MAPA AKUSTYCZNA MIASTA PŁOTY W OTOCZENIU DROGI KRAJOWEJ ORAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH

MAPA AKUSTYCZNA MIASTA PŁOTY W OTOCZENIU DROGI KRAJOWEJ ORAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH Mapy wykonano dzięki wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Szczecin 2010

Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pod kierunkiem Naczelnika Wydziału Małgorzaty Landsberg Uczciwek Autorzy: Jolanta Szablewska Wiraszka Magdalena Dąbrowska Pomiary wykonano w Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie w składzie: Jarosława Wojciechowska Gabriela Osiniak Paweł Gocek Zatwierdził: Andrzej Miluch Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ OPISOWA 1. WSTĘP... 4 2. WYJAŚNIENIA TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH I OZNACZEŃ... 4 3. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE... 5 3.1 DANE IDENTYFIKACYJNE JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ MAPY... 5 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE... 5 3.2.1 OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ... 6 3.2.2 IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU... 8 3.2.3 UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I INNYCH DOKUMENTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO... 9 3.3 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH... 11 3.4 PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTYWANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ... 12 3.5 WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH... 13 3.6 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW... 14 3.6.1 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY NOWOGARDZKIEJ... 15 3.6.2 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY KOPERNIKA... 17 3.6.3 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY GRUNWALDZKIEJ... 20 3.6.4 KALIBRACJA MODELU OBLICZENIOWEGO... 22 4. WYNIKOWE ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I WYKRESY... 23 5. ZAKRES DANYCH CZĘŚCI GRAFICZNEJ... 26 5.1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 26 5.2 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 26 5.3 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW... 26 5.4 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM... 26 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI... 26 CZĘŚĆ GRAFICZNA MAPA 1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA 2 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA 3 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA 4 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA 5 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW MAPA 6 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L DWN MAPA 7 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L N 3

1. Wstęp Realizując projekt PL0298 Usprawnienie wdrażania i egzekucji prawa z zakresu ochrony środowiska poprzez doposażenie w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową WIOŚ w Szczecinie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zakupił mobilną i przewoźną stację monitorowania hałasu oraz potrzebne oprogramowanie do sporządzenia map akustycznych. Efektem realizacji projektu jest sporządzenie 10 map akustycznych w latach 2009 2010, w tym mapy akustycznej miasta Płoty w otoczeniu drogi krajowej oraz dróg wojewódzkich. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340). 2. Wyjaśnienia terminów specjalistycznych i oznaczeń Charakterystyka korekcyjna A charakterystyka odpowiadająca krzywej progu słyszenia człowieka odzwierciedlająca małą wrażliwość na niskie częstotliwości, zaprojektowana do pomiaru niskich poziomów dźwięku. Częstotliwościowa charakterystyka korekcyjna różnica między poziomem sygnału wskazywanym przez urządzenie wskazujące miernika i odpowiadającym mu poziomem ustalonego sinusoidalnego sygnału wejściowego o stałej amplitudzie, określona jako funkcja częstotliwości oznaczana jednym z symboli: A, C, Z. Decybel logarytmiczna jednostka dźwięku równa 1/10 bela. Dyrektywa 2002/49/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Emisja hałasu wprowadzany bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi hałas. GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu (GPR) ogólnopolskie pomiary natężenia ruchu z podziałem na kategorie pojazdów wykonywane na drogach krajowych i wojewódzkich w cyklach pięcioletnich przez zarządzających drogami. Hałas w środowisku niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz. Izofona krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. L Aeq D równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L Aeq N równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L Aeq W równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). 4

