jêzyk rosyjski Ustny egzamin maturalny Halina Lewandowska Halina Wróblewska Wydawnictwo Szkolne OMEGA Kraków 2011
Copyright 2011 by Wydawnictwo Szkolne OMEGA Projekt ok³adki: Jacek Kawa Korekta: Joanna Cybula Opracowanie graficzne, sk³ad i ³amanie: Rafa³ Kulig ISBN: 978-83-7267-511-8 Wydawnictwo Szkolne OMEGA, 30 552 Kraków, ul. Wielicka 44 C tel. 12 4 256 256, 12 292 48 68; tel./fax 12 292 48 67 www.ws-omega.com.pl e-mail: biuro@ws-omega.com.pl Druk: Zak³ad Graficzny COLONEL s.c., Kraków, ul. D¹browskiego 16
5 Spis treœci Wstêp 7 Egzamin ustny 9 Opis egzaminu 9 Czêœæ ustna 10 Przyk³adowe zestawy maturalne wersja dla zdaj¹cego 13 Zestaw 1. 13 Zestaw 2. 15 Zestaw 3. 17 Przyk³adowe zestawy maturalne wersja dla egzaminuj¹cego 19 Zestaw 1. 19 Zestaw 2. 23 Zestaw 3. 27 Przyk³ady zadañ 31 Rozmowa wstêpna 31 Zadanie 1. Rozmowa z odgrywaniem roli 41 Zadanie 2. Opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania 63 Zadanie 3. WypowiedŸ na podstawie materia³u stymuluj¹cego i odpowiedzi na dwa pytania 85
6
MATURA 7 Wstêp W zwi¹zku ze zmianami, jakie zosta³y dokonane w czêœci ustnej egzaminu maturalnego z jêzyków obcych obowi¹zuj¹cymi od 2012 roku, autorki proponuj¹ aktualn¹ publikacjê. Zawiera ona trzy przyk³adowe zestawy egzaminacyjne zarówno w wersji dla zdaj¹cego, jak i egzaminuj¹cego. W dalszej czêœci publikacji przedstawiamy poszczególne zadania z zestawu egzaminuj¹cego: Rozmowa wstêpna pytania dotycz¹ce nastêpuj¹cych krêgów tematycznych: Ñåìüÿ, Îòäûõ/Ñâîáîäíîå âðåìÿ, Äîì, Øêîëà, Ðàáîòà, Ïèòàíèå, Ïîêóïêè/Óñëóãè, Ïóòåøåñòâèå/Òóðèçì, Êóëüòóðà, Ñïîðò, Çäîðîâüå, Íàóêà/Òåõíèêà, Ìèð ïðèðîäû, Ãîñóäàðñòâî/Îáùåñòâî, Ñòðàíîâåäåíèå. Zadanie 1. Rozmowa z odgrywaniem roli. Zadanie 2. Opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania. Zadanie 3. WypowiedŸ na podstawie materia³u stymuluj¹cego i odpowiedzi na dwa pytania. Proponowany materia³ mo e s³u yæ pomoc¹ uczniom, nauczycielom i egzaminuj¹cym. Wyra amy nadziejê, e nowy egzamin maturalny w 2012 roku dla wszystkich zakoñczy siê sukcesem. Autorki
8
MATURA 9 Egzamin ustny Opis egzaminu Egzamin maturalny z jêzyka obcego nowo ytnego sprawdza ogóln¹ kompetencjê komunikacyjn¹ absolwentów w zakresie wybranego jêzyka obcego na poziomie œrednio zaawansowanym lub zaawansowanym. W tym celu sprawdzane jest opanowanie wiadomoœci i umiejêtnoœci z zakresu jêzyka obcego nowo ytnego, okreœlonych w standardach wymagañ egzaminacyjnych dla jêzyka obcego nowo ytnego odpowiednio na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Ogólna charakterystyka egzaminu maturalnego z jêzyka obcego nowo ytnego przedstawiona jest w tabeli poni ej. Czêœæ pisemna poziom podstawowy Czêœæ ustna nie okreœla siê poziomu egzaminu Czêœæ pisemna poziom rozszerzony Czas trwania 120 min ok. 15 min Czêœæ I: 120 min Czêœæ II: 70 min Charakter egzaminu przedmiot obowi¹zkowy lub dodatkowy przedmiot obowi¹zkowy lub dodatkowy przedmiot dodatkowy Czêœci arkusza/zestawu egzaminacyjnego Rozumienie ze s³uchu Rozumienie tekstów pisanych WypowiedŸ pisemna Rozmowa wstêpna Rozmowa z odgrywaniem roli Opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania Rozumienie ze s³uchu Rozumienie tekstów pisanych Rozpoznawanie struktur leksykalno-gramatycznych WypowiedŸ na podstawie materia³u stymuluj¹cego i odpowiedzi na dwa pytania Stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych WypowiedŸ pisemna Oceniaj¹cy egzaminatorzy okrêgowej komisji egzaminacyjnej przedmiotowy zespó³ egzaminacyjny egzaminatorzy okrêgowej komisji egzaminacyjnej Do egzaminu maturalnego z jednego wybranego jêzyka obcego nowo ytnego, tego samego w czêœci pisemnej i ustnej, obowi¹zkowo przystêpuj¹ wszyscy absolwenci ubiegaj¹cy
10 MATURA siê o uzyskanie œwiadectwa dojrza³oœci. Egzamin z jêzyka obcego nowo ytnego jako przedmiotu obowi¹zkowego jest zdawany w czêœci pisemnej na poziomie podstawowym, natomiast dla czêœci ustnej nie okreœla siê poziomu egzaminu. Jêzyk obcy nowo ytny mo e byæ równie wybrany przez absolwentów jako przedmiot dodatkowy. Je eli absolwent wybra³ jako przedmiot dodatkowy jêzyk obcy nowo ytny, który zdawa³ równie jako przedmiot obowi¹zkowy, wówczas przystêpuje do egzaminu z tego jêzyka na poziomie rozszerzonym wy³¹cznie w czêœci pisemnej. Je eli absolwent wybra³ jako przedmiot dodatkowy inny jêzyk obcy nowo ytny, mo e go zdawaæ w czêœci ustnej albo w czêœci pisemnej, albo w obu tych czêœciach. Egzamin w czêœci pisemnej mo e byæ wówczas zdawany na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, natomiast dla egzaminu w czêœci ustnej nie okreœla siê poziomu. Czêœæ ustna Celem czêœci ustnej egzaminu maturalnego z jêzyka obcego nowo ytnego jest ocena sprawnoœci mówienia, rozumianej jako kompetencja komunikacyjna zdaj¹cego. Zakres wiadomoœci i umiejêtnoœci sprawdzanych w tej czêœci egzaminu jest okreœlony w standardach wymagañ egzaminacyjnych I.1.a o, I.3., III.1.a d, IV.1.a d, V.1. Czêœæ ustna egzaminu maturalnego z jêzyka obcego nowo ytnego trwa oko³o 15 min. Egzamin ma formê rozmowy zdaj¹cego z osob¹ egzaminuj¹c¹, obserwowanej przez drugiego nauczyciela, który nie bierze aktywnego udzia³u w rozmowie. Zestaw egzaminacyjny sk³ada siê z trzech zadañ i zawiera polecenia w jêzyku polskim do zadañ 1. i 3. oraz materia³ ikonograficzny do zadañ 2. i 3. Przebieg egzaminu oraz ogólna charakterystyka poszczególnych zadañ s¹ przedstawione w tabeli poni ej. Przebieg egzaminu Charakterystyka zadañ Czas trwania Czynnoœci organizacyjne Rozmowa wstêpna Po wylosowaniu zestawu zdaj¹cy przystêpuje do egzaminu. Nie przewidziano dodatkowego czasu na zapoznanie siê z treœci¹ ca³ego zestawu przed odpowiedzi¹. Egzaminuj¹cy zadaje zdaj¹cemu kilka pytañ zwi¹zanych z jego yciem i zainteresowaniami. Lista pytañ do wyboru zamieszczona jest wy³¹cznie w zestawie dla egzaminuj¹cego. Celem rozmowy jest umo liwienie zdaj¹cemu oswojenia siê z sytuacj¹ egzaminacyjn¹. ok. 2 min
