona. Z uwagi na wykonalność przedmiotowej decyzji Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej monitoruje wykonanie postanowień decyzji przez Spółkę Telekomunikacja Polska S.A. Spółka została zobowiązana do systematycznego przedstawiania informacji nt. postępów w negocjacjach z innymi przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi mających na celu zgromadzenie danych teleadresowych wszystkich abonentów publicznych sieci telefonicznych. Spółka prowadzi obecnie negocjacje z 31 przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. W większości przypadków przedsiębiorcy telekomunikacyjni zaakceptowali warunki przedstawione przez Telekomunikację Polską S.A. - obecnie trwa uzgadnianie ostatecznych wersji umów określających warunki współpracy w zakresie wymiany danych teleadresowych na potrzeby ogólnokrajowej informacji o numerach telefonicznych. Uprawnienia abonenckie W związku z prowadzonymi przez Prezesa URTiP na podstawie art. 74 ust. 2 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne postępowaniami administracyjnymi dotyczącymi zawieszenia realizacji uprawnień abonenta, o których mowa w art. 69 72 ustawy - Prawo telekomunikacyjne, należy przedstawić co następuje: Przeniesienie przydzielonego numeru w sieci ruchomej W dniu 21 lutego 2005 r. zostały wydane w stosunku do operatorów sieci ruchomych (PTC Sp. z o.o., PTK Centertel Sp. z o.o., POLKOMTEL S.A.) decyzje Prezesa URTiP określające: termin zawieszenia realizacji uprawnienia Abonentów operatorów sieci ruchomych przyłączonych do ruchomej publicznej sieci telefonicznej, w zakresie przeniesienia przydzielonego numeru przy zmianie operatora do istniejącej sieci innego operatora na 18