W dniach 17-18 czerwca 1 roku w Segovii odbyło się spotkanie Szefów Publicznych SłuŜb Zatrudnienia krajów UE/EOG Spotkanie zostało zorganizowane przez Komisję Europejską we współpracy z hiszpańskimi Publicznymi SłuŜbami Zatrudnienia w ramach Prezydencji Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej Podczas spotkania omówiono następujące tematy Strategia Europa oraz nowe zintegrowane wytyczne na temat zatrudnienia określone w Zaleceniu Rady z 27 kwietnia 1 roku w sprawie ogólnych wytycznych dla polityki gospodarczej państw członkowskich i Unii Komisja Europejska zwróciła uwagę na uproszczenie wytycznych, ich adekwatność do celów politycznych (osiągnięcie 7% wskaźnika zatrudnienia) oraz wymiar społeczny Zintegrowanie wytycznych ma zagwarantować, Ŝe polityka prowadzona na poziomie krajowym i unijnym będzie w pełni przyczyniać się do realizacji celów Strategii Europa Dla publicznych słuŝb zatrudnienia szczególne znaczenie mają wytyczne 7 i 8: Wytyczna 7: Zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej i ograniczenie bezrobocia strukturalnego Do prowadzonej przez państwa członkowskie polityki w zakresie rynku pracy naleŝy wprowadzić i stosować zasady modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity) Celem jest zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej, przeciwdziałanie segmentacji rynku i bierności zawodowej, przeciwdziałanie dyskryminacji oraz ograniczanie bezrobocia strukturalnego Państwa członkowskie powinny zatem zastosować połączenie elastycznych i wiarygodnych umów o pracę, aktywnej polityki w zakresie rynku pracy, skutecznego uczenia się przez całe Ŝycie, polityki promującej mobilność siły roboczej oraz odpowiednich systemów zabezpieczenia społecznego wspierających zmiany sytuacji zawodowej NaleŜy nagradzać mobilność zawodową oraz podjąć działania w celu polepszenia warunków zatrudnienia SłuŜby zatrudnienia powinny zostać wzmocnione i być powszechnie dostępne; powinny świadczyć zindywidualizowane usługi skierowane do osób najbardziej oddalonych od rynku pracy Państwa członkowskie powinny dąŝyć do podniesienia współczynnika aktywności zawodowej przy pomocy polityki promującej aktywność ludzi starszych, równość szans i integrację na rynku pracy ludzi młodych, osób niepełnosprawnych, legalnych migrantów oraz innych grup w trudnej sytuacji społecznej Polityka utrzymania równowagi między Ŝyciem zawodowym a prywatnym, przewidująca zapewnienie niedrogiej opieki nad dzieckiem oraz innowacje w organizacji pracy, powinna być ukierunkowana na zwiększanie wskaźników zatrudnienia, szczególnie ludzi młodych, starszych pracowników i kobiet, a przede wszystkim na utrzymanie zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych kobiet w dziedzinach naukowych i technicznych Wymiernym celem Unii Europejskiej, na podstawie którego państwa członkowskie będą określać swoje cele krajowe, jest podwyŝszenie do roku wskaźnika zatrudnienia kobiet i męŝczyzn w wieku 64 lat do 7%, min poprzez zwiększenie wskaźnika aktywności zawodowej ludzi młodych, starszych pracowników i pracowników o niskich kwalifikacjach, jak równieŝ lepszą integrację legalnych migrantów Wytyczna 8: Rozwijanie zasobów wykwalifikowanej siły roboczej odpowiadającej potrzebom rynku pracy, promowanie jakości zatrudnienia i uczenia się przez całe Ŝycie Państwa członkowskie powinny promować wydajność i zwiększać szanse na rynku pracy, zapewniać odpowiednią podaŝ wiedzy i umiejętności dostosowanych do bieŝących i przyszłych potrzeb rynku pracy Wysokiej jakości nauczaniu oraz atrakcyjnemu szkoleniu 1
