MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWEJ NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH 2005 PROGRAM ROZWOJU OPIEKI PALIATYWNEJ W ONKOLOGII



Podobne dokumenty
USTAWA. z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych

Wsparcie rozwoju kadry medycznej

opieka paliatywno-hospicyjna

DEFINICJE. OPIEKA DŁUGOTERMINOWA Opieka długoterminowa w Polsce jest realizowana w dwóch obszarach: pomocy społecznej i służby zdrowia.

Standardy Grupy ds. Zdrowia. Spotkanie ogólnopolskie partnerów projektu Standardy w Pomocy Warszawa, 27 września 2011

Fundusze Unii Europejskiej

U Z A S A D N I E N I E

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie chirurgii plastycznej za rok 2014

Propozycje poprawy sytuacji interny w Polsce w 2011r.

Opieka i medycyna paliatywna

Deklaracja PFED w sprawie miejsca i roli edukatora w opiece nad pacjentem z cukrzycą

OGŁOSZENIE. Przedmiotem konkursu jest wybór realizatora dla ww. programu w latach

Regionalny Program Strategiczny w zakresie ochrony zdrowia Zdrowie dla Pomorzan Regionalny Program Polityki Zdrowotnej

Roczny raport z działalności konsultanta wojewódzkiego w ochronie zdrowia

PROBLEMY OPIEKI PALIATYWNEJ W POLSCE

Warszawa, Lidia Popek. Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa, ul.

SÓL I ŚWIATŁO W PIELEGNIARSTWIE DIABETOLOGICZNYM

Informator dla chorego i rodziny objętego opieką Hospicjum Domowego FHO im. Św. Krzysztofa w Warszawie

Fundacja W związku z rakiem

2. Podstawą przyjęcia do ZPOP jest zdiagnozowana przewlekła choroba psychiczna.

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii. na terenie Gminy Węgorzewo. na 2008 rok

- o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych".

Jak powstają programy profilaktyki zdrowotnej regionu łódzkiego

UCHWAŁA NR... RADY GMINY STARA BIAŁA. z dnia r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 23 SECTIO D 2004

UCHWAŁA NR... RADY GMINY STARA BIAŁA. z dnia r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2017 rok

Warszawa, dnia 22 grudnia 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 grudnia 2017 r.

Spotkanie robocze dotyczące deinstytucjonalizacji i opieki środowiskowej Ministerstwo Zdrowia 16 marca 2015 r.

Regionalny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki za rok 2016

GMINNY PROGRAM KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA

Harmonogram realizacji działań w 2014r. Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób nowotworowych oraz opinie konsultantów krajowych i wojewódzkich na temat rozwoju onkologii

MIEJSKIE CENTRUM OPIEKI DLA OSÓB STARSZYCH, PRZEWLEKLE NIEPEŁNOSPRAWNYCH ORAZ NIESAMODZIELNYCH W KRAKOWIE UL. WIELICKA 267. Wrzesień 2018 r.

Działania Miasta w zakresie opieki nad osobami przewlekle i nieuleczalnie chorymi oraz z doświadczeniem choroby psychicznej.

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

Narodowy Instytut Onkologii i Hematologii. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Warzocha

UCHWAŁA NR XXX/187/18 RADY GMINY STARY LUBOTYŃ. z dnia 22 lutego 2018 r.

UCHWAŁA NR IV/29/19 RADY GMINY STARY LUBOTYŃ. z dnia 28 lutego 2019 r.

Wzmocnienie potencjału analitycznego administracji publicznej przedsięwzięcie podjęte przez Szefa Służby Cywilnej

Nazwa zadania: PROGRAM SZKOLENIA LEKARZY RODZINNYCH I PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ JEDNODNIOWE MINIMUM ONKOLOGICZNE.

Ewaluacja ex ante programu sektorowego INNOMED

Karta Praska (The Prague Charter) Dlaczego jest to ważne. Prawo do opieki paliatywnej

1 Informacje o projekcie

PLAN RZECZOWO-FINANSOWY na rok 2013

(miesiąc) I - XII Konsultanci: prawnicy 5, psycholodzy 5, mediator rodzinny 1, kancelarie prawne 3

OPIEKA NAD PACJENTEM CHORYM PRZEWLEKLE

Onkologia - opis przedmiotu

Program praktyki w Kolegium Karkonoskim w Jeleniej Górze dla studentów studiów niestacjonarnych - pomostowych Kierunek: pielęgniarstwo

Do DDOM mogą być przyjęci:

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2010

Protokół. z 50 posiedzenia Rady do Spraw Zwalczania Chorób Nowotworowych z dnia 16 grudnia 2013 r.

TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ PIELĘGNIARSTWA DIABETOLOGICZNEGO

PLATFORMA DIALOGU DLA ONKOHEMATOLOGII Model kompleksowej i koordynowanej opieki onkohematologicznej Wyniki badania ankietowego

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 23 stycznia 2015 r.

Szanowni Państwo, Kierując się zasadą pełnej przejrzystości prowadzonych przez nas działań,

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 22 SECTIO D 2004

ZINTEGROWANY SYSTEM OPIEKI DOMOWEJ DLA PACJENTÓW DŁUGOTERMINOWO CHORYCH. mgr Konopa Monika

STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO

HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE PRZEMOC KRADNIE ŻYCIE PRZEZ MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W NOWYM SĄCZU

ćwiczeń i zajęć praktycznych z przedmiotu. Praktyka powinna być realizowana w oddziałach opieki paliatywnej lub hospicjach.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej

PARLAMENT EUROPEJSKI

REGULAMIN NZOZ HOSPICJUM DLA DZIECI BEZPIECZNA PRZYSTAŃ ROZDZIAŁ I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

Aspekty systemowe opieki nad chorymi na raka piersi w Polsce - kluczowe raporty

R E G U L A M I N O R G A N I Z A C Y J N Y

PSYCHOONKOLOGIA PRAKTYCZNA. Psychoonkologia praktyczna

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK

Harmonogram realizacji działań w 2013r. Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach

Wdrożenie europejskich standardów leczenia nowotworów potrzebą pacjentów

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie diagnostyka laboratoryjna za rok 2014

Ocena potrzeb i warunków reorganizacji Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. prof. dr hab. n. med.

UCHWAŁA Nr 4690/2014 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Z DNIA 29 MAJA 2014 ROKU

realizacji w 2009 roku "Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata "

Art. 51 ust. 1; art. 44 ust.1, 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016, Prawo oświatowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz z późn. zm.).

UCHWAŁA NR XXX/226/2012 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 28 grudnia 2012 r.

Wprowadzam do stosowania Regulamin wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli, który stanowi załącznik do niniejszego zarządzenia.

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie chirurgii plastycznej za rok 2016

UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Psychologia Kliniczna za rok 2015

DZIENNY DOM OPIEKI MEDYCZNEJ ZAKŁAD PIELEGNACYJNO-OPIEKUŃCZY IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W TORUNIU

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz. 1062

Rola lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w ramach szybkiej terapii onkologicznej

STWARDNIENIE ROZSIANE - ZARZĄDZANIE CHOROBĄ

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Lekarski Studia jednolite magisterskie Praktyczny

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

UCHWAŁA Nr 50 /2014 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Z DNIA 18 GRUDNIA 2014 ROKU

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii dla Gminy Wisznice na 2014 rok.

Dagmara Mirowska-Guzel Warszawa, 15 lutego 2018 r.

I - XII Konsultanci: prawnicy 5, psycholodzy 5, mediator rodzinny 1, kancelarie prawne 2

REGULAMIN ORGANIZACYJNY Stowarzyszenia na Rzecz Chorych z Chorobą Nowotworową Promyk w Giżycku

STRATEGIA ROZWOJU STOWARZYSZENIA MONAR NA LATA

Ewaluacja wewnętrzna 2015/2016

Agencja Oceny Technologii Medycznych

OPIEKA DŁUGOTERMINOWA W POLSCE

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie psychiatrii za rok 2014, w okresie

Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne

Badania predyspozycji dziedzicznych do nowotworów złośliwych

Transkrypt:

MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH 2005 Nazwa zadania: PROGRAM ROZWOJU OPIEKI PALIATYWNEJ W ONKOLOGII Warszawa 2005 313

