ZARZĄDZENIE Nr OR.0050.147.2015 BURMISTRZA KOLONOWSKIEGO z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie aktualizacji Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu Urzędu Miasta i Gminy w Kolonowskiem. Na podstawie 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010r. poz. 719) zarządzam co następuje: 1. Wprowadza się aktualizację nr 1 Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla Urzędu Miasta i Gminy w Kolonowskiem stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. 2. 1. Zobowiązuję wszystkich pracowników do zapoznania się z treścią instrukcji. 2. Nowo przyjmowani pracownicy muszą być zapoznawani z instrukcją podczas szkolenia wstępnego. 3. W przypadku nowych pracowników potwierdzeniem zapoznania się z Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego jest pisemne oświadczenie złożone do akt osobowych pracownika. Dla pozostałych pracowników potwierdzeniem zapoznania się z aktualizacja instrukcji jest podpis na liście, która jest załącznikiem nr 2 do niniejszego zarządzenia. 3. Pracownicy oraz inne osoby przebywające w budynku są zobowiązani do przestrzegania i stosowania zadań określonych w instrukcji. 4. Instrukcja podlega aktualizacji raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu, które mają wpływ na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej. 5. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Gminy. 6. Traci moc zarządzenie Burmistrza Kolonowskiego z dnia 28.08.2013r. nr Or.0050.73.2013 7. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podjęcia. Burmistrz Kolonowskiego Norbert Koston - Do wiadomości: 1. Wszyscy pracownicy budynku UMiG w Kolonowskiem - Otrzymują: 1. Sekretarz Gminy 2. a/a Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 1
. / zatwierdzam / INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO dla 47 110 Kolonowskie, ul. Ks. Czerwionki 39 Aktualizacja nr 1 : 21.12.2015r. Opracował : Henryk Komorowski Specjalista ds. bhp - inspektor ochrony ppoż. Kolonowskie, dnia 21.12.2015 r. 1 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 1
SPIS TREŚCI I. Podstawa opracowania 4 II. Warunki ochrony przeciwpożarowej... 5 III. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i konserwacyjnym... 10 IV. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia.... 11 V. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym.... 12 VI. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania.... 13 VII. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji... 15 VIII. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami. 16 Załączniki Nr 1 - Instrukcja organizacji wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Nr 2 - Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo Nr 3 - Zezwolenie na przeprowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo Nr 4 - Oświadczenie pracownika Nr 5 - Znaki bezpieczeństwa ewakuacja wg PN- 92/N-01256/02 Nr 6 - Znaki bezpieczeństwa ochrona przeciwpożarowa wg PN-92/N-1256/01 Nr 7 - Instrukcja postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia Nr 8 - Wykaz telefonów alarmowych Nr 9 - Szkic sytuacyjny lokalizacji Nr 10 Plany i rzuty obiektu UM i G : Nr 10.1 rzut piwnic Nr 10.2 rzut parteru Nr 10.3 rzut piętra Nr 10.4 rzut poddasza 2 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 2
Karta aktualizacji Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Lp. Aktualna na rok Wprowadzone aneksy Data Podpis i pieczątka 1. 12.2015-12.2017r. 1. Montaż systemu sygnalizacji pożaru w archiwum UM i G. 2.Poprawki redakcyjne. 21.12.2015r 3 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 3
I. Podstawa opracowania -Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24.08.1991 r. (Dz. U. Nr 147 poz. 1299 z 2002 r. z późn. zm. ). -Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719 ) -Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 poz. 690 z 2002 r. z późn. zm. ) -Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, poz. 1030 z 2009 r. ). -Ustawa z dnia 7.07.1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. Nr 89, poz.414). 4 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 4
II. Warunki ochrony przeciwpożarowej Charakterystyka obiektu 2.1. Nazwa obiektu i lokalizacja : Urząd Miasta i Gminy w Kolonowskiem, 47 110 Kolonowskie ul. Ks. Czerwionki 39 2.2. Wymiary budynku : powierzchnia użytkowa 849 m 2 powierzchnia zabudowy 403 m 2 kubatura 2210 m 3 wysokość poniżej 12 m ilość kondygnacji od 2 3 w zależności od części budynku 2.3. Konstrukcja budynku : ściany zewnętrzne - murowane z cegły pełnej oraz bloczków żużlobetonowych, stropy żelbetowe, ściany wewnętrzne murowane z cegły pełnej fundamenty z kamienia oraz betonowe klatka schodowa schody żelbetowe dach nad częścią z poddaszem użytkowym stromy, konstrukcja drewniana, kryta dachówką. Dach nad częścią dobudowaną płaski, konstrukcji drewnianej kryty blachą trapezową. 2.4. Zagospodarowanie budynku : Obiekt wolnostojący, składający się z części dwukondygnacyjnej z dachem stromym, z poddaszem użytkowym w części podpiwniczony oraz części dwukondygnacyjnej, niepodpiwniczonej z dachem płaskim połączonej łącznikiem z pierwszą częścią budynku. piwnica kotłownia na paliwo gazowe gaz ziemny wysokometanowy GZ-50, kocioł kondensacyjny Vitodens 200 o mocy 30 105 kw, pomieszczenia gospodarcze, archiwum, magazyn materiałów biurowych. Pomieszczenia wydzielone pożarowo drzwiami przeciwpożarowymi, 5 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 5
