Zrobotyzowane stanowiska spawalnicze strona 20 MOST wzbogaca ofertę firmy GE Fanuc strona 12 Platforma Systemowa Wonderware dla małych i średnich aplikacji strona 18
Aktualności Szanowni Państwo, skończyły się atrakcje, na które tak długo czekaliśmy. Już po wakacjach, po mistrzostwach, po olimpiadzie. Wakacje były średnio udane, bo - wbrew prognozom snutym na wiosnę przez różnych mędrków - nie było upałów. Wręcz przeciwnie: pogoda była przeciętna. Mistrzostwa były prawie udane. Prawie - bo jeden sędzia kalosz zepsuł nam zabawę. Pierwszy mecz taktycznie odpuściliśmy, chytrze oszczędzając siły na drugi. Lecz cały przebiegły plan został zepsuty przez angielskiego krzywdziciela - w efekcie z nerwów przegraliśmy również trzeci mecz. Olimpiada natomiast była bardzo udana, gdyż było nie gorzej, niż cztery lata temu. Mogło być gorzej? Mogło! A nie było - więc jest sukces, którego działacze wyczekiwali jak kania dżdżu. Teraz przyszła pora na wrzesień, czyli gwałtowne ochłodzenie i padający bez przerwy już dziesięć dni deszcz. Z drugiej strony są i wydarzenia pozytywne: wygrana połowa dwumeczu z Barceloną, uroczyste otwarcie przez Adama Małysza Skoczni im. Adama Małysza w Wiśle, wizyta Waldemara Pawlaka w Stanach Zjednoczonych. We wrześniu tradycyjnie ukazuje się również kolejny numer Biuletynu Automatyki, a w nim jak zwykle wiele ciekawych i zróżnicowanych tekstów. Polecam artykuły poświęcone nowościom w ofercie firmy ASTOR, a także opisy ciekawych wdrożeń w polskim przemyśle. Publikujemy również drugą część rozważań o doskonaleniu procesu produkcyjnego, a także wstęp do cyklu artykułów poświęconych zagadnieniu zarządzania projektami. Serdecznie zapraszam do lektury. Redaktor naczelny: Mateusz Pierzchała mateusz.pierzchala@astor.com.pl Redaktor techniczny: Tomasz Merwart tomasz.merwart@astor.com.pl Mateusz Pierzchała Redaktor Naczelny Spis treści Różne warianty pracy serwonapędów VersaMotion... 10 MOST wzbogaca ofertę automatyki procesowej firmy GE Fanuc... 12 Korenix JETPort 5801 Bezprzewodowe serwery portów szeregowych... 14 Nowe symbole graficzne w InTouch 10.0... 15 Automatycy potrafią liczyć pieniądze... 16 Platforma Systemowa Wonderware dla małych i średnich aplikacji... 18 System Zarządzania Siecią 2.0 Prostota i niezależność... 19 Zrobotyzowane stanowiska spawalnicze przykłady konfiguracji... 20 Obsługa alarmów w sterownikach Horner APG... 24 Roboty Kawasaki - Funkcja Data Storage... 25 Zarządzanie projektami wdrożeniowymi w automatyce... 26 Pomiar parametrów procesu i wprowadzanie zmian w procesie produkcyjnym... 29 System monitorowania mikroklimatu w ICN Polfa Rzeszów S.A.... 32 System sterowania i monitoringu ujęcia wody ze studni głębinowych dla miasta Nowy Targ... 34 Zastosowanie komputerów panelowych TPC w wytwórniach mas bitumicznych... 36 Prenumerata: Anna Wójcik-Wolska anna.wojcik-wolska@astor.com.pl Strona WWW: biuletyn.astor.com.pl Adresy email do pracowników firmy ASTOR mają postać: imie.nazwisko@astor.com.pl Wydawca: ASTOR Sp. z o.o. ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków tel. 012 428 63 70 fax 012 428 63 79 biuletyn@astor.com.pl; www.astor.com.pl Druk: Drukarnia Know-How, Kraków, tel. 012 622 85 70 Nakład: 10000 egz. Numer zamknięto: 25.09.2008 Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów, oraz do zmiany tytułów. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Przedruk tekstów oraz udostępnianie ich w mediach elektronicznych wymaga zgody redakcji. Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 3
Aktualności Rewolucja cenowa w ofercie ASTORA Jeden poziom, niższe ceny Firma ASTOR wprowadziła znaczące zmiany w strukturze cen w wielu kategoriach swojej oferty. Nowe, konkurencyjne ceny obowiązują od 1 sierpnia 2008 roku. W celu zwiększenia czytelności i ergonomii korzystania z cenników, ASTOR przeszedł do jednego poziomu cen. Równocześnie w kategoriach systemów sterowania i oprogramowania przemysłowego nastąpiły istotne obniżki cen. Zmiany struktury cenników i cen spowodują odczuwalną obniżkę dla wielu naszych klientów. Kilka lat temu wprowadziliśmy do naszych cenników dwa poziomy cen, aby ułatwić firmom integratorskim ofertowanie. Od tego czasu wiele zmieniło się w naszej ofercie, która teraz jest zdecydowanie bardziej rozbudowana. Dlatego, aby podnieść czytelność cenników, po konsultacji z naszymi partnerami, podjęliśmy decyzję o przejściu na jeden poziom cen. komentuje decyzję Michał Wojtulewicz, Wiceprezes ds. Sprzedaży ASTOR. W nowych cennikach istotnie obniżone zostały ceny modułów sterowników PLC serii VersaMax, które pozycjonowane są w kategorii małych i średnich systemów sterowania. Obniżone zostały także ceny wszystkich pozostałych urządzeń GE Fanuc, w tym paneli operatorskich Quickpanel CE oraz modułów dla nowoczesnych kontrolerów RX3i z rodziny PACSystems, przeznaczonych do dużych i średnich systemów sterowania, sterowania procesami ciągłymi oraz zaawansowanych systemów z rezerwacją. Zmianie uległa także cena oprogramowania przemysłowego InTouch 10.0 - lidera w kategorii oprogramowania wizualizacyjnego. Wonderware InTouch10.0, dzięki wykorzystaniu przemysłowej architektury ArchestrA, oferuje użytkownikom przełomowe zmiany w funkcjonalności. Wonderware In- Touch 10.0 jest otwartym i elastycznym oprogramowaniem wizualizacyjnym z nowatorskimi możliwościami graficznymi zapewniającymi swobodę projektowania nowoczesnych aplikacji. InTouch 10.0 może być używany zarówno do stworzenia jednostanowiskowej aplikacji wizualizacyjnej, jak również jako integralna część rozbudowanego syste- Wykorzystujemy efekt skali. Dzięki dużej ilości sprzedawanych licencji możemy pozwolić sobie na taką obniżkę najnowszej wersji naszego flagowego oprogramowania wizualizacyjnego. Chcemy jeszcze bardziej spopularyzować to oprogramowanie i zachęcić użytkowników do aktualizowania wersji posiadanych licencji. mówi Andrzej Garbacki, Dyrektor działu Oprogramowania i Komputerów Przemysłowych w firmie ASTOR. Naszym celem jest dostarczenie konkurencyjnej cenowo oferty dla każdej wielkości systemu sterowania. Chcemy zwiększyć dostępność najnowszej technologii PAC dla bardziej wymagających klientów, nie zapominając jednocześnie o klientach, którym wystarcza tradycyjna technologia