PRZEPISY PUBLIKACJA NR 113/P ZAWIESIA LINOWE I ŁAŃCUCHOWE



Podobne dokumenty
DAW MAR ZAKŁAD PRODUKCJI ZAWIESI LINOWYCH I ŁA

Instrukcja użytkowania zawiesi

Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów

Standardowe tolerancje wymiarowe

ST 1 RUSZTOWANIE ROBOCZE SK ADANE, Z RUR STALOWYCH CPV SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I OBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

DTR.ZL APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA)

PL B BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

HiTiN Sp. z o. o. Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32)

Transport Mechaniczny i Pneumatyczny Materiałów Rozdrobnionych. Ćwiczenie 2 Podstawy obliczeń przenośników taśmowych

PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO

Rozbudowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu komunalnym w Bierutowie. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - Okna i drzwi

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia r.

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji. Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów.

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY. PN-EN :2008/Ap2. Dotyczy PN-EN :2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA

Projekt. Projekt opracował Inż. Roman Polski

SPRAWDZIANY Z MATEMATYKI

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

CYFROWY MIERNIK REZYSTANCJI UZIEMIENIA KRT 1520 INSTRUKCJA OBSŁUGI

Zestawienie wartości dostępnej mocy przyłączeniowej źródeł w sieci RWE Stoen Operator o napięciu znamionowym powyżej 1 kv

PRZY PODNOSZENIU BEZPIECZEŃSTWO JEST PRIORYTETEM

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

Świat fizyki powtórzenie

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.

Rodzaj środka technicznego. Stan techniczny obiektu. Opis działania, przeznaczenie środka technicznego. Podstawa metodologiczna wyceny.

SERI A 93 S E RI A 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB

Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini

INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: HC8201

Podstawowe działania w rachunku macierzowym

Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762

NUMER IDENTYFIKATORA:

Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym

2.Prawo zachowania masy

Badania (PN-EN A1:2010) i opinia techniczna drzwi zewnętrznych z kształtowników aluminiowych z przekładką termiczną systemu BLYWEERT TRITON

tel/fax lub NIP Regon

str. 1 WSTĘP Instrukcja użytkowania dla zaciskarek ręcznych typów SYQ 14-20A i SYQ14-32A (lipiec 2008) Złączki F5 profil U Złączki F7 profil TH

Zadania. SiOD Cwiczenie 1 ;

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania DGW-12

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D TYMCZASOWE NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH

D wysokościowych

Pomiar prądów ziemnozwarciowych W celu wprowadzenia ewentualnych korekt nastaw zabezpieczeń. ziemnozwarciowych.

Kategoria środka technicznego

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST RECYKLING

Pojazd podstawowy AT. łączników w automatycznych. Wymaganie to nie dotyczy następuj. łączników. w: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłą

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Samochody ciężarowe z wymiennym nadwoziem

WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY

SPECYFIKACJA TECHNICZNA 2. PRACE GEODEZYJNE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej

REGULAMIN KOSZTÓW PIŁKARSKIEGO SĄDU POLUBOWNEGO

WYKŁAD 8. Postacie obrazów na różnych etapach procesu przetwarzania

System centralnego ogrzewania

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA

D TYMCZASOWE NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH

INSTRUKCJA SERWISOWA. Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport OPCJONALNY

14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY

SPIS TREŚCI do książki pt. ELEKTROENERGETYKA Autorzy: Jan Strojny, Jan Strzałka

Zespół Przychodni Specjalistycznych Poznań ul. Słowackiego. Starostwo Powiatowe w Poznaniu PROJEKT TECHNICZNY ELEKTRYCZNA DATA: WRZESIEŃ 2007

14.Rozwiązywanie zadań tekstowych wykorzystujących równania i nierówności kwadratowe.