zawodowemu powinny towarzyszyć skuteczne zachęty do uczenia się przez całe Ŝycie, zapewniające kaŝdemu moŝliwość podwyŝszenia swoich kwalifikacji zawodowych Państwa członkowskie powinny takŝe rozwinąć systemy uznawania nabytych kompetencji, znosić przeszkody w mobilności zawodowej i geograficznej pracowników, a takŝe wspierać osoby o niskich kwalifikacjach i zwiększać szanse starszych pracowników na rynku pracy We współpracy z partnerami społecznymi i przedsiębiorstwami państwa członkowskie powinny ulepszać dostęp do szkoleń, podwyŝszać jakość kształcenia i doradztwa zawodowego oraz dostarczać informacje o wolnych miejscach pracy NaleŜy wdraŝać programy mające na celu pomoc absolwentom w znalezieniu pierwszego zatrudnienia lub moŝliwości dalszego kształcenia, a takŝe podejmować szybkie działania w przypadku utraty pracy przez osoby młode Prace nad przewidywaniem potrzeb rynku pracy w zakresie umiejętności powinny pomóc w określeniu obszarów wymagających poprawy oraz w dostosowywaniu systemów kształcenia i szkolenia Do realizacji tych celów państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystać dostępne fundusze Unii Europejskiej Dokument określający stanowisko słuŝb zatrudnienia w UE w kontekście Strategii Europa i priorytetów w danych okresie Strategie krajowe przekazane przez państwa pokazały powszechny konsensus co do stanowiska, Ŝe obecna i przyszła Misja Publicznych SłuŜb Zatrudnienia w Unii Europejskiej koncentruje się na działaniach na rzecz wzrostu zatrudnienia (stanowisko prezentowane przez 13 z 19 PSZ) Wykracza to daleko poza tradycyjne rozumienie roli słuŝb zatrudnienia jako instytucji zajmującej się pośrednictwem pracy i wypłatą zasiłku dla bezrobotnych Zwrócono uwagę na konieczność intensyfikacji działań na rzecz grup defaworyzowanych na rynku pracy: osób starszych, grup zagroŝonych wykluczeniem społecznym, osób o niskich kwalifikacjach lub imigrantów Dodatkowym wyzwaniem dla słuŝb zatrudnienia będzie starzenie się społeczeństwa Dlatego teŝ pozytywnie postrzegana jest inicjatywa Komisji Europejskiej Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy, która kładzie nacisk na kształcenie przez całe Ŝycie Większość publicznych słuŝb zatrudnienia jako priorytet określiła takŝe poprawę usług dla pracodawców, oraz wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy Analiza dokumentów wykazała jednakŝe, Ŝe kraje róŝnią się w postrzeganiu waŝności słuŝb zatrudnienia na rynku pracy i przyjmują rolę od kluczowego aktora do funkcji instytucji uzupełniającej Na przykład, Publiczne SłuŜby Zatrudnienia w Austrii, Belgii, Niemczech, Włoszech i na Litwie będą utrzymywać pozycję najwaŝniejszych dostawców usług rynku pracy, podczas gdy Publiczne SłuŜby Zatrudnienia z Holandii widzą siebie jako jednego z dostawców usług (komplementarnych do tych, które są juŝ dostępne na rynku) Szwajcaria idzie jeszcze dalej podkreślając zasadę pomocniczości, która daje pierwszeństwo indywidualnej inicjatywie i prywatnym agencjom pośrednictwa pracy W celu zwiększenia skuteczności działań szkoleniowych publiczne słuŝby zatrudnienia wskazują waŝność działań prognozujących popyt i podaŝ pracy, działań na rzecz doradztwa zawodowego, dopasowania umiejętności poszukujących pracy do ofert pracy Jedną z waŝniejszych lekcji jest kryzys ekonomiczny: słuŝby zatrudnienia będą kontynuować i rozwijać mechanizmy szybkiego reagowania w czasach kryzysu w kontekście potrzeb pracodawców i pracowników Kryzys pobudził rozwój zintegrowanych usług konsultacyjnych i doradczych dla pracowników i pracodawców, np w przypadku koniecznych restrukturyzacji przedsiębiorstwa lub zwolnień grupowych Wiele publicznych słuŝb zatrudnienia ma na celu zwiększenie lub wzmocnienie integracji EURES wewnątrz instytucji (1 na 19 PSZ) Jednocześnie podkreśla się rosnącą rolę międzynarodowego pośrednictwa pracy 2
W roku słuŝby zatrudnienia będą wykorzystywać wszystkie dostępne kanały informacyjne: e-usługi, call center, SMS, kioski elektroniczne, poradnictwo na odległość, itp Pozwoli to promować usługi rynku pracy takŝe w obszarach, gdzie nie ma wystarczającej ilości klientów, aby uzasadnić koszty prowadzenia biura SłuŜby zatrudnienia będą rozwijać współpracę z innymi zainteresowanymi podmiotami rynku pracy Temat zlecania usług na zewnątrz jest w obszarze zainteresowania 1 spośród 19 PSZ Ocena wspólnego kwestionariusza OECD KE na temat publicznych słuŝb zatrudnienia oraz wspólne stanowisko KE EMCO na temat kryzysu Kwestionariusz na temat publicznych słuŝb zatrudnienia przeprowadzony został w ramach programu Employment Outlook