POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI Z SYSTEMÓW OPERACYJNYCH I SIECI KOMPUTEROWYCH dział,,administracja serwerem sieci lokalnej. Temat: Instalacja serwera. W jakich wersjach rozprowadzany jest system Windows Server 2003? Najczęściej spotykanym środowiskiem sieciowym kontrolowanym przez serwer jest sieć oparta na Active Directory, korzystająca z serwerów Windows Server. Podstawą systemów serwerowych firmy Microsoft jest oprogramowanie Windows Server 2003. Windows Serwer 2003 jest oprogramowanie komercyjnym i aby z niego legalnie korzystać, należy wykupić licencję. Producent oprogramowania udostępnia specjalną wersję ewaluacyjną, przeznaczoną do używania przez 180 dni. Zostało ono wydane w czterech wersjach: Windows Server 2003 Standard Edition obsługuje maksymalnie 2 procesory oraz 4 GB pamięci operacyjnej. Windows Server 2003 Enterprise Edition wersja wzbogacona o obsługę klastrów serwerowych, usług wielokatalogowych i serwera plików dla komputerów Macintosh. Wspiera niejednolity dostęp do pamięci, obsługę procesorów 64-bitowych, może wykorzystywać do 32 GB pamięci RAM (64 GB RAM dla procesorów 64-bitowych). Obsługuje maksymalnie 8 procesorów. Windows Server 2003 Datacenter Edition zawiera wsparcie dla obsługi dużych pamięci RAM (do 128 GB). Minimalnie obsługuje 8 procesorów, maksymalnie 32 procesory w pojedynczym systemie. Windows Server 2003 Web Edition zaprojektowany do udostępniania usług sieci Web, zawiera Microsoft.NET Framework, Microsoft Internet Information Services (IIS), ASP.NET i funkcje równoważenia obciążeń sieciowych. Nie ma jednak innych ważnych usług, w tym Active Directiory. Wymagania sprzętowe są różne w zależności od wersji instalowanego systemu Windows Serwer 2003. Serwery mogą być zbudowane z podzespołów pochodzących od różnych producentów. Producent Windows XP bada podzespoły różnych producentów pod kątem ich zgodności z systemem operacyjnym i wyniki tych badań publikuje jako listy zgodności sprzętu HCL (Hardware Compatibility List) listy urządzeń, które 1
pomyślnie przeszły testy zgodności sprzętowej i są obsługiwane przez system Windows. Jeżeli posiadane urządzenie nie znajduje się na liście HCL, instalacja systemu może być co prawda przeprowadzona pomyślnie, ale firma Microsoft nie gwarantuje prawidłowego działania systemu i tych urządzeń. Zgodność posiadanego sprzętu można sprawdzić poprzez porównanie z listą HCL umieszczoną na stronie http://www.microsoft.com/whdc/hcl/search.mspx Czym są licencje CAL? Windows serwer 200 3 posiada dwa tryby licencjonowania: Na serwer (Per Server) wymaga dla każdego oddzielnego połączenia oddzielnej licencji CAL (Client Access Licence). Licencja CAL nie jest licencją na system operacyjny, lecz daje prawo do łączenia się z Microsoft Windows Server i korzystania z jego zasobów. Licencje te posiada serwer, natomiast klient nie musi posiadać odrębnej licencji, aby się z nim połączyć. Serwer kontroluje liczbę aktywnych połączeń, np. jeżeli serwer posiada 10 licencji i każdy z klientów łączących się do serwera wykorzystuje tylko jedną licencję CAL, to w danym czasie z usług serwera może korzystać jednocześnie 10 użytkowników. Na urządzenie lub na użytkownika (per device or per user) - wymaga dla każdego użytkownika lub urządzenia oddzielnej licencji CAL, licencje CAL posiadają klienci. * * * Z podręcznika Helion: W Windows Serwer 2003 wyróżnia się dwa typy licencji dostępowych dla klientów (ang. Client Access License CAL): na serwer na urządzenie lub na użytkownika Licencja dostępu na serwer jest związana z liczbą jednoczesnych podłączeń do serwera. Kupno np. 10 licencji pozwala na legalne podłączenie do systemu 10 użytkowników. Próba podłączenia do zasobu kolejnego klienta zakończy się niepowodzeniem. Licencja na użytkownika lub urządzenie wymaga dla każdego użytkownika lub urządzenia oddzielnej licencji CAL, licencje CAL posiadają klienci. Ilu klientów w sieci tyle licencji, a liczba serwerów do których podłącza się dany użytkownik nie ma znaczenia. Temat: Wybór roli serwera. Co oznacza rola serwera? Wymień 5 ról, jakie może pełnić Windows Serwer 2003? W systemach operacyjnych z rodziny Windows Server 2003 jest dostępnych kilka ról serwerów. Aby je zainstalować, należy użyć kreatora konfigurowania serwera, a następnie zarządzać rolami serwera za pomocą polecenia Zarządzanie tym 2
