Sprawozdanie z dzialalnosci Powiatowego Rzecznika Konsumentow w Pszczynie za rok 2012 Zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r o ochronie konkurencji i konsumentow ( Oz. U. Nr 50, poz. 331 z 2007r. ze zm.) przedktadam Staroscie Powiatu Pszczynskiego roczne sprawozdanie ze swojej dziatalnosci za okres od 1.01. do 31.12. 2012r. I. Uwagi ogolne 0 dzialalnosci Powiatowego Rzecznika Konsumentow Przepisy reguluiclce zakres dzialania Powiatowego Rzecznika Konsumentow: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej ( tj. Oz.U. Nr 78 z 1997 roku poz. 483 z poz. zm.), art. 76 cyt." Wladze publiczne chroniq konsument6w, uiytkownik6w i najemc6w przed dzialaniami zagraiajqcymi ich zdrowiu, prywatnosc i bezpieczenstwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony okresla ustawa." - Ustawa 0 samorzctdzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku ( tj. Oz. U. Nr 142 z 2001roku, poz. 1592 z poz. zm.), art. 4 ust. 1 pkt 18, zgodnie z ktorym cyt. "Powiat wykonuje okreslone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie ochrony praw konsumenta". - Ustawa 0 ochronie konkurencji i konsumentow z dnia 16 lutego 2007r. ( Oz. U. Nr 50 z 2007r. poz. 331 ze zm.), art. 39 cyt. " Zadania samorzqdu powiatowego w zakresie ochrony praw konsument6w wykonuje powiatowy / miejski) rzecznik konsument6w".
2 Do zadan rzecznika konsumentow, zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy 0 ochronie konkurencji i konsumentow, w szczegolnosci nalezy: zapewnienie bezptatnego poradnictwa konsumenckiego informacji prawnej w zakresie ochrony interesow konsumentow sktadanie wnioskow w sprawie stanowienia i zmiany przepisow prawa miejscowego w zakresie ochrony interesow konsumentow - wyst~powanie do przedsi~biorcow w sprawach ochrony praw i interesow konsumentow wspotdziatanie z wtasciwymi miejscowo delegaturami Urz~du Ochrony Konkurencji i Konsumentow, Inspekcjq Handlowq oraz organizacjami konsumenckimi - wykonywanie innych zadan okreslonych w ustawie lub przepisach odr~bnych. Do kompetencji Rzecznika nalezy rowniez wytaczanie powodztw na rzecz konsumentow oraz wst~powanie za ich zgodq do toczqcego si~ post~powania. Dodatkowo katalog zadan Rzecznika zostat wzbogacony o obowiqzek prowadzenia przez samorzqd edukacji konsumenckiej. Podstawowe akty prawne stanowictce podstawq ochrony interesow konsumentow: ustawa 0 4szczegolnych warunkach sprzedazy konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego - ustawa 0 ochronie konkurencji i konsumentow - ustawa 0 ochronie niektorych praw konsumentow oraz o odpowiedzialnosci za szkod~ wyrzqdzonq przez produkt niebezpieczny - ustawa 0 ogolnym bezpieczenstwie produktow - ustawa 0 przeciwdziataniu nieuczciwym praktykom rynkowym