INSTRUKCJA MONTAśU. Tunelu rozsączającego (PP) 300 litrów

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL

INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n) Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia

888 A 888 V 1. ZASTOSOWANIE 2. BUDOWA GENERATOR NAPIĘCIA 3-FAZOWEGO L2 L3 N PE

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14

Obciążenie dachów wiatrem w świetle nowej normy, cz. 1

PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V

( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym,

Tester pilotów 315/433/868 MHz

ZASADY ROZLICZANIA KOSZTÓW ZUŻYCIA ZIMNEJ WODY I ODPROWADZENIA ŚCIEKÓW W SM STROP

INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń

Moduł. Rama 2D suplement do wersji Konstruktora 4.6

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Projekt U S T A W A. z dnia

SST SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE.

Zagospodarowanie magazynu

Opis oraz instrukcja monta u, dotycz ca czujnika zabezpieczaj cego przed przepe nieniem (sygnalizator warto ci granicznych) (Afriso)

KLAUZULE ARBITRAŻOWE

Zasady przyjęć do klas I w gimnazjach prowadzonych przez m.st. Warszawę

D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832

Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.

Transkrypt:

PRZEPISY PUBLIKACJA NR 113/P ZAWIESIA LINOWE I ŁAŃCUCHOWE 2016 Publikacje P (Przepisowe) wydawane przez Polski Rejestr Statków są uzupełnieniem lub rozszerzeniem Przepisów i stanowią wymagania obowiązujące tam, gdzie mają zastosowanie. GDAŃSK

Publikacja Nr 113/P Zawiesia linowe i łańcuchowe 2016, została zatwierdzona przez Zarząd PRS S.A. w dniu 31 marca 2016 r. i wchodzi w życie z dniem 11 kwietnia 2016 r. Copyright by Polski Rejestr Statków S.A., 2016 PRS/OP, 03/2016

SPIS TREŚCI str. 1 Zakres zastosowania... 5 2 Wykaz norm Związanych... 5 3 Określenia... 5 4 Przykłady zawiesi... 7 5 Wymagania... 8 5.1 Postanowienia ogólne... 8 5.2 Osprzęt zakończenia cięgien... 8 5.3 DOR dla zawiesi jednocięgnowych... 8 5.4 DOR dla zawiesi o obwodzie zamkniętym... 9 5.5 DOR dla zawiesi wielocięgnowych... 9 6 Określanie wytrzymałości zawiesia... 9 6.1 Obciążenie robocze... 9 6.2 Dopuszczalne obciążenie robocze (DOR)... 10 6.3 Wytrzymałość cięgna... 10 6.4 Naciąg cięgien w zawiesiu dwucięgnowym... 10 6.5 Naciąg cięgien w zawiesiu trzycięgnowym... 11 6.6 Naciąg cięgien w zawiesiu czterocięgnowym... 12 7 Cechowanie i badania... 13 7.1 Cechowanie... 13 7.2 Rodzaje badań... 14 7.3 Metryka... 14