STRESZCZENIE W Polsce, współczesna medycyna paliatywna ma już swoją ponad dwudziestoletnią tradycję oraz znaczne osiągnięcia organizacyjne. Do tej pory jednak rozwijała się w pewnym oderwaniu od onkologii. Zaproponowane rozwiązania mają wzmocnić udział medycyny paliatywnej w leczeniu onkologicznym. W programie zaproponowano wielokierunkowe działania dla rozwoju modelowych placówek onkologicznych i opieki paliatywnej. Podzielono je na następujące grupy: 1. Tworzenie i rozbudowa jednostek opieki paliatywnej ośrodków onkologicznych w kraju. 2. Wdrożenie standardów opieki paliatywnej. 3. Przygotowanie i prowadzenie informacji dla chorych. 4. Inicjowanie i prowadzenie informacyjno - edukacyjnych akcji społecznych dotyczących możliwości i sposobów leczenia bólu, zwalczania innych objawów choroby i całościowej opieki nad nieuleczalnie chorymi. Oczekiwanym efektem programu powinna być poprawa jakości życia, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa chorych na nowotwory złośliwe, zyskanie aprobaty społecznej dla racjonalizacji działań medycznych. Obniżenie kosztów leczenia można będzie osiągnąć poprzez rozwój opieki domowej oraz rezygnację z nieuzasadnionych medycznie, kosztownych procedur diagnostycznych i leczniczych. ZDEFINIOWANIE PROBLEMU / OKREŚLENIE POTRZEBY Opis problemu jego waga i przyczyny. W Polsce rocznie średnio umiera ok. 380 tys. osób, w tym tylko z powodu chorób nowotworowych ponad 70 tys. Choroby nowotworowe są przyczyną blisko 20% wszystkich zgonów, w tym 40% zgonów kobiet w wieku 45-65 lat i 30% zgonów mężczyzn w wieku 45-65 lat. Ostatnie 20 - lecie przyniosło wzrost liczby zachorowań i zgonów z powodu choroby nowotworowej. Obecnie co piąty mieszkaniec Polski umiera z powodu nowotworu złośliwego. Po 75 roku życia już co drugi mieszkaniec naszego kraju umiera z powodu raka. W latach następnych przewiduje się dalszy wzrost zachorowań i zgonów z powodu choroby nowotworowej. 314

Dla chorych, u których leczenie onkologiczne zakończyło się niepowodzeniem, opieka paliatywna może zapewnić opanowanie bólu i innych objawów, a także właściwe wsparcie psychologiczne, socjalne i duchowe. Pomocy oczekuje również rodzina w pogodzeniu się z faktem, że bliska im osoba umiera. WHO zaleca wszystkim krajom aby opieka paliatywna była częścią programów zwalczania chorób nowotworowych i proponuje między innymi: - ustalić narodową politykę i program dla opieki paliatywnej - włączyć programy opieki paliatywnej do istniejącego systemu opieki zdrowotnej - zapewnić, że pracownicy ochrony zdrowia (lekarze, pielęgniarki, farmaceuci i inne kategorie właściwe dla lokalnych potrzeb) będą odpowiednio szkoleni w opiece paliatywnej - dokonać przeglądu polityki zdrowotnej w celu zapewnienia sprawiedliwego wsparcia programów domowej opieki paliatywnej - zabezpieczyć dostępność zarówno analgetyków nie - opioidowych, jak i opioidowych - wzmóc wysiłki na rzecz informowania o rozwoju na polu leczenia bólu nowotworowego, opieki paliatywnej i postępowania w terminalnej fazie choroby nowotworowej Rekomendacja Rady Europy 1418 (1999) w obronie praw człowieka i godności chorych terminalnie oraz godności umierania stwierdza: "Medyczny postęp jaki się dokonuje, umożliwia leczenie dotychczas nieuleczalnych lub źle rokujących chorób dzięki doskonaleniu medycznej techniki i rozwoju technik resuscytacyjnych, które umożliwiają przedłużenie życia i oddalenie momentu śmierci. W rezultacie, jakość życia pacjentów umierających jest ignorowana jak również ignorowane jest ich osamotnienie i cierpienie, a także cierpienie rodzin i opiekunów." Rezolucja 613 i Rekomendacja 729 Rady Europy zajmują stanowisko o zintegrowanym wsparciu pacjenta i rodziny oraz wszechstronnym postępowaniu w odniesieniu do ich cierpienia. Dotychczasowe próby rozwiązania problemu. Kalendarium działań 1981-1990 spontaniczne powstawanie i rozwój społecznych ośrodków hospicyjnych - ruch hospicyjny 1993 powołanie Krajowej Rady Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej przy Ministrze Zdrowia, 315

