Warsztaty terenowe Czeszewo (24-26.04.2009 r.) Powiat wrzesiński w porozumieniu z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego realizuje program skierowany do młodzieży licealnej interesującej się biologią. Program ma na celu zaznajomić uczniów z ekosystemami objętymi ochroną NATURA 2000 na terenie naszego powiatu. W czasie pierwszych warsztatów terenowych - trzech dni pobytu w czeszewskich lasach - mieliśmy możliwość uczestniczyć w licznych zajęciach, m.in. z ornitologii (nauka o ptakach) czy malakologii (nauka o ślimakach), poznaliśmy także florę ekosystemów łęgowych tamtych lasów. Pierwszy dzień zajęć rozpoczął się spotkaniem inauguracyjnym z nadleśniczym Nadleśnictwa Jarocin Krzysztofem Schwartzem, w okazałym Ośrodku Edukacji Leśnej w Czeszewie. Spotkanie z nadleśniczym Krzysztofem Schwartzem w Ośrodku Edukacji Leśnej w Czeszewie Nadleśniczy opowiedział nam o formach ochrony NATURA 2000 o idei powstania takich obszarów na terenach Unii Europejskiej. Pokazał mapy terenów naturowych, które w dużej mierze pokrywają się z rezerwatem Czeszewski Las. Praca leśników ma przywrócić i zachowywać naturalne siedliska leśne. Wpływ wody zalewowej Warty na rozwój typowej dla tych miejsc roślinności Największym problemem jest niski poziom wód gruntowych i Warty, który szczególnie w tym roku
daje się we znaki. Od kilku lat Nadleśnictwo wiele robi, aby zatrzymać jak najdłużej wodę z rzeki, która dostała się do lasu storerzeczami. Dzień zakończył się spotkaniem edukacyjno-integracyjnym w Ośrodku Hipoterapii i Rehabilitacji Konnej. Mogliśmy uczestniczyć w typowych zajęciach rehabilitacyjnych na koniu. Celem zajęć drugiego dnia, prowadzonych przez dr Krystynę Szybiak z Instytutu Biologii Środowiska UAM, było poszukiwanie i rozpoznawanie ślimaków typowych dla ekosystemu czeszewskiego lasu. W suchym lesie nasze poszukiwania miały marny efekt, a mimo to znaleźliśmy pojedyncze okazy świdrzyka. Po obiedzie wraz z dr. hab. Ziemowitem Kosińskim (Zakład Biologii i Ekologii Ptaków) przeprawiliśmy się na drugi brzeg Warty, gdzie uczyliśmy się rozpoznawać ptaki na podstawie ich wyglądu, śpiewu i gniazd. Zajęcia z ornitologiem Ziemowitem Kosińskim Mogliśmy obserwować wiele rzadkich gatunków ptaków zamieszkujących tamte tereny. Podglądaliśmy ptaki na terenie objętym ochroną NATURA 2000; dokładniej są to obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) - nie dziwi, że mogliśmy tu zobaczyć ptaki chronione i niespotykane, np. jerzyka, dzięcioła średniego, turkawkę i łabędzie na gnieździe. Uprawa leśna na pograniczu z rezerwatem Czeszewski Las Wieczorem wybraliśmy się na wycieczkę historyczną, na którą zabrał nas emerytowany kustosz Muzeum Regionalnego w Jarocinie Ireneusz Czarny. Słuchając jego opowieści, próbowaliśmy sobie
wyobrazić spławianie drewna, zboża, najdawniejsze przeprawy przez Wartę i pracę huty szkła na jednym z miejscowych dopływów Warty. Na moście na Lutyni Zaskoczyła nas też informacja o uzdrowisku Mycielskiego działającym w Dębnie, w którym leczono wodami z dopływów Warty. Zajęcia w rezerwacie Dębno Tematyka niedzielnych zajęć poświęcona była roślinności lasów czeszewskich, a dokładniej łęgu dębowo-wiązowo-jesionowego i grądu środkowoeuropejskiego.
Rozróżnianie siedlisk łęgowych Właśnie te siedliska w NATURZE 2000 sklasyfikowane są jako specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). Zajęcia z Anną Andrzejewską, dotyczące bioróżnorodności lasu czeszewskiego Razem z Anną Andrzejewską i Hubertem Przybylskim pracownikami Nadleśnictwa - nauczyliśmy się oznaczać leśne siedliska w Uroczysku Warta oraz rozpoznawać i rozróżniać gatunki drzew i krzewów tam rosnących. Rozpoznawanie roślin
Poszukiwanie selernicy na łące selernicowej Zachwyciło nas piękno otaczającej przyrody, której wcześniej nie docenialiśmy, mimo że była na wyciągnięcie ręki. Oprócz nauki był to dla nas czas świetnej zabawy, podczas której zawarliśmy wiele nowych znajomości. Z niecierpliwością oczekujemy kolejnych wyjazdów. Grażyna Bratkowska i Marta Hudak z II c LO O wartości przyrodniczej rezerwatu Czeszewski Las można wiele wyczytać w literaturze fachowej i w Internecie. Podobnie jak o występujących tam gatunkach chronionych fauny i flory, wiele też poświęcono miejsca urokom krajobrazowym tych lasów, rozlewisk, dziewiczych zakątków.
Czeszewski Las w maju Ale to tylko słowa, dlatego zachęcam do odwiedzenia tych miejsc, bo zapachu majowego lasu, ukwieconego, prześwietlonego słońcem i wypełnionego śpiewem ptaków nie można znaleźć w żadnym opracowaniu. To trzeba sprawdzić, pokazać swoim dzieciom - tym bardziej, że to tak blisko nas, ledwie 30 km od Wrześni. Najlepiej dojechać do Czeszewa, zostawić samochód przy leśniczówce lub na parkingu przy przeprawie i promem przebyć rzekę (pon-pt 7-15, w innym czasie po uzgodnieniu z przewoźnikiem obsługującym prom, mieszkającym obok promu; grupy zorganizowane po uzgodnieniu z leśniczym tel. 061 438 31 21). Można też przeprawić się przez Wartę promem w Dębnie (pon-pt 6.00-20.00, sob 6.00-16.00, niedz i święta 8.00-16.00) lub w Pogorzelicy (pn-pt 6.00-20.00, sob 6.00-16.00, niedz 8.00-14.00) i dojechać do leśniczówki Warta, zostawić samochód na leśnym parkingu przy tej leśniczówce i poznawać lasy na rowerze lub pieszo, zaczynając od ścieżki edukacyjnej z okazałymi dębami i miejscami żerowania kozioroga dobosza, którego larwa bywa wielkości ludzkiego palca. Należy pamiętać, że jesteśmy w rezerwacie i nasze zachowanie musi być zgodne z zasadami ogólnie przyjętymi dla tego miejsca, o których na tablicach informuje gospodarz terenu - Nadleśnictwo Jarocin. Najważniejsze, aby niczego nie niszczyć i przemieszczać się po ścieżkach. Las liściasty jest o tyle ciekawy, że o każdej porze roku bywa inny, dlatego warto systematycznie tu przyjeżdżać i obserwować, jak żyje i zmienia się. Więcej ciekawych informacji o wartościach przyrodniczych rezerwatów i innych formach ochrony oraz o obiektach turystycznych można znaleźć na stronie internetowej Nadleśnictwa Jarocin w zakładkach: ochrona przyrody, edukacja i turystyka. Małgorzata Lisiecka Następny wpis