1 ZAKRES ZASTOSOWANIA 1.1 Wymagania niniejszej Publikacji mają zastosowanie do zawiesi wykonanych z lin stalowych z drutu z powłoką cynkową, lin naturalnych (konopi, sizalu, manili) lub łańcuchów. Szczegóły wykonawcze podane są w PN-92/M-84720. Liny stalowe powinny być przeciwzwite o rdzeniu włókiennym lub stalowym, o nominalnej wytrzymałości drutu 1570 lub 1770 MPa. 1.2 Zakres zastosowania wymagań niniejszej Publikacji wynika z Przepisów PRS, w których została ona przywołana. 1.3 Publikacja zawiera wymagania o charakterze konstrukcyjnym oraz wymagania dotyczące prób i nadzoru. 1.4 Publikacja może być stosowana do zawiesi używanych w przemyśle offshore, w halach produkcyjnych, do przenoszenia rozmaitych urządzeń i materiałów do produkcji. 2 WYKAZ NORM ZWIĄZANYCH Zawiesia linowe powinny spełniać wymagania norm: EN 13414-1:2003+A2:2008, część 1: Zawiesia do podnoszenia ogólnego zastosowania, Polska norma PN-EN 13414-1+A2 EN 13414-2:2003+A2:2008, część 2: Wykaz informacji dotyczących użytkowania i konserwacji dostarczanych przez wytwórcę, Polska norma: PN-EN 13414-2+A2 EN 13414-3:2003+A2:2008, część 3: Zawiesia splotowe o obwodzie zamkniętym i zawiesia z lin trójzwitych, Polska norma: PN-EN 13414-3+A1 Ponadto, zastosowania mają polskie normy: PN-92/M-84720 Zawiesia z lin stalowych i włókiennych. Ogólne wymagania i badania PN-M-84736 Zawiesia jednopętlowe z lin stalowych, PN-M-84737 Zawiesia dwupętlowe z lin stalowych, PN-M-84735 Zawiesia w obwodzie zamkniętym z lin stalowych; PN-EN 818-4+A1:2008 Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Bezpieczeństwo Część 4: Zawiesia łańcuchowe Klasa 8 3 OKREŚLENIA Zawiesie linowe ogó1nego zastosowania zespół elementów, który obejmuje co najmniej jedno cięgno o swobodnych końcach lub zawiesie o obwodzie zamkniętym, który jest przewidziany do połączenia ładunku z urządzeniem podnoszącym, w zróżnicowanym zakresie operacji podnoszenia i nie jest zaprojektowany do podnoszenia dla jednego określonego zastosowania. Osprzę t zakoń c z e n i a ogniwo, zespół ogniw, hak lub inny przyrząd trwale osadzony na jednym lub obydwu końcach zawiesia i przewidziany do połączenia końca zawiesia z ładunkiem lub urządzeniem podnoszącym. Ogniwo gł ó w n e ogniwo, tworzące górne zakończenie zawiesia, za pomocą którego zawiesie jest łączone z hakiem dźwignicy lub elementem wykonawczym innego urządzenia podnoszącego (Rys. 1). Poś rednie ogniwo gł ó w n e ogniwo stosowane do połączenia jednego cięgna lub dwu cięgien zawiesia z ogniwem głównym (Rys. 1). Ogniwa pośrednie mogą być montowane z ogniwem głównym w celu utworzenia trwałego zespołu ogniwa głównego. Zawiesie o obwodzie zamknię t y m z l i n y s t a l o w e j zawiesie z liny stalowej bez końca, wykonane ze splotek owiniętych wokół rdzenia. Końce splotek jednego końca liny są wplecione w splotki drugiego końca liny, tworząc połączenie zamykające pętlę. 5

Zawiesie trójzwite o obwodzie zamknię t y m zawiesie z liny bez końca (liny zamkniętej), wykonane z liny trójzwitej. Końce splotek jednego końca liny są wplecione w splotki drugiego końca liny, tworząc połączenie zamykające pętlę. Zawiesie z liny trójzwitej zawiesie ukształtowane z liny stalowej zbudowanej z sześciu lin podstawowych ułożonych jako zewnętrzne na jednej linie podstawowej tworzącej rdzeń z zakończeniami na każdym końcu, zwykle w formie zaplecionej pętli (Rys. 2). Dopuszczalne obciąże n i e r o b o c z e ( D O R ) maksymalna dopuszczalna masa, którą można by obciążyć zawiesie podczas normalnej eksploatacji. DOR określa się w tonach masy. O s o b a k o m p e t e n t n a osoba odpowiednio przeszkolona i wykwalifikowana, mająca wiedzę i doświadczenie praktyczne oraz niezbędne instrukcje, umożliwiające wykonywanie wymaganych badań i kontroli. Przeglą d wizualne sprawdzenie stanu zawiesia linowego w celu zidentyfikowania widocznych uszkodzeń, które mogłyby wpływać na bezpieczeństwo podczas stosowania. Dokł a d n e b a d a n i e wizualne badanie przeprowadzone przez kompetentną osobę, a tam gdzie to konieczne, poparte innymi sposobami, jak pomiary i badania nieniszczące, w celu wykrycia uszkodzenia i oceniające jego wagę w odniesieniu do bezpieczeństwa i bezpiecznego kontynuowania stosowania zawiesia linowego. Rys. 1. Zawiesia wielocięgnowe Rys. 2. Zawiesie z liny trójzwitej 6