1994 powołanie Konsultanta Krajowego ds. Opieki Paliatywnej, 1988 przyjęcie Programu Rozwoju Opieki Paliatywnej w Polsce przez Ministerstwo Zdrowia 1999 powołanie Konsultantów Wojewódzkich ds. Medycyny Paliatywnej. 1999 rozporządzenie w sprawie powołania specjalizacji szczegółowej z medycyny paliatywnej 2000-2001 w ramach Rządowego programu restrukturyzacji Ministerstwo Zdrowia przeznaczyło część pożyczki Banku Światowego na całościowe uruchomienie lub restrukturyzację 40 ośrodków stacjonarnych opieki paliatywnej. 2002 w ramach programu zdrowotnego Zwiększenia dostępności i efektywności systemu opieki paliatywnej w Polsce Ministerstwo Zdrowia przeznaczyło kwotę 249.200 PLN na realizację pierwszego etapu programu zakończonego raportem o stanie opieki paliatywnej w Polsce. D. Trudności w rozwiązaniu problemu Prawidłowe umiejscowienie medycyny paliatywnej w systemach opieki zdrowotnej oprócz rozwiązań organizacyjnych i doskonalenia metod leczenia wymaga przewartościowania priorytetów medycznych. W zakresie rozwiązań organizacyjnych, w Polsce nadal brakuje: - specjalistów medycyny paliatywnej (potrzeba ich ok. 400) - profesjonalnych menadżerów jednostek opieki paliatywnej i hospicyjnej - dostatecznie rozwiniętej sieci opieki paliatywnej domowej oraz innych form opieki paliatywnej (likwidacja białych plam) - standardów świadczenia opieki paliatywnej i standardów postępowania objawowego, - jednoznacznego stanowiska środowiska medycznego, ośrodków zarządzających w zakresie potrzeby rozwoju tej dyscypliny medycyny, - wystarczającej liczby łóżek w jednostkach stacjonarnych opieki paliatywnej i właściwego ich wykorzystania, - akredytowanych ośrodków edukacyjnych oraz czytelnych zasad ich finansowania, - literatury, podręczników, czasopism medycznych i bioetycznych dla pielęgniarek i lekarzy, wolontariuszy oraz systemu informowania społeczeństwa o postępie w rozwoju metod objawowego leczenia i opieki paliatywnej, 316

- właściwego szkolenia przed- i podyplomowego lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i innych specjalistów, zwłaszcza w zakresie medycyny rodzinnej, onkologii i chorób wewnętrznych. Przedstawiony do realizacji program wychodzi na przeciw najważniejszych spośród w/w braków. IV. UZASADNIENIE 1) Dlaczego realizacja powinna być sfinansowana przez Ministerstwo Program ma charakter ogólnokrajowy i interdyscyplinarny, wprowadza nową jakość w polskim systemie medycyny paliatywnej. 2) Zdefiniowanie potrzeby społecznej; Wdrożenie programu rozwoju opieki paliatywnej sformułowanego w ramach programu zdrowotnego Ministerstwa Zdrowia pomoże uzyskać następujące korzyści: Utworzenie i koordynowanie prawidłowego rozwoju ośrodków opieki paliatywnej działających w ramach sieci onkologicznej kraju. Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego oraz podniesienie jakości życia chorych w zaawansowanych stadiach choroby nowotworowej. Rozwój opieki domowej Osiągnięcie standardu świadczeń i standardów postępowania w opiece paliatywnej zgodnie z wytycznymi WHO i Rady Europy. 3) Efektywność ekonomiczna; Rozwój medycyny paliatywnej w międzynarodowych programach zdrowotnych dyktowany jest także względami ekonomicznymi. Opieka domowa istotnie zmniejsza koszty leczenia w porównaniu z leczeniem szpitalnym, oddziały medycyny paliatywnej, chociaż oferują intensywne leczenie, nie są droższe od zachowawczych oddziałów szpitalnych. Rozwijanie medycyny paliatywnej pozwala ograniczyć stosowanie drogich sposobów leczenia onkologicznego u chorych, którzy według istniejącej wiedzy nie odniosą korzyści z takiego leczenia. Efekt ten powinien być widoczny w dalszej perspektywie czasowej. W proponowanym programie, zmniejszenie kosztów i zwiększenie efektywności opieki dla pacjentów u kresu życia będzie następowało przez: 317