parter pomieszczenia biurowe urzędu oraz M-G OPS, sanitariaty, USC, pomieszczenia centrali telefonicznej TP S.A. I piętro pomieszczenia biurowe UM i G oraz Biblioteki i Centrum Kultury, sala narad, sanitariaty, komisariat policji, magazyn OC, biuro Nadleśnictwa Zawadzkie. poddasze użytkowe pomieszczenia biurowe, maksymalna ilość osób przebywających w budynku - ok. 40, kategoria zagrożenia ludzi ZL III, budynek niski - N 2.5. Instalacje : elektryczna 220/380. Główny wyłącznik przeciwpożarowy prądu dla obiektu znajduje się na klatce schodowej w części z dachem stromym, uruchamiany ręcznie. ogrzewcza centralne ogrzewanie pomieszczeń, z własnej kotłowni na paliwo gazowe gazowa w pomieszczeniu kotłowni gaz ziemny GZ-50, odgromowa teletechniczna przewody kominowe ( wentylacyjne, spalinowe ) wodociągowa i kanalizacji sanitarnej system sygnalizacji pożaru zamontowany w archiwum urzędu, składa się z 3 czujek reagujących na temperaturę i dym.system podłączony jest do sytemu alarmowego urzędu,a ten zintegrowany jest ze Stacją Monitorowania Agencji Ochrony VIPGUARD Sp. z o.o. W przypadku wywołania alarmu pożarowego w czasie pracy urzędu, operator stacji monitorowania niezwłocznie informuje o tym fakcie użytkownika. W przypadku alarmu po godzinach pracy urzędu, operator stacji monitorowania niezwłocznie informuje użytkownika lub wskazaną przez niego osobę, która po weryfikacji zdarzenia wzywa Państwową Straż Pożarną. 2.6. Zaopatrzenie wodne : sieć hydrantowa zewnętrzna hydrant nadziemny DN 80 zlokalizowany w odległości 20 m od budynku w pobliżu parkingu, następny hydrant na ulicy Topolowej w odległość ok. 90 m od obiektu UM i G. 2.7 Drogi pożarowe : dojazd z ul. Ks. Czerwionki o nawierzchni asfaltowej 2.8. Sposób zabezpieczania przeciwpożarowego instalacji użytkowych 1. Obiekt wyposażony jest w instalacje : 6 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 6
centralnego ogrzewania zasilanej z własnej kotłowni na gaz ziemny GZ-50 elektryczną 220/380 V, kanalizacji sanitarnej, wodociągowej do celów socjalno bytowych, odgromowe, przewody kominowe ( wentylacyjne, spalinowe ), teletechniczne. 2. Powyższe instalacje należy poddawać okresowym kontrolom zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie oraz wskazaniom producenta podanym w instrukcji obsługi lub instrukcji technologiczno-ruchowej tj. instalacja elektryczna raz na 5 lat instalacja piorunochronna raz na 5 lat instalacja gazowa raz w roku przewody kominowe ( dymowe, spalinowe, wentylacyjne ) raz w roku system sygnalizacji pożaru raz w roku. 3. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu w obiekcie : przeciwpożarowy wyłącznik prądu odcinający dopływ energii elektrycznej do obiektu znajduje się na klatce schodowej w części z dachem stromym, wyłącznik oznakowany zgodnie z PN. Przegląd techniczny nie rzadziej niż raz w roku. 2.9. Materiały palne i niebezpieczne występujące w obiekcie. W obiekcie nie występują materiały niebezpieczne pożarowo. 2.10. Najbardziej prawdopodobne przyczyny powstania pożaru w obiekcie i drogi jego rozprzestrzeniania się. 2. 13..1. Czynniki umożliwiające powstanie pożaru w obiekcie : wady oraz awaryjny stan pracy instalacji i urządzeń elektroenergetycznych niezależnie od sposobu ich użytkowania, używanie otwartego ognia, palenie tytoniu w miejscach do tego nie wyznaczonych i pozostawianie nie dogaszonych niedopałków papierosów, brak utrzymania ładu i porządku w pomieszczeniach ( nie zachowanie wymaganych odległości pomiędzy składowanymi materiałami i urządzeniami elektrycznymi, grzewczymi itp. ), umyślne podpalenie, 7 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 7
niewłaściwa eksploatacja instalacji elektroenergetycznych, szczególnie w trakcie użytkowania grzejnych odbiorników elektrycznych, oraz pozostawiania innych odbiorników elektrycznych bez dozoru, przechowywanie i gromadzenie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się powyżej 100 0 C. 2.13.2. Drogi rozprzestrzeniania się pożaru w obiekcie. Rozwój pożaru w obiekcie UM i G uzależniony jest od zastosowanych rozwiązań technicznobudowlanych ograniczających możliwości rozprzestrzeniania się ognia i gazów pożarowych pomiędzy poszczególnymi budynkami oraz kondygnacjami. Na przebieg i możliwość rozwoju pożaru mają wpływ takie czynnik jak : układ komunikacji poziomej i pionowej (klatki schodowe, korytarze), palny wystrój w pomieszczeniach biurowych / meble, firanki i zasłony, biurka, krzesła, wykładziny podłogowe itp./, drzwi wykonane z materiałów drewnopochodnych, materiały palne występujące we wszystkich pomieszczeniach ( rodzaj i ilość nagromadzonego materiału palnego jak np. papier, materiały będące tworzywami sztucznymi itp. ) stan techniczny budynku, głównie w zakresie wydzieleń pożarowych ze szczególnym uwzględnieniem dróg ewakuacyjnych, wentylacji, wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy, przewodnictwo cieplne elementów konstrukcji, nieszczelne przewody kominowe, organizacja i praktyczne przygotowanie pracowników UM i G do właściwego zachowania się w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, oraz samo zachowanie się. 2.14. Zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru w obiekcie. Do podstawowych obowiązków wszystkich pracowników UM i G oraz osób prowadzących jakąkolwiek działalność na jego terenie należy zapobieganie możliwości powstania pożaru. W tym celu konieczne jest przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych, a w szczególności rozporządzenia MSW i A z dnia 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. W celu ograniczenia możliwości powstania pożaru w obiekcie zabrania się : używania otwartego ognia i palenia tytoniu i stosowania innych czynników mogących zainicjować zapłon w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo i innych materiałów palnych określonych przez użytkownika i oznakowanych zgodnie z PN, 8 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 8
użytkowania instalacji i urządzeń elektrycznych nie zgodnie z obowiązującymi przepisami i warunkami określonymi przez producentów tych urządzeń, składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących do ewakuacji, zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe otwarcie, pozostawianie po zakończonej pracy nie wyłączonych urządzeń elektrycznych oraz oświetlenia, jeżeli nie pracują one w systemie ciągłym, zakładania prowizorycznych instalacji elektrycznych oraz dokonywanie napraw tych instalacji przez osoby nie posiadające wymaganych uprawnień, uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do urządzeń przeciwpożarowych /gaśnic/, wyjść ewakuacyjnych, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, przechowywania i stosowania w pomieszczeniu kotłowni materiałów łatwopalnych ( np. benzyny, rozcieńczalników, farb itp.) samowolnego wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym w obiekcie i na terenie przyległym, przechowywania materiałów palnych oraz stosowania elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od: - urządzeń i instalacji,których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100 0 C), - linii kablowych o napięciu powyżej 1kV, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu 400 V, stosowania na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od żarówki, Wszelkie zauważone nieprawidłowości podczas pracy należy niezwłocznie zgłaszać bezpośredniemu przełożonemu. w pomieszczeniach stosowania grzejników ze spiralą otwartą, stosowania na punkty świetlne osłon z materiałów palnych, podłączania kilku odbiorników do jednego gniazda wtykowego, stosowania otwartego ognia i wykonywania innych czynności wytwarzających źródło ognia w postaci mogącej wzniecić pożar, palenia tytoniu w pomieszczeniach biurowych. W obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego lub ciekłego usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych z częstotliwością : od palenisk opalanych paliwem płynnym, gazowym co najmniej 2 razy w roku. od palenisk opalanych paliwem stałym co najmniej 4 razy w roku. Na terenie przylegającym do obiektu UM i G zabrania się : 9 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 9