4 PRZYKŁADY ZAWIESI Zawiesia jednocięgnowe powinny być jednego z typów pokazanych na Rys. 3, z osprzętem zakończeniowym, jak ogniwa, haki czy bez takiego osprzętu (Rys. 3). W przypadku zastosowania zawiesia jednocięgnowego do obwiązania lub podtrzymania ładunku (Rys. 4), zawiesie powinno być zawsze wyposażone w kausze. Formy zawiesi jednocięgnowych Pętla twarda zaciskana tuleją Pętla miękka zaciskana Pętla miękka zaciskana tuleją z wkładką Pętla miękka zaciskana tuleją FK S FK F Osprzęt zakończeniowy Na górnym końcu ogniwo Na dolnym końcu ogniwo Na dolnym końcu szakla Na dolnym końcu hak FKo FKo FKs FKh Rys. 3. Formy zawiesi i ich osprzęt zakończeniowy 7

Rys. 4. Zaczepienie ładunku poprzez pod-trzymywanie oraz obwiązanie 1 obwiązanie ładunku, 2,3 podtrzymywanie ładunku Rys. 5. Zawiesie o obwodzie zamkniętym 5 WYMAGANIA 5.1 Postanowienia ogólne Minimalna długość prostej liny pomiędzy wewnętrznymi końcami złączek zakańczających cięgno powinna wynosić co najmniej 20-krotność średnicy liny, a w wypadku pętli zaplatanych 15-krotność średnicy liny. Zewnętrzna długość pętli miękkiej powinna wynosić co najmniej cztery długości skoku zwicia liny. W celu zabezpieczenia powierzchni nośnej pętli miękkiej można osadzić w niej wkładkę. Pętle twarde powinny być wyposażone w kausze 5.2 Osprzęt zakończenia cięgien Dopuszczalne obciążenie robocze (DOR): dowolnego ogniwa głównego powinno być co najmniej równe DOR zawiesia, dowolnego ogniwa pośredniego w zawiesiu trzy lub czterocięgnowym powinno być równe przynajmniej 1,6DOR jednego z cięgien, osprzętu zakończenia cięgien do połączenia z ładunkiem powinny być równe co najmniej DOR cięgna (cięgien), do którego (których) jest zamontowany. 5.3 DOR dla zawiesi jednocięgnowych gdzie: Dopuszczalne obciążenie robocze dla zawiesi jednocięgnowych określa wzór: DOR = (K T /Z P )(F min /g), K T jest sprawnością zakończenia równą 0,9 dla zakończeń zaciskanych złączką; 0,8 dla zakończeń zaplatanych, 8

