Rola kultury bezpieczeństwa w kształtowaniu bezpieczeństwa ruchu drogowego Dr inż. Jan Unarski Instytut Ekspertyz Sądowych, Kraków
Dobrze a zarazem źle 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Wypadki Zabici Ranni 2008 2009 2010 (Raport KGP 2010).
Dobrze a zarazem źle
Katastrofa lotu nr 2574 linii Continental Express Katastrofa elektrowni atomowej w Czarnobylu Pożar na stacji metra King Cross Katastrofa polskiego autobusu pod Grenoble Wybuch na platformie wiertniczej
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA to wynik indywidualnych i grupowych wartości, postaw, postrzegania, kompetencji i wzorów zachowań oraz stylu i jakości zarządzania bezpieczeństwem w organizacji. Definicja Health and Safety Laboratory, Wielka Brytania KULTURA BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU to zespół osiągnięć jakie wypracowali ludzie i wniosła nauka w celu minimalizowania negatywnych skutków ludzkich i materialnych, jakie niosą ze sobą wszystkie formy podróżowania. (za D.A. Wiegmannem) STOPNIE KULTURY BEZPIECZEŃSTWA W RODZAJACH TRANSPORTU Lotnictwo Koleje Transport wodny Transport drogowy
Poziom kultury = akceptowalny przez społeczeństwo poziom ryzyka Przekroczenie masy krytycznej negatywnych zachowań, przekraczania prędkości, agresji w ruchu drogowym i braku szacunku dla przepisów prawa największym zagrożeniem dla możliwości poprawy bezpieczeństwa. 130 50 90 30 70
Niezbędne cztery podstawowe kroki do zapoczątkowania ery Kultury Bezpieczeństwa Transportu Polityczna decyzja nakazująca wyznaczenie nowych priorytetów dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i ustalenie jak w porównaniu z innymi społecznymi potrzebami będzie się te oczekiwania wspierać: prawnie, organizacyjnie i finansowo. Niezbędne jest ustalenie odpowiedzialności i harmonogramu działań. Zaangażowania środków zaradczych stosownych do rangi problemu, czyli do faktycznych strat ponoszonych wskutek katastrof i wypadków w transporcie, a nie tylko tworzenia struktur powołanych do tego celu, ale pozbawionych narzędzi i środków. Klimat i zrozumienie muszą przeniknąć do decydentów Klimat i zrozumienie muszą przeniknąć do decydentów politycznych.
Dwanaście składowych elementów kultury utuybezpieczeństwa pec e obszary zainteresowań 1. Prawo i praworządność w obsłudze transportu, 2. Strategia bezpieczeństwa ruchu drogowego w transporcie zorganizowanym i niezorganizowanym, 3. Techniczne czynniki degradacji bezpieczeństwa ruchu drogowego: bezpieczeństwo dróg, bezpieczeństwo pojazdów, bezpieczeństwo organizacyjne, 4. Osobowe czynniki degradacji bezpieczeństwa ruchu drogowego: nadmierna prędkość, agresja, alkohol, narkotyki, telefony komórkowe, 5. Edukacja do ruchu drogowego w rodzinie i szkole, 6. Nadzór nad ruchem drogowym, kształcenie kierowców
Dwanaście składowych elementów kultury utuybezpieczeństwa pec e obszary zainteresowań 7. Obsługa zdarzeń negatywnych w ruchu drogowym: kolizje, wypadki, katastrofy, 8. Medyczne zaplecze dla skutków wypadków i katastrof, 9. Badania przyczyn wypadków drogowych: Krajowa Komisja Badania Wypadków Transportowych, Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu, epidemiologia, socjologia, badania sądowe, 10. Organizacje obywatelskie i wspierające, 11. Informacja, media, lobby Pro Safety, 12. Wykorzystanie i adaptacja krajowych i zagranicznych osiągnięć bezpieczeństwa w innych dziedzinach transportu
