Zadanie 40. (0 12) Temat 1. Dylematy współczesnej edukacji pomiędzy nauczaniem tradycyjnym a e-edukacją. Rozważ problem, odwołując się do cech społeczeństwa informacyjnego. Wymagania ogólne I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Wymagania szczegółowe 5. Zmiana społeczna. Zdający: 1) charakteryzuje historyczne formy organizacji społeczeństwa (pierwotne, tradycyjne, przemysłowe, postindustrialne); 2) omawia cechy współczesnego społeczeństwa zachodniego (otwarte, postindustrialne, konsumpcyjne, masowe, informacyjne). 10. Edukacja w XXI w. Zdający: 1) przedstawia rolę szkoły i edukacji nieformalnej we współczesnym społeczeństwie informacyjnym. 9. Współczesne spory światopoglądowe. Zdający: 5) rozpatruje racje stron innych aktualnych sporów światopoglądowych i formułuje swoje stanowisko w danej sprawie. ZAKRES PODSTAWOWY Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Zdający: 1) wymienia prawa i obowiązki ucznia; wyszukuje gwarantujące je przepisy prawa oświatowego (np. w ustawie, statucie szkoły) oraz przepisy zawarte w innych aktach prawnych (np. w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej); 4) przedstawia warunki podejmowania przez młodych Polaków nauki w Unii Europejskiej oraz wyszukuje informacje na ten temat odnoszące się do wybranego państwa. Kryteria oceniania Poziom III Wartość (12 pkt) 1) Zdający w pełni: przedstawił cechy społeczeństwa informacyjnego, np. technologie informacyjne, portale społecznościowe, mobilność; przedstawił cechy [wady i zalety] szkoły tradycyjnej, np. stabilizacja, umiejętność pracy w grupie, program nauczania, system egzaminów zewnętrznych, umiejętności kluczowe; przedstawił cechy [wady i zalety] e-edukacji, np. indywidualizacja, rozszerzenie autonomii uczniów i nauczycieli, kreatywność, zanik umiejętności socjalnych; przedstawił innowacyjne aspekty nauczania przy wykorzystaniu środków społeczeństwa informacyjnego, jak np. uczenie na odległość, położenie nacisku na umiejętności w miejsce wiedzy, przygotowanie do pracy vs rozwój holistyczny człowieka. 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście interpretacyjnym, np. edukacja wobec praw człowieka, wartości kultury chrześcijańskiej, edukacja a społeczeństwo obywatelskie, rynek pracy. Zdający nie popełnił żadnego błędu merytorycznego. poprawną selekcję i hierarchizację informacji (nie zamieścił w pracy fragmentów niezwiązanych wywód w pełni spójny, harmonijny i logiczny. 21 z 28
3) Prawidłowo stosował pojęcia związane z tematem, np. e-edukacja, edukacja tradycyjna, prawa ucznia, obowiązek szkolny, społeczeństwo informacyjne. 4) Prawidłowo budował argumenty i argumenty, wnioskował, oceniał, porównywał. Poziom II Wartość (8 pkt) 1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych aspektów analizowanego tematu. 3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii związanej 4) Przedstawił argumenty i kontrargumenty dotyczące podanego problemu. Poziom I Wartość (4 pkt) Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub pominął więcej niż jeden istotny aspekt Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć związanych Zdający popełnił jeden lub dwa błędy merytoryczne. niekonsekwentną selekcję informacji i ich hierarchizację (umieścił w pracy nieliczne wywód nie w pełni uporządkowany. Zdający popełnił trzy lub cztery błędy merytoryczne. w niewystarczającym stopniu selekcję informacji i ich hierarchizację (napisał pracę, której znaczną część stanowią wywód w sposób chaotyczny i nielogiczny. 22 z 28