Mapa akustyczna wielowarstwowy system informacyjny o stanie akustycznym środowiska. Natężenie ruchu liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Poziom dźwięku poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według jednej z trzech częstotliwościowych charakterystyk korekcyjnych: A, C lub Z oraz uśredniony według jednej z dwóch charakterystyk czasowych: F lub S. Równoważny poziom hałasu wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Stała czasowa FAST stała równa 125 ms, opisująca szybkość reakcji miernika na zmianę poziomu dźwięku. Sporządzanie mapy hałasu przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wskaźnik hałasu wartość stosowana do określenia hałasu w środowisku, mająca związek ze szkodliwym skutkiem. ZZDW Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich. 3. Informacje wprowadzające 3.1 Dane identyfikacyjne jednostki wykonującej mapę Jednostką wykonującą mapę akustyczną części miasta Płoty jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. Wszystkie pomiary hałasu i pomiary towarzyszące wykonywane były przez zespół pomiarowy Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie, natomiast niniejsze opracowanie wykonane zostało w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Szczecinie. 3.2 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Płoty to miasto położone w powiecie gryfickim, w północnej części województwa zachodniopomorskiego, nad rzeką Regą na Równinie Gryfickiej. Płoty są siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Powierzchnia miasta wynosi 4 km 2, co stanowi prawie 2% powierzchni gminy Płoty i 0,4% powierzchni powiatu gryfickiego. Płoty liczą 4 070 mieszkańców (według danych GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 roku, Warszawa 2010). Na rzece Redze w Płotach została zlokalizowana mała elektrownia wodna "Płoty". Na terenie miasta istnieje kilkanaście większych przedsiębiorstw, jednak brak jest uciążliwego przemysłu, co wpływa korzystnie na rozwój turystyki i agroturystyki. 5

Płoty stanowią węzeł komunikacyjny, gdzie łączy się droga krajowa nr 6 (Szczecin Pruszcz Gdański), trzy drogi wojewódzkie: nr 108 (Parłówko Płoty), nr 109 (Mrzeżyno Gryfice Płoty), nr 152 (Płoty Resko Świdwin), oraz linia kolejowa nr 402 relacji Koszalin Goleniów. Przez miejscowość przechodzą także linie autobusów PKS oraz busów na trasie Gryfice Szczecin. Układ komunikacyjny powoduje, że miasto charakteryzuje znaczne natężenie ruchu kołowego w centrum miasta. źródło: WIOŚ w Szczecinie 3.2.1 Opis terenu objętego mapą Obszar terenu objętego badaniami akustycznymi obejmuje część miasta wzdłuż drogi krajowej nr 6 (ul. Nowogardzka, ul. Kopernika, ul. I Armii Wojska Polskiego, ul. Koszalińska), a także wzdłuż dróg wojewódzkich nr 108 (ul. Golczewska), 109 (ulice: Grunwaldzka, Dworcowa, Jagiellonów) oraz 152 (ulice: Paderewskiego, Łobeska). Zabudowa występująca na badanym terenie to zarówno budynki przedwojenne jak i powojenne. Większość domów jest w dobrym lub bardzo dobrym stanie (92%), co jest najczęściej wynikiem przeprowadzenia prac związanych z ociepleniem budynków oraz wymianą okien. W średnim stanie jest 8% budynków, głównie są to kamienice wielorodzinne zlokalizowane przy ulicy I Armii Wojska Polskiego. W 96% budynki mają elewacje tynkowe, sporadycznie występuje klinkier, cegła, drewno, a w przypadku pawilonów handlowych szkło. Wysokość zabudowy zawiera się w przedziale od 3 metrów do 50 metrów. Przeważa zabudowa niska i średnia, 88% zabudowy to budynki w przedziale od 3 do 10 metrów, z czego 5% to zabudowa o wysokości od 3 do 4 metrów, a 95% to budynki o wysokości od 5 do 10 metrów. 6

Budynki wysokie na ponad 10 metrów stanowią 12% zabudowy badanego obszaru, w tym jedynie jeden obiekt (wieża kościoła) ma powyżej 15 metrów wysokości. Większość zabudowy to budynki mieszkalne (80%). Obiekty mieszkalno usługowe, gdzie na parterze mieszczą się sklepy i lokale usługowe stanowią 9%. Lokale wyłącznie usługowe to 11% zabudowy. Mapa 3.1. Obszar miasta objęty mapą akustyczną 7

