WPROW ADZENIE DO KRYTYKI TEKSTU STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU



Podobne dokumenty
WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA. Chronologia Geografia Treść Przesłanie

Gimnazjum kl. I, Temat 15

Wokół zagadnień starotestamentowych 4

Kurs Formacji Biblijnej. Rok akademicki 2018/2019

apokryfy nowego testamentu

36. Sympozjum Biblistów Polskich w Poznaniu września 1998 r.

Manuskrypt. Łacińskie manu scriptus czyli dosłownie napisany ręcznie Dokument napisany odręcznie, w przeciwieństwie do drukowanego

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład VII Dyscypliny biblistyki

STY KATO'LICRIE NOWEGO TESTAMENTU WSTĘP - PRZEKŁAD Z ORYGINAŁU KOMENTARZ. 12 tomach KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI

apokryfy nowego testamentu

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)?

Jak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19)

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Nowy Testament (11-TS-12-NT) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)

APOKRYFY NOWEGO TESTAMENTU GGG. EWANGELIE APOKRYFICZNE część 1 FRAGMENTY NARODZENIE I DZIECIŃSTWO MARYI I JEZUSA

Tadeusz Brzegowy "Księga Kapłańska : wstęp - przekład z oryginału - komentarz", Antoni Tronina, Częstochowa 2006 : [recenzja]

polski ENCYKLOPEDIA W TABELACH Wydawnictwo Adamantan

I. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska

1 Zagadnienia wstępne

ks. Edward Wasilewski Geometria w służbie teologii

Wykład 12 Odczytanie fragmentu Joz 1,1-5. Ks. Michał Bednarz Wejście Izraelitów do Ziemi Obiecanej.

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład V Przekłady Biblii

INDEKS VOX PATRUM V. BIBLIOGRAFIE

Katolicki Uniwersytet. Jana Pawła II

Program studiów niestacjonarnych zaocznych, specjalność katechetycznopastoralna. dla roku 3 w roku akadem. 2014/2015 Przydział ECTS w obu semestrach

Warszawskie Studia Teologiczne XXIV/2/2011

Nazwa przedmiotu. liczba godzin ćwiczeń. filozofii. człowieka

Pismo Święte to zbiór ksiąg Nowego i Starego Testamentu, uznanych przez Kościół za natchnione i stanowiących wraz z Tradycją jeden depozyt wiary i

Plan studiów niestacjonarnych zaocznych, specjalność katechetyczno-pastoralna od roku akademickiego 2013/2014

Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte?

Statut. Instytutu Teologicznego. w Łodzi

świadectwa tekstu nowego testamentu

TEOLOGIA studia jednolite magisterskie

TEOLOGIA ROK 1. Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2. Wstęp do filozofii 14 ZO 2 8 ZO 2

A JAKŻE!!! Nawet na koptyjskim

Plan studiów stacjonarnych, specjalność katechetyczno-pastoralna od roku akademickiego 2013/2014

OPIS PRZEDMIOTU. Edytorstwo dzieł dawnych /s,1,muII-III-IV. Wydział Humanistyczny. Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP

Antoni Dreja Ks. Konrad Marklowski ( ) jako biblista

apokryfy nowego testamentu

Waldemar Chrostowski "Praca naukowa nad Biblią : cytowanie i skróty", Piotr Walewski, Częstochowa 2006 : [recenzja]

1. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA MODUŁU. Opis efektu kształcenia. kształcenia modułu. kierunku TMA_W01

Nowy Testament Ewangelie i Dzieje Apostolskie Listy Nowego Testamentu Apokalipsa Stary Testament

aktualizacja: , g Tydzień I

TEOLOGIA ROK 1. Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2. Wstęp do filozofii 15 ZO 2 8 ZO 2

światowej. Wyjątkowym czyni go również fakt, że swe naukowe kompetencje i autentyczną pasję do studiowania tekstu biblijnego łączą w nim uczeni

1. NAUCZANIE JĘZYKÓW NOWOŻYTNYCH (OBOWIĄZKOWYCH) W RAMACH PROGRAMU STUDIÓW STACJONARNYCH I NIESTACJONARNYCH

Program studiów stacjonarnych, specjalność kapłańska rok 2 w roku akademickim 2014/2015

KRÓLESTWO BOŻE W PRZYPOWIEŚCIACH

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)

Wymagania programowe i kryteria oceniania - religia. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Teologia kurs B (stacjonarne jednolite magisterskie) dla cyklu rozpoczynającego się w roku akad. 2013/2014 Program dla MISHuS