Program ten bada inicjatywy polityki rynku pracy od początku kryzysu w 7 roku Wyniki kwestionariusza wskazały na konieczność wprowadzenia nowych działań na rzecz aktywnej polityki rynku pracy, a w mniejszym stopniu na programy subsydiowania zatrudnienia, sektora publicznego czy pomocy społecznej PoniŜej przedstawiamy niektóre wyniki zaprezentowane w kwestionariuszu: Zmiana liczby pracowników zatrudnionych w PSZ w latach 7-9 4 3 3 2 1 1 - -1-1 - in % RO LV FI BE UK SK NL CZ IE SI AT PL DE MT CY EE BG EL ES IT LU PT 4 3 3 2 1 1 - -1-1 - 28 2 2 2 18 1 1 1 1 8 - - in % Zmiana liczby zatrudnionych bezrobotnych w stosunku do zatrudnionych w PSZ, w latach 7 9 PL DE FI BE NL MT AT SI RO CY SK IE CZ UK EE LV BG EL ES IT LU PT 28 2 2 2 18 1 1 1 1 8 - - 3
Zarejestrowani bezrobotni wg wieku w 9 roku 1 % 1-24 2-4 + 1 9 9 8 8 7 7 3 3 1 NL CY DE DK SI FI LV AT SK FR CZ EE SE BE MT LT PL IE UK BG EL ES IT LU PT 1 MikropoŜyczki jako nowy instrument finansowy Przedstawiciel Komisji Europejskiej przedstawił nowy instrument finansowy KE, jakim są mikropoŝyczki Instrument ten zatwierdzony przez Komisję w dniu 2 lipca 9 roku stanowi odpowiedź na KE na kryzys i będzie finansowany z programu Progress Jego celem jest zwiększenie dostępności poŝyczek dla osób bezrobotnych, osób w trudnej sytuacji, ludzi młodych, itp, którzy chcą załoŝyć lub rozwijać swoje mikroprzedsiębiorstwa (w tym na zasadzie samozatrudnienia) Wkład Komisji Europejskiej wynosi 1 mln euro w latach 1-13, w tym: mln w ramach Progress; mln zabezpieczone w budŝecie UE Komisja i Europejski Fundusz Inwestycyjny zamierza podpisać umowę o zarządzanie powiernicze dotyczące gwarancji w ramach instrumentu Zabezpieczenie będzie wynosić 1 mln euro przy 1 mln euro poŝyczek JeŜeli zostanie udzielona odpowiednia ilość poŝyczek, to zabezpieczenie będzie bezpłatne Zdaniem KE projekt pozwoli zbudować system mikropoŝyczek, które dostępne będą dla grup wykluczonych z rynku pracy, często bez dostępu do systemu bankowego Podobnym instrumentem jest system JASMINE prowadzony przez Europejski Bank Inwestycyjny i DG REGIO System mikropoŝyczek rozpocznie się w październiku 1 roku Priorytety Prezydencji belgijskiej Priorytetem Prezydencji belgijskiej będzie realizacja nowej strategii Europa i nowych wytycznych w zakresie zatrudnienia Prezydencja belgijska określiła cztery priorytetowe dziedziny w oparciu o priorytety i działania Komisji, Parlamentu Europejskiego i Komitetu Zatrudnienia: 1 przejście do gospodarki niskoemisyjnej: stymulowanie zielonych miejsc pracy oraz promowanie proekologicznych miejsc pracy, określenie potrzeb w zakresie nowych kwalifikacji i kształcenia dla zielonych miejsc pracy, 4
2 zmiany demograficzne: zarządzanie karierą osób starszych i rozwój tzw srebrnych miejsc pracy, 3 integracja rynku pracy (walka z dyskryminacja w zatrudnianiu), 4 Flexicurity: opracowanie działań dla podejścia making transition pay oznaczającego, Ŝe przejście/zmiana pracy pracowników na rynku pracy będą korzystne dla nich indywidualnie, jak i dla gospodarki jako całości Podejście to obejmuje takŝe poprawę jakości przejścia/zmiany pracy, zwalczanie segmentacji rynku pracy, stworzenie większej ilości miejsc pracy oraz gwarancję dochodów W tym kontekście Prezydencja belgijska kładzie nacisk na aktywizację osób poszukujących pracy takŝe poprzez rozwój kompetencji przyszłych pracowników oraz integrację osób poszukujących pracy, którzy zostali wykluczeni z rynku pracy Biuletyn rynku pracy w ramach inicjatywy Nowe umiejętności dla nowych miejsc pracy Projekt ma za zadanie ciągłe monitorowanie struktury wolnych miejsc pracy przy uŝyciu szerokiego wachlarza źródeł danych (PSZ, prywatne agencje zatrudnienia, usługi online, uzupełniające źródła informacji jak EUROSTAT, badania CEDEFOP, dane przekazywane przez pracodawców, hurtowni danych PSZ, dane jakościowe, itp) Planuje się zlecenie wykonania: 1 Kwartalnika "Europejski biuletyn monitorujący wolne miejsca pracy" 2 Kwartalnika "Biuletyn Mobilności Zawodowej" 3 Raportu na temat zapotrzebowania na umiejętności europejskiego rynku pracy