PLC komentuje zmiany cen Piotr Merwart, Dyrektor działu Systemów Sterowania i Sieci Przemysłowych w firmie ASTOR. mu informatycznego, opartego na architekturze ArchestrA i Platformie Systemowej Wonderware. Przejście na jeden poziom cen dotyczy także cenników: systemów sterowania Horner APG, kart komunikacyjnych Woodhead, urządzeń sieciowych firmy Korenix oraz radiomodemów SATEL, a w przypadku urządzeń Horner i SA- TEL także nastąpiły istotne obniżki cen. Cennik robotów Kawasaki pozostaje bez zmian, ponieważ od początku wprowadzenia ich do oferty ASTORA posiada on jeden poziom cen. 4 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Aktualności Nagroda Wonderware Record Sales 2008 dla firmy ASTOR Międzynarodowa Konferencja Partnerów Wonderware w Karlsbadzie w Kalifornii zgromadziła ponad 640 dystrybutorów oprogramowania przemysłowego. Spotkanie było okazją do wymiany doświadczeń oraz przyznania nagród Record Sales 2008, za wyjątkowe osiągnięcia sprzedażowe w roku fiskalnym 2007/2008. Wśród laureatów z obszaru EMEA (Europa, Środkowy Wschód, Afryka), znalazła się firma ASTOR, która w porównaniu z rokiem ubiegłym zwiększyła sprzedaż produktów Wonderware aż o 20%. Record Sales już po raz piąty trafia do polskiego dystrybutora Wonderware. Tegoroczny wynik ASTORA wart jest podkreślenia tym bardziej, że jest on lepszy od poprzedniego, kiedy sprzedaż wzrosła o 90%. Od zawsze staramy się, aby w naszej ofercie znajdowały się najlepsze i najnowocześniejsze rozwiązania z dziedziny automatyki, dostosowane do różnych potrzeb i możliwości finansowych naszych klientów. W 1995 roku zostaliśmy jedynym autoryzowanym dystrybutorem produktów Wonderware w Polsce. Już wtedy docenialiśmy elastyczność dostarczanego oprogramowania, jego przystępność i łatwość obsługi oraz szybkość wykonywania aplikacji podsumowuje Stefan Życzkowski, Prezes ASTOR Sp. z o.o. Dzięki ścisłej współpracy producenta i dystrybutorów z użytkownikami oprogramowania na całym świecie, Wonderware stworzył najlepiej przetestowane produkty i narzędzia do pisania własnych aplikacji, dopasowanych do wymagań i spełniających oczekiwania klienta. Do sukcesu sprzedaży oprogramowania Wonderware w Polsce, oprócz zalet samego oprogramowania, przyczyniły się też obiektywne okoliczności w postaci wzrostu rynku automatyki i zwiększającej się atrakcyjności inwestycyjnej Polski. Spowodowało to, że duże firmy o zasięgu globalnym zaczęły właśnie u nas realizować swoje projekty dodaje Stefan Życzkowski. Więcej pamięci w QuickPanel View i QuickPanel Control 12 Firma GE Fanuc zaprezentowała dwa nowe panele operatorskie, oznaczone jako Fully Loaded: 12 TFT Quick- Panel View Fully Loaded (IC754VGF12CTD) oraz 12 TFT QuickPanel Control Fully Loaded (IC754CGF12CTD). Powstały one z myślą o najbardziej wymagających klientach, dla których - obok funkcjonalności - liczy się również szata graficzna aplikacji. Nowe modele oferują użytkownikowi 64 MB nieulotnej pamięci Flash oraz 64 MB pamięć RAM. Jeśli jednak wystąpi potrzeba rozszerzenia pamięci, możemy rozbudować ją do 128MB. Dwa porty szeregowe RS232/RS485 i RS232 oraz dwa porty Ethernet, w połączeniu z wbudowanym serwerem OPC sprawiają, że łączenie sterowników różnych producentów nie jest już problemem. Dzięki możliwości uruchomienia serwera strony WWW w QuickPanelu, mamy możliwość zdalnego dostępu do aplikacji z poziomu przeglądarki internetowej komputera podłączonego do panelu. Wprowadzenie na rynek nowych QuickPaneli przez GE Fanuc zbiegło się w czasie z obniżką cen na te produkty. Rozbudowana funkcjonalność i sprawdzone rozwiązania są teraz dostępne w znacznie niższych cenach. Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 5
Aktualności Wonderware połączył stadiony na Igrzyskach Olimpijskich Platforma Systemowa Wonderware zapewniła sprawne funkcjonowanie stacji kolejowych podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie. Chińskie Ministerstwo ds. Kolei wybrało Wonderware jako dostawcę oprogramowania, które unowocześniło cztery główne stacje na łączącej dwa największe stadiony olimpijskie trasie Pekin Tiencin. O wykorzystaniu technologii Wonderware w nowym systemie obsługi klienta i monitoringu dworców zdecydowały krótki czas wdrożenia, przyjazny dla użytkownika interfejs oraz możliwość zintegrowania z aktualnie pracującym systemem. Decydując się na Platformę Systemową Wonderware, opartą na wysoce skalowalnej architekturze ArchestrA, chiński rząd wybrał niezawodną technologię, stanowiącą fundament dla rozwoju ujednoliconego zarządzania siecią kolejową. - podsumowuje Steve Garbrecht, Dyrektor Marketingu Produktów firmy Wonderware. - Obiektowa architektura ArchestrA, upraszczając proces przesyłania informacji między stacjami, podnosi efektywność zarządzania obniżając koszty administracyjne. Na każdej z czterech stacji wdrożony został system tworzący spójne środowisko dla Systemu Informacji Pasażerskiej, obejmującego między innymi powiadamianie o przyjazdach i odjazdach pociągów, a także monitorowanie stacji kolejowych. Dzięki scentralizowanemu zarządzaniu, Platforma Systemowa Wonderware 3.0, pozwala operatorom obserwować, co dzieje się na peronach. Wizualizację, kontrolę operatorską oraz grafikę dla systemu monitoringu zapewnia InTouch 10.0, natomiast do zbierania danych ze stacji w czasie rzeczywistym oraz sporządzania analiz i raportów funkcjonowania sieci kolejowej służy Wonderware Historian. Wonderware przejmuje producenta rozwiązań mobilnych dla przemysłu Firma Wonderware poinformowała o przejęciu SAT Corporation lidera w dziedzinie nowoczesnych rozwiązań mobilnych. Decyzja ta podyktowana została chęcią zapewnienia klientom dostępu do najlepszych światowych technologii, pomagających w osiąganiu doskonałości operacyjnej przedsiębiorstw. Wonderware będzie mógł zaproponować kompleksową ofertę, stając się wiodącym dostawcą mobilnych rozwiązań podnoszących efektywność wykonywanych zadań produkcyjnych, wspomagających zarządzanie zasobami produkcyjnymi i podejmowanie decyzji. Przejęcie SAT Corporation jest krokiem wpisującym się idealnie w misję Wonderware Nowe możliwości dla przemysłu i spełniającym trzy strategiczne cele firmy: 1. Budowanie bazy osób zarządzających operacjami produkcyjnymi: rozszerzenie oferty Wonderware o produkty SAT stworzyło niepowtarzalną szansę dotarcia nie tylko do obecnych, ale także do nowych grup klientów, jak kontrolerzy jakości czy pracownicy utrzymania ruchu. 