3 - ustawa 0 kredycie konsumenckim - ustawa 0 cenach - ustawa 0 dziatalnosci ubezpieczeniowej - kodeks cywilny - kodeks post~powania cywilnego - akty wykonawcze i orzecznictwo 5qdu Najwyzszego Przy wykonywaniu swych zadan, w roku 2012, Rzecznik Konsumentow podobnie jak w latach ubiegtych, korzystat z przepisow: Prawa budowlanego, prawa energetycznego, ustawy 0 odpadach, 0 zbiorowym zaopatrzeniu w wod~ i zbiorowym odprowadzaniu sciekow, ustawy o us~ugach turystycznych, prawa telekomunikacyjnego, prawa pocztowego, prawa spotdzielczego, prawa bankowego, o wa ru n kach zd rowotnych zywnosci zywienia, 0 nadzorze ubezpieczeniowym emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, ustawy 0 j~zyku polskim, ustawy o udost~pnieniu informacji gospodarczych, ustawy 0 jakosci handlowej artyku~ow rolno- spozywczych, ustawy 0 recyklingu pojazdow wycofanych. Organizacja i struktura biura Rzecznika. - stanowisko jednoosobowe - jedno pomieszczenie biurowe - jeden zestaw komputerowy Rzecznik zatrudniony jest w pe~nym wymiarze czasu pracy. Konsumenci obs~ugiwani Sq w daniach i godzinach pracy 5tarostwa, z wyjqtkiem czwartku. II. Realizacja zadan wynikaji\cych z ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentow Pomoc prawna realizowana jest poprzez: - udzielanie porad prawnych
4 - wyjasnianie w jaki sposob post~powac w konkretnej sprawie podejmowanie interwencji telefonicznie bqdz pisemnie - pomaganie w sporzqdzaniu pism i wezwan sporzqdzanie pism procesowych /pozwow, sprzeciwow od nakazow zaptaty, pism w toku procesu sqdowego/ - interweniowanie do wtasciwych urz~dow Tabela: Zapewnienie bezplatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony konsumentow. I. Uslugi, w tym: ubezpieczeniowa 120 finansowa (inne nit ubezpieczeniowa) 86 rernontowo-budowlana 84 dostawy energii, gazu, ciepta, wody, wywoz 42 nieczystosci telekomunikacja (telefony, TV) 32S turystyczno-hotelarska S6 deweloperska, posrednictwo nieruchomosci 9 rnotoryzacja 33 pralnicza 18 timeshare 1 pocztowa 2 gastronomiczna 2 przewozowa 6 ed u kacyjna/ku Itu ra Ina/rekreacyjno-sportowa 19 Ogolem -
5 medyczna 1 wyposazenie wn~trz 30 pogrzebowa windykacyjne 44 inne 40 II. Umowy sprzedazy, w tym: obuwie i odziez 339 wyposazenie mieszkania 138 sprz~t RTV i AGD (sprz~t 199 telekomu nikacyj ny) komputer i akcesoria komputerowe 56 motoryzacja 76 artykuty spozywcze 2 artykuty chemiczne i kosmetyki 1 zabawki 9 inne 35 III. Umowy poza lokalem i na odlegtosc 320 Ogotem: 2052 W roku 2012 wptyn,to 337 wniosk6w 0 wyjasnienie sprawy, udzielenie odpowiedzi lub. podj~cie interwencji i udzielenie stosownej pomocy w sporzqdzeniu pism w tym m.in. oswiadczen 0 odstqpieniu od zawartej umowy oraz pism procesowych Z podj~tych przez Rzecznika spraw: wyjasnionych i pozytywnie zakonczonych - 204
6 cz~sciowo uwzgl~dniajqcych roszczenia- 6 - sporzctdzono >10 pozw6w 0 zaptat~ ( w tym 5 w zwiqzku z prowadzonym post~powaniem, pozostatych 5 na odr~bny wniosek), > 1 pozew do Sqdu Polubownego, > 1 wniosek 0 zawezwanie do pr6by ugodowej > sporzqdzono 2 zawiadomienia do Urz~du Ochrony Konkurencji Konsurnent6w 0 podejrzeniu stosowania przez przedsi~biorc6w nieuczciwych praktyk rynkowych naruszajqcych zbiorowe interesy konsument6w, poprzez stosowanie postanowien wzorcow umowy uznanych za niedozwolone, wpisanych do Rejestru 0 ktorym mowa wart. 479 45 ustawy z dnia 17 listopada 1964r.