serwerem, które uruchamiane jest automatycznie, jeśli jakakolwiek rola została przypisana do serwera (polecenie to dostępne jest także w menu Start/Narzędzia administracyjne). Systemy operacyjne z rodziny Windows Serwer 2003 mogą przyjmować następujące role: serwer aplikacji udostępnia aplikacje Web, aplikacje rozproszone oraz usługi XML. Serwer DHCP (ang. Dynamic Host Configuration Protocol) automatycznie przypisuje adresy IP dla komputerów klienckich. Serwer DNS przetwarza nazwy DNS na odpowiadające im adresy IP, jest niezbędnym składnikiem usługi Active Directory. Kontroler domeny służy do zarządzania udostępnionymi zasobami, grupami, użytkownikami i komputerami w domenie. Zawiera magazyn katalogu i udostępnia usługi katalogowe. Serwer plików zarządza dostępem do plików, umożliwia skonfigurowanie funkcji indeksujących i przydziałów dyskowych. Serwer pocztowy (POP3 i SMTP) - pozwala klientom POP3 na wysyłanie i odbieranie poczty w domenie. Instalacja tej opcji wymaga skonfigurowania skrzynek pocztowych oraz zdefiniowania domyślnej domeny wymiany poczty. Serwer wydruku - steruje dostępem do drukarek sieciowych i kolejek wydruków. Umożliwia szybką konfigurację drukarek i sterowników, które udostępnia dany serwer. Pozwala na ustalanie praw dostępu do drukarek oraz umożliwia pobranie sterowników na komputer kliencki. Serwer dostępu zdalnego/sieci VPN steruje wirtualnymi sieciami prywatnymi, zarządza dostępem telefonicznym i pozwala na kierowanie ruchem sieciowym. Węzeł klastra serwerów uruchamia kreator nowego klastra pozwalający utworzyć klaster lub kreator dodawania węzłów umożliwiający dołączenie do już istniejącego klastra. Klaster serwerów jest to połączenie dostępnych moczy obliczeniowych wielu serwerów w jedną logiczną całość w celu zwiększenia mocy obliczeniowej, równoważenia obciążenia lub zwiększenia odporności na uszkodzenia. Klaster komputerowy (ang. cluster) grupa połączonych jednostek komputerowych, które współpracują ze sobą w celu udostępnienia zintegrowanego środowiska pracy. Komputery wchodzące w skład klastra (będące członkami klastra) nazywamy węzłami (ang. node). Serwer multimediów strumieniowych rola dostępna tylko w wersjach Enterpise i Standar Editio, umożliwia udostępnianie informacji w postaci strumienia danych innym serwerom w Internecie lub sieci lokalnej. Serwer terminali instaluje komponent usług terminalowych, co pozwala na zdalne uruchamianie programów na serwerze. Serwer WINS (ang. Windows Internet Name Service) przekształca nazwy protokołu NetBIOS (jest to nazwa twojego komputera w LAN-ie) na adresy IP i odwrotnie. 3
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI Z SYSTEMÓW OPERACYJNYCH I SIECI KOMPUTEROWYCH dział,,praca w sieci równoprawnej Temat: Logowanie do sieci. DEFINICJA Mechanizmy systemów Windows pozwalają na pracę w sieci równoprawnej, zwanej także równorzędną (ang. peer-to-peer równy z równym). W sieci tego rodzaju każdy komputer ma takie same prawa względem pozostałych, a prawa dostępu do zasobów ustalane są osobno na każdym komputerze. Egzemplarz uruchomionego programu nazywamy procesem. Może istnieć wiele różnych procesów wykonujących ten sam program. Każdy proces posiada proces nadrzędny oraz może poprzez wywołanie funkcji systemu operacyjnego utworzyć procesy potomne. Do identyfikowania poszczególnych