2. Budowanie najefektywniejszego systemu współpracy i partnerstwa: korporacja SAT wypracowała własny model partnerstwa biznesowego, który uzupełni funkcjonujący w firmie Wonderware schemat współpracy z dystrybutorami oraz integratorami systemów automatyki. 3. Budowanie otwartej platformy oprogramowania, działającej w czasie rzeczywistym i obsługującej operacje produkcyjne oraz infrastrukturalne: IntelaTrac firmy SAT bazuje na tej samej co ArchestrA technologii Microsoft.NET i SQL, która zapewnia nową funkcjonalność typu workflow, znacząco poszerzając możliwości działania oprogramowania. "Przejęcie przez Wonderware firmy SAT Corporation jest znaczącym krokiem w kierunku rozszerzenia oferty MES/ EMI/SCADA. Rozwiązanie IntelaTrac daje klientom firmy Wonderware nowe możliwości technologiczne polegające na wykorzystaniu technologii RFID oraz efektywne wspomaganie procesów decyzyjnych poprzez użycie aplikacji mobilnych. Nie bez znaczenia jest też łatwość integracji rozwiązania Intela- Trac z istniejącymi w zakładach produkcyjnych systemami Wonderware oraz systemami biznesowymi. Zapewnia to pełne bezpieczeństwo dotychczasowych inwestycji." podsumowuje Jarosław Gracel, Menedżer produktu Wonderware MES z firmy ASTOR. 6 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Aktualności Proficy Machine Edition 5.8 Ogłoszona przed ponad rokiem premiera nowego systemu firmy Microsoft Windows Vista w pierwszej kolejności wywołała w świecie automatyki gorące dyskusje odnośnie kompatybilności z dotychczasowym oprogramowaniem narzędziowym, systemami SCADA itd. Początki były trudne, z biegiem czasu kolejne narzędzia określane były jako zgodne z Vistą. Do grona tego dołączył również pakiet Proficy Machine Edition w najnowszej dostępnej już wersji 5.8. Oprogramowanie może być instalowane na systemie Windows 2000 z SP4, XP z SP2 oraz na wspomnianej wersji Vista SP1. Najnowsza wersja wprowadza nowe funkcje zarówno w module Logic Developer PLC czyli narzędziu do konfiguracji i programowania sterowników i kontrolerów GE Fanuc, jak również w module View, będącym narzędziem do programowania paneli operatorskich QuickPanel CE (View / Control z tym, że obecnie nieaktywna jest opcja symulatora paneli na tej wersji systemu). Najważniejsze zmiany to obsługa nowych modułów analogowych dla kontrolerów PACSystems RX3i, obsługi trybu RMS EGD czyli podmiany na ruchu definicji wymian EGD (dot. RX3i, RX7i), dodania nowych bloków obsługi zmiennych LReal (64 bitowych zmiennych rzeczywistych dot. RX3i, RX7i) ok. 30 w każdym języku LD, ST, FBD. Dodano obsługę najnowszej jednostki RX3i IC695CPU320. W ramach sterowników VersaMax Micro dodano narzędzia do obsługi napędów Versa- Motion. Dla ułatwienia serwisowania aplikacji dodano możliwość zapisania tablicy błędów do pliku XML. Osoby posiadające aktywny pakiet GlobalCare dla Proficy Machine Edition mogą otrzymać bezpłatną aktualizację oprogramowania kontaktując się z firmą ASTOR. Zautomatyzowana Fabryka Efektywności Centrum Szkoleniowe firmy ASTOR w Gdańsku uruchomiło nowe szkolenie Zautomatyzowana Fabryka Efektywności doskonalenie procesów produkcji. właściwe rzeczy Ta filozofia Lean przyświeca nowemu szkoleniu jakie wprowadzamy dla klientów ASTORA. Szkolenie jest prowadzone wspólnie z firmą LeanQ Team. Myślą przewodnią szkolenia jest doskonalenie procesów produkcji w symulowanym środowisku przemysłowym. Na szkolenie zapraszamy przede wszystkim firmy produkcyjne o różnym profilu produkcji oraz firmy wdrożeniowe. Uczestnicy w trakcie szkolenia udoskonalają pracę fabryki na kanwie specjalnie opracowanej gry, poznają mechanizmy funkcjonujące w procesach produkcyjnych w środowisku klient dostawca, wykorzystując nowoczesne rozwiązania informatyczne. Szkolenie przybliża w przystępny sposób koncepcję Lean Manufacturing. W trakcie każdego etapu gry uczestnicy mogą analizować sytuację przy wykorzystaniu wizualizacji InTouch, a po każdej rundzie analizę umożliwia system raportowania Wonderware Information Server. Nie wystarczy robić rzeczy właściwie. Trzeba jeszcze robić Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 7
Aktualności Aberdeen Group analizuje potrzeby branży spożywczej Wonderware MES wśród rekomendowanych rozwiązań poprawiających wskaźnik OEE System Wonderware MES znalazł się wśród rekomendowanych przez Aberdeen Group rozwiązań do poprawy wskaźnika OEE w branży spożywczej. Najnowszy raport Aberdeen Group poddaje analizie wskaźnik OEE ( Overall Equipment Effectiveness) najcenniejszy z mierników stosowanych w obliczaniu efektywności produkcji. Według raportu w najlepszych przedsiębiorstwach wskaźnik ten wynosi 91 procent, najgorzej wypada sektor spożywczy z przeciętnym wskaźnikiem OEE na poziomie 76 procent. Posługiwanie się miernikiem OEE jest szczególnie ważne dla zakładów produkcyjnych, ponieważ informacja o procentowej wartości OEE daje pełną wiedzę na temat efektywności produkcji, a zwiększenie tego wskaźnika o kilka procent przynosi przedsiębiorstwu ogromne korzyści finansowe. Według Aberdeen Group światowej organizacji badającej trendy w sektorze IT, większość przedsiębiorstw wskazuje poprawę wydajności produkcji w operacjach przemysłowych, jest sposobem zredukowania kosztów operacyjnych, 77 proc. firm wskazuje taką potrzebę jako najwyższą konieczność i priorytet w działaniach. W związku z tym, niezbędne stają się inwestycje w systemy do zarządzania produkcją i wydajnością. Z punktu widzenia sprawnego i wydajnego funkcjonowania warstwy produkcyjnej w przedsiębiorstwie, najistotniejszym jest system zarządzania produkcją MES. Oferowane przez Wonderware przemysłowe rozwiązania informatyczne obejmują swym zakresem systemy do zarządzania produkcją i wydajnością klasy MES oraz aplikacje raportowe i analityczne. Systemy Wonderware zapewniają producentom swobodę, elastyczność, skalowalność dopasowane do wymagań funkcjonalnych i możliwości budżetowych danej fabryki. komentuje wyniki raportu Andrzej Garbacki, Dyrektor działu oprogramowania i komputerów przemysłowych w firmie ASTOR. OEE jest wyznacznikiem