Deregulacja szansą polskiej gospodarki Adam Jasser Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Sekretarz Rady Gospodarczej XI Forum Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw Tarnów, 2 czerwca 2011 r. Biuro Rady Gospodarczej 1
Ranking państw OECD restrykcyjności regulacji wpływających na aktywność ekonomiczną Źródło: OECD, Going for Growth 2008 2
Koszty administracyjne Koszty administracyjne = czysta strata społeczna przedsiębiorstwa ponoszą koszty, ale nikt nie jest nimi wynagradzany koszty administracyjne w Polsce są szacowane na 6,1 % PKB = ok. 77,6 mld zł 6,1% PKB koszty obciążeńadministracyjnych to 37,3 mld zł nie obejmuje to kosztów po stronie administracji publicznej 2,9% PKB W wyniku długookresowego efektu redukcji obciążeńadministracyjnych o 25% PKB Polski może wzrosnąćo 1,9% a wydajnośćpracy o 2,4% Źródło: Ministerstwo Gospodarki Koszty administracyjne Koszty obciążeń administracyjnych 3
Przyjazne otoczenie dla biznesu lepsze regulacje prawne Cele deregulacyjne Cele regulacyjne Warunki prowadzenia biznesu Redukcja obciążeń administracyjnych Prawo przyjazne dla obywateli Nie regulujemy, jeżeli nie jest to niezbędne Zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego Ochrona konsumentów przed nielegalnymi praktykami Ochrona środowiska i zrównoważony wzrost 4
Lata 2007-2009 to znaczące przyspieszenie deregulacji 5
Poprawia się pozycja Polski w rankingach 6
Priorytety dla przedsiębiorców Uproszczenie i przejrzystośćsystemu podatkowego Upowszechnienie stosowania deklaracji podatkowych on-line Łatwiejsze zakładanie przedsiębiorstw Usprawnienie sądów gospodarczych Upowszechnienie postępowań mediacyjnych i arbitrażowych Uproszczenie prawa budowlanego Uchwalenie planów zagospodarowania przestrzennego Optymalizacja procesów w administracji: skrócenie terminów wydawania decyzji administracyjnych, uproszczenie procedur 7
Niektóre z dotychczasowych osiągnięć Ustawa deregulacyjna I (II w trakcie prac) Zamiana zaświadczeńna oświadczenia (np. o niekaralności, niezaleganiu z podatkami) Zniesienie licencji i zezwoleń, zmniejszenie obowiązków informacyjnych, przekształcanie spółek Rejestracja firmy on-line w 24 h S-24: zakładanie spółki z o.o. przez internet Wprowadzenie e-rozwiązańdla przedsiębiorców i obywateli Pozostałe Łatwiejszy dostęp do rejestrów publicznych, e-sądy Projekt ustawy umożliwiającej dostęp do KRS poprzez Internet E-faktury i e-podatki bez podpisu elektronicznego Obniżenie kapitału zakładowego Sp. z o.o. i SA leasing ing konsumencki Upadłość konsumencka Odrolnienie gruntów w miastach Specustawa drogowa Usprawnienie PPP i pozyskiwania funduszy UE Znaczne uproszczenia cła i akcyzy, skrócenie zwrotu VAT z 180 do 60 dni 8
MATERIAŁY DODATKOWE: ZREALIZOWANE UŁATWIENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW I OBYWATELI 2008-2011
2008-2011: zrealizowane ułatwienia dla przedsiębiorców Ułatwienia w podejmowaniu nowych inicjatyw gospodarczych Uproszczenia podatków i parapodatków Ograniczenia pozapodatkowych kosztów działalności gospodarczej 1. Wprowadzenie kultury oświadczeńzamiast kultury zaświadczeń 2. Ograniczenie wielu licencji, zezwoleń i rejestrów 3. Ograniczanie barier przy zakładaniu przedsiębiorstw 4. Zwiększenie dostępności funduszy unijnych 1. Uproszczenia w podatku VAT 2. Uproszczenia w podatkach PIT i CIT 3. Uproszczenia w podatku akcyzowym 4. Uproszczenie cła 1. Przyspieszenie egzekwowania prawa 2. Działania antykryzysowe 3. Uproszczenie rachunkowości 4. Zwiększenie wykorzystania narzędzi elektronicznych 5. Zniesienie wielu zbędnych i kosztownych obowiązków informacyjnych