o Przeniesienie ciężaru opieki ze szpitala onkologicznego do domu chorego lub do oddziałów opieki paliatywnej. o Zwiększenie efektywności ekonomicznej leczenia objawowego (leczenie bólu, duszności i innych objawów somatycznych) poprzez skojarzone rozwiązywanie wszystkich problemów (fizycznych, psychicznych, duchowych, socjalnych) oraz racjonalizację metod leczenia o ograniczenie wykonywania drogich badań wtedy, gdy ich wyniki nie mają wpływu na zmianę terapii, o ograniczenie nieefektywnego i drogiego oraz często zwiększającego cierpienie pacjenta leczenia przeciwnowotworowego poprzez wskazanie i propozycję rozwiązań alternatywnych ukierunkowanych na poprawienie jakości życia. 4) Nowatorstwo zaproponowanych rozwiązań; Proponowany program jest kontynuacją i uzupełnieniem dotychczasowych działań zmierzających z jednej strony do stworzenia kompleksowej propozycji zwalczania chorób nowotworowych, a z drugiej strony, powstawaniu i rozwoju medycyny paliatywnej w Polsce. Chociaż opieka paliatywna dotyczyć może ponad 50 % chorych na nowotwory, a 90 % chorych objętych obecnie opieką w Polsce to chorzy na nowotwory, to dziedziny te rozwijają się oddzielnie. Konieczne jest zapewnienie współpracy onkologów i lekarzy medycyny paliatywnej. Poprawę jakości leczenia i obniżenie jego kosztów osiągnąć można poprzez współdziałanie ośrodków opieki paliatywnej z placówkami sieci onkologicznej. Zwiększy to udział specjalistów onkologów w opiece paliatywnej, a także wniesie nowe wartości do onkologii. Chorzy zyskają pewność co do ciągłości leczenia. Kolejnym, prowadzonym równolegle zadaniem jest włączenie do współpracy lekarzy rodzinnych., a wreszcie propozycja i uzyskanie zrozumienia i akceptacji społecznej. 5) Wykorzystanie dotychczasowych doświadczeń; Program bazuje na doświadczeniach, strukturach i informacjach uzyskanych przez rozwijający się system medycyny paliatywnej w Polsce (patrz rozdz. III) oraz Centrum 318

Onkologii w Warszawie w zakresie organizacji i standaryzacji leczenia przeciwbólowego w onkologii. 6) Promowanie współpracy między różnymi instytucjami i organizacjami; Celem nadrzędnym programu jest stworzenie wzorcowych rozwiązań w opiece paliatywnej w Polsce nad chorymi na nowotwory złośliwe. V. OPIS PROGRAMU 1. Cele ogólne programu rozwoju opieki paliatywnej w onkologii Zwiększenie dostępności opieki paliatywnej w systemie ochrony zdrowia w drodze zwiększania sieci jednostek paliatywnych oraz tworzenie oddziałów opieki paliatywnej w regionalnych centrach onkologii 2. Cele szczegółowe programu rozwoju opieki paliatywnej w onkologii A. Tworzenie i rozwój zespołów opieki domowej, oddziałów stacjonarnych i poradni w ośrodkach onkologicznych. B. Uaktualnianie i wdrażanie standardów opieki paliatywnej C. Przygotowanie i prowadzenie informacji dla chorych na temat leczenia objawowego, w tym leczenia bólu 3. Plan działań: A. Wprowadzenie (utworzenie i rozbudowa) jednostek opieki paliatywnej dla wszystkich ośrodków onkologicznych w kraju: Ocena potrzeb w zakresie wyposażenia ośrodków medycyny paliatywnej. Załącznik nr 1 Wyposazenie ośrodków medycyny palaitywnej. Zakup sprzętu. Zał.ącznik nr 1a B. Opracowanie i wdrożenie standardów opieki paliatywnej I. Opracowanie, wdrażanie i monitorowanie podstawowych standardów z zakresu leczenia objawowego i opieki. (Załącznik nr 2) Aktualizowanie i wdrażanie wytycznych leczenia objawowego, a szczególnie leczenia bólów nowotworowych jest podstawowym krokiem w kierunku poprawy efektywności opieki paliatywnej. W Polsce wytyczne takie są w trakcie opracowań. Ostatnią jego wersję zawarto 319

w wydawnictwie: zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych u dorosłych. (red. M. Krzakowskiego), wydane w 2003 roku przez Polską Unię Onkologii. Zalecenia te, po procesie konsultacji powinny przybrać formę wytycznych krajowych minimum leczenia bólów nowotworowych. Podobne opracowania powinny dotyczyć postępowania w leczeniu innych objawów zaawansowanej choroby nowotworowej jak i zasad pomocy socjalnej i psychologicznej. Do wykonania: 1. Opracowanie uzgodnionej wersji wytycznych leczenia bólów nowotworowych w Polsce, 2. Opracowanie wytycznych / wytycznych dotyczących leczenia innych objawów zaawansowanej choroby nowotworowej i szerszych elementów opieki, 3. Bieżące uzupełnienia i modyfikacje wytycznych. C. Programy Szkoleniowo - Edukacyjno Informacyjne (Załącznik nr 3) 1. Przygotowanie i prowadzenie informacji dla chorych Utworzenie informatora internetowego dla chorych o: rodzajach opieki paliatywnej dostępnych sposobach leczenia bólu i innych objawów somatycznych dostępnych formach pomocy psychologicznej i społecznej dostępnych formach opieki paliatywnej 2. Prowadzenie informacyjno - edukacyjnych akcji społecznych dotyczących możliwości i sposobów leczenia bólu, zwalczania innych objawów choroby i całościowej opieki nad nieuleczalnie chorymi. Do wykonania: Prowadzenie akcji informacyjnych podczas wydarzeń społecznych związanych z onkologią i udział w akcjach międzynarodowych na rzecz zwalczania bólu i propagowania opieki paliatywnej Inicjowanie i pomoc w organizowaniu się wolontariuszy. 320