- Kodeks post~powania cywilnego ( Oz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) 1) dotyczqce "podania 0 przyj~cie na kurs", stosowanego w obrocie z konsumentami przez osrodek szkolenia kierowc6w w brzmieniu cyt. " w przypadku przerwania nauki na kursie z wlasnej winy zobowiqzuj~ si~ do wniesienia pelnej oplaty ustalonej przez organizatora, jak rowniet na roszczenia zwrotu wplaconej kwoty. Zwrot kandydatom oplat za kurs mote nastqpic jedynie w przypadku nie dojscia do skutku kursu lub innych przyczyn losowych", kt6ra w opinii rzecznika wyczerpuje znamiona klauzuli niedozwolonej okreslonej wart. 385 3 pkt 12, 13 k.c., zgodnie z kt6rym niedozwolonymi postanowieniami umownymi Sq te, kt6re: 4 wytqczajq obowiqzek zwrotu konsumentowi uiszczonej zaptaty za swiadczenie nie spetnione w catosci lub w cz~sci, jeieli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania - przewidujq utrat~ prawa iqdania zwrotu swiadczenia konsumenta spetnionego wczesniej nii swiadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadajq, rozwiqzujq lub odst~pujq od umowy
7 2) dotyczqce umowy kredytu mieszkaniowego hipotecznego, stosowanego przez jeden z bankow w brzmieniu cyt. If zawiadomiw formie pisemnej-kredytobiorc~ 0 kwocie naleinosci z tytulu zaleglej i kolejnej raty wysylajqc przypomnienie. Przypomnienie, otrzymujq rowniei por~czyciele- w przypadku, gdy zabezpieczenie kredytu stanowi por~czenie oraz osoby b~dqce innymi dluinikami... z tytulu zabezpieczenia kredytu. Koszty sporzqdzenia i wyslania przypomnienia 0 niedoplacie lub barku splaty kredytu, raty (rat) kredytu lub odsetek obciqiajq Kredytobiorc~ i Sq podane w Taryfie, z ktorej wyciqg stanowi zalqcznik nr 2 do umowylf, wyczerpuje znamiona klauzul niedozwolonych.ktore spetniajq nast~pujqce przestanki: - nie zostaty uzgodnione indywidualnie, - ksztattujq prawa i obowiqzki konsumenta w sposob sprzeczny z dobrymi obyczajami, raiqco naruszajqc jego interesy. W opinii tut. Rzecznika obciqianie konsuitlentow kosztami przypomnienia, kierowanych do nich w ramach zawartych z konsumentami umow kredytowych jest bezprayvne. Bank, w ramach prowadzonej dziatalnosci, jest uprawniony do obciqiania kredytobiorcow odsetkami z tytutu zwtoki w zaptacie naleinosci wynikajqcej z zawartej umowy kredytu / zadtuienie przeterminowane, od ktorego Bank pobiera odsetki zgodnie z postanowieniami wzorca umowy/. Odsetki od zadtuienia przeterminowanego stanowiq wystarczajqcq rekompensat~ za szkod~, ktora powstaje na skutek opoznienia w sptacie i uzasadniona jest przepisami prawa w tym przede wszystkim art. 359 1 i art. 481 1 Kodeksu cywilnego. 4 - w 103 sprawach konsumenci, wobec negatywnego stanowiska firm, ktore nie zgodzity si~ z ich iqdaniami, nie byli zainteresowani dalszym dochodzeniem roszczen na drodze post~powania sqdowego. Sprawy te w ogromnej wi~kszosci dotyczyty reklamacji obuwia, najcz~sciej produkcji chinskiej, zakupionych w bardzo niskich cenach.