Ułatwienia w podejmowaniu nowych inicjatyw gospodarczych przykłady 1 2 3 Kultura oświadczeń Ograniczenie liczby licencji, zezwoleń i rejestrów Przyspieszenie inwestycji Możliwość złożenia oświadczenia: - o niekaralności - o niezaleganiu z podatkami, składkami wobec ZUS - podczas ubiegania się o udzielenie koncesji na podjęcie działalności gospodarczej - potwierdzającego zarejestrowanie jako podatnika Uchylenie obowiązujących wymogów dla m.in. w zakresie pośrednictwa w przewozie rzeczy, dla organizatorów i pośredników turystycznych Zastąpienie szeregu zezwoleń na prowadzenie działalności i obowiązków uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej zgłoszeniami do organu albo wymogiem spełniania przesłanek ustawowych Odrolnienie gruntów w miastach Specustawa drogowa (zastąpienie 2 decyzji jedną) Uporządkowanie prawa środowiskowego i wyznaczenie obszarów chronionych NATURA 2000 Ułatwienie realizowanie inwestycji w ramach PPP 4 Zwiększenie dostępności funduszy unijnych Ułatwienie ubiegania się o dotacje z UE, m.in. poprzez zakaz zmiany zasad konkursu w trakcie jego trwania czy zmian wytycznych w trakcie realizacji projektów Zniesienie ograniczenia w pozyskiwaniu zaliczek dla firm, które starają się o dotacje z UE 5 Ograniczenie barier przy zakładaniu przedsiębiorstw Umożliwienie rozpoczynania działalności gospodarczej już po złożeniu wniosku o wpis do ewidencji, a nie dopiero po zarejestrowaniu Obniżenie poziomu obowiązkowego kapitału zakładowego w Spółce z o.o. i SA Wprowadzenie zasady, że organy administracji publicznej nie mogą odmówić przyjęcia wniosku niekompletnego, a także żądać dokumentów nieprzewidzianych prawem
Uproszczenie podatków i parapodatków 1 2 Uproszczenia w podatku VAT Uproszczenia w PIT i CIT Skrócenie terminu zwrotu VAT ze 180 do 60 dni Zlikwidowanie ponad 30% sankcji za nieprawidłowe wypełnienie deklaracji podatkowej Umożliwienie wszystkim podatnikom kwartalnego rozliczania VAT Umożliwienie otrzymania zwrotu VAT pomimo braku sprzedaży opodatkowanej w okresie rozliczeniowym Ujednolicenie zasad przeliczania na PLN wartości wyrażonych w walutach obcych Umożliwienie podpisania wspólnego zeznania podatkowego przez jednego z małżonków Wydłużenie o rok okresu, w którym powinny być wykorzystane środki funduszu innowacyjności 3 Uproszczenia w podatku akcyzowym Umożliwienie stosowania niższego zabezpieczenia ryczałtowego (30% > 15%) Zrezygnowanie ze stosowania podwójnej klasyfikacji wyrobów akcyzowych do kodów CN i PKWiU Rezygnacja z opodatkowania samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo 4 Uproszczenia cła Rozbudowanie narzędzi elektronicznych w komunikacji przedsiębiorcy z organem celnym Dostęp do jednolitej, pełnej i kompleksowej informacji celnej Odformalizowanie wymogów uzyskania niektórych pozwoleń celnych (uproszczenie wniosków, zmniejszenie liczby załączników, obsługa bliżej klienta) 5 Inne ułatwienia w zakresie podatków i parapodatków Domniemanie uczciwości podatnika w postępowaniach skarbowych Złagodzenie kar nakładanych na przedsiębiorców Rozszerzenie, poza prawo podatkowe, możliwości wydawania wiążących interpretacji