GREEK NEW TESTAMENT ( NOWY TESTAMENT PO GRECKU ): PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY MIĘDZYWYZNANIOWEJ I MIĘDZYNARODOWEJ1

BIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład X Gdzie szukać informacji i wiedzy z zakresu biblistyki

1. NAUCZANIE JĘZYKÓW NOWOŻYTNYCH (OBOWIĄZKOWYCH) W RAMACH PROGRAMU STUDIÓW

, 1ECTS = 25h Plan studiów na kierunku: teologia Specjalność : formacja kapłańska Od cyklu 2018/2019

WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH KLASY IV - VI

, 1ECTS = 25-30h Plan studiów na kierunku: teologia Specjalność : formacja kapłańska Od cyklu 2017/2018

ks. prof. dr hab. Markowi Starowieyskiemu

STATUT. rad duszpasterskich Archidiecezji Lubelskiej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ klasa IV

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)

Współczesne metody interpretacji tekstów biblijnych

KUL. Lubelski Jana Pawła II. filologia klasyczna

Rok rozpoczęcia programu: 2015/2016 Punkty ECTS zgodnie z uchwałą RW z r., kor: ; ;

Nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie od Pisma Świętego do codziennej liturgii i modlitwy

Praktyczny Kurs Modlitwy

Rok studiów: I. Liczba pkt ECTS/ godz.dyd. (przedm. fakul.) x x III Kierunkowych

GODZINY PROWADZĄCY NAZWA PRZEDMIOTU

Plan studiów na kierunku: Teologia Specjalność: formacja kapłańska

Teologia kurs B (stacjonarne jednolite magisterskie) rok akad. 2012/2013 Program dla MISHuS

PROGRAMY STUDIÓW WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 18 IM. JANA MATEJKI W KOSZALINIE KLASY IV - VI

Kierunek: teologia specjalizacja: teologia ewangelicka. Rok I

WYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2014/15

WYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2013/14

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA UCZNIÓW W BLOKU NAUK MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH W ZESPOLE SZKÓŁ W CZERNINIE W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

2015/ s Załącznik TL/4a Plan studiów na kierunku: teologia Specjalność nauczycielska w zakresie religii

Plan studiów na kierunku: teologia Specjalność nauczycielska w zakresie religii

seco TO DLA NAS PRACUJĄ NAJLEPSI TŁUMACZE CENNIK SZCZEGÓŁOWY. Mamy dla Ciebie miłą obsługę, wysoką jakość i niskie ceny.

seco TO DLA NAS PRACUJĄ NAJLEPSI TŁUMACZE CENNIK SZCZEGÓŁOWY. Mamy dla Ciebie miłą obsługę, wysoką jakość i niskie ceny.

Duszpasterze. Proboszcz: Ksiądz prałat Jerzy Kalinka r. z dniem 1 sierpnia objął urząd Proboszcza parafii św. Jana Chrzciciela w Górznie.

,6 15,4 0 x x , ,26 14,74 0 x x ,5. x 60 29,86 30,14 0 x x ,5

DESKRYPTORY BIBLIOTEKI NARODOWEJ WYKAZ REKORDÓW USUNIĘTYCH ( )

,6 15,4 0 x x , ,58 15,42 0 x x ,5. x 60 29,18 30,82 0 x x ,5

Collectanea Theologica 76/3,

Prawosławne szkolnictwo teologiczne w II Rzeczpospolitej

TEOLOGIA STUDIA STACJONARNE obie specjalności z uprawnieniami nauczycielskimi: katechetyczno-pastoralna i kapłańska

Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY

REGULAMIN ARCHIDIECEZJALNEGO KONKURSU BIBLIJNEGO

Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca:

Studia doktoranckie 2018/2019

PISMO HEBRAJSKIE - PRZYKŁADY

Cała Prezentacja. Wstęp p do Biblii. Wybierz temat

słowo Biblia pochodzi od greckiego słowa biblos, które z kolei miało swoje źródło w języku egipskim, gdzie oznaczało albo papirus

SYNODY I KOLEKCJE PRAW Tom V. Księgi pokutne. (tekst łaciński, grecki i polski) Układ i opracowanie

Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Pismo Święte o rodzinie (11-R1-12-r1_28)

ks. Edward Wasilewski Wykresografia przełom gutenbergiański w teologii

Porozumienie z dnia 31 maja 2016 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii

Transkrypt:

Ks. KAZIMIERZ ROMANIUK WPROW ADZENIE DO KRYTYKI TEKSTU STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU S'I. rrcr.tjsi o <.. \: ;,,:.I Eho D ) i\: S : 1\ ; V S TRI C A 1< >.J I Z : J! C A KSIĘGA RNIA ŚW. WOJCIECHA POZNAŃ - WARSZA WA - LUBLIN

PRZEDMOWA Praca niniejsza powstawała stopniowo stanowiąc, wzbogacaną z każdym rokiem, podstawę dla wykładów prowadzonych przez NIHIL OB STAT Poznań,_ dnia 23 stycznia 1975 r. Ks. dr Michał P,eter, cenzor IMPRIMATUR Poznań, dnia 25 stycznia 1975 r. _ L. dz. 570/75 +A ntoni Baraniak Arcybiskup Poznański - Metropolita Ks. Tadeusz Jabłoński Kanclerz Kurii Metropol!italnej dwanaście lat w Szkole Biblijnej przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jest to pierwsza w biblijnej literaturze polskiej, względnie całościowo potraktowana, publikacja tego typu. Podręcznikowy charakter opracowania, aczkolwiek ulegał pewnym przekształceniom, świadomie został zachowany do końca. Dość szczupłe ramy czasu przewidzianego na uniwersytecki wykład pewnego całokształtu krytyki tekstu biblijnego nie pozwoliły zatrzymywać się dłużej przy wielu zagadnieniach, które z samej natury ł"zeczy mogły na to zasługiwać. Ten mankament kompensują - może choć w części - prawie kompletne dane bibliograficzne, umożliwiające zebranie materiałów niezbędnych do ewentualnych rozwinięć i pogłębień problemów potraktowanych zbyt skrótowo. Mimo wszystko sam tytuł pracy - Wprowadzenie do krytyki tekstu, a nie po prostu: Krytyka tekstu - świadczy o raczej skromnych aspiracjach jej autora, pragnącego przyjść z pomocą po części wykładowcom, a głównie słuchaczom krytyki tekstu w seminariach duchownych i na wydziałach teologicznych w Polsce. Ze względu na pewne trudności typograficzne terminy hebrajskie zostały przetranskrybowane (według zasad przyjętych w Komentarzach Katol. Uniw. Lubelskiego), lecz do ich hebrajskiej pisowni, znajdującej się na stronach 154-155, odsyłają cyferki odnośnikowe zaopatrzone w małe nawiasy (w odróżnieniu od zwykłych odnośników, przy których nie ma nawiasów). Autor

SPIS RZECZY Przedmowa Wykaz skrótów WSTĘP 1. Potrzeba i znaczenie krytyki tekstu 2. Cel krytyki tekstu 3. Próba zdefiniowania krytyki tekstu 4. Podział krytyki tekstu. 5. Krytyka tekstu a dyscypliny p kr wn' J 6. Historia krytyki tekstu. 5 7 13 14 15 15 16 17 Część pierwsza ŚWIADKOWIE TEKSTU Rozdział pierwszy: PODSWIADOME ZNIEKSZTAŁCENIA TEKSTU L A. Tekst hebrajski masorecki. 25 1. Rabbi Ben Aqiba 25 2. Tekst hebrajski Starego Testamentu z epok>i Tanaaitów 26 3. Tekst hebrajski Starego Testamentu w okresie VII-XII w. 27 4. Ważniejsze rękopisy tekstu hebrajskiego 28 B. Tekst hebrajski pozamasorecki 30 1. Księga Jubileuszów. 2. Papirus Nash 3. Rękopisy qumrańskie 31 4. Pentateuch samarytański 32 C. Przekłady starożytne jako świadectwa oryginalnego tekstu Starego Testamentu 33 1. Tłumaczenia greckie 33 a. Septuaginta 33 b. Przekłady greckie pozmejsze 42 (Teksty qumrań'skie - Aqui'la - Symmach - Teadocjon - p() zostałe tłumaczenia greckie) 2. Tłumaczenia łacińskie. a. Przekłady staro łacińskie b. Wulgata św. Hieronima 3. Przekłady syryjskie a. Pesitta 30 30 46 46 48 53 53 167