W centrum miasta znajdują się dwa zamki: Stary Zamek, położony na wzgórzu przy ulicy Zamkowej 2, mieszczący archiwum państwowe i bibliotekę oraz Nowy Zamek, przy ulicy Henryka Sienkiewicza 3. Na badanym terenie zlokalizowano jeden obiekt szkolny Publiczne Gimnazjum nr 1 przy ulicy I Armii Wojska Polskiego 17. Zabudowa przy ulicy Nowogardzkiej to głównie domy mieszkalne jednorodzinne o wysokości około sześciu metrów. Większość tych budynków otacza zieleń i są one oddalone od linii jezdni na odległość od 5 do 7 metrów. Bardziej gęsta zabudowa występuje w centrum miasta, wzdłuż ulicy I Armii Wojska Polskiego. Znajdują się tam budynki wyższe wielorodzinne, niższe jednorodzinne oraz obiekty usługowe, administracyjne i użyteczności publicznej. Budynki zlokalizowane są w odległości od 3 do 4 metrów od linii jezdni. Wyjątkiem jest budynek wielorodzinny zlokalizowany przy ulicy I Armii Wojska Polskiego 1B, który oddalony jest na odległość 1 metra od drogi. Zabudowa wzdłuż ulicy Grunwaldzkiej zlokalizowana jest praktycznie w jednej linii, w odległości około 3 metrów od drogi. Są to głównie wysokie oficyny oraz domy wielorodzinne ze sporadycznie występującą niską zielenią. Wyjątkami są niższe budynki jednorodzinne, otoczone zielenią. Wzdłuż ulicy Nowogardzkiej oraz ulicy Kopernika, od strony zachodniej, w odległości około dwustu metrów od drogi, biegnie linia kolejowa, która następnie oddala się od centrum miasta na odległość ponad czterystu metrów od ulicy I Armii Wojska Polskiego. Druga linia kolejowa przebiega od strony północnej, w odległości ponad dwustu metrów od ulicy Grunwaldzkiej. Jezdnie o nawierzchni asfaltowej są w stanie dobrym bez większych uszkodzeń. 3.2.2 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu Najbardziej uciążliwa akustycznie dla mieszkańców miasta Płoty jest droga krajowa nr 6 (Szczecin Pruszcz Gdański), przebiegająca przez ulice: Nowogardzką, Kopernika, I Armii Wojska Polskiego i Koszalińską, droga wojewódzka nr 109 (Mrzeżyno Gryfice Płoty), przebiegająca przez ulice: Grunwaldzką, Dworcową i Jagiellonów, droga wojewódzka nr 152 (Płoty Resko Świdwin), przebiegająca przez ulicę Paderewskiego i ulicę Łobeską, a także droga wojewódzka nr 108 (Parłówko Płoty). Według ostatnich dostępnych pomiarów przeprowadzonych w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w 2010 roku przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) oraz Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich (ZZDW) w Koszalinie, średni dobowy ruch pojazdów: na drodze krajowej nr 6, na trasie Nowogard Płoty wynosi 9 787 pojazdów, natomiast na trasie Płoty Skrzydłowo 6 607 pojazdów, na drodze wojewódzkiej nr 108, na odcinku Golczewo Płoty wynosi 1 625 pojazdów, na drodze wojewódzkiej nr 109, na odcinku Gryfice Płoty wynosi 5 587 pojazdów, na drodze wojewódzkiej nr 152, na odcinku Płoty Resko wynosi 2 620 pojazdów. Badane odcinki dróg są trasą autobusów komunikacji PKS: Gryfice, Szczecin, Świdwin, Koszalin, Gliwice i Łódź. 8

3.2.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego Stan klimatu akustycznego określają obowiązujące kryteria oceny hałasu w środowisku zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) tabele 3.1 oraz 3.2. Dopuszczalne wartości zależą od rodzaju terenu, rodzaju hałasu oraz okresu odniesienia. Rodzaj trenu określony jest w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W chwili sporządzania mapy akustycznej zostały uwzględnione następujące uchwalone i obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz studium: Uchwała Nr VIII/ 65 /2003 Rady Miejskiej w Płotach z dnia 30 czerwca 2003 roku w sprawie przyjęcia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Płoty, z późn. zm. Uchwała Nr XXXII/319/2005 Rady Miejskiej w Płotach z dnia 27 października 2005 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Płoty w obrębie ulic: Kościelna, Krótka, Jedności Narodowej, Sienkiewicza i 1 Armii Wojska Polskiego. Uchwała Nr XXXV/356/06 Rady Miejskiej w Płotach z dnia 24 lutego 2006 roku w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Płoty w obrębie geodezyjnym Płoty 3, dla działki nr 360. Tabela 3.2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N Drogi lub linie kolejowe 1) Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 2 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 55 50 50 40 9