łączącym w sobie informacje o jakości produktów, dostępności sprzętu i wydajności produkcji. Jak wynika z raportu, w celu poprawy OEE, przemysł spożywczy powinien skupić się m.in. na pozyskiwaniu danych w czasie rzeczywistym, automatycznym przekazywaniu informacji do systemów biznesowych oraz zapewniać wizualizację i analizę danych w czasie rzeczywistym. Istotne są także inwestycje w systemy wspomagające firmy produkcyjne w rozwiązywaniu najważniejszych zagadnień pojawiających się w procesie produkcji MES (Manufacturing Execution System), EMI (Enterprise Manufacturing Intelligence) i SPC (Statistical Process Control). Oferowany przez Wonderware system MES umożliwia zakładom dostęp do pełnych danych o przebiegu procesu produkcyjnego z dokładnością do minut, a nawet sekund, na bardzo wysokim poziomie szczegółowości. Pozwala także na tworzenie raportów z produkcji, prowadzenie dokumentacji również na potrzeby systemów zapewnienia jakości. 8 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Aktualności Proficy Machine Edition PL polska wersja pakietu do konfiguracji i programowania Firma ASTOR wprowadza polską wersję językową pakietu narzędziowego Proficy Machine Edition - wersja 5.6. Tłumaczenie obejmuje moduł Logic Developer PLC do konfiguracji i programowania sterowników GE Fanuc oraz wszystkie elementy uzupełniające dla modułu. Pakiet językowy, który zamienia wersję anglojęzyczną na polskojęzyczną można zainstalować bezpłatnie, a sama funkcjonalność pakietu uzależniona jest od posiadanej licencji na środowisko Proficy Machine Edition. Obecna wersja wzbogacona została o obsługę nowych jednostek sterowników oraz poprawiono mechanizmy związane z edycją i tworzeniem projektów. Najnowsza polska wersja pakietu Machine Edition umożliwia programowanie nowych kontrolerów RX3i, RX7i, a także mniejszych sterowników VersaMax Nano, VersaMax Micro, VersaMax oraz 90-30. Zestaw szkoleniowy GE Fanuc sterownik + oprogramowanie w atrakcyjnej cenie Firma ASTOR ma przyjemność zaoferować w bardzo atrakcyjnej cenie 299 zł netto, specjalne zestawy szkoleniowe GE Fanuc, zawierające komplet elementów potrzebnych do nauki programowania sterowników GE Fanuc. W skład pakietu wchodzą elementy o łącznej wartości katalogowej ok. 800 zł:»» VersaMax Nano sterownik PLC obsługujący większość funkcji jakie dostępne są w zaawansowanych jednostkach GE Fanuc. Proficy Machine Edition 5.6 z pol-»» ską wersją językową modułu Logic Developer PLC oprogramowanie narzędziowe przeznaczone do konfiguracji i programowania sterowników GE Fanuc. Kabel do połączenia sterownika z komputerem. Polska dokumentacja umożliwiająca dokładne zapoznanie się ze środowiskiem Proficy Machine Edition, zawiera zbiór przykładowych zadań, opracowanych tak, aby początkujący użytkownik mógł w łatwy i szybki sposób poznać metody tworzenia aplikacji dla sterowników PLC firmy GE Fanuc. Zakup zestawu daje dodatkowo możliwość udziału w jednodniowym szkoleniu z zakresu programowania sterowników PLC firmy GE Fanuc w promocyjnej cenie 99 PLN. Zestawy dostępne są od 10 września 2008 roku do wyczerpania stanów magazynowych Szczegółowe informacje wraz z regulaminem promocji można znaleźć na stronie internetowej www.astor.com.pl Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 9
Technologie, produkty, zastosowania Różne warianty pracy serwonapędów VersaMotion Opracował: Grzegorz Faracik Wzmacniacz sterowany sygnałami PULSE Serwonapęd pracuje jak silnik krokowy, jednakże dzięki zastosowaniu silnika AC, zachowuje stały moment przy dużych prędkościach, jak również pozwala na płynną pracę przy małych prędkościach. VersaMax Micro 20/40/64 Ekspander motion Serwonapęd może być sterowany z dowolnego sterownika, generującego paczkę impulsów prostokątnych. Przy zastosowaniu sterownika VersaMax Micro PLUS, można korzystać ze specjalizowanych bloków funkcyjnych do pisania programu MOTION. Zastosowanie Encoder Układy podnoszenia. Maszyny wykonujące zaprogramowane oscylacje. Realizacja różnorodnych programów MOTION przy wykorzystaniu taniego układu sterowania. Moduł do pozycjonowania osi MicroMotion i panel operatorski Quickpanel CE QuickPanel CE Ekspander motion Realizacja programów MOTION wyzwalana jest przez panel operatorski. Rozwiązanie zapewnia dużą dokładność pozycjonowania oraz korzystny stosunek ceny do możliwości. Zastosowanie Maszyny pakujące. Giętarki. Wyciskarki, systemy napełniania zbiorników cieczą. Sterownik VersaMax Micro + ekspandery do pozycjonowania MicroMotion VersaMax Micro 20/40/64 Ekspander motion Ekspander motion Programy MOTION wyzwalane są przez lokalny sterownik VersaMax Micro, ale realizowane są przez moduły do pozycjonowania. Zasoby systemu obejmują 2 moduły do pozycjonowania i w sumie 4 osie. Użycie sterownika daje dużą elastyczność tworzenia programu sterującego pracą serwonapędu. Rozwiązanie zapewnia dużą dokładność pozycjonowania osi. Zastosowanie Maszyny dozujące oraz pakujące. Aplikacje typu wysuń materiał i utnij na żądaną długość. 10 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Technologie, produkty, zastosowania Moduł do pozycjonowania osi MicroMotion wyzwalany zdalnym sterownikiem 90-30 lub RX3i lub VersaMax Programy MOTION wyzwalane przez zdalny sterownik, np. serii 90-30, RX3i lub VersaMax, realizowany przez moduł do pozycjonowania osi. Komunikacja może być realizowana łączem RS (sterownik nadrzędny RX3i, 90-30, VersaMax) lub Ethernet (RX3i, 90-30). Duża dokładność pozycjonowania osi. Zastosowanie Budowa rozproszonej maszyny z wieloma serwonapędami. Ekspander motion RS lub Ethernet: Modbus Ekspander motion Moduł do pozycjonowania osi, sterowany sygnałem +/-10V Sterowanie prędkością, momentem siły lub mieszane (wtedy doprowadza się dwa sygnały sterujące). Sygnał sterujący wytwarzany jest w sterowniku nadrzędnym. Sterownik nadrzędny może realizować skomplikowane i rzadziej spotykane polecenia (np. przerzut na ruchu na drugą szpulę). Zastosowanie Nawijarki. Układy mocowania elementów, dokręcania śrub, zakrętek, itp. Układy zadawania prędkości posuwu (np. taśmociągu i innych układów transportowych). Napinacze odciągów. Sterownik Encoder Sygnał sterujący +/- 10 V Ekspander motion Wzmacniacz sterowany sygnałami dwustanowymi Realizuje ruch na zaprogramowaną pozycję z zaprogramowaną prędkością. Zamiast programowania pozycji, można skorzystać z trybu uczenia pozycji. Ruch na pozycję aktywowany jest wejściami dwustanowymi (można w ten sposób realizować ruchy do 8 różnych pozycji). Niska cena rozwiązania; serwonapęd składa się ze wzmacniacza i silnika. Zastosowanie Stoły obrotowe Podajniki, aplikacje typu weź i połóż Układy dosuwania elementów Realizacja kilku prostych ruchów na określone pozycje Funkcja kompensacji luzów przekładni. Programowa redukcja mechanicznych częstotliwości rezonansowych. Funkcja auto-tuningu serwonapędu. 