MOŻLIWOŚCI SYSTEMU
MOŻLIWOŚCI SYSTEMU Akcesoria systemowe Do tej grupy zaliczamy narzędzia i programy dostępne domyślnie w danym systemie operacyjnym. Windows 7 ma taki sam zestaw akcesoriów jak poprzednie systemy z rodziny Windows, choć są one bardziej rozbudowane i dają dużo więcej możliwości. Kalkulator Nie muszę chyba tłumaczyć do czego służy to narzędzie, ale warto dodać, że oprócz standardowych operacji jak dodawanie, czy odejmowanie umożliwia on skomplikowane obliczenia algebraiczne i arytmetyczne takie jak całki, różniczki, funkcje trygonometryczne itp. Aby uruchomić kalkulator (ryc.1) klikamy na Start > Wszystkie program > Akcesoria > Kalkulator. ryc.1 Kalkulator Możemy także wybrać widok zaawansowanego (ryc.2), w którym dostajemy możliwość przeliczania nie tylko liczb, ale także jednostek miar, długości, masy, gęstości, walut itp. ryc.2 Kalkulator z przelicznikiem miar
Nagrywanie System Windows 7 umożliwia nagrywanie dźwięków z naszego otoczenia za pomocą odpowiedniego programu, czyli rejestratora dźwięku i mikrofonu wbudowanego w dzisiejszych czasach we wszystkie laptopy i większość stacjonarnych komputerów. Aby uruchomić rejestrator dźwięku (ryc.3) klikamy na Start > Wszystkie program > Akcesoria > Rejestrator dźwięku. ryc.3 Rejestrator dźwięku Obsługa tego programu jest niezwykle sprosta i sprowadza się właściwie do naciśnięcia czerwonego kółka, które symbolizuje rozpoczęcie nagrywania i kolejne przyciśnięcie po zakończeniu nagrania. Wtedy też system sam zapyta nas, czy i gdzie chcemy zapisać nagrany przez nas dźwięk. Klawiatura ekranowa Oprócz fizycznych urządzeń podłączonych do komputera takich jak np. myszka czy klawiatura mamy także do dyspozycji kilka urządzeń wirtualnych. Czyli takich, które działają jak realne urządzenia, ale są reprezentowane nie przez sprzęt a przez program komputerowy. Takim urządzeniem jest właśnie klawiatura ekranowa, która działa i wygląda jak zwykła klawiatura, ale ma także kilka dodatkowych funkcji. Po pierwsze można uruchomić na swoim komputerze klawiaturę np. niemiecką lub rosyjską i pisać w innym języku np. cyrylicą bez konieczności kupowania specjalistycznej klawiatury z odpowiednimi znakami. Kolejnym atutem jest bezpieczeństwo np. podczas operacji bankowych ważne jest to by nikt nie znał naszego numeru klienta i hasła oraz numeru PIN, a jeśli wpisujemy te dane z klawiatury w nieznanym komputerze np. w pracy, czy w kafejce internetowej narażamy się na atak cracker ów, którzy montują w klawiaturze urządzenia do monitorowania naciskanych klawiszy. Podczas użycia klawiatury ekranowej nie ma takiej możliwości. Aby uruchomić klawiaturę ekranową (ryc.4) klikamy na Start > Wszystkie program > Akcesoria > Ułatwienia dostępu > Klawiatura ekranowa. ryc.4 Klawiatura ekranowa
Używamy takiej klawiatury jak klasycznej z tym, że nie naciskamy palcami na klawisze (chyba, że mamy ekran dotykowy) tylko klikamy na nie myszką. Lupa Kolejnym wirtualnym narzędziem jest lupa przydająca się do powiększania części lub całego ekranu bez konieczności szukania szkła powiększającego lub zmiany okularów na mocniejsze. Aby uruchomić lupę (ryc.5) klikamy na Start > Wszystkie program > Akcesoria > Ułatwienia dostępu > Program lupa. ryc.5 Program lupa Obraz powiększamy i pomniejszamy za pomocą przycisków + i - lub przy użyciu klawisza scroll (kółeczka) na myszy. Przeglądanie obrazów System Windows 7 umożliwia przeglądanie obrazów, zdjęć i innej grafiki zarówno w formie oglądania miniatur, ręcznego przeglądania jak i pokazów slajdów. Nie trzeba do tego żadnego specjalnego programu (choć takie istnieją). Wystarczy troszkę się rozejrzeć po naszych okienkach. Jak to wygląda pokaże na przykładnie standardowych obrazów dostępnych w Bibliotece. Czyli klikamy na Start > Obrazy, a po chwili widzimy już okienko ze zdjęciami (ryc.6). Widzimy tam 8 przykładowych obrazów w formie miniatur (pomniejszonych zdjęć). Możemy w tym miejscu wybrać jak duże mają być widoczne dla nas zdjęcia. Robimy to przez kliknięcie na przycisk widoku, czyli zaznaczony na ryc.6 opisem. Mam tam do wyboru kilka opcji od szczegółowych list do miniatur obrazków. Daje nam to możliwość dostosowania widoku danego folderu do naszych potrzeb, bo nie potrzebne nam miniatury jeśli w danym folderze są tylko dokumenty, wtedy wystarczy nam znać ich nazwy, a nie musimy widzieć podglądu pierwszej strony. Wracając do zdjęć mamy możliwość przeglądania ręcznego, czyli klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na zdjęcie i pojawia się ono na całym ekranie w Przeglądarce fotografii systemu Windows (ryc.7). Możemy tam powiększać i zmniejszać fotografię, przeglądać za pomocą klawiszy na ekranie lub strzałek na klawiaturze, a także kasować, obracać zdjęcia, powiększać na cały ekran i oglądać w formie pokazu slajdów, który zmienia zdjęcia automatycznie po określonym czasie. Funkcje, które opisałem są oznaczone na poniższym rysunku dla lepszego zrozumienia, a także dla ułatwienia samodzielnych ćwiczeń. Widok
ryc.6 Folder przykładowe obrazy Przeglądanie zdjęć Powiększanie i pomniejszanie Pełen ekran Pokaz slajdów Obracanie ryc.7 Przeglądarka fotografii systemu Windows Kasowanie
Media Player Windows 7 posiada wbudowany program do obsługi i odtwarzania plików multimedialnych, czyli filmów i muzyki. Nie ważny jest tu format w jakim dana muzyka, czy film zostały zapisane, bo Windows Media Player 12 radzi sobie z obsługa wielu formatów plików, a jeśli standardowo nie może uruchomić jakiegoś materiału pomagają mu w tym kodeki audio/wideo. W celu uruchomienia Media Playera klikamy na Start > Wszystkie programy > Aplikacje Windows > Windows Media Player. Zanim opowiem jak działa i co potrafi sam program opisze na poniższej ilustracji (ryc.8) podstawowe elementy programu i rolę jaką pełnią w jego obsłudze. Wybieranie mediów Nagrywanie płyt Synchronizacja Wszystkie multimedia Zapętlenie Stop Odtwarzanie losowe Przewijanie do tyłu i do przodu Play Start Regulacja głośności Podgląd albumu A teraz krótki opis co do czego i dlaczego: ryz.8 Windows Media Player Tryb albumu Wszystkie multimedia To miejsce, z którego możemy dotrzeć do filmów, muzyki i fotografii dostępnych na naszym komputerze i w Internecie. Odtwarzanie losowe oznacza, że muzyka lub filmy na naszym komputerze będę odtwarzane losowa aż do momentu zatrzymania przez nas tego procesu Zapętlenie muzyka i filmy na komputerze będą odtwarzane bez przerwy aż do zatrzymania przez nas, ale nie losowo tylko według kolejności jaką im nadamy. Stop zatrzymuje odtwarzanie filmu lub muzyki. Przewijanie pozwala na szybsze dotarcie do wybranego fragmentu utworu lub filmu. Play/Start rozpoczyna odtwarzanie filmu lub muzyki.