Lp. 3 4 Rodzaj terenu a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe 2) d) Tereny mieszkaniowo usługowe Drogi lub linie kolejowe 1) L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom Dopuszczalny poziom hałasu w [db] L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 60 50 55 45 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 3) 65 55 55 45 Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu nocy. 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. Tabela 3.3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektromagnetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 2 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 55 50 50 40 10

Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 3 4 Rodzaj terenu a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo usługowe L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 60 50 55 45 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców 2) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 3.3 Charakterystyka systemów danych przestrzennych Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE mapa akustyczna powinna być realizowana w oparciu o systemy informacji geograficznej. GIS to potężny zestaw narzędzi służących do zbierania, przechowywania, przywoływania w dowolnym momencie, transformowania oraz wyświetlania danych o przestrzeni pochodzących ze świata rzeczywistego, dla konkretnie określonego zestawu celów (Burrough i McDonnell, 1998). Podstawowa cecha GIS to możliwość powiązania poszczególnych elementów graficznych na mapie z potrzebnymi informacjami o danym obiekcie. Z jednej strony GIS to system informacyjny, który służy do zarządzania informacjami o przestrzeni poprzez dostarczanie narzędzi do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania, aktualizowania i udostępniania informacji przestrzennych, a z drugiej to oprogramowanie służące do analiz danych przestrzennych, składające się z zintegrowanych baz graficznych i opisowych, umożliwiające wykonywanie określonych analiz przestrzennych, których jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. Do przygotowania poszczególnych informacji modelu wykorzystano programy ArGIS firmy ESRI: ArcView 9.2 oraz ArcEditor 9.3 wraz z modułami ArcGIS Spatial Analyst i ArcGIS 3D Analyst. Dane wejściowe do mapy akustycznej zapisane zostały w formacie shape, w układzie odniesienia współrzędnych płaskich prostokątnych 1992. Modelowanie akustyczne wykonano w programie LIMA, który jest kompatybilny z oprogramowaniem GIS. Program Lima opiera się na algorytmach obliczeniowych zawartych w wytycznych UE (Dyrektywa 2002/49/WE). Analizę akustyczną przeprowadzono również za pomocą metod dostępnych w ramach pakietu oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Przy tworzeniu mapy akustycznej wykorzystano dane zestawione w tabeli 3.4. 11

Tabela 3.4. Systemy danych przestrzennych i narzędzi wykorzystanych do sporządzenia mapy akustycznej Płot Nazwa systemu Oprogramowanie, formaty plików Skala, dokładność w metrach Procent powierzchni analizowanego obszaru Data ostatniej aktualizacji Rastrowa baza danych (mapa topograficzna) ArcGIS *.tiff 1: 10 000 100% 1987 Rastrowa baza danych (NMT) ArcGIS, *.TIN 1: 10 000 100% 2005 Wektorowa baza danych (drogi) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2007-2009 Wektorowa baza danych (budynki) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 Wektorowa baza danych (adresy) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 Wektorowa baza danych (natężenie ruchu) Rastrowa baza danych (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego) Excel *.xls, ArcGIS *.shp Dowolne oprogramowanie do przetwarzania grafiki rastrowej, *.tif, *.bmp, *.jpg nie dotyczy 100% 2010 Obrazy rastrowe map opracowanych na podkładach w skali 1:500, 1: 20000 100% 2003-2006 3.4 Podstawowe metody wykorzystywane do opracowania mapy akustycznej Przy realizacji niniejszego opracowania prowadzono prace o charakterze badawczo pomiarowym oraz obliczeniowym. W Dyrektywie 2002/49/WE wymienione zostały wymagane tymczasowe * metody oceny hałasu w środowisku jakie są wykorzystywane przy opracowywaniu map akustycznych. Pomiary hałasu drogowego wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392). * Komisja Europejska ustanowi wspólne metody oceny hałasu dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 6, pkt. 2 Dyrektywy 2002/49/WE. 12