32-bitowy akumulator pozycji. Enkoder 10 000 impulsów/obrót. Ekspander do pozycjonowania osi VersaMotion może też pracować jako autonomiczny moduł do pozycjonowania osi. Do jednego modułu do pozycjonowania osi można dołączyć jedną lub dwie osie. Cechy charakterystyczne, wspólne dla wszystkich konfiguracji Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 11
Technologie, produkty, zastosowania MOST wzbogaca ofertę automatyki procesowej firmy GE Fanuc Piotr Adamczyk W 2008 roku fi rma GE Fanuc przejęła od działającej od ponad trzydziestu lat na rynku automatyki przemysłowej angielskiej fi rmy MTL linię produktów, nazwaną MTL MOST. Pod tą nazwą kryją się przede wszystkim oddalone układy wejść/wyjść, urządzenia odpowiedzialne za zbieranie i wystawianie sygnałów w instalacjach zagrożonych wybuchem oraz instalacjach, gdzie wymagane są systemy zabezpieczeń ESD i PSD. Linia produktów MTL MOST oznaczona symbolem I/O MTL8000 jest modułowym rozwiązaniem, które może zostać wykorzystane zarówno w nowych, jak i już istniejących instalacjach na trzy różne sposoby:» jako oddalone układy wejść/wyjść,» jako elementy systemów bezpieczeństwa SafetyNet, posiadające certyfikat SIL2,» jako lokalne moduły rozszerzeń w instalacjach sterowania procesami ciągłymi. Wykorzystanie modułów MTL8000 jako uniwersalnych, oddalonych układów wejść/wyjść, pracujących zarówno w instalacjach zagrożonych wybuchem Z2 i Z1, jak i strefach niezagrożonych, ma wiele zalet. Architektura systemu pozwala na wyeliminowanie wielożyłowych kabli wraz z osprzętem pomiędzy urządzeniami polowymi oraz systemem sterowania. Instalacja zbudowana w taki sposób jest przede wszystkim bardziej niezawodna podczas eksploatacji oraz znacząco tańsza. Komunikacja pomiędzy oddalonym układem a sterownikiem realizowana jest w oparciu o szybkie magistrale cyfrowe: Profibus lub Modbus RTU. Skalowalna konstrukcja węzła, składającego się z zasilacza, modułu komunikacyjnego oraz kart wejść/ wyjść, umożliwia w zależności od wymagań obsługę do 256 sygnałów obiektowych pochodzących z jednego węzła. Ilość pracujących w sieci węzłów ograniczają tylko możliwości adresowania w sieci Modbus lub Profibus. Moduły MTL8000 bezawaryjnie działają w instalacjach, gdzie standardowe układy wejść/wyjść pracować nie mogą. Są one odporne na niskie i wysokie temperatury (od -40 o C do +70 o C), duże wibracje oraz bardzo niesprzyjające warunki pracy w postaci niebezpiecznych, powodujących korozję gazów. Oprócz zbierania informacji z urządzeń polowych moduły MTL mają wbudowaną obsługą protokołu HART, dzięki któremu mamy możliwość konfiguracji i kalibracji układów wykonawczych, monitorowania ich pracy oraz raportowania w razie awarii (HART-PassThru), a także przekazywania dostępnych informacji do systemu sterowania (HART Aquisition). MTL8000 posiadają szeroki zakres konfiguracji, która realizowana jest z poziomu przyjaznego pakietu narzędziowego. W skład konfigurowalnych parametrów wchodzą: ustawienie priorytetów skanowania grup kanałów, ustawianie wartości bezpiecznych na wypadek awarii systemu sterowania lub utraty komunikacji z układem nadrzędnym, oraz parametry dotyczące poszczególnych pomiarów, takie jak zakres pomiaru, filtrowanie czy linearyzacja. Większość sektorów przemysłu procesowego, jak przemysł naftowy i gazowy, chemiczny i petrochemiczny, wodno-kanalizacyjny oraz papierniczy, oprócz niezawodnych systemów sterowania wymagają zaawansowanych systemów kontroli, zarządzania i zabezpieczeń, posiadających certyfikat SIL2. Częścią linii produktów MOST jest system bezpieczeństwa SafetNet spełniający wymagania SIL2. 12 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Technologie, produkty, zastosowania Jest to kompleksowe rozwiązanie dla aplikacji związanych z bezpieczeństwem, zawierające systemy zatrzymywania procesu (Process Shut Down), awaryjnego wyłączenia (Emergency Shut Down) oraz systemy zarządzania. System bezpieczeństwa SIL2 jest zgodny ze standardem IEC 61508, a oparty został na platformie powszechnie stosowanej w aplikacjach związanych z automatyką procesową. Skalowalna architektura rozwiązań SafetyNet pozwala znacząco zredukować koszty, ponieważ jej technologia nie wymaga rezerwacji jednostek sterujących oraz układów wejść/wyjść, spełniając przy tym certyfikat SIL2. Węzeł układu SafetyNet składa się z jednej lub dwóch jednostek centralnych, zasilacza oraz odpowiednich kaset rozszerzeń. W celu rezerwacji komunikacji wykorzystano protokół Modbus TCP z wbudowaną obsługą błędów Fault Tolerant Ethernet (FTE). Pozwala on na ciągły monitoring jakości komunikacji i przełączenie się na rezerwową magistralę w chwili stwierdzenia błędów komunikacji lub uszkodzenia połączenia. SafetyNet jest rozwiązaniem bardzo zaawansowanym technologicznie, ale nie oznacza to utrudnionej konfiguracji i zarządzania systemem. Konfiguracja węzłów realizowana jest przy pomocy zewnętrznego oprogramowania narzędziowego SafetyNet Logic Workbench, charakteryzującego się bardzo przejrzystą strukturą oraz intuicyjną obsługą. Środowisko pozwala na zbudowanie, symulację, podgląd oraz edycję programu sterującego. Jest również wykorzystywane do konfiguracji kontrolerów, układów wejść/wyjść oraz komunikacji. Programy sterujące spełniające certyfikat SIL2 mogą być napisane w jednym z trzech języków programowania: Stuctured Text, Ladder Diagram i Function Block Diagram. Ponadto oprogramowanie zostało wyposażone w szereg narzędzi umożliwiających zaawansowany monitoring działającego systemu. Dzięki nim możemy wyeliminować problemy pojawiające się przy modernizacji programu sterującego i zmianach w specyfikacji. Mamy możliwość wykrywania błędów w strukturze całego systemu, strategii kontroli i sterowania. Oprogramowanie pozwala również na generowanie raportów przy każdorazowym przesłaniu programów sterujących i zabezpieczających do jednostek centralnych. Dzięki temu możemy zredukować czas poświęcony na przegląd systemu oraz minimalizujemy możliwość powstania błędów. Zaawansowany system zabezpieczeń pozwala tylko odpowiednio przeszkolonemu personelowi na podgląd, edycję oraz konfigurację systemu. Rozwiązania MTL MOST potwierdzają swoją wysoką niezawodność od ponad 10 lat na najbardziej wymagających rynkach automatyki przemysłowej. Ich wysoką funkcjonalność doceniły w swoich rozwiązaniach takie firmy jak Honeywell, Det-Tronics, Nova-Tech, CSE Servelec, Intecraft Automation oraz Emerson. Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 13