użytkowników systemu operacyjnego używa się kont. Konto użytkownika to zbiór zasobów i uprawnień przypisanych konkretnemu użytkownikowi. Konta posiadają unikalną w danym obszarze nazwę użytkownika (login) i hasło (password). Użytkownik zanim uzyska dostęp do jakichkolwiek zasobów musi podać nazwę i hasło działalna te nazywamy logowaniem. Informacje te zostaną wykorzystane przez system do uwierzytelniania i autoryzacji użytkownika. Uwierzytelnianie (authentication) polega na stwierdzeniu wiarygodności użytkownika próbującego zarejestrować się w systemie. W systemie zwykle istnieje tylko jeden użytkownik o określonej nazwie. Jeżeli system stwierdzi, że hasło odpowiada nazwie użytkownika, użytkownik otrzymuje prawo dostępu. Do procesu uwierzytelniania oprócz hasła mogą być wykorzystywane również inne metody sprawdzania tożsamości użytkownika. Najczęściej używane są metody biometryczne, np. badanie odciska palca, siatkówki oka lub próba głosu. Może być też badany stan posiadania, np. czy użytkownik posiada kartę z zapisanym hasłem w postaci elektronicznej. Autoryzacja (authorization) to proces pozwalający decydować do jakich zasobów może dany użytkownik uzyskać dostęp i jakie operacje może wykonać. Autoryzacja jest ściśle związana z przydziałem uprawnień do poszczególnych użytkowników. Po zakończeniu pracy następuje proces wylogowania. Jeżeli komputer przyłączony jest do sieci typu peer-to-peer to oprócz logowania lokalnego na komputerze, przeprowadzane może być logowanie do innych komputerów w sieci. W sieci peer-to-peer każdy komputer przechowuje informacje o wszystkich kontach i uprawnieniach użytkowników do zasobów udostępnianych na tym komputerze. Użytkownicy zorganizowani są w grupy robocze, czyli zespoły użytkowników dołączonych do wspólnej sieci komputerowej, współużytkujące zasoby systemu. Czym jest grupa robocza? Grupa robocza to zbiór komputerów pracujących w obrębie jednej sieci (określanej nazwą tej grupy). 4
Komputery pracujące w grupie roboczej mogą udostępniać pliki i foldery oraz drukarki. Dostęp do zasobów sieci umożliwia folder Moje miejsca sieciowe (lub folder siec w systemie Windows Vista) wyświetla on komputery zgromadzone w grupach roboczych. Aby przejrzeć zasoby sieciowe wybranego komputera, należy się z nim połączyć. Aby komputer mógł być widoczny wśród innych w otoczeniu sieciowym, musi mieć unikalną nazwę i przynależeć do grupy roboczej. Ustawienia te dostępne są poprzez aplet System, uruchamiany z Panelu Sterowania, na zakładce Nazwa komputera. Okno to można również otworzyć, wybierając opcję Właściwości z menu kontekstowego ikony Mój komputer. Jeżeli komputer przyłączony jest do domeny sieciowej, to kontroler domeny (komputer z uruchomioną usługą Active Directory) przechowuje informacje o wszystkich kontach, hasłach i zasobach udostępnianych w sieci. Kontroler domeny przeprowadza proces uwierzytelniania i autoryzacji. Podczas uruchamiania komputera skonfigurowanego do pracy w domenie możemy dokonać wyboru między logowaniem do komputera lokalnego (ten komputer) lub do domeny, np. TI. Temat: Udostępnianie zasobów. Aby umożliwić udostępnianie zasobów w grupach roboczych należy zainstalować usługę Udostępnianie plików i drukarek w sieciach Microsoft Networks. Instalujmy ją wybierając Start/Panel Sterowania/Połączenia sieciowe. Klikamy prawym klawiszem na Połączenie Lokalne i wybieramy Właściwości. Aby wyłączyć proste udostępnianie wybieramy Star/Panel Sterowania/Opcje folderów i wskazujemy zakładkę Widok. W zakładce usuwamy zaznaczenie opcji Użyj prostego udostępniania plików. Jakie formy udostępniania plików oferuje system Windows? Czym one się różnią? System Windows pozwala na proste oraz klasyczne udostępnianie folderów. Pierwsze rozwiązanie pozwala łatwo udostępnić zasób, lecz nie umożliwia zaawansowanej konfiguracji praw