8 w 3 sprawach, po ustaleniu stanowisk stron tj. po zapoznaniu si~ z wyjasnieniami przedsi~biorc6w okazajo si~, ze roszczenia konsument6w nie znajdujq uzasadnienia bqdz tez przedstawiony przez konsumentow materiaj dowodowy jest niewystarczajqcy do podj~cia jakichkolwiek dziajan - 1 spraw~ przekazano zgodnie z wjasciwosciq miejscowq - 1 sprawy nie podj~to z uwagi na nieuzupejnienie dokument6w - 5 wnioskow 0 podj~cie interwencjj wycofano Wspolpraca Powiatowego Rzecznika Konsumentow w Pszczynie z Urz~dem Ochrony Konkurencji Konsumentow, Inspekcj21 Handlow21 i innymi organizacjami konsumenckimi. W roku 2012r. kontynuowajam wspojprac~: a) z Krajowq Radq Rzecznikow Konsumentow b) z Urz~dem Ochrony Konkurencji i Konsument6w c) z Arbitrem Bankowym. Z udziajem Arbitra Bankowego w marcu 2012r. odbyjo si~ szkolenie w ramach ktorego zostajy om6wione przepisy nowej ustawy 0 kredycie konsul'nenckirn. d) z Urz~dem Komunikacji Elektronicznej Edukacja Konsumencka Poradnictwo i przekazywanie informacji tradycyjnie realizowane jest zarowno w drodze indywidualnych kontaktow rzecznika z konsumentami, jak rowniez poprzez kolportaz odpowiednich materiajow informacyjnych czy tez popularyzowanie wiedzy konsumenckiej w mediach. 4 W roku 2012 w Powiatowym Zespole SzkoJ Nr 1, w klasie II Zasadniczej SzkoJy Zawodowej- zawod sprzedawca, przeprowadzham dwugodzinnq prelekcj~, ktorej tematem byja ochrona konsumenta, w swietle ustawy o szczegolnych warunkach sprzedazy konsumenckiej. W czasie prelekcji uczniowie mieli mozliwosc zapoznania si~ z aktem prawnym tj. ustawq z dnia 27 lipca 2002r. 0 szczegolnych warunkach sprzedazy konsumenckiej oraz
9 o zmianie Kodeksu cywilnego, oraz wzorami zgtoszen reklamacyjnych sporzcl,dzonych w oparciu 0 jej przepisy. Na tablicy ogtoszen tut. Urz~du Pszczynskiego zamieszczone byty: oraz na stronie internetowej Powiatu 1. Informacja, plakat promujcl,cy witryn~ www.zyciewkredycie.pl/wraz udost~pnieniem, w biurze rzecznika oraz w rniejscu og6lnodost~pnym tj. pod tabliccl, broszur informacyjnych Zycie w kredycie, zawierajcl,ce praktyczne informacje 0 rodzajach kredyt6w, oszcz~dzaniu i post~powaniu w sytuacji pojawienia si~ pierwszych problem6w ze sptatcl,. Kampania zrealizowana zostata w ramach projektu Edukacja finansowa- zapobieganie nadmiernemu zadluianiu przez Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej na zlecenie UOKiK. 2. Apele ostrzegajcl,ce konsument6w przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi stosowanymi przez Energetyczne Centrum w Radomiu, przedsi~biorc6w lokalem przedsi~biorstwa i na odlegtosc. z siedzibcl, w ramach um6w zawieranych poza 3. Informacja 0 kampanii spotecznej Nie daj si~ nabrac. Sprawdi zanim podpiszesz. 4. Wzory oswiadczen 0 odstcl,pieniu od umowy zawartej poza lokalem przedsi~biorstwa i na odlegtosc, oraz wzory zg~'oszen reklamacyjnychz podstawcl, prawncl,. 5. W zwicl,zku z wyrokiem SCl,du Ochrony Konkurencji i Konsument6w z dnia 27 lutego 2012r., na tabllcy ogtoszen zamieszczono informacj~ o wygranej UOKiK ze Sp6tkCl, Eller Service /POBIERACZEK.PL/, stosujcl,cej, w obrocie z konsumentami, nieuczciwe praktyki rynkowe, wprowadzajcl,ce konsument6w w btcl,d. 6. Ostrzeienie w sprawie nieuczciwych praktyk rynkowych Operator6w telekomu ni kacyj nych.