Technologie, produkty, zastosowania Korenix JETPort 5801 Bezprzewodowe serwery portów szeregowych Serwery portów szeregowych (Serial Device Servers) są produktami cieszącymi się coraz większą popularnością. Możliwość komunikacji z urządzeniami posiadającymi port szeregowy (sterownikami PLC, czytnikami kodów kreskowych i kart płatniczych oraz urządzeniami medycznymi) przy wykorzystaniu sieci Ethernet to ich główna zaleta. Dzięki dostarczanemu oprogramowaniu JETPort Commander możliwa jest konfiguracja i monitorowanie pracy nie tylko pojedynczego portu, ale również całych grup urządzeń z zadanego zakresu adresów IP. W efekcie proces uruchomienia instalacji jest wyraźnie szybszy, a diagnostyka i rekonfiguracja urządzeń odbywa się z jednego miejsca, co dodatkowo zabezpiecza przed nieuprawnioną ingerencją. Konfiguracja urządzenia możliwa jest także przy użyciu strony WWW, a dzięki przejrzystemu menu i dostępnej pomocy nie powinna ona stanowić problemu nawet dla mniej doświadczonych użytkowników sieci przemysłowych. Seria urządzeń JETPort firmy Korenix została obecnie poszerzona o bezprzewodowy serwer portów szeregowych JET- Port 5801. Rozwiązanie to pozwala budować połączenia z urządzeniami przemieszczającymi się lub znajdującymi się w miejscach, do których dostęp jest utrudniony, likwidują potrzebę stosowania okablowania. Obsługiwanymi interfejsami szeregowymi są RS485/422 oraz RS232. Zastosowana technologia WiFi (Wireless Fidelity Ethernet bezprzewodowy) obsługuje standard 802.11b/g i umożliwia transmisję danych z maksymalną prędkością 54 Mbps. Zasięg pracy urządzenia dochodzi do 100 metrów na otwartej przestrzeni. Obsługa portu szeregowego, podobnie jak dla innych rozwiązań opisywanej serii, może odbywać się w jednym z pięciu dostępnych trybów: Virtual COM, TCP Server, TCP Client, T C P Tunnel oraz UDP. JETPort 5801 został także wyposażony w jeden port Ethernet z obsługą funkcji Auto MDI/MDIX (automatyczne rozpoznawanie, czy podłączony kabel sieciowy jest prosty, czy skrosowany). Podstawowymi wymogami stawianymi sieciom bezprzewodowym są bezpieczeństwo i niezawodność komu- Paweł Podsiadło nikacji. Firma Korenix w swoich rozwiązaniach bezprzewodowych, oprócz zwykłego trybu niezabezpieczonego, daje możliwość ustawienia trybu kodowania WEP (Wired Equivalent Privacy), WPA-PSK lub WPA (Wi-Fi Protected Access). Dużym atutem jest także obsługa tzw. pułapek czyli funkcja, która daje możliwość informowania użytkownika o wcześniej zdefiniowanych zdarzeniach, takich jak: problemy komunikacyjne, problemy z zasilaniem, użycie błędnego hasła podczas logowania, reset urządzenia, itd. Sytuacje alarmowe mogą być także sygnalizowane za pomocą wiadomości e-mailowych, o ile w sieci dostępny jest serwer poczty elektronicznej. Bezpieczne i długie użytkowanie zapewnia także szeroki zakres temperatury, w jakiej urządzenie to może pracować (od -10 C do +55 C). JetPORT 5801 może być montowane zarówno do ściany, jak i na szynie DIN. Zasilany jest przy użyciu terminala (12 48V DC) lub dołączonego w zestawie zasilacza wejście typu Jack. Urządzenie zostało także wyposażone w przycisk Reset, umożliwiający przywrócenie ustawień fabrycznych, w tym adresu IP oraz hasła. Pomocnym narzędziem może się okazać także wbudowany brzęczyk, służący do lokalizacji urządzenia. 14 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Technologie, produkty, zastosowania Nowe symbole graficzne w InTouch 10.0 Firma Wonderware udostępniła użytkownikom oprogramowania Application Server 3.0 oraz InTouch 10.0 uaktualnienie Service Pack 1. Jednym z jego elementów jest nowa grupa symboli grafi cznych ArchestrA Static Symbols. Marcin Legutek dostęp do pełnej edycji tych obiektów (Rys. 2), można je funkcjonalnie rozbudować, na przykład dodając niezbędne animacje, które będą wykorzystane w uruchomionych aplikacjach. Uaktualnienie Service Pack 1 dla Application Server 3.0 oraz InTouch 10.0 dostępne jest nieodpłatnie można je otrzymać po skontaktowaniu się z firmą ASTOR. Więcej o InTouch na www.astor.com.pl/wonderware Rys. 2 Symbol graficzny ArchestrA w środowisku edycyjnym Rys. 1 Nowe symbole graficzne ArchestrA Nowe symbole graficzne umożliwiają w projektowanych aplikacjach InTouch 10.0 zastosowanie gotowych elementów przedstawiających m.in. komputery, anteny, sterowniki, generatory, wyposażenie laboratoryjne, pojemniki, paczki oraz różnego rodzaju pojazdy. W sumie użytkownicy InTouch 10.0 mają możliwość korzystania z 52 nowych symboli graficznych ArchestrA. Symbole te są obiektami statycznymi, tzn. nie posiadają wbudowanych skryptów animacyjnych, ale poprzez Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 15