Z P jest współczynnikiem bezpieczeństwa równym 5 w przypadku cięgien linowych; 4 w przypadku cięgien łańcuchowych, F min jest siłą zrywającą linę, g = 9,81 m/s 2 jest przyspieszeniem ziemskim. Jeśli siła zrywająca F min jest w kn, to F min /g jest w tonach/9,81. 5.4 DOR dla zawiesi o obwodzie zamkniętym Dopuszczalne obciążenie robocze dla zawiesi o obwodzie zamkniętym określa wzór: DOR = (2/Z P )(F min /g) w przypadku podtrzymywania ładunku lub DOR = (2-k z /Z P )(F min /g) jeśli ładunek jest obwiązany (Rys. 4). Przyjęto tu założenie, że obciążenie zawiesia rozkłada się symetrycznie, przy czym współczynnik k z uwzględniający wpływ zginania liny na jej wytrzymałość, jest równy: 0,8 w przypadku zawiesia z liny stalowej, 0,7 w przypadku zawiesia z liny z włókien naturalnych i sztucznych. Dopuszczalne obciążenia robocze dla lin w zależności od średnicy liny, rodzajów zawiesia (o obwodzie zamkniętym, wielocięgnowe i kątów rozwarcia) podane są w PN-EN 13414-1. W wypadku zawiesi wielocięgnowych każde cięgno powinno być tego samego typu. Pętla gniazda wyjściowego powinna mieć kąt wewnętrzny maksymalnie 30º. Wymiar poprzeczny ładunku powinien wynosić maksymalnie 0,3x długość pętli (LL). 5.5 DOR dla zawiesi wielocięgnowych DOR = (K T K L /Z P )(F min /g), gdzie K L jest współczynnikiem uwzględniającym liczbę cięgien i kąt odchylenia od pionu. Wartości tego współczynnika są następujące: dla zawiesi dwucięgnowych K L = 1,4 gdy kąt odchylenia cięgien od pionu jest mniejszy niż 45, K L = 1,0 gdy kąt odchylenia cięgien od pionu jest od 45 do 60, dla zawiesi trzy i czterocięgnowych K L = 2,1 gdy kąt odchylenia cięgien od pionu jest mniejszy niż 45, K L = 1,5 gdy kąt odchylenia cięgien od pionu jest od 45 do 60, Kąt odchylenia cięgna od pionu powyżej 60 jest niedopuszczalny. 6 OKREŚLANIE WYTRZYMAŁOŚCI ZAWIESIA Dopuszczalne obciążenie robocze (DOR) wynika z siły zrywającej cięgno F min. Ze względu na przyjęte wartości współczynnika bezpieczeństwa Z P (równej 5 dla lin, 4 dla łańcuchów), wzory podane w rozdziale 5 podają przybliżone/szacunkowe wartości DOR. W szczególnych sytuacjach, gdy chcemy dobrać zawiesie do podnoszenia dużych i ciężkich ładunków o znanej masie, można zastosować alternatywne określanie wytrzymałości zawiesia. 6.1 Obciążenie robocze Obciążenie zawiesia W L obejmuje obciążenie statyczne S, powiększone o obciążenia dynamiczne S L. Obciążenie zawiesia równa się: W L = S + S L. Ponieważ S L = v r (km) 1/2, gdzie v r jest prędkością haka względem ładunku w momencie naprężania zawiesia [m/s], k G/Δh jest sztywnością zawiesia [N/m] w kierunku pionowym, równym ciężarowi zawieszonemu G = mg [N] odniesionemu do wydłużenia zawiesia Δh [m] w kierunku pionowym, zaś m [kg] jest masą zawieszonego ładunku. Tak więc: W L = S[1 + v r (k/gg) 1/2 )] ψs 9