Regulacja głośności pozwala nam na zmianę głośności z poziomu programu bez przyciszania głośników pokrętłem na obudowie. Tryb albumu pozwala nam na łatwy dostęp do wszystkich utworów w ramach jednego albumu. Podgląd albumu to zbiór informacji o danym albumie, jego wykonawcy, ocenie itp. Wybieranie mediów to miejsce w którym możemy wybrać odtwarzanie z Internetu lub płyty CD/DVD, czy PenDrive a podłączonego do komputera. Nagrywanie płyt służy do tworzenia własnych płyt audio/wideo z dostępnych na komputerze materiałów. Synchronizacja pozwala nam na łatwe uaktualnianie naszego zbioru multimediów między różnymi komputerami lub komputerem a urządzeniem takim jak telefon komórkowy lub odtwarzacz MP3. Odtwarzanie muzyki Kiedy już zdecydujemy się na słuchanie któregoś z albumów wystarczy, że klikniemy na niego dwa razy lewym przyciskiem myszy i już możemy słuchać muzyki na komputerze. Widzimy przy tym widok albumu (ryc.9), który ma kilka ciekawych opcji. Powrót do biblioteki Pasek postępu Stop Play/Start Regulacja głośności ryc.9 Tryb albumu Przewijanie do tyłu i do przodu Tu niemal wszystko jest takie samo jak przy przeglądaniu albumów, ale z dwoma małymi zmianami, a dokładnie to pojawił się przyciski powrotu do biblioteki, czyli do poprzednio opisywanego okna np. jeśli chcemy zmienić album lub wybrać film zamiast muzyki. Drugą zmianą jest pasek postępu, który pokazuje ile jeszcze pozostało do końca utworu, a kliknięcie na niego w dowolny miejscu umożliwia przewinięcie utworu do wskazanego miejsca. Oczywiście muzykę możemy podgłaśniać, ściszać, zatrzymywać, puszczać od nowa i ogólnie możemy pozwolić sobie na dość dużą swobodę jeśli chodzi o wybór i ustawienie opcji odtwarzania.
Odtwarzanie filmów W tym miejscu początek jest taki sam jak w przypadku muzyki, czyli musimy wybrać z biblioteki interesujący nas film i klikamy na niego dwa razy lewym przyciskiem myszy, a po chwili widzimy już rozpoczynający się film (ryc.10) i możemy w tym miejscu również wybrać kilka opcji. Filmy jak i muzykę możemy zatrzymywać, przewijać, ściszać, odtwarzać od nowa, losowo lub w pętli, a do tego mamy jeszcze tryb pełnego ekranu, o którym za chwilkę. Powrót do biblioteki Pasek postępu Zapętlenie Przewijanie do tyłu i do przodu Play Start Regulacja głośności Ryc.10 Odtwarzanie filmu Zapętlenie W odtwarzaczu filmów niemal wszystko jest takie same jak podczas odtwarzania muzyki z tym, że tu się pojawia możliwość odtwarzania losowego i zapętlenia z przycisku, a nie po wybraniu opcji dodatkowych. Do tego mamy przycisk pełnego ekranu po którym film zostanie zmaksymalizowany na cały ekran i zniknie pasek na dole, aby go przywrócić wystarczy poruszyć myszką. Pisanie Odtwarzanie losowe Pełen ekran System Windows 7 umożliwia nam również oprócz rozrywki i nauki pisanie tekstów zarówno literackich jak i zwyczajnych listów podań, czy pamiętników. Do tego celu służą dwa programy. Pierwszy nazywa się notatnik (ryc.11) i jest dość prosty. Umożliwia właściwie tylko pisanie, bez edycji tekstu, czy nawet zmiany rodzaju czcionki. W celu uruchomienia notatnika klikamy na Start > Wszystkie programy > Akcesoria > Notatnik. Program ten jest przeznaczony do robienia szybkich notatek, czy edycji już istniejących tekstów. Obsługuje formaty TXT i RTF, czyli najprostsze format tekstowe bez zabezpieczeń czy kompresji danych. Takie rozwiązanie jak notatnik wykorzystuje się na ogół
w programowaniu lub konfiguracji systemu, bo Windows bardzo chętnie przyjmuje polecenia tekstowe pisane właśnie w tym programie. Na poniższym obrazku widać okno pracy notatnika. Jak widać nie ma on wiele funkcji oprócz zapisu, odczytu i wydruku, więc nie będę się na ich temat rozpisywał. ryc.11 Notatnik Kolejnym ważnym i przydatnym programem do pisania jest WordPad, jemu jednak poświęcę chwilę uwagi w dziale poświęconym edycji tekstu. Gry Windows 7 jest wyposażony w kilka bardzo ciekawych gier (ryc.12) umożliwiających ćwiczenie obsługi myszki, precyzyjnego klikania i przeciągania obiektów, a także poprawiania logicznego myślenia i po prostu do zabawy. Domyślnymi grami są: Chess Titans czyli po prostu gra w szachy na ładnej trójwymiarowej szachownicy, z różnymi poziomami trudności. Bardzo wciągająca. FreeCell odmiana pasjansa polega na ułożeniu kart od asa do króla ośmiu polach podzielonych na dwie sekcje po cztery. Backgamonn to internetowa wersja popularnej gry o nazwie tryktrak. Piki to kolejna gra internetowa przypominająca brydża. Warcaby chyba każdy zna tę grę. Kierki gra podobna do Pików i brydża. Mahjong Titans chińska odmiana naszego dobrze znanego domina. Pasjans odmiana popularnego pasjansa z mało zmianą polegającą na układaniu kolorów naprzemiennie (czarny z czerwonym i na odwrót). Pasjans pająk kolejny pasjans tym razem na większą ilość talii od 2 do 4. Purble Place gra pomagająca w nauce rozpoznawania kolorów, kształtów i wzorców. Bardzo ciekawa dla dzieci.