dostępu. Drugie rozwiązanie pozwala na kontrolę połączeń na poziomie poszczególnych użytkowników lub grup, a dostęp do plików i folderów weryfikowany jest przez uprawnienia systemu plików NTFS. Domyślnie Windows XP używa procesu nazwanego prostym udostępnianiem plików (Simple File Sharing). Przy prostym udostępnianiu plików nie można zabronić określonym użytkownikom i grupom dostępu do współdzielonych plików. Jakie można mieć uprawnienia do udostępnionych zasobów dyskowych? Proste udostępnianie plików można wyłączyć, dzięki czemu możemy dokładniej zdefiniować poziom bezpieczeństwa. Zasobom można przypisać następujące prawa dostępu: 5
Odczyt umożliwia przeglądanie nazw plików i podfolderów, przechodzenie do podfolderów, przeglądanie danych w plikach, uruchamianie plików programów. Zmiana umożliwia przeprowadzanie tych samych operacji co w przypadku odczytu, a dodatkowo dodawanie plików i folderów, zmienianie danych w plikach oraz usuwanie podfolderów i plików. Pełna kontrola umożliwia przeprowadzenie tych samych operacji co w przypadku odczytu i zapisu, a dodatkowo pozwala na zmianę uprawnień NTFS dla plików i folderów oraz przejmowanie ich na własność. Systemy Windows do zastosowań domowych korzystają tylko z prostego udostępniania plików, systemy do zastosowań profesjonalnych pozwalają wybrać sposób udostępniania. Aby zmienić sposób udostępniania plików w wersjach profesjonalnych, w oknie Opcje folderów (dostępnym w Panelu Sterowania lub w programie Eksplorator Windows w menu Narzędzia) na zakładce Widok w części Ustawienia zawansowane leży zaznaczyć opcję Użyj prostego udostępniania plików (zalecane) albo usunąć z nie zaznaczenie. Aby udostępnić folder klikamy go prawym klawiszem myszy wybieramy z menu Udostępnianie i zabezpieczenia. W zakładce Udostępnianie zaznaczamy opcję Udostępnij ten folder w sieci, a w polu Nazwa udziału wpisujmy nazwę pod jaką będzie widoczny w sieci. W przypadku udostępniania klasycznego okno zawiera więcej opcji. Uprawnienia użytkowników do udostępnianego zasobu możemy określić po kliknięciu przycisku Uprawnienia. Użytkownikom możemy przydzielić uprawnienia do zapisywania w folderze, odczytywania danych z folderu lub uprawnienia pełne. Uprawnienia te mogą być przydzielane użytkownikom lub grupom użytkowników. * * * Udostępnianie zasobów można wykonać również w trybie wiersza poleceń. Do tego celu służy polecenie net share. Użycie polecenia bez parametrów wyświetli listę zasobów udostępnionych na komputerze. Aby udostępnić zasób, wydajemy polecenie net share z parametrami określającymi udostępniany zasób. Ćwiczenie Utwórz folder o nazwie pub i udostępnij go pod nazwą pub md pub net share pub=c:\pub net share Polecenie net share nie pozwala na ustawienie uprawnień do udostępnianego zasobu. Aby usunąć udostępnienie zasobu, użyjemy polecenia net share z opcją /DELETE. Polecenie net share * /DELETE usunie udostępnienia wszystkich zasobów komputera. 6
Ćwiczenie Usuń udostępnienie folderu pub net share pub /DELETE net share Aby skorzystać z udostępnianych zasobów, należy znać nazwę komputera, który je oferuje. Wybór opcji Wyświetl komputery grupy roboczej (folder Moje miejsca sieciowe lub Sieć) spowoduje wyświetlenie komputerów przypisanych do grupy roboczej w której znajduje się komputer. Aby wyświetlić pozostałe dostępne grupy robocze, należy wybrać opcję Microsoft Windows Network. W folderze wybranej grupy roboczej widnieją komputery do niej przypisane. Dwukrotne kliknięcie ikony komputera spowoduje wyświetlenie zasobów udostępnianych przez urządzenie, pod warunkiem że użytkownik ma odpowiednie uprawnienia. W innym przypadku użytkownik proszony jest o podanie hasła dostępu. Temat: Przeglądanie otoczenia sieciowego. Za udostępnianie i przeglądanie otoczenia sieciowego odpowiada system NetBIOS. NetBIOS (ang. Network Basic Input/Output