1. Prawo i praworządność w obsłudze transportu, Motto: Jeśli pojawia się jakiś problem, to ustanówmy na niego odpowiedni paragraf Dawniej 160 znaków obecnie 462 P h d j t t któ i ć Prawo o ruchu drogowym jest ustawą którą musi znać na pamięć większość społeczeństwa
Konwencja Wiedeńska Jest całkowicie niespójne, zmienne i niezgodne z Konwencją Wiedeńską np.: przejścia dla pieszych PoRD Prawo o Ruchu Drogowym Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu. ( )kierujący powinni zbliżać się do tego przejścia tylko z odpowiednio zmniejszoną szybkością, aby nie narażać na niebezpieczeństwo pieszych, którzy znajdują ją sięę na przejściu lub wchodząą na nie; ; w razie potrzeby powinni zatrzymać się w celu przepuszczenia pieszych. Rozporządzenie o znakach i sygnałach drogowych akt niżej rangi 47. 4. Kierujący pojazdem zbliżający się do miejsca oznaczonego znakiem D-6, D-6a albo D-6b jest obowiązany zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych lub rowerzystów znajdujących się w tych miejscach lub na nie wchodzących lub wjeżdżających.
2. Strategia bezpieczeństwa ruchu drogowego w transporcie zorganizowanym i niezorganizowanym, Zintegrowany System Bezpieczeństwa Transportu opisany w zakończonym projekcie ZEUS Wysoki stopień niebezpieczeństwa podróży transportem zorganizowanym autobusy, busy Linie mikrobusowe stan techniczny pojazdów, organizacja przewozów, kierowcy wykształcenie zawodowe, samodyscyplina, nadzór nad prędkością tachografy, czarne skrzynki
3. Techniczne czynniki degradacji bezpieczeństwa ruchu drogowego: bezpieczeństwo dróg, bezpieczeństwo pojazdów, bezpieczeństwo organizacyjne Potrzebujemy bezpieczniejszych kierowców, bezpieczniejszych pojazdów, bezpieczniejszych dróg Film 2
Tak parkujemy Tak ułatwiamy jazdę rowerzystom
Speeding Przekraczanie prędkości Oświetlenie pojazdów Agresja Agresja
4. Osobowe czynniki degradacji bezpieczeństwa ruchu drogowego: nadmierna prędkość, agresja, alkohol, narkotyki, telefony komórkowe, Człowiek przyczyną 50% wypadków w układzie: człowiek-droga-środowisko Człowiek przyczyną 95% wypadków w układzie odpowiedzialności sądowej Rozproszenie uwagi przyczyną 28% wypadków Zaśnięcie przyczyną 10% wypadków = 2 x 05 0,5
5. Edukacja do ruchu drogowego w rodzinie i szkole, nadzór nad ruchem drogowym, kształcenie kierowców Edukacja rówieśnicza Coaching Projekt Module close to spotkania z rówieśnikami, którzy uczestniczyli w niebezpiecznym zdarzeniu lub wypadku Złudzenie, że podwyższenie trudności egzaminu na prawo jazdy poprawi zachowanie się kierowców w przyszłości, ł ś jest wszechobecne, ale jest ono wyrazem bezsilności w poprawie kultury bezpieczeństwa, znajomości przepisów i początkowym obyciu w ruchu drogowym.
6. Medyczne zaplecze dla skutków wypadków i katastrof Obniżenie i liczby ofiar wypadków drogowych to również ż jakość iszybkość działania służb medycznych, szybkość informowania o zdarzeniach, obsługa medyczna i rehabilitacyjna a także psychologiczna - PTSD Złota godzina decyduje o przeżyciu Ale pierwsze 5 minut po wypadku, a nie godzina decydują o sprawności po wyleczeniu
Krajowa Komisja Badania Wypadków Transportowych (nie Drogowych) Urząd dtransportu Drogowego Narodowy Urząd Bezpieczeństwa Transportu???
Dziękuję za uwagę