Saper gra polegająca na rozbrojeniu pola minowego w jak najkrótszym czasie. Ryc.12 Gry systemowe Personalizacja Pozostaje nam jeszcze wspomnieć o personalizacji, czyli o tym jak dostosować komputer do własnych potrzeb i przyzwyczajeń. Możemy w tym miejscu wspomnieć o zmianie takich parametrów jak tapeta pulpitu, kolor pasków zadań, rodzaj i kolor kursora, wielkość czcionek, wielkość i rozmieszczenie ikon. Jeśli chcemy zmienić jakiś z powyższych parametrów wystarczy w dowolnym miejscu na pulpicie kliknąć prawy przycisk myszy i z menu, które się pojawi (ryc. 13) wybieramy opcję Personalizuj. ryc.13 Opcje pulpitu Poniżej widzimy okno personalizacji (ryc.14), w którym możemy zmienić ikony na pulpicie, wskaźnik myszy (kursor), obrazek użytkownika (mały obrazek nad menu Start ).
A także jak już wspominałem zmienimy tło pulpitu (z szablonu lub z dowolnego zdjęcia na komputerze). Możemy wybrać też jeden z dostępnych kolorów pasków narzędzi, ja również zmienić dźwięki systemu i ustawić wygaszacz ekranu (animacja, która pojawia się po określonym czasie, bezczynności systemu). ryc.14 Personalizacja Cracker często mylony z hakerem. Jest to przestępca internetowy, którego celem jest kradzież lub uszkodzenie czyjejś własności dla zarobku lub zabawy. Haker natomiast wyszukuje luki w systemach i po włamaniu powiadamia o błędach i proponuje ich rozwiązanie. Format pliku każdy plik niezależnie od przeznaczenia musi być zapisany w specjalny sposób, to znaczy w taki, by komputer mógł jednoznacznie odróżnić od siebie zdjęcia (JPG, PNG, BMP), muzykę (MP3, WMA, OGG), filmy (AVI, MKV, MOV), dokumenty tekstowe (TXT, DOC, RTF), arkusze kalkulacyjne (XLS, CSV) i inne pliki. Kodek audio/wideo jest to zbiór algorytmów matematycznych umożliwiających odczytanie pliku w danym formacie. To znaczy, że każdy plik jest zapisany w jakimś języku i żeby go odczytać potrzebny jest kodek, czyli tłumacz z języka obcego na zrozumiały dla nas. Kompresja jest to sposób zapisu danych tak aby zajęły jak najmniej miejsca na dysku. Robi się to oczywiście dla zaoszczędzenia zasobów komputera, a w Internecie do przyspieszenia przesyłania danych. Najpopularniejsze metody kompresji to ZIP, RAR, TAR. Zawieszenie się stan, w którym komputer nie reaguje na nasze polecenia np. nie można pisać, ruszać myszką itp. w takim przypadku należy nacisnąć CTRL+ALT+DEL i po pojawieniu się nowego okna nacisnąć czerwony przycisk zamykania w prawym dolnym rogu. Jeśli to nie pomoże lub jeśli okno w ogóle się otworzy należy przytrzymać przycisk na obudowie przez kilka sekund do wyłączenia się komputera.
Uwaga po zawieszeniu lub nieprawidłowym zamknięciu komputera podczas następnego uruchamiania może pojawić się okno Odzyskiwanie po błędzie systemu Windows. Są tam dwie opcje do wyboru: uruchomienie narzędzia do naprawy systemu lub uruchomienie normalne. Pozostawiamy biały prostokąt na pozycji Uruchom system Windows normalnie i naciskamy Enter. Odzyskiwanie po błędzie systemu Windows