Pomoc fachowa dla podejmujących się opieki paliatywnej: - organów założycielskich jednostek opieki paliatywnej - organizacji pozarządowych - sponsorów 3. Szkolenia liderów w opiece paliatywnej Do wykonania: Realizacja szkoleń w/g programu i kosztorysu określonego w załączniku nr 3 VI. OCENA I MONITOROWANIE Analiza poprawy dostępności opieki paliatywnej w ośrodkach onkologicznych i w poszczególnych województwach odzwierciedlająca stopień realizacji założonych celów. Badanie kompetencji i ewentualnej poprawy wiedzy i umiejętności w zakresie medycyny paliatywnej za pomocą narzędzi ewaluacyjnych opracowanych przez zespół ekspertów 1. Sprawozdania z realizacji programu opracowywane przez każdego z realizatorów corocznie i po zakończeniu poszczególnych etapów 2. Analiza sprawozdań Konsultantów Wojewódzkich w dziedzinie onkologii klinicznej i medycyny paliatywnej w zakresie przestrzegania wytycznych leczenia 321

VII. KOSZTORYS Zestawienie kosztów realizacji programu w latach 2005 2008 * Zadania Wprowadzenie(utworzenie i rozbudowa) jednostek opieki paliatywnej dla wszystkich ośrodkow onkologicznych w kraju Wyposażenie ośrodków medycyny paliatywnej: ocena potrzeb Wyposażenie ośrodków medycyny paliatywnej: zakup sprzętu + koszty okołoprzetargowe Opracowanie i wdrożenie standardów opieki paliatywnej Wprowadzenie wytycznych leczenia objawowego (Ból) i szerszych aspektów medycyny paliatywnej Programy edukacyjno - informacyjne Prowadzenie edukacyjno informacyjnych akcji społecznych/ Utworzenie informatora internetowego dla chorych Szkolenia liderów opieki paliatywnej Lata 2005 2006 2007 2008 RAZEM 40 000,00 16 000,00 56 000,00 9 048 400,00 9 048 400,00 41 000,00 20 000,00 0,00 0,00 61 000,00 24 600,00 3 500,00 3 500,00 31 600,00 69 150,00 69 150,00 RAZEM 150 150,00 9 109 000,00 3 000,00 3 500,00 9 266 150,00 322

VIII i IX. REALIZATORZY PROGRAMU I UZASADNIENIE MOŻLIWOŚCI PRZEPROWADZENIA PROGRAMU PRZEZ JEDNOSTKĘ ZGŁASZAJĄCĄ 1. Jednostka badawczo rozwojowa przygotowana do realizacji szkoleń w przedmiotowym zakresie, 2. Jednostka posiadająca możliwości organizacyjne, dydaktyczne, kadrę naukowa posiadająca doświadczenie w realizacji powyższych zadań. 3. Jednostka posiadająca stały kontakt z konsultantem krajowym w dziedzinie medycyny paliatywnej. 4. Jednostka posiadająca doświadczenie i wiedzę w zakresie tworzenia systemu opieki paliatywnej. 5. Możliwość współpracy z ośrodkami sieci onkologicznej X. KONTYNUACJA DZIAŁANIA Zmiany dokonane w wyniku realizacji proponowanego programu będą realizowane przez wiele lat Oczekuje się, że realizacja programu pozwoli: Przewartościować priorytety medyczne w kierunku racjonalizacji i ekonomizacji opieki nad nieuleczalnie chorym na nowotwory złośliwe i inne choroby prowadzące do śmierci. Kontynuować program poprzez powoływanie nowych jednostek i wspieranie już istniejących według zasad wdrożonych w wyniku realizacji programu. Kontynuować działania w kierunku wypełnienia luki edukacyjnej w zakresie literatury fachowej, doskonalenia programów szkolenia 323