rozgrzewania za pomocą ognia otwartego smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu, rozpalania ognisk lub wysypywania gorącego popiołu i żużla, w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż 10 m, spalania śmieci i odpadów w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych bądź obiektów, prowadzenia prac remontowych na zewnątrz obiektu w sposób utrudniający podjęcie działań ratowniczych i ewakuacyjnych, składowania poza budynkami, w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki, materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu. III. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i konserwacyjnym 1. Obiekt wyposażony jest w podręczny sprzęt gaśniczy w postaci gaśnic proszkowych ABC. W obiekcie jedna jednostka masy środka gaśniczego ( 2 kg lub 3dm 3 ) zawartego w gaśnicach powinna przypadać na każde 100m 2 powierzchni strefy pożarowej w budynku. Podręczny sprzęt gaśniczy przeznaczony jest do gaszenia pożarów w początkowej fazie ich rozwoju przez użytkowników budynku. Miejsca występowania sprzętu oznakowano zgodnie z PN-92/N-01256/01. 2. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie; pożary grupy A materiałów stałych pożary grupy B cieczy i materiałów stałych topiących się pożary grupy C gazów palnych pożary grupy D metali pożary grupy F tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych Przy rozmieszczaniu oraz ustalaniu rodzaju podręcznego sprzętu gaśniczego należy stosować następujące zasady : sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń, miejsc usytuowania sprzętu powinno być oznakowane zgodnie z PN-92/N- 01256/01, do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m, sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła ( piece,grzejniki ), odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m, 10 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 10
w obiektach wielokondygnacyjnych o powtarzalnym układzie kondygnacji, sprzęt należy umieszczać w tych samych miejscach na poszczególnych piętrach, o ile na to pozwalają warunki. 3. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne gaśnic i innych urządzeń przeciwpożarowych powinny być wykonywane zgodnie z zasadami określonymi w PN dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, dokumentacji technicznoruchowej oraz instrukcjach obsługi. 4. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej niż raz w roku przez uprawnionych konserwatorów. 5. Ogólne wskazania obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego dla wszystkich użytkowników obiektu : podręczny sprzęt gaśniczy należy używać tylko do celów związanych z ochroną przeciwpożarową oraz w sposób określony przez producenta zawarty na etykiecie gaśnicy, każda etykieta na gaśnicy zawiera oznaczenie literowe grup pożaru, z których wynika do gaszenia jakich materiałów należy użyć daną gaśnicę, zabrania się używania gaśnic do gaszenia palącej się odzieży na człowieku, zabrania się zastawiania dostępu do sprzętu oraz przenoszenia go w inne miejsca niż został ustawiony; miejsca ustawienia sprzętu są oznaczone znakiem gaśnica, każde użycie gaśnicy należy zgłosić bezpośredniemu przełożonemu, celem ponownego załadowania przez uprawnionego konserwatora dla zapewnienia maksymalnej sprawności, na kontrolce gaśnicy powinna się znajdować data następnego przeglądu. IV. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia. 1. Sposoby postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru do czasu przybycia straży pożarnej : o zauważonym pożarze pracownicy powiadamiają osoby mogące znaleźć się w strefie zagrożenia i kierownika komórki organizacyjnej, z telefonów alarmowych powiadomić straż pożarną / tel. 998/ i wg. potrzeby inne służby ratownicze, podając dane zawarte w instrukcji postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia załącznik, podejmują działania gaśnicze z użyciem podręcznego sprzętu gaśniczego, instrukcje postępowania na wypadek pożaru wywieszone są w pobliżu podręcznego sprzętu gaśniczego i telefonów alarmowych. 2. W razie potrzeby wyłączenia zasilania elektrycznego ( odcięcia dopływu prądu do obiektu ) uruchomić przeciwpożarowy wyłącznik prądu. 11 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 11
3. Po usłyszeniu komunikatu o ewakuacji pracownicy przerywają pracę, wyłączają urządzenia zasilane energią elektryczną, zamykają drzwi i okna oraz zgodnie z kierunkami ewakuacji udają się na zewnątrz obiektu i kierują się na teren dla ewakuowanych tj. parking przed budynkiem, 4. Burmistrz, osoby wyznaczone do zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników i pozostałe osoby, prowadzą działania ratowniczo -gaśnicze do czasu przybycia straży pożarnej. Sprawdzają, czy w pomieszczeniach nie pozostały osoby nie mogące samodzielnie opuścić obiektu. 5. Decyzję o ewakuacji osób z obiektu i sposobie jej prowadzenia podejmuje Burmistrz / lub osoba przez niego wyznaczona/ lub dowódca jednostki PSP przybyłej na miejsce pożaru. 6. W pierwszej kolejności ewakuacji podlegają osoby, których życiu lub zdrowiu grozi niebezpieczeństwo. 7. W sytuacji gdy ognisko pożaru wystąpiło lokalnie w niewielkich rozmiarach należy podjąć działania gaśnicze przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego. Należy pamiętać o tym, że nie wolno gasić wodą urządzeń elektrycznych będących pod napięciem. 