gdzie g = 9,81 m/s 2 jest przyspieszeniem ziemskim. Obciążenie statyczne (naciąg cięgien) S > G jest większe od zawieszonego ciężaru, gdy cięgna są rozwarte (różnica wzrasta z kątem rozwarcia). W takim przypadku zaleca się, by kąty odchylenia od pionu były równe i nie mniejsze niż 15, by uniknąć problemów ze stabilnością zawieszonego ładunku. Wyrażenie w nawiasie kwadratowym jest współczynnikiem przeciążenia dynamicznego, oznaczanym przez ψ. Współczynnik ψ jest większy od 1 i wzrasta ze sztywnością zawiesia k. Samo przeciążenie dynamiczne równa się S L = (ψ 1)S. W wypadku zawiesi wielocięgnowych przez S rozumie się naciąg (obciążenie jednego cięgna, a gdy obciążenia są nierówne największy z nich). W zastosowaniach okrętowych obciążenie zawiesia powinno uwzględniać dodatkowo siły wynikające z ruchów statku na fali, zwiększające pozornie siłę ciężkości zawieszonego ciężaru. Siły te należy przyjmować wg prognozy krótkoterminowej z zabezpieczeniem 10 4, tzn. amplituda dodatkowej siły masowej na najwyższym dopuszczalnym stanie morza, przy którym mogłyby odbywać się operacje przeładunkowe, nie powinna być przekraczana częściej niż raz na 10 4 oscylacji. Obciążenie robocze zawiesia M L (M L jest masą, której ciężar powoduje największe napięcie cięgna zawiesia) należy obliczać wg wzoru: 6.2 Dopuszczalne obciążenie robocze (DOR) M L =W L /g. Dopuszczalne obciążenie robocze zawiesi określa wzór: DOR = 1,4M L jest ono większe od obciążenia roboczego M L o 40%. DOR jest więc dopuszczalną masą, którą można obciążyć zawiesie. 6.3 Wytrzymałość cięgna Zawiesie powinno przenieść następujące obciążenia próbne wywołane obciążeniem masą w spoczynku, równą: a) 2,0 DOR dla zawiesia o DOR do 20 t (ton masy); b) 1,0 DOR + 20 t dla zawiesia o DOR powyżej 20 t do 40 t; c) 1,5DOR dla zawiesia o DOR powyżej 40 t. Próba powinna być przeprowadzona pod nadzorem osoby kompetentnej. Obciążenie powinno być przyłożone przez co najmniej 5 min. Po zakończeniu próby nie powinny występować uszkodzenia elementów zawiesi, jak rozczepienie zaplotów pętli i uch, przemieszczenie lin w zaciskach linowych, pęknięć, odkształceń trwałych ogniw łańcuchów itp. Trwałe wydłużenie lin w stosunku do pierwotnej długości nie powinno przekraczać 2% dla lin stalowych, 10% dla lin konopnych i 14% dla lin sizalowych i manilowych. 6.4 Naciąg cięgien w zawiesiu dwucięgnowym Naciąg statyczny cięgien S, potrzebny do określenia obciążenie zawiesia W L, zależy od liczby cięgien i kątów ich odchylenia od pionu. W przypadku jak na Rys. 6 środek ciężkości masy zawieszonego ładunku znajduje się na linii pionowej przechodzącej przez oś haka, siły w linach wyrażą się wzorami: S 1 = Gsinα 2 /sinγ, S 2 = Gsinα 1 /sinγ. gdzie G jest podnoszonym ciężarem, zaś α 1 i α 2 to kąty odchylenia cięgien od pionu. Suma kątów odchyleń α 1 + α 2 przedstawia kąt rozwarcia cięgien. Kąt ten nie może być większy niż 120. Wprowadzając oznaczenie na kąt rozwarcia lin γ = α 1 + α 2. Uwaga: Gdy kąt α 2 0, naciąg S 2 G, zaś S 1 0, co widać lepiej z trójkąta sił, czyli im bardziej pionowe położenie jednego cięgna, tym większe przenosi obciążenie przy malejącym obciążeniu drugiego cięgna. Gdy odchylenie lin od pionu jest jednakowe, tj. α 1 = α 2 = α, naciągi cięgien są także jednakowe, równe S = Gsinα/sin2α = G/2cosα. Gdy odchylenie cięgna α 1 90, S 1 Gtgα 2, zaś S 2 G/cosα 2, tj. trójkąt sił dąży do trójkąta prostokątnego, w którym siły S 1 i G są przyprostokątnymi. 10

G S H 1 S 1 A α 1 α2 α 1 G S2 S 2 α 2 G B 6.5 Naciąg cięgien w zawiesiu trzycięgnowym Rys. 6. Siły w zawiesiu dwucięgnowym Zawiesia trój- i czterocięgnowe tworzą ostrosłup jak na Rys. 7. Rys. 7. Siły w zawiesiu trójcięgnowym Środek ciężkości podnoszonej masy znajduje się na linii pionowej przechodzącej przez oś haka. Suma rzutów sił w cięgnach na kierunek pionowy jest równa sile ciężkości podnoszonego ładunku G : S 1 cosα 1 + S 2 cosα 2 + S 3 cosα 3 = G, gdzie: S 1, S 2, S 3 to siły w cięgnach, S 2 = S 1 (sinα 1 /sinα 2 )sinβ 3 /sinγ 1, S 3 = S 1 (sinα 1 /sinα 3 )sinβ 2 /sinγ 1, α 1, α 2, α 3 są kątami odchylenia cięgien od pionu. Kąt rozwarcia między rzutami cięgien γ 1 jest sumą kątów β 2 i β 3. 11