Załącznik nr 1 1. Wprowadzenie (utworzenie i rozbudowa jednostek opieki paliatywnej dla wszystkich ośrodków onkologicznych w kraju. Lata L.p. Rodzaj wydatków 2005 2006 2007 1. Ankietowanie ośrodków 10 000,00 PLN 0,00 PLN 2. Koszty administracyjne: kierownik techniczny, obsługa sekretariatu, księgowość, raporty, materiały biurowe, telekomunikacja 4 000,00 PLN 0,00 PLN 3. Analiza danych 40 000,00 PLN 2 000,00 PLN 0,00 PLN 4. Przygotowanie dokumentacji przetargowej na zakup sprzętu, powiadomienie o przetargach) 0,00 PLN 16 000,00 PLN 0,00 PLN Razem: 40 000,00 PLN 16 000,00 PLN 0,00 PLN Załącznik nr 2 Opracowanie standardów dotyczących leczenia bólu, innych objawów zaawansowanej choroby nowotworowej i szerszych elementów opieki Lata L.p. Rodzaj wydatków 2005 2006 1. Grupa ekspertów b. 3 Spotkania konsultacyjne grupy ekspertów 4 500,00 PLN 0,00 PLN c. Akomodacja (koszty zakwaterowania, przejazdy) 2 000,00 PLN 0,00 PLN d. Administracyjne koszty organizacji, 1 500,00 PLN 0,00 PLN 324

2. Opracowanie standardów i wytycznych postępowania w opiece paliatywnej. a. Zebranie literatury przedmiotu - Metaanaliza 4 000,00 PLN 0,00 PLN b. Analiza danych 3 000,00 PLN 0,00 PLN c. Konsultacje ekspertów 4 000,00 PLN 0,00 PLN Opracowanie ostatecznych wersji standardów i d. wytycznych 5 000,00 PLN 0,00 PLN e. Publikacja standardów i wytycznych 15 000,00 PLN 0,00 PLN Konferencja naukowo szkoleniowa dla konsultantów wojewódzkich i kierowników 3. ośrodków oph a. Wynagrodzenie dla wykładowców. 0,00 PLN 5 000,00 PLN Koszty administracyjne: kierownik techniczny, obsługa sekretariatu, księgowość, raporty, materiału b. biurowe, telekomunikacja 0,00 PLN 2 000,00 PLN c. d. Baza dydaktyczna: lokale, sprzęt audiowizualny, projektor 0,00 PLN 6 000,00 PLN Akomodacja (dojazd, kawa, herbata, zakwaterowanie dla przyjezdnych)) 0,00 PLN 7 000,00 PLN Razem poszczególne lata 41 000,00 PLN 20 000,00 PLN 325

Załącznik nr 3 Programu szkoleniowo-edukacyjno informacyjne. 4. Przygotowanie materiałów promocyjnych i informacyjnych dla chorych i społeczeństwa Lata L.p. Rodzaj wydatków 2006 2007 2008 1. 2. Przygotowanie programu kampanii informacyjnej przez zespół koordynatorów projektu. 500,00 0,00 0,00 Przygotowanie projektów wydawnictw informacyjnych, elementów promocji (loga) oprawy graficznej. Skład. 3 600,00 0,00 0,00 Naświetlenia. Druk publikacji, 3. ulotek. 10 000,00 0,00 0,00 Koszty administracyjne: kierownik techniczny, obsługa sekretariatu, księgowość, raporty, materiału 4. biurowe, telekomunikacja 1 500,00 1 000,00 1 000,00 Koszty rozesłania materiałów informacyjnych, koperty, paczki, 5. sekretariat. 2 000,00 2 000,00 2 000,00 Przygotowanie materiałów promocyjnych i informacyjnych w wersji elektronicznej w formie strony lub portalu dla wolontariuszy i zainteresowanych, aktualizacje 7 000,00 500,00 500,00 6. Razem poszczególne lata 24 600,00 PLN 3 500,00 PLN 3 500,00 PLN 2. Zakup sprzętu medycznego dla jednostek medycyny paliatywnej ZAŁĄCZNIK 1a L.p. Nazwa produktu Koszt jednostkowy Ilość sztuk Razem 1. Pompy infuzyjne 6 000,00 PLN 190 1 140 000,00 PLN 2. Materace przeciwodlezynowe zmiennociśnieniowe 3 000,00 PLN 700 2 100 000,00 PLN 3. Materace kulkowe 300,00 PLN 60 18 000,00 PLN 4. Koncentratory tlenowe 8 500,00 PLN 180 1 530 000,00 PLN 5. Butle tlenowe z reduktorami 1 300,00 PLN 10 13 000,00 PLN 6. Ssaki elektryczne 3 800,00 PLN 170 646 000,00 PLN 7. Inhalatory 2 200,00 PLN 140 308 000,00 PLN 326