Zmniejszenie pozapodatkowych kosztów działalności gospodarczej 1 Zwiększenie elastyczności i możliwości planowania Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na okres do 2 lat Umożliwienie przekształcenia w spółkę kapitałową Wyeliminowanie nakazu przekształcania spółki cywilnej w spółkę jawną 2 Przyspieszenie egzekwowania prawa Wprowadzenie e-sądu (do marca 2011 wpłynęło 870 tys. spraw, z czego rozpatrzono już prawie 800 tys.) Zmiany w Kpc (usprawnienie i przyspieszenie przebiegu postępowania arbitrażowego) 3 Działania antykryzysowe (do 31.12.2011) Elastyczny czas pracy (różne godziny zaczynania i kończenia pracy pracowników) Zawieszenie zasady, że trzecia umowa o pracę na czas określony przekształca się automatycznie w umowę bezterminową 4 Zwiększenie wykorzystania narzędzi elektronicznych, Umożliwienie używania e-faktur bez konieczności podpisu elektronicznego Pilotażowy dostęp on-line do ksiąg wieczystych przez notariuszy i komorników Informacje z KRS będą dostępne on-line, wydruk będzie miał ważność dokumentu urzędowego (projekt w parlamencie) 5 Uproszczenie rachunkowości Zniesienie zasady walutowości Zniesienie obowiązku dołączania zaświadczeń o numerze NIP, REGON, potwierdzenia wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub odpisu z KRS podczas ubiegania się o wydanie pozwoleń, czy o udzielenie licencji Wprowadzenie instytucji domniemania zgody administracji publicznej
2008-2011: zrealizowane ułatwienia dla wszystkich obywateli Uproszczenie podatków i parapodatków Ułatwienie aktywności ekonomicznej Ułatwienie aktywności społecznej 1. Uproszczenia w podatku PIT 2. Ułatwienia w podatku VAT 3. Ułatwienia w innych daninach publicznych 1. Ułatwienie dostępu do zawodów 2. Wprowadzenie innowacji finansowych 1. Kultura oświadczeń zamiast kultury zaświadczeń 2. Sprawniejsze sądy 3. Usprawnienie służby zdrowia
Uproszczenie podatków i parapodatków 1 Uproszczenia w podatku PIT Umożliwienie składanie deklaracji podatkowych PIT przez Internet bez konieczności posiadania podpisu elektronicznego. Ustawa tzw. abolicja podatkowa dla podatników spoza terytorium Polski 2 Uproszczenia w podatku VAT Bezgotówkowy zwrot VAT zapłaconego przez podróżnych Doprecyzowana treść dokumentu tax free używanego przy zwrocie podatku VAT podróżnym Wprowadzenie kas fiskalnych dla prawników i lekarzy od 1 maja 2011 r. 3 Ułatwienia w innych daninach publicznych Zniesienie tzw. podatku Religi (obniżka cen polis ubezpieczeniowych od 5 do 10%( Zniesienie opłaty za wydanie dowodu osobistego
Ułatwienie aktywności ekonomicznej 1 Ułatwienie dostępu do zawodów Wprowadzenie nowych przejrzystych zasad naboru na aplikację adwokacką, radcowską i notarialną (na aplikacje w 2009 r. dostało się ok. 10,5 tys., w 2008 r. 1644) Zwiększenie transparentności egzaminów dla brokerów 2 Wprowadzenie innowacji finansowych Instytucja leasingu konsumenckiego, skierowanego do osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej Wprowadzenie upadłości konsumenckiej osób fizycznych
Ułatwienie aktywności społecznej 1 Kultura oświadczeń zamiast kultury zaświadczeń Możliwość złożenia oświadczeń, np. o uzyskanych dochodach, korzystaniu z pomocy społecznej, uczęszczaniu do szkoły lub szkoły wyższej, potwierdzającego powierzchnię użytkową domu podczas ubiegania się o przyznanie pomocy materialnej dla uczniów, o przyznanie dodatku mieszkaniowego, alimentów, świadczeń rodzinnych 2 Sprawniejsze sądy Prace nad wprowadzeniem menadżerskiego systemu zarządzania Dostęp do ksiąg wieczystych za pośrednictwem Internetu Protokół elektroniczny zapis dźwięku i obrazu z sali rozpraw Umożliwienie przyjmowania przez notariusza na przechowanie dokumentów elektronicznych 3 Usprawnienie służby zdrowia Elektroniczna dokumentacja medyczna (umawianie się na wizyty on-line, wprowadzenie e- recept, e-skierowania czy e-zlecenia) Możliwość dochodzenia przez pacjentów odszkodowań za błędy lekarskie na drodze administracyjnej, poza sądową