4. b. Tłumaczenia syro-palestynskiie 54 c. Przekład filokseniański 55 d. Przekład syro-heksaplarny 55 Inne przekłady starożytne 56 a. Targumy, czyli przekłady aramajskie 56 (Targumy do Pentateuchu - Targumy do proroków - Targumy do pisarzy) b. Prz ekłady koptyjskie.. 61 (Koptyjsko-sahidyckie - koptyjsko-bohairyckie pozostałe \ dialekty koptyjskie) c. Tłumaczenie ormial1slme,. 62 d. Tłumaczenie georgijskie 62 e. Przekład etiopski. 63 f. Pzzekład arabski 63 g. Pr2iekład gocki 63 h. Przekład starosłowiański 64 D. Lekcjonarze liturgiczne. Rozdział drugi: ŚWIADECTWA TEKSTU NOWOTESTAMENTALNEGO A. T,ekst grecki Nowego Testamentu. 1. Papirusy nowotestamentalne 65 2. Kodeksy tekstu ' nowotestamentalnego greckliego a. Kodeksy majuskułowe b. Kodeksy )ninuskuło;we. 71 B. Przekłady staroż:)'tne Nowego Testamentu jako pośrednie świadectwa tekstu oryginalnego 73 1. Tłuma z nia starołacir\skie 73 2. Wulgata św. Hieronima. 3. Przekłady syryjskie. 76 a. Pesitta 77 b. Przekład staro syryjski 78 c. Przekład filokseniański. 79 d. Versio syro-harqlensis. 79 e. Przekład syro-palestyński 4. Pr;zekłady.k9ptyjskie 80 5. PozostaIe tłumaczenia starożytne 80 C. Lekcjonarze jako świadectwa tekstu N owego Testamentu 81 D. Cytaty biblijne w pismach Ojców Kościoła. 81 Rozdział trzeci: NOMENKLATURA ALBO SYSTEMY ZNAKOWANIA RĘKOPISOW 1. J. J. Wettstein. ; 86 2. H. v. Soden. 86 3. C. R. Gregory - E. 'v. Dobschtitz 87 64. 65 69 69 75 79 A. B. C. D: E. A. B. C. D. E. Część drqga PRZYCZYNY ZEPSUCIA TEKSTU R02Jdział,'pierwszy: PODŚWIADOME ZNIEKSZTAŁCENIA TEKSTU Podo b ień;two litel, sylab lub całych wyrazów 1. Podobieństwo graficzne.' 2. Podobieńst- wb f ot i etyczr i e Haplografia i dittografia Homojote1euton i homojoarkton 105' Wpływ kontekstu Przestawienie ko1ejności. liter 107 Rozdział drugi: ŚWIADOME ZNIEKSZTAŁCENIA TEKSTU Błędne odczytywanie lub nieodczytywanie skrótów. 109 Niewłaściwy podział pisma ciągłego na poszczególne wyrazy 111 Wokalizacja i pełna pisownia niektórych samogłosek, 112 Harmonizowanie tekstów paralelnych lecz niejednobrzmiących 113 Glosy marginalne 114 1. Glosy wyjaśniające. 115 2. Glosy korygujące 115 3. Glossa cum lemmate 117 Część trzecia KRYTERIA POPRAWNOŚCI ALBO REGULY KRYTYKI Rozdział pierwszy: KRYTERIA WEWNĘTRZNE ' TEKSTU A. Lekcja trudniejsza 121 B. Lekcja krótsza, 122 C. Teksty paralelne 123 D. Koniektury 123 Rozdział drugi: KRYTERIA ZEWNĘTRZNE A. Uczba rękopisów 128 B. Wiek rękopisów. 129 C, Staranność zapisu 130 Część czwarta KRYTYCZNE WYDANIA PISMA ŚW. I OBECNY STAN BADAŃ W ZAKRESIE KRYTYKI TEKSTU OBYDWU TESTAMENTOW A. Stary Testament Rozdział pierwszy: KRYTYCZNE WYDANIA PISMA ŚW. 1. Tekst masorecki 2, Septuaginta B. Nowy Testament 101 101 103 104 i06' 135 135 138 141, l'. ' Rozdział. ' czwarty': KLASYFIKACJA CZYLI GRUPOWANIE KODEKSOW GRECKICH NOWEGO TESTAMENTU. A. Uwagi ogólne B. Klasyfil{acja kodeksów w ostatnim wydaniu A. Mer!{a 90 89 Rozdział drugi: OBECNY STAN BADAN W ZAKRESIE KRYTYKI TEKSTU OBYDWU TESTAMENTOW A. Vetus Latina Institut 147 B. Institut fur Neutestamentliche Textforschung 148 HHl

C. International Greek N. T. Project. 149 D. Peshitta Institute 150 E. Novi Testam - enti graeoi editio maior critica F. International Organisation for Septuagint and Cognate Studies 151 Zakończenie. 153 (Hebrajska pisownia terminów hebrajskich transkrybowanych w niniejszej pracy) Skorowidz bibl!ijny Skorowidz autorów 160 150 154 157