System podstawowy system wejścia wyjścia w sieci) identyfikuje komputery w sieci dzięki nazwie nadawanej przez użytkownika. NetBIOS działa w warstwie sesji modelu OSI. Jest to nazwa twojego komputera w LAN-ie. NetBIOS odpowiada za ustanowienie sesji komunikacyjnej między dwoma komputerami w sieci. Dostęp do udostępnionych zasobów odbywa się przez wybranie Start/Moje miejsca sieciowe. W celu ułatwienia i przyspieszenia przeglądania sieci Windows stosowany jest serwer WINS (Windows Internet Name Service) usługa stworzona przez Microsoft umożliwiająca tłumaczenie nazw komputerów na adresy internetowe w sieci lokalnej. Serwer WINS gromadzi informacje o komputerach w sieci, zawiera bazę danych, która odwzorowuje adresy IP na nazwy NETBIOS danego komputera i odwrotnie. Użytkownik korzystający z usługi WINS może odwoływać się do komputerów przez nazwę, która zostaje następnie zamieniona na adres IP tego komputera. Użytkownik korzystający z usługi WINS może odwoływać się do komputerów w sposób bardziej intuicyjny pisząc po prostu jego nazwę np.: SEKRETARIAT. Nazwa ta zostaje następnie zamieniona na adres IP tego komputera. Usługa WINS może działać sama lub we współpracy z serwerem DNS. Usługa przeznaczona jest dla małych sieci, składających się z kilkunastu komputerów. W wierszu poleceń do przeglądania sieci można wykorzystać polecenie net view. Użycie polecenia bez parametrów wyświetli listę komputerów dostępnych w sieci. 7
Wywołanie polecenia z nazwą komputera wyświetli listę udostępnionych zasobów na tym komputerze. Temat: Mapowanie dysków. Co to jest mapowanie dysków? Jeśli udostępnione dane mają być widoczne w systemie jako osobny dysk, to należy przeprowadzić operację mapowania dysków. Polega ona na przypisaniu wybranej litery do udostępnionego zasobu, dzięki czemu jest on widoczny w foderze komputer (Mój komputer). Jeżeli użytkownik często korzysta z udostępnionego folderu sieciowego, to takiemu folderowi możemy przypisać oznaczenia literowe. Dzięki temu zasób będzie łatwo osiągalny bez konieczności przechodzi przez drzewo folderów. Operacja taka nazywa się mapowaniem dysku. Mapowanie dysków sieciowych pozwala uzyskać dostęp do zdalnego zasobu z okna Mój komputer. Zmapowane dyski sieciowe są dostępne tylko dla użytkownika, który je zmapował. Korzysta się z nich tak samo jak z dysków lokalnych. Aby zmapować folder, należy go odszukać w otoczeniu sieciowym, a następnie kliknąć prawym klawiszem myszy i wybrać polecenie Mapuj dysk sieciowy. Jeżeli chcemy podłączyć się do zdalnego folderu, używając konta innego użytkownika niż domyślny, należy wybrać opcje Połącz używając innej nazwy użytkownika, a następnie oknie wprowadzić nazwę użytkownika na komputerze odległym i jego hasło. Jeżeli chcemy odłączyć mapowany dysk, to klikamy prawym klawiszem myszy na zasób i z menu wybieramy polecenie Odłącz. Mapowanie dysków można wykonać w wierszu poleceń za pomocą polecenia net use. Polecenie wydane bez parametrów wyświetla listę dostępnych zasobów. Aby zmapować folder jako parametry polecenia net use podajemy identyfikator dysku, np. p:, reprezentującego dany zasób oraz ścieżkę sieciową do tego zasobu, np. \\krzysztof\udostepniany. net use litera_dysku adres_zasobu [hasło] Gdzie: litera_dysku litera dysku, pod którą zasób ma być mapowany, hasło hasło dostępu do zasobów, NET USE z: \\archiwum\filmy - Mapujemy na dysk "z:" udostępnienie Filmy na komputerze Archiwum. NET USE z: \\archiwum\filmy\katalog - Mapujemy na dysk "z:" katalog znajdujący się wewnątrz udostępnienia Filmy na komputerze Archiwum. Przy mapowaniu czasem będzie potrzebne użycie cudzysłowów, szczególnie gdy mapowany katalog zawiera spacje. NET USE z: \\archiwum\filmy nasze_hasło - Mapujemy na dysk "z:" udostępnienie Filmy na komputerze Archiwum z hasłem nasze_hasło. Jeśli byśmy nie podali hasła 8