W trakcie prac Synchronizacja rejestrów państwowych (zakładanie działalności gospodarczej: NIP, PESEL, REGON, KRS) Automatyczne nadawanie NIP Usprawnienie 1 okienka > zero okienka Uproszczenie podpisu elektronicznego Elektroniczne dowody osobiste Menedżerski system zarzadzania sądami Usprawnienie procesu tworzenia prawa: blokowanie nadmiaru ustaw Usprawnienie konsultacji społecznych projektów aktów prawnych Prawo budowlane: skrócenie terminów Liberalizacja dostępu do niektórych zawodów Odwrócony kredyt hipoteczny
W trakcie prac: uproszczenie podatków i parapodatków 1 Uproszczenia w podatku VAT Zniesienie obowiązku składania zabezpieczeń przez podatników rozliczających podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej Umożliwienie tzw. podatnikom VAT UE nieskładania deklaracji podatkowych w sytuacji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej 2 Uproszczenia w akcyzie Wprowadzenie elektronicznego systemu przyjmowania deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego 3 Uproszczenia w cle Planuje się uchylenie rozporządzenia w sprawie rodzajów towarów, których objęcie procedurą celną z zastosowaniem procedury uproszczonej zależy od spełnienia dodatkowych warunków
W trakcie prac: ułatwienie aktywności ekonomicznej i społecznej 1 2 Ułatwienia w podejmowaniu pracy Łatwiejsze zakładanie przedsiębiorstw Wprowadzenie ułatwień przy przyjmowaniu absolwentów na staż i praktyki w celu uzyskania doświadczenia zawodowego Zniesienie stażu podyplomowego i skrócenie procesu specjalizacji lekarzy (po 1. czytaniu w Sejmie) Umożliwienie założenia spółki z o.o. w ciągu 24h przez Internet przez Internet będzie można pobrać formularz oraz przesłać wnioski rejestrowe i umowy spółki; zniesienie wymogu aktu notarialnego przy zakładaniu spółki Możliwość zgłoszenia działalności gospodarczej w urzędach skarbowych II etap nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej: zero okienka, a więc pełna obsługa obywateli drogą elektroniczną, na platformie CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) 3 E-government Likwidacja NIP dla osób fizycznych Przyjęto założenia do ustawy, która wprowadzi automatyczne nadawanie numeru NIP Możliwość zgłoszenia działalności gospodarczej w urzędach skarbowych Wprowadzone zostaną elektroniczne dowody osobiste. Będą one zawierały elektroniczny podpis, który umożliwi załatwianie spraw urzędowych przez internet 4 Zabezpieczenie osób starszych Umożliwienie bankom udzielania odwróconego kredytu hipotecznego
Stan prac nad ustawami wspierającymi przedsiębiorczość Projekty ustaw Ustawy, które weszły w życie w KPRM/Sejmie 1 2 3 Projekty przygotowywane I etap nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej II etap nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Ustawa deregulacyjna I (o ograniczaniu barier dla obywateli i przedsiębiorców) Nowa ustawa o partnerstwie publicznoprywatnym Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych Ustawa o działalności usługowej Ustawa o izbach gospodarczych Ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych Ustawa deregulacyjna II Ustawa o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa Ustawa o podpisie elektronicznym (?) Nowe zasady przeprowadzania konsultacji społecznych Ustawa o systemie promocji gospodarczej Racjonalizacja i konsolidacja działalności instytucji kontrolnych Ustawa depenalizacyjna Zmiany kodeksu pracy