Długookresowe wartości wskaźników L DWN wyznaczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414), według wzoru: L DWN 12 0,1L 4 0,1( 5) 8 D LW 0,1( LN 10lg 10 10 10 24 24 24 10) gdzie: L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). Do przeprowadzenia obliczeń propagacji hałasu w środowisku wykorzystano program LIMA Environmental Noise Calculation and Mapping Software Version 5.2 Type 7812B - licencja wydana dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Obliczenia propagacji hałasu w środowisku od dróg przeprowadzono w oparciu o francuską metodę obliczania poziomów dźwięku (NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrete du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 1 mai 1995, Article 6), do której odnosi się francuska norma XPS 31-133. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji, dokumenty te korzystają z "Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980". Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/WE do obliczeń hałasu z ruchu kołowego. 3.5 Wykorzystane bazy danych wejściowych W zakresie danych o terenie wykorzystano informacje pochodzące z zasobów Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie, jednostek administracji samorządowych, jak również informacje pozyskane z pomiarów własnych. Bazy danych przedstawione w tabeli 3.4 posłużyły do budowy modelu obliczeniowego przestrzennego rozkładu hałasu. Do analiz obszarów wrażliwych i ludności zagrożonej ponadnormatywnym poziomem hałasu wykorzystano miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uzyskane w wersji elektronicznej (w formacie *.pdf, *.jpg, *.doc) z zasobów Urzędu Miejskiego w Płotach. W opracowaniu wykorzystano także bazę ludności i liczby lokali mieszkalnych opracowaną na podstawie bazy PESEL oraz bazę danych zinwentaryzowanych budynków na analizowanym obszarze. W zakresie danych o ruchu wykorzystano bazę natężenia ruchu opracowaną w oparciu o pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu, uzupełnione o pomiary pochodzące z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR). W zakresie danych o hałasie i warunkach meteorologicznych wykorzystano pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu. Za pomocą tych stacji, mierzono poziom dźwięku, natężenie ruchu pojazdów i warunki meteorologiczne oraz rejestrowano sygnał audio i wideo kamerą przemysłową. 13

Wszystkie wymienione wyżej bazy danych pozostają w zasobach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. 3.6 Zestawienie wyników pomiarów Równolegle z prowadzonymi pracami nad zebraniem potrzebnych danych do systemu GIS prowadzone były pomiary hałasu drogowego w wytypowanych punktach. Pomiary poziomu emisji hałasu wykonywane były przy pomocy dwóch stacji automatycznych monitorowania hałasu, przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Pomiary prowadzono nieprzerwanie przez kilka dób pomiarowych (od 3 do 7) przy jednoczesnej rejestracji parametrów akustycznych co 1 sekundę i parametrów pozaakustycznych co 1 minutę. Stacje posiadają system GPR, co umożliwia dostęp do danych rejestrowanych na kontrolerze stacji pomiarowych w czasie rzeczywistym. Kopia danych zapisywana jest także na serwerze WIOŚ. Następnie w laboratorium pomiar ciągły podzielono na próbki, z których obliczeniowo uzyskano wynik wraz z niepewnością pomiaru. Szacowanie wartości rocznych poziomów długookresowych dla okresu dnia, wieczoru i nocy, wykonano zgodnie z opracowaniem Zadania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie badań i oceny hałasu w latach 2008 2012 (GIOŚ, Warszawa 2008 r. materiały szkoleniowe Dębe 06.2008 r.). Fotografia 3.1. Automatyczne stacje monitorowania hałasu (WIOŚ w Szczecnie) W celu określenia wskaźników długookresowych hałasu (L DWN i L N ), wykorzystywanych do sporządzenia mapy akustycznej, pomiary prowadzone były zgodnie z wyżej przytoczonymi wytycznymi dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, nieprzerwanie przez minimum 2 doby w dni powszednie i 1 dobę podczas weekendu: wiosennej (21 27.05.2010 r. oraz 18 24.06.2010 r.), w okresie jesiennym (22 27.09.2010 r.). Punkty pomiarowe hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Płoty zlokalizowane były: 10 m od krawędzi ulicy Nowogardzkiej, 10 m od krawędzi ulicy Kopernika, 10 m od krawędzi ulicy Grunwaldzkiej. 14