8. Działania gaśnicze należy bezwzględnie przerwać z chwilą wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla życia w postaci zagrożenia wybuchem, groźby zawalenia konstrukcji budynku, przedostania się dymu na główne ciągi ewakuacyjne ( klatka schodowa, korytarze ), niebezpieczeństwa odcięcia drogi odwrotu itp. Zasady postępowania pracowników z chwilą przybycia straży pożarnej : z chwilą przybycia jednostek straży pożarnej, kierowanie działaniami ratowniczogaśniczymi przejmuje dowódca przybyłej jednostki straży pożarnej, któremu należy się podporządkować oraz udzielić niezbędnych informacji co do ilości i miejsca przebywania osób pozostałych w zagrożonym obiekcie, miejsca składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo itp. V. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym. 1. Prace niebezpieczne pożarowo to prace, których prowadzenie może powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu. Prace niebezpieczne pożarowo, to prace nie przewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem. 2. Prace niebezpieczne pożarowo należy organizować zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do Instrukcji. 3. Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo należy komisyjnie : ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane, ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu, 12 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 12
wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. VI. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania. 1.Sprawdzenie warunków ewakuacji w budynku, tj. sprawdzeniu czy w praktyce budynek spełnia aktualne wymagania techniczno - budowlane oraz porządkowe w zakresie ewakuacji, a w szczególności czy : w celu zapewnienia prawidłowych warunków ewakuacji ludzi, oznakowano zgodnie z PN-92/N-01256/02 drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji, utrzymano drożność poziomych i pionowych dróg ewakuacyjnych, nie składuje się materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji, nie ustawia się na schodach, korytarzach i w przejściach jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację, nie zamyka się drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie, nie ograniczania dostępu do wyjść ewakuacyjnych, zapewniono możliwości ewakuacji z pomieszczeń, w których przebywają ludzie na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, zapewniono aby drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z budynku otwierały się zgodnie z kierunkiem ewakuacji tj. na zewnątrz, zachowano długości przejść ewakuacyjnych itp. 2. Praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji ludzi : próbna ewakuacja w pierwszym etapie powinna być przeprowadzona w formie zapowiedzianej do momentu opanowania sztuki swobodnego, bez wywoływania paniki, ale jednocześnie zdecydowanego opuszczenia obiektu, w drugim etapie należy przeprowadzić ewakuację w formie niezapowiedzianej, kierując się zasadami wymienionymi wyżej, przy ewakuacji zapowiedzianej, praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji należy przeprowadzać co najmniej raz na dwa lata- dla obiektu zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób będących jej stałymi użytkownikami. 3. W przypadku wystąpienia zagrożenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z budynku, decyzję o podjęciu ewakuacji podejmuje Burmistrz, osoba wyznaczona do zwalczania pożarów i ewakuacji lub dowódca przybyłej jednostki PSP. Po podjęciu decyzji o ewakuacji osób i mienia należy : 13 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 13
Niezwłocznie powiadomić wszystkich pracowników przebywających na terenie ewakuowanego odcinka o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji. Do powiadomienia wykorzystać istniejące w obiekcie środki łączności wewnętrznej lub gońców. Kierujący akcją ewakuacyjną wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji grup pracowników, ponadto ustala ewentualną potrzebę ewakuacji sprzętu i mienia, określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaj ewakuowanego mienia. W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar, lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacyjnych może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie. Następnie należy ewakuować osoby poczynając od najwyższej kondygnacji. Należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej z różnych względów zdolności poruszania się, natomiast zamykać strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach. Podczas ewakuacji z pomieszczeń, strumienie ludzi należy kierować na poziom drogi ewakuacyjne ( korytarze ), a następnie zgodnie z kierunkami określonymi przez znaki ewakuacyjne zgodne z PN-92/N-01256/02 ( przedstawione w załączniku ) poza obszar zagrożony pożarem lub na zewnątrz obiektu. O koncentracji osób ewakuowanych poza strefami zagrożonymi pożarem decyduje kierujący akcją ewakuacyjną. W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych, należy niezwłocznie, dostępnymi środkami np. telefonicznie, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy, powiadomić kierownika akcji ewakuacyjnej. Ludzi odciętych od wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru i w miarę posiadanych środków oraz istniejących warunków, ewakuować z zewnątrz przy pomocy sprzętu ratowniczego przybyłych jednostek PSP lub innych jednostek ratowniczych. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej, ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i korytarzy. Usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać chustką zmoczoną w wodzie sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji co do kierunku ruchu. 14 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 14
Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi. Ewakuację mienia należy rozpocząć od najcenniejszych urządzeń, dokumentacji i przedmiotów. Należy wykorzystywać wszystkie sprawne fizycznie osoby, nadające się do demontażu i ewakuacji mienia. Po zakończeniu ewakuacji, tj. opuszczeniu budynku czy zagrożonej strefy, kierujący ewakuacją, zobowiązany jest do sprawdzenia, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia. W razie podejrzenia, że ktoś został w zagrożonej strefie, należy natychmiast zgłosić ten fakt jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie pomieszczeń budynku. W przypadku przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem akcji zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki taktycznej straży pożarnej. 4. Praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji polega w szczególności na : sprawdzeniu, czy obiekt w praktyce spełnia obowiązujące wymagania technicznobudowlane i porządkowe w zakresie ewakuacji, sprawdzeniu organizacji ewakuacji, uwzględnieniem wszystkich jej elementów składowych od alarmu do przyjazdu jednostki PSP, sporządzeniu wniosków z praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji. VII. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji 1. Zaznajamianie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi i niniejszą instrukcją należy realizować w formie szkoleń, wg zasad i razem ze szkoleniami z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Udział w szkoleniu przeciwpożarowym jest obowiązkiem wszystkich użytkowników obiektu. 3. Do stosowania niniejszej instrukcji zobowiązani są wszyscy pracownicy, firmy obce np. wykonujące prace remontowe w obiekcie. 4. Wstępne przeszkolenie ogólne z zakresu ppoż. pracowników nowo przyjmowanych polega na zapoznaniu ich z występującym w obiekcie zagrożeniem pożarowym oraz obowiązującymi przepisami w zakresie zapobiegania pożarom oraz zasadami zwalczania pożarów szkolenie prowadzi specjalista bhp inspektor ochrony ppoż. 5. Szkolenie wstępne stanowiskowe z zakresu ppoż. przeprowadza bezpośredni przełożony ( np. kierownik działu ) którzy w czasie szkolenia zapoznają pracownika z : zagadnieniami bezpieczeństwa ppoż. na stanowisku pracy, 15 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 15
przepisami i instrukcjami ppoż. obowiązującymi w danej komórce organizacyjnej, rozmieszczeniem telefonów alarmowych, głównych wyłączników prądu, podręcznego sprzętu gaśniczego oraz ze sposobem ich użycia, kierunkami dróg i wyjść ewakuacyjnych, postanowieniami Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu. 6. Fakt zapoznania się z niniejszą Instrukcją,każdy pracownik, potwierdza własnoręcznym podpisem na załączonym do Instrukcji oświadczeniu. Oświadczenie pracownika należy dołączyć do jego akt osobowych. VIII. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami 1. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych: 1) utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej; 2) wyposażają obiekty w przeciwpożarowe wyłączniki prądu zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi; 3) umieszczają w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych; 4) oznakowują, znakami zgodnymi z Polskimi Normami: a) drogi i wyjścia ewakuacyjne z wyłączeniem budynków mieszkalnych oraz pomieszczenia, w których zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi są wymagane co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji, b) miejsca usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, c) miejsca usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, d) miejsca usytuowania nasady umożliwiającej zasilanie instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo, e) pomieszczenia i tereny z materiałami niebezpiecznymi pożarowo, f) drabiny ewakuacyjne, rękawy ratownicze, pojemniki z maskami ucieczkowymi, miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych, g) dźwigi dla straży pożarnej, h) przeciwpożarowe zbiorniki wodne, zbiorniki technologiczne stanowiące uzupełniające źródło wody do celów przeciwpożarowych, punkty poboru wody, stanowiska czerpania wody, i) drzwi przeciwpożarowe, j) drogi pożarowe, k) miejsca zaklasyfikowane jako strefy zagrożenia wybuchem. 2. Zadania i obowiązki wszystkich pracowników UM i G i innych jednostek organizacyjnych. 16 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 16
Bez względu na zajmowane stanowisko w zakresie realizacji zadań ochrony przeciwpożarowej zakładu wszyscy pracownicy zobowiązani są: brać udział w szkoleniach przeciwpożarowych, znać zagrożenia pożarowe na zajmowanym stanowisku pracy oraz sposoby przeciwdziałania możliwości powstania i rozprzestrzeniania się pożaru, przestrzegać obowiązujące zasady postępowania z materiałami niebezpiecznymi pożarowo, określone w: stanowiskowych instrukcjach bezpieczeństwa, kartach charakterystyki substancji niebezpiecznych, przestrzegać zakaz palenia tytoniu na terenie zakładu palenie papierosów dozwolone jest tylko w miejscach do tego wyznaczonych, niezwłocznie zgłaszać przełożonym zauważone usterki mogące spowodować pożar, znać zasady postępowania w przypadku powstania pożaru i innego miejscowego zagrożenia, znać rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych, a także umiejętność obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego, znać drogi, kierunki i warunki przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji, nie zastawiać dróg i wyjść ewakuacyjnych oraz dojść o szerokości minimum 1 m do: gaśnic, urządzeń ręcznego uruchamiania instalacji alarmowych, gaśniczych i zabezpieczających, elektrycznych wyłączników i tablic rozdzielczych, zaworów gazu, brać udział w akcji ratowniczo - gaśniczej na terenie obiektu i podporządkować się poleceniom kierującego tą akcją. 3.Zadania i obowiązki kierowników komórek organizacyjnych Kierownik ponosi pełną odpowiedzialność za stan zabezpieczenia przeciwpożarowego podległego działu w szczególności zobowiązany jest do: znajomości obowiązujących przepisów i instrukcji bezpieczeństwa pożarowego w zakresie nadzorowanych stanowisk pracy oraz kontrolowanie przestrzegania tych przepisów i instrukcji przez podległych pracowników, wyznaczanie osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa pożarowego poszczególnych pomieszczeń użytkowanych przez daną komórkę organizacyjną, znajomości rodzaju i rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic na terenie podległego działu oraz zasad ich użycia, posiadania kart charakterystyki substancji niebezpiecznych stosowanych na terenie działu oraz przestrzegania zasad bezpiecznego ich stosowania, 17 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 17
prowadzenie szkolenia stanowiskowego (na stanowisku pracy) w zakresie ochrony przeciwpożarowej osób nowoprzyjętych, przestrzeganie, aby na stanowiskach pracy znajdowały się materiały pożarowo niebezpieczne w ilości nie większej niż dobowe zapotrzebowanie, organizowanie i kierowanie ewakuacją osób i mienia z podległych pomieszczeń służbowych w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, usuwanie spostrzeżonych lub wskazanych usterek mogących spowodować powstanie lub rozprzestrzenienie się ognia, lub zgłaszanie osobom kompetentnym potrzebę ich usunięcia, wnioskowanie do Burmistrza o zastosowanie sankcji służbowych wobec podległych pracowników winnych naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa pożarowego. 18 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 18