MATURA 11 Zadanie 1.: Rozmowa z odgrywaniem roli Zadanie 2.: Opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania Zadanie 3.: WypowiedŸ na podstawie materia³u stymuluj¹cego i odpowiedzi na dwa pytania Przebieg egzaminu Charakterystyka zadañ Zdaj¹cy ma ok. 30 sekund na zapoznanie siê z poleceniem. Zadanie polega na przeprowadzeniu rozmowy, w której zdaj¹cy i egzaminuj¹cy odgrywaj¹ wskazane w poleceniu role. Role przyjmowane przez zdaj¹cego odpowiadaj¹ doœwiadczeniom yciowym osoby nastoletniej lub stawiaj¹ go w sytuacjach, w jakich móg³by siê znaleÿæ w przysz³oœci. W trakcie rozmowy zdaj¹cy musi odnieœæ siê do czterech elementów wskazanych w poleceniu i rozwin¹æ swoj¹ wypowiedÿ w zadowalaj¹cym stopniu. Istotne jest równie, aby zdaj¹cy w sposób w³aœciwy reagowa³ na wypowiedzi egzaminuj¹cego. Zdaj¹cy opisuje ilustracjê zamieszczon¹ w wylosowanym zestawie. W opisie ilustracji zdaj¹cy powinien okreœliæ miejsce, osoby oraz wykonywane przez nie czynnoœci. Odpowiada on na trzy pytania postawione przez egzaminuj¹cego. Pytania s¹ zwi¹zane z tematyk¹ ilustracji i zamieszczone wy³¹cznie w zestawie dla egzaminuj¹cego. W swoich odpowiedziach zdaj¹cy nie powinien ograniczaæ siê do zdawkowych, jednozdaniowych wypowiedzi. Zdaj¹cy ma ok. 1 min na zapoznanie siê z poleceniem i materia³em stymuluj¹cym. Zdaj¹cy: wybiera element z materia³u stymuluj¹cego, który jego zdaniem najlepiej spe³nia warunki wskazane w poleceniu i uzasadnia swoj¹ decyzjê; wyjaœnia, dlaczego odrzuca pozosta³e elementy odpowiada na dwa pytania postawione przez egzaminuj¹cego. Pytania s¹ zwi¹zane z tematyk¹ materia³u stymuluj¹cego i zamieszczone wy³¹cznie w zestawie dla egzaminuj¹cego. W swoich odpowiedziach zdaj¹cy nie powinien ograniczaæ siê do zdawkowych, jednozdaniowych wypowiedzi. Czas trwania maks. 3 min (wliczaj¹c czas na zapoznanie siê z treœci¹ zadania) maks. 4 min maks. 5 min (wliczaj¹c czas na zapoznanie siê z treœci¹ zadania) Oceny czêœci ustnej egzaminu maturalnego z jêzyka obcego nowo ytnego dokonuj¹ cz³onkowie przedmiotowego zespo³u egzaminacyjnego, przyznaj¹c punkty zgodnie z kryteriami oceniania egzaminu ustnego. Ka da wypowiedÿ jest oceniana w nastêpuj¹cych kryteriach: sprawnoœæ komunikacyjna: od 0 do 6 punktów, oceniana w ka dym zadaniu osobno (maksymalnie 18 punktów);
12 MATURA zakres struktur leksykalno-gramatycznych: od 0 do 4 punktów, oceniany w ca³ej wypowiedzi zdaj¹cego; poprawnoœæ struktur leksykalno-gramatycznych: od 0 do 4 punktów, oceniana w ca³ej wypowiedzi zdaj¹cego; wymowa: od 0 do 2 punktów, oceniana w ca³ej wypowiedzi zdaj¹cego; p³ynnoœæ wypowiedzi: od 0 do 2 punktów, oceniana w ca³ej wypowiedzi zdaj¹cego. W ocenie sprawnoœci komunikacyjnej bierze siê pod uwagê stopieñ realizacji przez zdaj¹cego czterech elementów wskazanych dla ka dego zadania: w zadaniu 1: omówienie czterech elementów podanych w poleceniu; w zadaniu 2: opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania; w zadaniu 3: wybór elementu najlepiej spe³niaj¹cego warunki wskazane w poleceniu i uzasadnienie wyboru, wyjaœnienie powodów odrzucenia pozosta³ych elementów oraz odpowiedzi na dwa pytania. Zdaj¹cy powinien nie tylko odnieœæ siê do wszystkich wskazanych elementów zadania, ale równie rozwin¹æ swoj¹ wypowiedÿ dotycz¹c¹ ka dego elementu. Na podstawie Informatora CKE o egzaminie maturalnym z jêzyka obcego nowo ytnego od roku szkolnego 2011/2012.