3.6.1 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Nowogardzkiej Tabela 3.5. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Prędkość wiatru (m/s) 0,8 Kierunek wiatru ( ) 91 (E) Temperatura otoczenia (C ) 13,7 Wilgotność względna (%) 70,6 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1019,0 Róża wiatrów Tabela 3.6. Aparatura pomiarowa Miernik poziomu Kalibrator Aparatura pomiarowa Mikrofon Moduł pogodowy dźwięku akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Bruel&Kjaer Typ SVAN 955 AL 520 4230 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa SW-2009-04-013-99/2009 0080.3-7W3-08 wzorcowania TATB 12 czerwca Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2008 r. Tabela 3.7. Aparatura pomocnicza Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.8. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 6 przy ulicy Nowogardzkiej Pora wiosenna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) Dni powszednie 69,8 db 67,4 db 65,3 db Dni weekendowe 68,4 db 66,7 db 64,4 db 15

Tabela 3.9. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 6 przy ulicy Nowogardzkiej Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 72,5 db 69,4 db 67,2 db 65,1 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.10. Tabela 3.10. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Nowogardzkiej lekkie dziennej lekkie w porze wieczoru lekkie nocnej ciężkie dziennej ciężkie wieczoru ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 6041 1439 737 1160 253 218 7201 1692 955 9847 Wykres 3.1. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Nowogardzkiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 350 300 250 ilość pojazdów 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Szczecin pojazdy lekkie - kierunek Pruszcz Gdański pojazdy ciężkie - kierunek Szczecin pojazdy ciężkie - kierunek Pruszcz Gdański 16

Wykres 3.2. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Nowogardzkiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 450 400 350 300 ilość pojazdów 250 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Szczecin pojazdy lekkie - kierunek Pruszcz Gdański pojazdy ciężkie - kierunek Szczecin pojazdy ciężkie - kierunek Pruszcz Gdański 3.6.2 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Kopernika Tabela 3.11. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 0,9 Kierunek wiatru ( ) 101 Temperatura otoczenia (C ) 15,1 Wilgotność względna (%) 80,0 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1004,0 Róża wiatrów Tabela 3.12. Aparatura pomiarowa Miernik poziomu Kalibrator Aparatura pomiarowa Mikrofon Moduł pogodowy dźwięku akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Bruel&Kjaer Typ SVAN 955 AL 520 4230 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa SW-2009-04-013-99/2009 5178.1-7W1-10 wzorcowania TATB 6 sierpnia Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2010 r. 17

Tabela 3.13. Aparatura pomocnicza Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.14. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 6 przy ulicy Kopernika Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) Dni powszednie 68,8 db 68,2 db 65,3 db Dni weekendowe 66,9 db 67,2 db 65,1 db Tabela 3.15. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 6 przy ulicy Kopernika Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 72,5 db 68,3 db 67,9 db 65,2 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.16. Tabela 3.16. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Kopernika lekkie dziennej lekkie w porze wieczoru lekkie nocnej ciężkie dziennej ciężkie wieczoru ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 6676 1863 804 1347 352 433 8024 2215 1237 11475 18

Wykres 3.3. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Kopernika z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 500 450 400 350 300 ilość pojazdów 250 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Szczecin pojazdy lekkie - kierunek Pruszcz Gdanski pojazdy ciężkie - kierunek Szczecin pojazdy ciężkie - kierunek Pruszcz Gdański Wykres 3.4. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Kopernika z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 450 400 350 300 ilość pojazdów 250 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Szczecin pojazdy lekkie - kierunek Pruszcz Gdański pojazdy ciężkie - kierunek Szczecin pojazdy ciężkie - kierunek Pruszcz Gdański 19

3.6.3 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Grunwaldzkiej Tabela 3.17. Warunki meteorologiczne dla okresów wiosennego i jesiennego Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 1,3 1,0 Kierunek wiatru ( ) 271 109 Temperatura otoczenia (C ) 16,1 15,2 Wilgotność względna (%) 70,9 80,0 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1006,7 1003,7 Róża wiatrów Tabela 3.18. Aparatura pomiarowa dla okresów wiosennego i jesiennego Aparatura pomiarowa Miernik poziomu dźwięku Typ SVAN 955 Mikrofon G.R.A.S. 41 AL Moduł pogodowy VAISALA WXT 520 Nr seryjny 15203 104603 D5030001 Nr świadectwa wzorcowania 97/2009 Data wydania 15 kwietnia 2009 r. SW-0237-SD- 090192-P-PCB 9 kwietnia 2009 r. Kalibrator akustyczny pora wiosenna NORSONIC 1251 pora jesienna Bruel&Kjaer 4230 pora wiosenna 28821 pora jesienna 724924 pora wiosenna 0080.4-7W3-08 pora jesienna 5178.1-7W1-10 pora wiosenna 12 czerwca 2008 r.. pora jesienna 6 sierpnia 2010 r. Tabela 3.19. Aparatura pomocnicza dla okresów wiosennego i jesiennego Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002290 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. 20