(0 PKT) Zdający nie zrozumiał tematu nie zasygnalizował większości istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych Zdający popełnił co najmniej pięć błędów merytorycznych. Ponad połowę pracy stanowią Wywód jest niekomunikatywny. Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I III), może ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej, selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium na poziomie wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden punkt więcej / mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów. Temat 2. Obywatele manifestują przywiązanie do wspólnoty, której są członkami, przez swoje działania. Omów znaczenie samorządu gminnego dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. Wymagania ogólne I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. IV. Znajomość zasad i procedur demokracji. V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania szczegółowe 12. Społeczeństwo obywatelskie. Zdający: 3) wyjaśnia, jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny (zaufanie, sieci współpracy i system efektywnych norm); 4) opisuje formy aktywności obywateli w ramach społeczności lokalnej, regionu, państwa oraz na poziomie globalnym; w miarę możliwości uczestniczy w wybranym działaniu. 28. Samorząd terytorialny w Polsce. Zdający: 1) omawia formy demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej w samorządach terytorialnych; opisuje instytucję referendum lokalnego; 2) przedstawia zadania i kompetencje samorządu gminnego, powiatowego i wojewódzkiego. GIMNAZJUM 17. Gmina jako wspólnota mieszkańców. Zdający: 2) wymienia najważniejsze zadania samorządu gminnego i wykazuje, jak odnosi się to do jego codziennego życia; 3) przedstawia sposób wybierania i działania władz gminy, w tym podejmowania decyzji w sprawie budżetu. 23 z 28
Kryteria oceniania Poziom III Wartość (12 pkt) 1) Zdający w pełni: scharakteryzował podstawowe cechy i zadania samorządu w gminie; przedstawił formy aktywności obywatelskiej: udział w wyborach (bierne i czynne prawo wyborcze), fundacje i stowarzyszenia, petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym; przedstawił i ocenił rolę referendum lokalnego; scharakteryzował cechy społeczeństwa obywatelskiego. 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście interpretacyjnym, np. przedstawił sukcesy i porażki funkcjonowania samorządu lokalnego w Polsce, ocenił wpływ samorządu na rozwój społeczeństwa obywatelskiego. 3) Prawidłowo stosował pojęcia związane z tematem, np. formy demokracji pośredniej i bezpośredniej, referendum, informacja publiczna, organy gminy. Poziom II Wartość (8 pkt) 1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych aspektów analizowanego tematu. 3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii z zakresu samorządu terytorialnego i społeczeństwa obywatelskiego. Zdający nie popełnił żadnego błędu merytorycznego. poprawną selekcję i hierarchizację informacji (nie zamieścił w pracy fragmentów niezwiązanych wywód w pełni spójny, harmonijny i logiczny. Zdający popełnił jeden lub dwa błędy merytoryczne. niekonsekwentną selekcję informacji i ich hierarchizację (umieścił w pracy nieliczne wywód nie w pełni uporządkowany. 24 z 28
Poziom I Wartość (4 pkt) Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub pominął więcej niż jeden istotny aspekt Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć związanych (0 PKT) Zdający nie zrozumiał tematu nie zasygnalizował większości istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych Zdający popełnił trzy lub cztery błędy merytoryczne. w niewystarczającym stopniu selekcję informacji i ich hierarchizację (napisał pracę, której znaczną część stanowią wywód w sposób chaotyczny i nielogiczny. Zdający popełnił co najmniej pięć błędów merytorycznych. Ponad połowę pracy stanowią Wywód jest niekomunikatywny. Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I III), może ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej, selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium na poziomie wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden punkt więcej / mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów. 25 z 28