Technologie, produkty, zastosowania Automatycy potrafią liczyć pieniądze Każda inwestycja w środki produkcyjne wymaga zabezpieczenia na przyszłość. Kupując halę produkcyjną ubezpieczamy ją np. m.in. od pożaru, kupując samochody do fi rmy wykupujemy pakiet ubezpieczeń. Kierowcy samochodów dostrzegają zalety ubezpieczenia. Warto także dokładniej przyjrzeć się korzyściom płynącym z wykupienia Kontraktu Serwisowego dla swojego oprogramowania. Andrzej Garbacki Marcin Woźniczka Kontrakty Serwisowe zabezpieczają inwestycje, dając m.in. gwarancję posiadania najnowszych wersji oprogramowania. Gdyby w ubezpieczeniach komunikacyjnych obowiązywały takie zasady, moglibyśmy się spodziewać nowego modelu samochodu co rok, w cenie ubezpieczenia! Kontrakty Serwisowe dla oprogramowania to nie tylko gwarancja dostarczenia najnowszej wersji oprogramowania w przypadku jej pojawienia się na rynku, ale także wiele innych korzyści Priorytetowe wsparcie techniczne w przypadku potrzeby telefonicznego skorzystania z wiedzy doświadczonych inżynierów. Konsultacje architektury i funkcjonalności systemów w siedzibie klienta. Specjalne pakiety szkoleniowe. Bazy Wiedzy o produktach i rozszerzenia standar- dowej funkcjonalności. Co dają najnowsze wersje oprogramowania? Przede wszystkich utrzymanie wartości systemu na bieżącym poziomie rynkowym! Pamiętajmy, że rynkowa wartość danej wersji oprogramowania automatyki spada o ok. połowę w momencie pojawienia się na rynku nowszej wersji (bo tyle kosztuje aktualizacja). Wsparcie dla nowych systemów operacyjnych i nowych uaktualnień (Service Pack) systemów operacyjnych w przypadku awarii komputerów, potrzeby wymiany sprzętu, reinstalacji systemów operacyj- Kalkulacja dla przykładowej firmy w perspektywie 3, 5, 10 lat odernizując linię produkcyjną stanęliśmy przed decyzją aktualizacji systemów wizualizacyjnych SCADA, HMI M(Wonderware InTouch). Rozwiązaniem o najlepszym uzasadnieniu ekonomicznym był zakup usługi Kontraktu Serwisowego ASTOR, w ramach której zaktualizowaliśmy nasze oprogramowanie Wonderware. Dodatkowo otrzymaliśmy gwarancje aktualizacji oprogramowania i wsparcie techniczne o podwyższonym priorytecie. Po roku korzystania z usługi KSA mogę stwierdzić, że wprowadzone zmiany zwiększyły bezpieczeństwo naszych systemów. Dział Wsparcia Technicznego tworzą kompetentne osoby, które starają się zawsze kompleksowo rozwiązać pojawiające się problemy. W mojej opinii, za kontynuacją Kontraktu Serwisowego ASTOR przemawiają czynniki bezpieczeństwa i wsparcia technicznego. Aspekt ekonomiczny, w dłuższym okresie czasu, dodatkowo to potwierdza. Tomasz Borowiec, inżynier automatyk Kronospan Mielec Sp. z o.o. 16 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Technologie, produkty, zastosowania nych oprogramowanie dla przemysłu mamy gotowe na biurku. Możliwość wykorzystania najnowszych technologii informatycznych implementowanych w oprogramowaniu przemysłowym dających oszczędności i prostotę wdrożenia oraz rozwoju, ale także większe możliwości funkcjonalne aplikacji. Dlaczego właśnie Kontrakt Serwisowy? Jest to usługa wykupywana na zdefiniowany okres czasu (najczęściej Założenie wzrostu cen w ciągu roku (inflacja): Założenie liczby szkoleń w ciągu roku: Średni koszt szkolenia / osobę: Rabat na szkolenia w ramach kontraktu: Koszt dnia konsultacji poza kontraktem: Nowe licencje (wartość zakupionych licencji / rok): Koszt aktualizacji dodatkowych, nowo zakupionych licencji (~50%) 1.03 3 1 250 zł 20 % 1 600 zł 20 000 zł 10 000 zł rok). Stanowi więc koszt łatwy do zaplanowania w budżetach (unikamy w trakcie roku tzw. pożarów czyli niezaplanowanych zakupów z powodu nagłej potrzeby rozwoju, wymiany, aktualizacji, oraz zapewniamy większą płynność finansową działu lub przedsiębiorstwa). Kalkulacje pokazują, że kontrakty serwisowe są najbardziej opłacalną metodą utrzymywania systemów informatycznych w perspektywie kilku do kilkunastu lat ich życia. Zamiast kupować jednorazową aktualizację np. raz na 5 lat, opłaca się przez ten okres posiadać kontrakt serwisowy i zawsze najaktualniejsze wersje u siebie na biurku. Zaprezentowana poniżej przykładowa kalkulacja kosztów i zysków z Kontraktu Serwisowego ASTOR w zakresie Wonderware pozwoli każdemu oszacować, czy jest to opłacalne posunięcie. Rok przedłużenia kontraktu Wartość licencji Rabat przedłużenia W ramach kontraktu Koszt Kontraktu Serwisowego Koszt Upgradu co 1 rok Poza kontraktem Koszt Upgradu co 3 lata Koszt Upgradu co 5 lat 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 359 175 zł 390 550 zł 422 867 zł 456 153 zł 490 437 zł 525 750 zł 562 123 zł 599 587 zł 638 174 zł 677 919 zł Koszty szkoleń: Koszty konsultacji (w ramach kontraktu co rok, poza kontraktem co 3 lata): 0 % 40 % 40 % 40 % 40 % 40 % 50 % 50 % 50 % 50 % suma: 61 060 zł 39 836 zł 43 132 zł 46 528 zł 50 025 zł 53 627 zł 47 780 zł 50 965 zł 54 245 zł 57 623 zł 504 820 zł 28 125 zł 0 zł 179 588 zł 195 275 zł 211 433 zł 228 076 zł 245 219 zł 262 875 zł 281 061 zł 299 793 zł 319 087 zł 338 960 zł 2 561 368 zł 37 500 zł 4 800 zł 228 076 zł 281 061 zł 338 960 zł 848 098 zł 37 500 zł 4 800 zł 245 219 zł 338 960 zł 548 178 zł 37 500 zł 4 800 zł Razem (10 lat): 532 945 zł 2 603 668 zł 890 389 zł 626 478 zł Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 17
Technologie, produkty, zastosowania Platforma Systemowa Wonderware dla małych i średnich aplikacji Firma Wonderware wprowadziła na rynek nowe zestawy licencji Platformy Systemowej do zastosowania w małych i średnich aplikacjach HMI/SCADA na jednym komputerze. Nowa propozycja fi rmy Wonderware dostępna jest pod nazwą Platforma Systemowa Wonderware pakiet jednostanowiskowy. Andrzej Garbacki Pakiet ten przeznaczony do zastosowania w aplikacjach nie-sieciowych (można go wymienić na sieciową wersję, jeżeli będzie zachodzić taka potrzeba). Najmniejsze licencje pozwalają na budowę aplikacji posiadających 250 zewnętrznych punktów I/O. Stanowi to odpowiednik InTouch Runtime ok. 500 zmiennych a oferuje znacznie większą funkcjonalność. Pakiet składa się bowiem z następujących elementów:» Wonderware Application Server silnik obiektowej aplikacji HMI/ SCADA zawierający całą logikę aplikacji.» Wonderware Historian wydajna, przemysłowa baza danych.» Wonderware InTouch View wersja InTouch dla Platformy Systemowej Wonderware.»» Wonderware ActiveFactory narzędzia do wizualizacji i analizy danych historycznych. Zestaw programów komunikacyj- nych I/O Server i DAServer. Zestaw dostępny jest także w wersjach licencyjnych 1000, 5000 I/O, zarówno Runtime jak i Development. Nowa oferta firmy Wonderware jest dostępna w bardzo atrakcyjnych cenach przyczyniając się jednocześnie do znacznego usprawnienia tworzenia aplikacji. Kiedy warto stosować Platformę Systemową Wonderware?» W przypadku posiadania lub wdrażania powtarzalnych aplikacji.» W przypadku posiadania lub wdrażania aplikacji zawierających podobne elementy wizualizowane.» W przypadku posiadania lub wdrażania aplikacji intensywnie wykorzystujących funkcje archiwizacji i przeliczania danych historycznych.» W przypadku posiadania lub wdrażania aplikacji poddawanych procesom walidacji.» W przypadku posiadania lub wdrażania aplikacji z wymaganiami wysokiego poziomu zabezpieczeń.» Tam, gdzie istnieją plany rozwoju systemu do bardziej zaawansowanych aplikacji z funkcjami MES. Nowa oferta firmy Wonderware umożliwia szeroki dostęp do najnowszych, unikatowych przemysłowych technologii informatycznych w typowych aplikacjach HMI/SCADA. W celu uzyskania dokładniejszych informacji zapraszamy do kontaktu z lokalnym oddziałem firmy ASTOR. 18 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)