Tabela 3.20. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 109 przy ulicy Grunwaldzkiej Pora wiosenna Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Dni powszednie 65,4 db 63,1 db 58,0 db Dni weekendowe 66,3 db 61,5 db 55,2 db Dni powszednie 65,7 db 62,4 db 56,7 db Dni weekendowe 63,6 db 61,5 db 58,6 db Tabela 3.21. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 109 przy ulicy Grunwaldzkiej Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 66,4 db 65,0 db 62,4 db 57,4 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.22. Tabela 3.22. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Grunwaldzkiej lekkie dziennej lekkie w porze wieczoru lekkie nocnej ciężkie dziennej ciężkie wieczoru ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 3974 1110 321 833 154 92 4807 1263 413 6484 21

Wykres 3.5. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Grunwaldzkiej wiosennej i jesiennej 500 450 400 350 ilość pojazdów 300 250 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina 22 czerwca - pojazdy lekkie 22 czerwca - pojazdy ciężkie 23 września - pojazdy lekkie 23 września - pojazdy ciężkie Wykres 3.6. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Grunwaldzkiej wiosennej i jesiennej 500 450 400 350 ilość pojazdów 300 250 200 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina 20 czerwca - pojazdy lekkie 20 czerwca - pojazdy ciężkie 26 września - pojazdy lekkie 26 września - pojazdy ciężkie 3.6.4 Kalibracja modelu obliczeniowego W celu zweryfikowania i skalibrowania modelu obliczeniowego wykonano za pomocą programu Lima prognozy poziomów dźwięku w tych samych punktach, w których wykonywane były pomiary. Wyniki otrzymane z pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą (tabela 3.22) weryfikując tym samym poprawność modelu obliczeniowego. 22

Tabela 3.22. Porównanie poziomów dźwięku uzyskanych w wyniku pomiarów i obliczeń Punkt pomiarowy Wysokość pomiaru, m Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie obliczeń modelowych Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie wartości zmierzonych Różnica L DWN L N L DWN L N L DWN L N Nowogardzka 4 72,9 db 64,7 db 72,5 db 65,1 db 0,4 db -0,4 db Kopernika 4 72,6 db 64,9 db 72,5 db 65,2 db 0,1 db -0,3 db Grunwaldzka 4 66,6 db 57,5 db 66,4 db 57,4 db 0,2 db 0,1 db Jako kryterium oceny wyników badań hałasu i obliczeń przyjęto odchylenie standardowe między wynikami uzyskanymi z badań terenowych i rezultatami obliczeń modelowych poziomu dźwięku w punktach pomiarowych. Aby stwierdzić zgodność wyników, musi być spełniony warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych: n 1 R ( L ) 2 Aobli L Azmi 2,5 db n 1 i 1 gdzie: n liczba pomiarów porównawczych, L Azmi zmierzona wartość wskaźnika hałasu, db, L Aobli obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu, db. Wartość współczynnika R w przedmiotowym przypadku wynosi 0,3 db, co świadczy o poprawności przyjętego modelu obliczeniowego. Pamiętać należy o fakcie, że zarówno wartości zmierzone jak i obliczone obarczone są niepewnościami, które mają wpływ na wartość różnicy między tymi parametrami. 4. Wynikowe zestawienia tabelaryczne i wykresy Tabela 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 75 db 81 251 70-75 db 120 543 65-70 db 197 907 60-65 db 90 283 55-60 db 182 612 23

Wykres 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L DWN w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn 1000 800 600 400 200 0 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców Tabela 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 70 db 7 27 65-70 db 104 348 60-65 db 92 303 55-60 db 162 526 50-55 db 122 386 Wykres 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L N w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ln 600 500 400 300 200 100 0 > 70 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców 24