8. Glukometry 200,00 PLN 80 16 000,00 PLN 9. Ciśnieniomierze 180,00 PLN 160 28 800,00 PLN 10. Łóżka szpitalne 1 250,00 PLN 110 137 500,00 PLN 11. Łóżka rehabilitacyjne 4 000,00 PLN 180 720 000,00 PLN Stolik przyłózkowy z wysuwanym blatem 1 600,00 PLN 60 96 000,00 PLN 12. 13. Łóżka dla dzieci 2 000,00 PLN 10 20 000,00 PLN 14. Rękawy uciskowe 3 100,00 PLN 10 31 000,00 PLN 15. Torby pielęgniarskie 300,00 PLN 140 42 000,00 PLN 16. Torby lekarskie 500,00 PLN 10 5 000,00 PLN 17. Krzesła sanitarne 280,00 PLN 40 11 200,00 PLN 18. Pulsoksymetry 3 100,00 PLN 20 62 000,00 PLN 19. Baseny 40,00 PLN 20 800,00 PLN 20. Kaczki 20,00 PLN 40 800,00 PLN 21. Nawilżacze - pochłaniacze 3 000,00 PLN 10 30 000,00 PLN 22. Balkoniki 500,00 PLN 30 15 000,00 PLN 23. Respirator 41 000,00 PLN 20 820 000,00 PLN 24. Drabinki przyłóżkowe 40,00 PLN 20 800,00 PLN 25. Podnośnik przyłóżkowy 3 200,00 PLN 10 32 000,00 PLN 26. Ścienne wyciagniki do kroplówki 80,00 PLN 20 1 600,00 PLN 27. Stojaki do kroplówek 300,00 PLN 20 6 000,00 PLN 28. Podkład do przemieszczania chorych 30,00 PLN 30 900,00 PLN 29. Samochód - sanitarka 80 000,00 PLN 8 640 000,00 PLN 30. Samochód małolitrażowy 36 000,00 PLN 16 576 000,00 PLN Razem 9 048 400,00 PLN 327

Załącznik nr 3a Programy szkoleniowo- edukacyjno-informacyjne Przygotowanie/szkolenie grupy liderów opieki paliatywnej dla ośrodków sieci onkologicznej w Polsce. KOSZTORYS Lp. Kategoria kosztów jednostka liczba Koszt SUMA jednostek jednostki 1. Przygotowanie programu, osobo / 32 100 3200 przygotowanie ankiet godzina 2. Wynagrodzenie dla osobo / 40 200 8000 wykładowców godzina 3. Wynajęcie sali na dzień 5 500 2500 przeprowadzenie szkolenia 4. Delegacje dla wykładowców osoba 5 3500 17500 5. Koszty podróży dla osoba 35 150 5250 uczestników 6. Zakwaterowanie i wyżywienie osobo / 175 180 31500 dzień (35 x 5) 7. Przygotowanie materiałów do komplet 40 200 warsztatów 8. Koszty administracyjne (zawiadomienia, sekretariat, praca techniczna) osobo / godzina 40 30 1200 RAZEM 69150 Harmonogram projektu: Działanie Termin Rekrutacja liderów wrzesień/październik 2005 Opracowanie ankiet i zasad raportowania wrzesień / październik 2005 Szkolenie liderów (spotkanie) listopad / grudzień Opracowanie planów działań dla poszczególnych ośrodków j. w. (podczas szkolenia liderów) Ramowy program szkolenia (spotkania liderów) - listopad / grudzień 2005 Tematy 1. Medycyna paliatywna w onkologii - cele, definicje, epidemiologia/demografia, zalecenia Rady Europy, wytyczne WHO, zalecenia Towarzystw Onkologicznych i Medycyny Paliatywnej Liczba Forma realizacji godzin 2 wykłady 2. Medycyna paliatywna w Polsce. Historia, potrzeby, 2 wykłady 328

formy organizacyjne, ocena aktualnego stanu, kierunki rozwoju 3. Problemy etyczne i prawne. 4 wykłady 4. Sposoby pozyskiwania funduszy 2 wykłady 5. Zasady leczenia objawowego 4 wykłady i warsztaty 6. Zasady komunikacji z pacjentem, przekazywanie 6 wykłady i warsztaty "złych informacji", rozpoznawanie problemów i udzielanie wsparcia psychicznego. Zasady komunikacji w zespole. 7. Standardy w medycynie paliatywnej. 2 warsztaty 8. Zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi 2 warsztaty 9. Omówienie sytuacji w poszczególnych ośrodkach 8 raporty liderów, dyskusja 10. Przygotowanie planów, harmonogramu działań i końcowego raportu 8 praca w grupach, warsztaty 329