10 Podobnie jak w latach ubiegtych, w roku 2012 odpowiadatam na pytania internaut6w oraz na bieiq,co udost~pniatam materiaty dotyczq,ce zagadnien ochrony praw konsument6w mtodzieiy studiujq,cej oraz przedsi~biorcom. PODSUMOWANIE I WNIOSKI KONCOWE Bezplatne poradnictwo konsumenckie udzielanie informacji prawnych z zakresu ochrony interesow konsumentow, jako najwazniejsze z zadan rzecznika jest realizowane w sposob staly i wykonywane najcz~sciej sposrod innych zadan. W dobie kryzysu gospodarczego, powodujctcego nadmierne zadluzanie si~ konsumentow, popadanie w spiral~ dlugow, brak mozliwosci biezctcej obslugi zacictgni~tych zobowictzan / rowniez wywolane czynnikami od nas niezaleznymi tj. utrata pracy, maj4tku, czy zdrowia lub innymi przypadkami, ktorych nie jestesmy w stanie przewidziec /, a w koncu bezposrednie zetkni~cie si~ konsumenta z firmami windykacyjnymi oraz egzekucjami komorniczymi, rola rzecznika sprowadza si~ coraz cz~sciej do uswiadamiania konsumentom skutkow nieprzemyslanych decyzji kredytowych oraz pomocy w wyjsciu z trudnej sytuacji. Pomoc ta jest niezwykle trudna, bowiem po jednej stronie stoi konsument, najcz~sciej osoba zyjctca w cictglym napi~ciu i stresie, sfrustrowana, cz~sto agresywna, z drugiej zas bezlitosny bank, instytucja parabankowa, czy firma windykacyjna/cz,sto stosuj4ca wobec konsumentow nieuczciwe praktyki rynkowe/ Cictg1e jeszcze, pomimo licznych ostrzezen i apeli nie maleje liczba osob korzystajctcych z pokazow, darmowych wycieczek i pielgrzymek, w czasie ktorych, w sposob najcz~sciej po prostu nieuczciwy, z pomini~ciem jakichkolwiek zasad etycznych
11 czy moralnych, konsumentom ( zwlaszcza osobom starszym), oferowane Set produkty, czy uslugi w zawyzonych cenach. W roku 2012r., pomimo podj~tych i naglosnionych w mediach dzialan, oraz wyroku Setdu Ochrony Konkurencji i Konsumentow, nie zmniejszyla si~ rowniez liczba osob mlodych ( cz~sto maloletnich) oszukanych przez tzw. POBIERACZKA.PL. Ponownie wskazuj~, ze zgodnie z art. 40 ust. 5 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. 0 ochronie konkurencji i konsumentow, w powiatach powyzej 100 tys. mieszkancow i w miastach na prawach powiatu, rzecznik konsumentow moze wykonywac swoje zadania przy pomocy wyodr~bnionego biura. Stale wzrastajetca liczba wnioskow 0 podj~cie interwencji, parad prawnych udzielanych konsumentom, brak zast~powalnosci na stanowisku rzecznika / w przypadku choroby i urlopu/ oraz znaczne obcietzenie sprawami konsumenckimi, w mojej opinii uzasadniajet potrzeb~ wyodr~bnienia biura, jako aparatu pomocniczego umozliwiajetcego usprawnienie odpowiednie zorganizowanie pracy rzecznika. Sprawozdanie sporzqdzone dn. 20.03.2013r., przez: Powiatowego Rzecznika Konsument6w w Pszczynie Edyt~ Raimann-Pryszcz l' "i"'y'1 d,\_:/, lk t"""'u'"... t' '~\r~~r'<'r{~)\\ ", :.! /~)(J if!! (InIi" Pnl')-7C.:~ Zatwierdzam sprawozdanie z dziatalnosci Powiatowego Rzecznika Konsument6w w Pszczynie za rok 2012.