Załącznik nr 1 INSTRUKCJA ORGANIZACJI WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM 1. Zasady organizacyjne ustalania zabezpieczeń przeciwpożarowych prac niebezpiecznych pożarowo : 1) Prace pożarowo niebezpieczne mogą być wykonywane na terenie obiektu, pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, obowiązujących przed i w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. 2) Wymagania o których mowa poniżej ustalane są komisyjnie, każdorazowo przed rozpoczęciem prac w oparciu o postanowienia niniejszej Instrukcji oraz przepisy szczegółowe. 3) Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo komisja zobowiązana jest : ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane ; ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu; wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. 4) Zasady działania komisji, o której mowa w pkt. 2 : a) w skład komisji powinni wejść następujący członkowie ; burmistrz ( lub osoba przez niego wyznaczona ) - przewodniczący specjalista ds. BHP inspektor ochrony ppoż. kierownik grupy wykonującej prace, b) prace komisji organizuje jej przewodniczący, c) komisja ze swoich prac sporządza Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych wg. wzoru załącznik Nr 2, d) po wykonaniu zabezpieczeń określonych w w/w protokóle przewodniczący wydaje pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac wg. wzoru załącznik Nr 3. e) do obowiązku przewodniczącego należy zorganizowanie i zapewnienie dozoru rejonu prac, zgodnie z ustaleniami zawartymi w Protokóle zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych 5) Rozpoczęcie prac następuje po wykonaniu zabezpieczeń określonych w zezwoleniu. 6) Po zakończeniu prac całość dokumentacji przechowuje przewodniczący komisji. 2. Przy wykonywaniu prac pożarowo niebezpiecznych należy przestrzegać następujących zasad : 1) Niedopuszczalne jest jednoczesne prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo jak spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie itp., w pomieszczeniach, w których ( lub sąsiadujących z nimi ) wykonywane są prace z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na : 19 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 19
- klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozcieńczalników łatwo zapalnych, - szlifowaniu powierzchni wykonanych z materiałów palnych, - zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy zastosowaniu materiałów palnych, - montowaniu wyposażenia wnętrz wykonanego z materiałów palnych. 2) Przygotowanie budynku i pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo polega na : - oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń, - odsunięcia na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych, - zabezpieczeniu przed działaniem, np. odprysków spawalniczych materiałów, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich np. arkuszami blachy itp., - sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń, - uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac, - zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, gazowych oraz instalacji z palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami niebezpiecznymi pożarowo, - sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo palnych, - przygotowaniu w miejscu dokonywania prac m.in. : - napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki, np. drutu spawalniczego, elektrod itp., - materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac, - niezbędnego sprzętu pomiarowego, np. do pomiaru stężeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego, - zapewnieniu stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo. 3) Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo przy użyciu cieczy, gazów i pyłów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad : 20 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 20
- dążyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagrożonych wybuchem poprzez wentylowanie ( mechaniczne, grawitacyjne) lub przewietrzanie pomieszczeń, - na stanowiskach pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i pyły palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy, - zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych ( lub innych dopuszczonych ), szczelnych opakowaniach, - pozostawianie opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione, - po zakończeniu prac, wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie zamknąć lub zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji, tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, - ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych i na podłożu, - prace w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonano inne prace związane z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów, mogą być prowadzone wyłącznie po uprzednim pomiarze stężeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu i stwierdzeniu nie przekroczenia stężenia równego 10 % ich dolnej granicy wybuchowości. 4) Miejsce wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy, w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację wszystkich źródeł pożaru. 5) Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo w budynku, pomieszczeniu oraz w pomieszczeniach sąsiednich, należy przeprowadzić dokładną kontrolę, mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt ( np. spawalniczy ) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po upły- wie 4 godzin, a w razie konieczności po 8 godzinach, licząc od czasu zakończenia prac niebezpiecznych pożarowo. 6) Prace niebezpieczne pożarowo powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione,posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru. 7) Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem. 3. Obowiązki osób nadzorujących przebieg prac niebezpiecznych pożarowo. Osoba, która została upoważniona do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac niebezpiecznych pożarowo, powinna w szczególności : 1. Znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników. 21 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 21
2. Dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń,stanowisk przewidziane w protokole prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie. 3. Sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych pożarowo oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć. 4. Wstrzymywać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości. 5. Brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo. 4. Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo należy w szczególności : 1.Sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i należycie zabezpieczone przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru. 2. Ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac. 3. Znajomość przepisów p.poż., obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad po - stępowania w przypadku pożaru. 4. Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabez - pieczenia przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo. 5. Ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia, ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych. 6. Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego. 7. Rozpoczynanie prac niebezpiecznych pożarowo tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierujące - go tokiem pracy. 8. Poinstruowanie pomocników o wymaganiach ppoż. obowiązujących dla wykonywane - go rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo. 9. Przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie i rozprzestrzenianie pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu. 10.Meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia, ugaszonego w czasie wykonywania prac. 11. Dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy, stanowiska i jego otoczenia, w celu stwierdzenia czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo nie zainicjowano pożaru. 12. Wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności niebezpiecznych pożarowo. 22 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 22
Załącznik nr 2 PROTOKÓŁ NR... ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO 1. Nazwa i określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac :...... 2. Technologia prac przewidzianych do realizacji :...... 3. Właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu ( miejscu ) prac :...... 4.Rodzaje elementów budowlanych ( zapalność) występujących w danym po - mieszczeniu lub rejonie przewidzianych prac niebezpiecznych pożarowo :...... 5. Rodzaj wykonywanych prac przez inne firmy w pomieszczeniach sąsiadujących z pomieszczeniami ( miejscami ) wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo oraz sposoby zabezpieczeń obszarów sąsiadujących :...... 6. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo :... 7. Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac niebezpiecznych pożarowo :,... 23 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 23
... 8. Środki i sposób alarmowania współpracowników oraz staży pożarnej w przypadku powstania pożaru :......... 9. Osoba (y) odpowiedzialna(e) za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac :...... 10. Osoba (y) odpowiedzialna (e) za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac :...... 11. Osoba (y) zobowiązana (e) do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich zakończeniu :...... PODPISY CZŁONKÓW KOMISJI ( imię i nazwisko )............ 24 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 24
Miejscowość..., dnia... Urząd Miasta i Gminy w Kolonowskiem Załącznik nr 3 ZEZWOLENIE Nr... na przeprowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo 1. Miejsce pracy:... 2. Rodzaj czynności:... 3. Czas wykonania: data... od godz.... do godz.... 4. Nazwa wykonawcy:... 5. Zagrożenie pożarowe i wybuchowe: właściwości materiałów palnych w miejscu pracy:... 6. Sposób i środki zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru wybuchu*: wstrzymać pracę maszyn i urządzeń... oczyścić z materiałów palnych teren w promieniu: 5 m, 10 m, 15 m zabezpieczyć łatwopalne powierzchnie i zakamarki z pyłem przez zwilżenie wodą. zabezpieczyć otwory w podłodze, ścianach, stropach w promieniu 5 m, 10 m, 15 m zastosować osłony z kocy gaśniczych lub kurtyny osłonowe z materiałów niepalnych. zamknąć lub zablokować wloty i wyloty w instalacjach i zbiornikach przewietrzenie pomieszczenia lub instalacji płukanie instalacji lub zbiornika stężenie gazu, par cieczy w pomieszczeniu lub zbiorniku instalacji poniżej 10% Dgw wiaderko z wodą na zużyte elektrody i odpadki metalowe. stała obserwacja: pod obok nad miejscem pracy. inne... 7. Sprzęt gaśniczy: GPr 6x ABC - 2 szt. hydronetka z wodą do zwilżania 1szt. 8. Sposób i środki alarmowania o pożarze:... 9. Pkt. 1-8 przyjąłem do wiadomości:...podpis... Nazwisko i imię wykonawcy 10.Zabezpieczenie miejsca pracy zgodnie z pkt. 6 i 7wykonano: Wystawiający zezwolenie: Nazwisko i imię...podpis... 11.Zezwalam na wykonanie prac określonych w pkt. 1, 2, 3:... /pieczątka i podpis Burmistrza / 25 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 25
12.Stanowisko i jego otoczenie po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo sprawdzono: Data... godzina kontroli... Uwagi i zastrzeżenia kontrolującego...... Wystawiający zezwolenie: Nazwisko i imię...podpis... * Właściwy punkt zakreślić krzyżykiem x w przypadku wymaganej procedury. Okres przechowywania Zezwolenia na prace niebezpieczne pożarowo 1 rok. 26 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 26
Załącznik nr 4 Urząd Miasta i Gminy w Kolonowskiem Kolonowskie, dnia...... ( imię i nazwisko pracownika )... ( stanowisko ) OŚWIADCZENIE Oświadczam, że zostałem /am/ zapoznany /a/ z przepisami z zakresu ochrony przeciwpożarowej, obowiązującymi na terenie obiektu Urzędu Miasta i Gminy w Kolonowskiem, a w szczególności znane mi są zasady i sposoby : 1) zapobiegania powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru na stanowisku pracy i w obiekcie UM i G, 2) postępowania na wypadek pożaru, 3) użycia podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych w miejscu pracy. Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu Urzędu Miasta i Gminy w Kolonowskiem przyjmuję do wiadomości i zobowiązuję się przestrzegać jej postanowienia.... /podpis składającego oświadczenie/ Kopia : Akta osobowe pracownika 27 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 27