Tabela 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 75 db 0,02314 70-75 db 0,09202 65-70 db 0,19212 60-65 db 0,39479 55-60 db 1,03621 Tabela 4.4. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 70 db 0,00022 65-70 db 0,04389 60-65 db 0,09415 55-60 db 0,21304 50-55 db 0,49121 Wykres 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN oraz L N w przedziałach co 5 db 1,20000 1,00000 0,80000 powierzchnia, km 2 0,60000 0,40000 0,20000 0,00000 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ln Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas obejmuje zarówno tereny, dla których określone są dopuszczalne poziomu hałasu, jak i pozostałe tereny nie klasyfikowane jako tereny chronione akustycznie. 25

5. Zakres danych części graficznej 5.1 Mapa emisyjna hałasu drogowego Mapę emisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, prezentującej hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Płoty. 5.2 Mapa imisyjna hałasu drogowego Mapę imisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy stanu akustycznego środowiska w skali 1:10 000, kształtowanego przez hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Płoty. Obszary równego poziomu dźwięku oznaczono kolorami zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999. 5.3 Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapę wrażliwości hałasowej obszarów przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarze miasta Płoty, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 5.4 Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapę terenów zagrożonych hałasem przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej izolinie i obszary przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników L DWN oraz L N w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Płotach. Na mapie ujęto przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w przedziałach przekroczeń: a. 0-5 db, b. 5-10 db, c. 10-15 db, d. 15-20 db, e. powyżej 20 db. 6. Podsumowanie i wnioski Klimat akustyczny miasta Płoty oceniony został na podstawie badań i modelowania hałasu drogowego. Szczegółowe informacje o stanie akustycznym analizowanego obszaru, na którym stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów hałasu w środowisku przedstawiono w tabelach 6.1 i 6.2. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: L DWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i L N (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku). 26

Tabela 6.1 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Płotach oceniany wskaźnikiem L DWN Informacje identyfikujące obszar miasta Płoty w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L DWN do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,08350 0,03774 0,02427 0,002720 0 88 194 119 83 0 277 616 413 255 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L DWN, wynosi 0,3 km 2. Obszar ten jest zamieszkały przez ponad 1,5 tys. mieszkańców, zajmujących 484 lokale mieszkalne. Ponad 17 % wszystkich zagrożonych lokali i 16 % ich lokatorów znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej przedziału 10 15 db. Na terenach miasta, na których występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu dźwięku, zidentyfikowano dwa budynki szkolno przedszkolne (Gimnazjum nr 1, w którym uczy się 285 uczniów i przedszkole, do którego uczęszcza 126 dzieci) oraz jeden budynek służby zdrowia. Tabela 6.2 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Płotach oceniany wskaźnikiem L N Informacje identyfikujące obszar miasta Płoty w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,11083 0,04570 0,02318 0,01059 0,000090 122 162 93 104 7 386 526 303 348 27 27

Informacje identyfikujące obszar miasta Płoty w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L N, wynosi 0,19 km 2. W porze nocnej zagrożonych jest prawie 1,6 tys. mieszkańców, zajmujących 486 lokali mieszkalnych, w tym 22 % mieszkańców i 21 % lokali mieszkalnych znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej 15 20 db. Przedział ten charakteryzuje stan klimatu akustycznego jako stan zły. Miejscowo wystąpiły również przekroczenia powyżej 20 db, które klasyfikują stan warunków akustycznych środowiska jako bardzo zły. Na terenach miasta zagrożonych wysokim poziomem hałasu, zidentyfikowano jeden budynek szkolny (w przedziale 5 10 db), jedno przedszkole (na obszarze przekroczeń rzędu 10 15 db) oraz jeden obiekt służby zdrowia. Stan klimatu akustycznego w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Płotach należy określić jako zły. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka ponad 1 500 mieszkańców co stanowi 38,4 % całej ludności miasta Płoty. W celu poprawnego wykorzystania niniejszego opracowania zaleca się uwzględnienie wyników analiz akustycznych dla obszarów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (województwo, powiat, gmina i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Należy również zwrócić uwagę, iż zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 119 ust. 1 dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). W Dyrektywie 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku nie jest ujęty problem zagrożenia ludności zamieszkującej miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 000. Tak więc powinien zostać on uwzględniony w dokumentach strategicznych dla kraju, takich jak polityka ekologiczna państwa czy też strategia zrównoważonego rozwoju Polski. 28