Temat 3. Próbny egzamin maturalny z Nową Erą Od Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka do Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Przedstaw rozwój systemu ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Oceń skuteczność działań podejmowanych przez tę organizację w tym obszarze. Wymagania ogólne I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Wymagania szczegółowe 38. Światowy i europejski system ochrony praw człowieka. Zdający: 1) opisuje system ochrony praw człowieka funkcjonujący na mocy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych; 2) ocenia znaczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze dla systemu ochrony praw człowieka na świecie. 42. Systemy bezpieczeństwa i współpracy. Zdający: 3) charakteryzuje krótko działanie następujących organizacji: WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy), FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa), IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), IBRD (Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju), WTO (Światowa Organizacja Handlu), OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury), UNIDO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju Przemysłowego), IAEA (Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej), UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci), UNHCR (Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców). Kryteria oceniania Poziom III Wartość (12 pkt) 1) Zdający w pełni: scharakteryzował najważniejsze dokumenty i konwencje chroniące prawa człowieka, np. Powszechną Deklarację Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, Konwencję w sprawie zakazu tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Konwencję o Prawach Dziecka. przedstawił i ocenił zadania i działania najważniejszych organów, funduszy i komisarzy ONZ, których zadaniem jest ochrona praw człowieka, np. Rady Praw Człowieka, Komitetu Praw Człowieka w Genewie, Międzynarodowego Trybunału Karnego, UNICEF, UNHCR; Zdający nie popełnił żadnego błędu merytorycznego. poprawną selekcję i hierarchizację informacji (nie zamieścił w pracy fragmentów niezwiązanych wywód w pełni spójny, harmonijny i logiczny. 26 z 28
wskazał i ocenił skuteczność przykładowych inicjatywy ONZ na rzecz praw człowieka w różnych sferach i na rzecz praw różnej generacji, np. Światowy Dzień Żywności, kampania Reszta w twoich rękach; podkreślił rozszerzanie się zasięgu terytorialnego działania ONZ. 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie różnych wybranych aspektów analizowanego tematu w szerszym kontekście interpretacyjnym, np. ONZ a polityka wielkich mocarstw. 3) Prawidłowo stosował pojęcia z zakresu prawa międzynarodowego i praw człowieka, np. generacje praw człowieka, deklaracja, konwencja, pakt. Poziom II Wartość (8 pkt) 1) Zdający przedstawił w pełni większość istotnych aspektów 2) Zdający wykorzystał znajomość i rozumienie wybranych aspektów analizowanego tematu. 3) Zdający wykazał się znajomością podstawowej terminologii z zakresu prawa międzynarodowego i praw człowieka. Poziom I Wartość (4 pkt) Zdający zasygnalizował jedynie większość istotnych aspektów lub pominął więcej niż jeden istotny aspekt Zdający wykazał się znajomością jedynie nielicznych pojęć związanych Zdający popełnił jeden lub dwa błędy merytoryczne. niekonsekwentną selekcję informacji i ich hierarchizację (umieścił w pracy nieliczne wywód nie w pełni uporządkowany. Zdający popełnił trzy lub cztery błędy merytoryczne. w niewystarczającym stopniu selekcję informacji i ich hierarchizację (napisał pracę, której znaczną część stanowią wywód w sposób chaotyczny i nielogiczny. 27 z 28
(0 PKT) Zdający nie zrozumiał tematu nie zasygnalizował większości istotnych aspektów lub pominął więcej niż dwa istotne aspekty Zdający nie wykazał się znajomością pojęć związanych Zdający popełnił co najmniej pięć błędów merytorycznych. Ponad połowę pracy stanowią Wywód jest niekomunikatywny. Egzaminator, klasyfikując wartość merytoryczną pracy na jeden z trzech poziomów (I III), może ocenić ją wyłącznie na 12, 8 lub 4 punkty. Ostateczna liczba punktów uzyskanych przez zdającego jest zależna także od poziomu realizacji trzech pozostałych kryteriów, tj. poprawności merytorycznej, selekcji informacji oraz języka, stylu i kompozycji pracy. Za zrealizowanie danego kryterium na poziomie wyższym / niższym od poziomu wartości merytorycznej pracy, zdający uzyskuje jeden punkt więcej / mniej. Egzaminator może także ocenić pracę na 0 punktów. 28 z 28