PN-92/N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa ewakuacja Załącznik nr 5 Lp. Znak ewakuacyjny Znaczenie ( nazwa) znaku Zastosowanie ewakuacyjnego 1. Wyjście ewakuacyjne Znak do oznakowania następujących drzwi, przegradzających ustaloną drogę ewakuacji ludzi: wyjść ewakuacyjnych z pomieszczeń w których wymagane są co najmniej dwa takie wyjścia. wyjść prowadzących z budynku, innego Szkoły budowlanego oraz terenu na zewnątrz. Wyjść prowadzących do innej strefy pożarowej, w tym na obudowaną i zamkniętą drzwiami klatkę schodową, w budynku o wysokości ponad 25m. Wymieniony znak powinien być umieszczony bezpośrednio nad drzwiami. Gdy wyjście prowadzi przez przedsionek dotyczy to drzwi przedsionka. 2. a) Kierunek drogi ewakuacyjnej Znak wskazuje kierunek do wyjścia, które może być wykorzystane w przypadku zagrożenia. Strzałka a) do samodzielnego stosowania Strzałki b) c) do stosowania z innymi znakami c) 3. b) Drzwi ewakuacyjne Znak ten powinien być stosowany wraz ze znakiem kierunek drogi ewakuacyjnej (pn.2 b,c) do oznakowania drzwi przegradzających ustaloną drogę ewakuacji, nie wymienioną w pn. 1 w tym także drzwi wyjściowych z przedsionka. b) a) 4. Przesunąć w celu otwarcia Znak stosowany łącznie ze znakami z pn.3 na przesuwnych drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, jeśli są one dozwolone. Strzałka powinna wskazywać kierunek otwierania drzwi przesuwnych. 5. Pchać aby otworzyć Znaki stosowane łącznie ze znakami z pn.3 na drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, jeśli są one dozwolone. Strzałka powinna wskazywać kierunek otwierania drzwi. Zazwyczaj stosuje się je na drzwiach, które otwierają się w sposób inny 28 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 28
6. Ciągnąć aby otworzyć niż przewidują przepisy (z pomieszczeń na zewnątrz). 7. Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Znaki te umieszcza się w miejscach w których kierunek ewakuacji może budzić wątpliwości: gdy nie widoczny jest znak Wyjście ewakuacyjne lub znak drzwi ewakuacyjne gdy widoczny jest więcej niż jeden taki znak, a ludzie zgodnie z planem ewakuacji powinni przemieszczać się tylko w kierunku jednego z nich. Znaki te umieszcza się na ścianach na wysokości ok. 150cm, lub nad drogą ewakuacyjną na wysokości 200cm tam gdzie jest to możliwe prostopadle do kierunku przemieszczania się informowanych ludzi. 8. Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół, schodami w górę. a) 9. b) Stłuc aby uzyskać dostęp Znak ten stosuje się w razie uzasadnionej potrzeby: w miejscu, gdzie jest niezbędne stłuczenie szyby dla uzyskania dostępu do klucza lub systemu otwarcia. gdy niezbędne jest rozbicie przeszkody dla uzyskania 29 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 29
Załącznik nr 6 PN-92/N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa ochrona przeciwpożarowa Lp. Znak Znaczenie ( nazwa) znaku Zastosowanie 1. Hydrant wewnętrzny Znak ten stosowany jest na drzwiach szafki hydrantowej 2. Gaśnica Znak służy do oznakowania miejsc umieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego 3. Zestaw sprzętu pożarniczego Znak ten stosowany jest dla uniknięcia podawania zestawu indywidualnych znaków określających sprzęt pożarniczy 4. Uruchamianie ręczne Stosowany do wskazywania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych (np. stałego urządzenia gaśniczego) 5. Telefon do użycia w stanie zagrożenia Znak wskazujący usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego dla ostrzeżenia w przypadku zagrożenia pożarowego. 6. Alarmowy sygnalizator akustyczny 7. Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Może on występować samodzielnie lub razem ze znakiem nr 4. Jeśli przycisk pożarowy uruchamia alarm dźwiękowy odbierany bezpośrednio przez osoby znajdujące się w obszarze zagrożenia. Znak ten jest stosowany łącznie ze znakami 4,5,6 dla wskazania kierunku do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego. 8. Palenie tytoniu zabronione Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu może być przyczyną zagrożenia pożarowego. 9. Zakaz używania otwartego ognia Palenie tytoniu zabronione Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu lub otwarty ogień mogą być przyczyną zagrożenia pożarowego. 30 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 30
10. Nie zastawiać Znak do stosowania w przypadkach, gdy ewentualna przeszkoda stanowiłaby szczególne niebezpieczeństwo (na drodze ewakuacyjnej, wyjściu ewakuacyjnym, przy dostępie do sprzętu pożarniczego itp.) 11. Zakaz gaszenia wodą Do stosowania we wszystkich przypadkach, kiedy użycie wody do gaszenia pożaru jest zabronione 12. Drabina pożarowa Znak ten jest stosowany do oznaczenia drabiny trwale związanej z obiektem i przeznaczonej do działań ratowniczo gaśniczych straży pożarnej. 13. Niebezpieczeństwo wybuchu. Materiały wybuchowe. 14. Niebezpieczeństwo pożaru materiały łatwo zapalne Stosowany do wskazywania możliwości występowania atmosfery wybuchowej, gazów palnych lub materiałów wybuchowych. Da wskazywania obecności materiałów łatwo zapalnych. 15. Niebezpieczeństwo pożaru materiały utleniające Da wskazywania obecności materiałów łatwo utleniających. Znaki bezpieczeństwa i znaki dodatkowe Lp. Znak Znaczenie ( nazwa) znaku Zastosowanie 1. Przeciwpożarowy wyłącznik W obiektach do oznaczenia wyłącznika prądu odcinającego dopływ prądu do wszystkich obwodów z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. 31 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 31
2. Kurek główny instalacji gazowej W obiektach do oznaczenia miejsca zainstalowania kurka głównego instalacji gazowej. 3. Hydrant zewnętrzny Do oznaczenia miejsca hydrantu zewnętrznego, wodnego, pianowego, podziemnego lub nadziemnego; wielkości charakterystyczne hydrantu należy umieszczać na znaku dodatkowym. 4. Droga pożarowa Do oznaczenia zewnętrznych dróg dojazdowych dla prowadzących akcję pożarniczą. 5. Drzwi przeciwpożarowe Do oznaczenia drzwi znajdujących się w ścianach oddzielenia przeciwpożarowego. 6. Miejsce uruchamiania urządzenia gaśniczego Do oznaczenia miejsc uruchamiania urządzenia gaśniczego w obiektach o dużym zagrożeniu pożarowym. 7. Miejsce zbiórki do ewakuacji Do oznaczenia miejsca zgrupowania ludzi podczas ewakuacji 32 Id: 02123F77-91FF-49C8-BFD3-43EE8888298A. Podpisany Strona 32