MATURA 19 Przyk³adowe zestawy maturalne wersja dla egzaminuj¹cego Zestaw 1. Rozmowa wstêpna Egzaminuj¹cy: Praca ok. 2 min Âû áû õîòåëè óæå çàðàáàòûâàòü äåíüãè? Ïî åìó? åì çàíèìàåòñÿ Âàø îòåö íà ðàáîòå? Ãäå áû Âû õîòåëè ðàáîòàòü â áóäóùåì? Ïî åìó? Âû êîãäà-íèáóäü ïîäðàáàòûâàëè? Ïî åìó? Êàêèìè åðòàìè õàðàêòåðà Âû áû ìîãëè ïîõâàñòàòüñÿ ïåðåä ðàáîòîäàòåëåì? Zakupy/Us³ugi Âû ëþáèòå õîäèòü çà ïîêóïêàìè? Ïî åìó? Âû ïîêóïàåòå ïðîäóêòû ïèòàíèÿ äëÿ ñåìüè? Êàêèå? Êàêèìè óñëóãàìè Âû àùå âñåãî ïîëüçóåòåñü? Íà òî Âû òðàòèòå ñâîè êàðìàííûå äåíüãè? Âû àñòî õîäèòå â ïàðèêìàõåðñêóþ? Ïî åìó? Kultura Âû õîäèòå â òåàòð? Ïî åìó? Êàêèå êíèãè Âû ëþáèòå èòàòü? Êàêóþìóçûêó Âû ëþáèòå ñëóøàòü? Âû ëþáèòå äîêóìåíòàëüíûå ôèëüìû? Ïî åìó? Êàðòèíû êàêîãî õóäîæíèêà Âàì íðàâÿòñÿ? Ïî åìó?
20 MATURA Zadanie 1. 3 min Wersja dla zdaj¹cego: Nied³ugo twoi ukochani dziadkowie obchodziæ bêd¹ 50. rocznicê œlubu. Postanowi³eœ/-³aœ z tej okazji zorganizowaæ rodzinne spotkanie. Rozmawiasz o tym z tat¹/mam¹. Poni ej podane s¹ 4 kwestie, które musisz omówiæ w rozmowie z egzaminuj¹cym. zaproszeni goœcie program uroczystoœci miejsce spotkania niespodzianki Rozmowê rozpoczyna egzaminuj¹cy. Dodatkowe uwagi dla egzaminuj¹cego: Jest Pan/Pani ojcem/matk¹ zdaj¹cego. Chce Pan/Pani porozmawiaæ o tym, jak przebiegaj¹ przegotowania do rodzinnego jubileuszu. Rozmowê rozpoczyna Pan/Pani. W zale noœci od tego, jak potoczy siê rozmowa, proszê w³¹czyæ do rozmowy wszystkie/wybrane punkty. Proszê poprosiæ zdaj¹cego o dok³adniejsze objaœnienie jakiejœ kwestii. Proszê grzecznie nie zgodziæ siê ze zdaj¹cym, tak aby musia³ podaæ kolejne argumenty lub zaproponowaæ inne rozwi¹zanie. Proszê zapytaæ o udzia³ krewnych z zagranicy. Uwa a Pan/Pani, e uroczystoœæ jest zbyt droga. Nie podoba siê Panu/Pani proponowane menu.
MATURA 21 Zadanie 2. 4 min Îïèøèòå, ïîæàëóéñòà, èëëþñòðàöèþ: albioncom.ru Pytania dla egzaminuj¹cego: 1. Êàê Âàì êàæåòñÿ, ó åíèêàì íðàâèòñÿ óðîê? Ïî åìó Âû òàê äóìàåòå? 2. Ðåçóëüòàòû ó áû â áîëüøåé ñòåïåíè çàâèñÿò îò ó èòåëÿ èëè îò ó åíèêà? Êàê Âàì êàæåòñÿ? 3. Ðàññêàæèòå î ñàìîì èíòåðåñíîì óðîêå, â êîòîðîì Âû ó àñòâîâàëè.
22 MATURA Zadanie 3. 5 min Îçíàêîìüòåñü, ïîæàëóéñòà, ñ çàäàíèåì. Popatrz na zdjêcie 1. i zdjêcie 2. Szukasz w biurze turystycznym propozycji spêdzenia wakacji. Wybierz tê propozycjê, która bardziej ciê interesuje i uzasadnij swój wybór. Wyjaœnij, dlaczego odrzucasz drug¹ propozycjê. Zdjêcie 1. Zdjêcie 2. www.shutterstock.com Pytania dla egzaminuj¹cego: Proszê zadaæ zdaj¹cemu dwa z poni szych pytañ: 1. Êàêîâû ìèíóñû îòäûõà, îðãàíèçîâàííîãî òóðáþðî? 2. Êàêîé, ïî-âàøåìó, ñàìûé ïîïóëÿðíûé âèä îòäûõà â Ïîëüøå? 3. Âû ñ èòàåòå, òî ëó øå ñàìîìó îðãàíèçîâàòü îòäûõ èëè âîñïîëüçîâàòüñÿ óñëóãàìè òóðáþðî? Ïî åìó Âû òàê äóìàåòå? 4. Âñåãäà ëè õîðîøèé îòäûõ çàâèñèò îò òîãî, ãäå ìû åãî ïðîâîäèì?