S 3 sinα 3 S 3 sinα 3 β 2 β β 2 S 3 S 1 sinα 2 sinα S 2 2 sinα 2 1 β 3 S 1 sinα 1 Rys. 8. Rzut sił zawiesia na płaszczyznę poziomą Uwaga: Przykład obliczeniowy Rzut sił na płaszczyznę poziomą (podstawę ostrosłupa) daje siły S 1 sinα 1, S 2 sinα 2, S 3 sinα 3 działające odśrodkowo wzdłuż rzutów lin (Rys. 8). Z twierdzenia sinusów zastosowanego do trójkąta sił wynika, że S 1 sinα 1 /sin(β 2 + β 3 ) = S 2 sinα 2 /sinβ 3 = S 3 sinα 3 /sinβ 2, gdzie β 2 i β 3 są odchyleniami rzutów liny 2 i 3 od rzutu liny 1; każdy z nich jest mniejszy od 90. Suma kątów odchyleń β 2 + β 3 przedstawia kąt miedzy rzutami liny 2 i 3. Kąt ten jest mniejszy od 180. Wprowadzając oznaczenie na kąt rozwarcia między rzutami lin γ 1 = β 2 + β 3, rzuty sił w linach na płaszczyznę poziomą wyrażą się za pomocą jednej z nich wzorami: Podstawiając te wartości do równania równowagi, otrzymamy: Równanie to określa naciąg w cięgnie pierwszym: S 1 [cosα 1 + (sinα 1 /tgα 2 )sinβ 3 /sinγ 1 + (sinα 1 /tgα 3 )sinβ 2 /sinγ 1 ] = G. S 1 cosα 1 [1 + (tgα 1 /sinγ 1 )(sinβ 3 /tgα 2 + sinβ 2 /tgα 3 )] = G. Pozostałe siły określa analogiczny wzór, jeśli znamy kąty rozwarcia między siłami i ich podział (Rys. 9). Kąty rozwarcia wynoszą: γ 2 = 180 γ 1 + β 2 = 180 β 3 γ 3 = 180 β 2. Siły w dwóch pozostałych cięgnach wyrażą się analogicznymi wzorami: S 2 cosα 2 [1 + (tgα 2 /sinβ 3 )(sinβ 2 /tgα 3 + sinγ 1 /tgα 1 )] = G, S 3 cosα 3 [1 + (tgα 3 /sinβ 2 )(sinγ 1 /tgα 1 + sinβ 3 /tgα 2 )] = G. Rys. 9. Podział kątów między siłami Gdy odchylenie cięgien od pionu α 1 = α 2 = α 3 = α jest jednakowe i kąt rozwarcia między rzutami cięgien na poziom γ 1 = γ 2 = γ 3 = 120 jest jednakowy, to siły w cięgnach S 1 = S 2 = S 3 = S są także jednakowe, równe S = G/3cosα. 6.6 Naciąg cięgien w zawiesiu czterocięgnowym Dla zawiesia czterocięgnowego przybliżeniem może być zawiesie dwucięgnowe, gdy zaczepy tworzą prostokąt o długości AB. Cięgna AH i BH są rzutem cięgien przymocowanych do naroży poprzecznego boku prostokąta (Rys. 10); w punkcie H znajduje się hak. 12

Rys. 10. Zawiesia czterocięgnowe Uwaga: Naciąg cięgien w zawiesiu czterocięgnowym jest statycznie niewyznaczalny. Można go wyznaczyć jedynie przy dodatkowym założeniu. Na przykład, gdy odchylenie cięgien od pionu jest jednakowe, co ma miejsce gdy dolne zaczepy tworzą prostokąt, długości cięgien są jednakowe, a środek ciężkości leży pod środkiem prostokąta, jak na Rys.10, można przyjąć, że naciągi cięgien są jednakowe. W takim przypadku naciąg jednego cięgna S = G/4cosα. Jeśli z jakichś względów jedno z cięgien przestałoby pracować, np. gdyby na skutek zużycia było dłuższe, niż pozostałe, to automatycznie przestałoby pracować także cięgno po przekątnej, a całe obciążenie przejęłaby druga para cięgien po przekątnej. Wynika to z warunku równowagi rzutu sił na płaszczyznę poziomą. Przy zawiesiach czterocięgnowych istnieje więc ryzyko, że na skutek wyłączenia jednego z cięgien, obciążenie pracującej pary wzrosłoby dwukrotnie. Jeśli środek ciężkości ładunku nie znajduje się w środku długości prostokąta, cięgna nie mogą być jednakowej długości. W takim wypadku, zadanie redukuje się do przypadku dwucięgnowego, jak na Rys. 6, gdzie w punktach A i B są po dwa zaczepy z poprzecznych boków prostokąta, do których przyczepione są parami jednakowej długości cięgna. Siły S 1 i S 2 można uznać wtedy za wypadkową jednakowych napięć cięgien na poprzecznych bokach prostokąta. 7 CECHOWANIE I BADANIA 7.1 Cechowanie Na zawiesiach należy umieścić trwałe i wyraźne oznaczenia, zawierające co najmniej następujące dane: znak identyfikacyjny producenta, znak identyfikujący zawiesie ze świadectwem jakości producenta, DOR dla zawiesia jednocięgnowego lub DOR dla zakresów kątów 0 45 i 45 60 w przypadku zawiesi wielocięgnowych, długość nominalną zawiesia w m, oznakowania wymagane innymi przepisami, numer metryki wydanej przez PRS, jeśli jest wymagany. Oznakowanie zawiesi łańcuchowych powinno zawierać ponadto klasę zawiesia i liczbę cięgien. Oznakowanie zawiesi pasowych umieszcza się na etykiecie na pasie. Oznakowanie powinno zawierać: DOR dla zastosowania w układzie prostym, rodzaj materiału pasa, klasę osprzętu, nominalną długość, identyfikator producenta, kod identyfikacji, 13