byśmy byli o nie zapytani jeśli by było to wymagane czyli byłoby tylko dostęp na hasło. W celu usunięcia mapowania używamy opcji /delete, np. aby usunąć wszystkie mapowania zasobów, użyjemy polecenia net use * /delete Ćwiczenie Zmapuj folder (np. literą P) net use p: \\n114\udostepniony net use net use * /delete Materiały z CISCO NET USE z: /delete /yes - Odłącza dysk sieciowy "z:" bez potwierdzenia. NET USE * /delete /y - Odłącza wszystkie dyski sieciowe bez potwierdzeń (opcja nieudokumentowana). Gdy użytkownik ma dostęp do pliku na zdalnej maszynie, Eksplorator Windows pozwala mu mapować dysk do zdalnego folderu lub zasobu. Mapowanie to przypisuje pewną literę (np. literę M) do zdalnego zasobu. Pozwala to użytkownikowi traktować zasób tak, jakby był podłączony lokalnie. Temat: Udostępnianie i korzystanie z drukarek w sieci. Na czym polega udostępnianie drukarki? Opcja udostępniania drukarek pozwala korzystać z urządzeń podłączonych do komputera innym użytkownikom sieci, co prowadzi do redukcji kosztów związanych z zakupami urządzeń drukujących. Aby drukarka była udostępniona dla użytkowników sieci, należy ją najpierw zainstalować w systemie, a później udostępnić. Aby udostępnić drukarkę wybieramy polecenie Start/Drukarki i faksy. W oknie Drukarki i faksy klikamy prawym klawiszem myszy na drukarkę i wybieramy z menu opcję Udostępnianie. W oknie właściwości drukarki w zakładce Udostępnianie zaznaczamy opcję Udostępnij tę drukarkę oraz w polu Nazwa udziału wprowadzamy nazwę, która będzie identyfikować sprzęt. Przycisk Dodatkowe sterowniki pozwala na wybór sterowników dla komputerów pracujących pod innymi systemami. Windows XP pozwala udostępniać sterowniki innym wersjom Windows w komputerze, do którego podłączona jest drukarka. Sterowniki te mogą zostać automatycznie pobrane i zainstalowane na komputerach z innymi wersjami Windows. Aby skorzystać z tej funkcji, klikamy przycisk Dodatkowe sterowniki. W oknie dialogowym wybieramy wersje Windows, które mają być obsługiwane i zatwierdzamy przyciskiem OK. każdy użytkownik, który spróbuje połączyć się z udostępnioną drukarką, otrzyma sterowniki odpowiednie dla jego systemu. 9
Zakładka Zaawansowane pozwala ograniczyć dostępność współdzielonej drukarki w określonym czasie. W tym celu zaznaczamy opcję Dostępna od, a następnie określamy czas w którym drukarka będzie dostępna (w czasie, w którym drukarka jest niedostępna, użytkownicy mogą wysyłać zadania do kolejki drukarki, ale zostaną one wydrukowane dopiero, gdy drukarka będzie dostępna). Priorytet zadania wydruku określa jego kolejność w kolejce wydruku. Zadania o wysokim priorytecie są realizowane przed zadaniami o niskim priorytecie. Po udostępnieniu drukarki możemy ograniczyć dostęp do niej. W tym celu przechodzimy na zakładkę Zabezpieczenia (aby zakładka była dostępna, należy wyłączyć najpierw udostępnianie proste) opcje folderów >Widok). Tak jak w przypadku udostępniania plików, określamy uprawnienia użytkowników do drukarki. Wymień i omów uprawnienia do udostępnianych drukarek Prawa dostępu do drukarek dotyczą zarówno użytkowników lokalnych komputera, jak i użytkowników sieciowych. Prawa te mogą być nadawane w zakładce Zabezpieczenia w oknie właściwości drukarki. Z drukarkami związane są następujące uprawnienia: Drukowanie pozwala na przesyłanie wydruku do drukarki. Zarządzanie drukarkami pozwala na dodawanie i usuwanie drukarek w systemie. Zarządzanie dokumentami pozwala na zarządzanie kolejką wydruku. Każde zadanie wydruku ma swoje właściwości, miedzy innymi priorytet zadania. Aby zmodyfikować priorytet zadania należy je kliknąć prawym klawiszem myszy i wybrać Właściwości. Priorytet zadania możemy określić za pomocą suwaka. * * * Udostępnioną drukarkę możemy zmapować z wiesza poleceń za pomocą polecenia net use. np. net use lpt1 \\n114\hpdj560c net use 10