Technologie, produkty, zastosowania System Zarządzania Siecią 2.0 Prostota i niezależność Firma SATEL udostępniła użytkownikom sieci radiomodemowych, zrealizowanych z wykorzystaniem radiomodemów pracujących w technologii NMS (Network Management System), wersję 2.0 oprogramowania SATEL NMS PC. Oprogramowanie to wykorzystywane jest do konfi guracji i nadzorowania sieci. System Zarządzania Siecią umożliwia monitorowanie wybranych parametrów pracy sieci radiomodemowej oraz pozwala na programowanie w sposób zdalny poszczególnych jej elementów. Tomasz Kochanowski W wersji 2.0 producent znacząco ułatwił proces tworzenia i rozbudowy sieci dzięki inteligentnej nawigacji, prowadzącej krok po kroku po zdefiniowanych, kolejnych etapach procedury projektowania systemu. Dzięki temu po wybraniu określonego kroku z listy program przenosi użytkownika do odpowiedniego okna konfiguracyjnego, a po jego uzupełnieniu usuwa ten etap z listy - jednocześnie sugerując następny krok. Funkcjonalność ta pozwala na zbudowanie sieci nawet przez osobę nie mającą wcześniej kontaktu z oprogramowaniem do konfiguracji Systemu Zarządzania Siecią. Komunikację w nowo utworzonej sieci można szybko przetestować, wykorzystując udostępnione w oprogramowaniu funkcje testowe. Dzięki nim można uzyskać z poszczególnych radiomodemów informacje zwrotne, zawierające poziomy mocy odbieranego sygnału oraz sprawdzić czasy odpytywania radiomodemów w sieci. W nowej wersji rozbudowany został również mechanizm definiowania protokołów. Poza rozszerzeniem listy standardowych protokołów stosowanych w przemyśle, udostępnione zostały możliwości dostosowania formatu przesyłanych danych do implementacji nietypowych, własnych protokołów. W oprogramowaniu SATEL NMS PC 2.0 obsługa portu szeregowego została przeniesiona do oddzielnego modułu komunikacyjnego Serial Server, umożliwiającego m.in. automatyczne rozpoznawanie dostępnych w komputerze portów, czy wykrywanie podpinanego radiomodemu z podaniem numeru seryjnego i pełnionej funkcji w systemie. Ponadto moduł umożliwia obsługę zdalną z poziomu innego komputera w sieci oraz posiada możliwość logowania zaistniałych zdarzeń. Dodatkowo instalowany moduł Monitoring umożliwia podgląd stanu komunikacji, bieżących wartości oraz analizę otrzymanych danych, ale bez możliwości wprowadzania zmian w konfiguracji poszczególnych parametrów sieci. Dzięki temu łatwo można wydzielić dostęp do systemu operatorom tylko nadzorującym pracę systemu. Wykorzystując System Zarządzania Siecią 2.0 użytkownik ma możliwość zdalnego kontrolowania własnej sieci bezprzewodowej, co ogranicza koszty utrzymania i serwisu systemu, przy jednoczesnym utrzymaniu niezależności od zewnętrznego operatora. Biuletyn Automatyki 57 (3/2008) 19
Technologie, produkty, zastosowania Zrobotyzowane stanowiska spawalnicze przykłady konfiguracji Marcin Kruczyński Zrobotyzowane stanowiska spawalnicze oprócz spełnienia wymagań wynikających z jakości i powtarzalności wykonania złącza, a także zapewnienia wymaganej wydajności muszą uwzględniać obowiązujące normy bezpieczeństwa i higieny pracy. Celem tego artykułu jest przybliżenie problematyki projektowania oraz wdrażania zrobotyzowanych stanowisk spawalniczych spełniających powyższe założenie. Wybór koncepcji budowy zrobotyzowanego stanowiska spawalniczego należy poprzedzić analizą technicznoekonomiczną. Analiza taka powinna uwzględniać dokładność wykonania łączonych elementów, rodzaj połączeń spawanych (w tym metodę i technikę spawania), a także, jeśli występują, wymiary i położenie spoin sczepnych. Ponadto należy określać oczekiwaną wydajność oraz wymagania BHP. Końcowym etapem poprzedzającym budowę zrobotyzowanego stanowiska spawalniczego jest kompletacja wszystkich niezbędnych komponentów. Komponenty składowe stanowiska zrobotyzowanego Robot spawalniczy Roboty dedykowane do aplikacji zrobotyzowanego spawania powinny zapewniać precyzyjne pozycjonowanie spoiny łączącej dwa elementy. Dobierając robota należy wziąć pod uwagę następujące parametry: liczbę osi programowalnych / liczbę stopni swobody (3 osie podstawy i 3 osie ramienia zapewniają dowolne ustawienie palnika w przestrzeni), zakres pracy robota (zasięg oraz kształt strefy roboczej), dokładność i powtarzalność ruchów, zaimplementowane opcje spawalnicze (układanie ściegów zakosowych (weaving), modyfikacja ścieżki w czasie rzeczywistym RTPM (Real Time Path Modulation,) itp.). Wśród oferty robotów Kawasaki, do robotyzacji spawania łukowego dedykowana jest seria oznaczona jako FA. Roboty te dysponują 6 osiami napędowymi, sterowanymi za pomocą elektrycznych serwonapędów, co czyni ich pracę szybką i dynamiczną. Zaimplementowane funkcje spa- Rys 1. Kabina spawalnicza z dwoma stołami (widok na jeden ze stołów) walnicze ułatwiają programowanie oraz optymalizują wydajność spawania. Źródło prądu wraz z układem podawania drutu Decydując się na źródło prądu szczególną uwagę należy zwrócić na analizę wymaganych pozycji spawalniczych (podolna, naboczna, itd.) oraz parametry łączonego materiału. Dzięki temu określona zostanie metoda spawania, a także wymagane parametry prądowe. Przy metodach MIG/MAG/TIG szczególnie ważne jest zapewnienie sterowania źródłem prądu poprzez wejścia/wyjścia robota lub cyfrowe protokoły komunikacyjne. Źródła prądu powinny również umożliwiać pomiar rzeczywistych parametrów spawania i wprowadzanie korekt, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości powinno nastąpić automatyczne zatrzymanie stanowiska. Roboty Kawasaki, dzięki szerokim możliwościom 20 Biuletyn Automatyki 57 (3/2008)