numer normy europejskiej, oznakowania wymagane innymi przepisami, w tym znak CE, symbol identyfikujący świadectwa badania zawiesia przez PRS, jeśli są wymagane. Cechowanie zawiesi może być wykonane na: głównym ogniwie zbiorczym, złączce zaciskowej, pierścieniu przymocowanym do cięgna w pobliżu pętli lub ucha, tabliczce (przywieszce) przymocowanej trwale. Wszystkie znaki powinny być wybite w sposób niepowodujący pogorszenia właściwości wytrzymałościowych ogniw i złączek, a tabliczki wykonane z materiału antykorozyjnego. Dla zawiesi o obwodzie zamkniętym należy oznaczyć (poprawić oznaczenie) miejsce styku czołowego rdzenia (i miejsce przeplecenia). 7.2 Rodzaje badań Badanie zawiesia w fazie produkcji obejmuje: sprawdzenie świadectw materiałowych, oględziny zewnętrzne, sprawdzenie zgodności wymiarów z dokumentacją, sprawdzenie wytrzymałości, jak w punkcie 6.3. Każde zawiesie podlega sprawdzeniu świadectw materiałowych oraz oględzinom zewnętrznym. Sprawdzenie wymiarów i wytrzymałości przeprowadza się na losowo wybranych próbkach o liczebności równej 0,37N 0,64 zaokrąglonej wzwyż, gdzie N jest liczebnością partii. Badanie zawiesia w czasie przeglądów w eksploatacji obejmuje: oględziny zewnętrzne. Zawiesie należy wycofać z eksploatacji w przypadku wystąpienia uszkodzenia elementów zawiesia, takich jak: w przypadku lin: trwałe załamania, węzły, spłaszczenia liny, korozja, rozczepienie zaplotów pętli i uch, przemieszczenie lin w zaciskach linowych, pęknięcia, w przypadku łańcuchów: nadmierne zużycie korozyjne, nadmierne wyciągnięcie, trwałe odkształcenia ogniw łańcuchów itp. Trwałe wydłużenie lin w stosunku do pierwotnej długości nie powinno przekraczać 2% dla lin stalowych, 10% dla lin konopnych i 14% dla lin sizalowych i manilowych. Zużycie łańcucha i osprzętu, określone jako zmniejszenie średniej średnicy mierzonej w dwóch kierunkach, w żadnym miejscu nie powinno przekraczać 10% wymiaru wyjściowego, 7.3 Metryka Dla każdego zawiesia lub partii zawiesi, uznanych za zgodne z wymaganiami, wytwórca powinien wystawić metrykę zawierającą co najmniej następujące dane: nazwę i adres wytwórni, nazwę i adres zakładu wykonującego badania, znak identyfikacyjny producenta, rodzaj zawiesia z uwzględnieniem materiału, konstrukcji itp., numer partii, liczbę zawiesi, długość nominalna zawiesia w metrach, wartość obciążeń próbnych, DOR w t, podpis prowadzącego badania. 14