Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Oddzia³ Œl¹ski 0504 73 18 23 Osiem Kroków: Jak postêpowaæ z dzieæmi z zespo³em alkoholowym FAS PROGRAM FAStryga Pomoc dla dzieci dotkniêtych syndromem FAS i ich opiekunów email: mklecka@wp.pl www.fosterparents.org.pl Ulotka powsta³a dziêki uprzejmoœci Deb Evensen i Jana Lutke, Fasalaska Project FACTS 1997
Osiem Kroków: Jak postêpowaæ z dzieæmi z zespo³em alkoholowym FAS Choæ nie ma recepty, któr¹ mo na zastosowaæ wobec dzieci z zespo³em FAS, to istniej¹ skuteczne sposoby postêpowania, oparte na nastêpuj¹cych wskazaniach: 1. Konkret dzieci z zespo³em FAS zachowuj¹ siê lepiej, gdy rodzice i nauczyciele mówi¹ do nich u ywaj¹c konkretnych s³ów, unikaj¹ s³ów o podwójnym znaczeniu, aluzji itp. Poniewa ich rozwój emocjonalny i spo³eczny jest obni ony w stosunku do wieku rozwojowego, pomocne jest myœlenie o nich, jak o dzieciach m³odszych, zw³aszcza, gdy przekazuje siê informacje, daje instrukcje itp. 2. Sta³oœæ poniewa dzieci z zespo³em FAS maj¹ trudnoœci z zastosowaniem zdobytej wiedzy w nowej sytuacji i uogólnianiem informacji, funkcjonuj¹ najlepiej w œrodowisku, w którym wprowadza siê ma³o zmian. To dotyczy równie s³ownictwa. Rodzice i nauczyciele powinni wspó³pracowaæ ze sob¹, by u ywaæ wobec dziecka tych samych s³ów i zwrotów oraz poleceñ. 3. Powtarzanie - dzieci z FAS charakte-ryzuj¹ siê tzw. krótk¹ pamiêci¹, zapominaj¹ o rzeczach, które chc¹ zapamiêtaæ, jak równie o informacjach, które zosta³y wyuczone i nie by³y u ywane przez jakiœ czas. Jeœli informacja ma pozostaæ na d³u ej, musi byæ powtórnie uczona i regularnie powtarzana. 4. Rutyna - regularne czynnoœci, które nie zmieniaj¹ siê ka dego dnia, bêd¹ ³atwiejsze do przyswojenia przez dziecko z zespo³em FAS. Dzieci wiedz¹, czego siê spodziewaæ, co zmniejsza w nich poziom lêku, u³atwiaj¹c uczenie siê. 5. Prostota pamiêtajcie o zasadzie krótko i zwiêÿle. Dzieci z FAS ³atwo ulegaj¹ przeci¹ eniom, co prowadzi je do wy³¹czenia - sytuacji, w której dziecko nie przyswaja ju wiêcej informacji. A zatem prostota stanowi podstawê efektywnego uczenia. 6. Szczegó³owoœæ mów dok³adnie to, co masz na myœli. Pamiêtaj, e dzieci z FASem maj¹ trudnoœæ z rozumieniem pojêæ abstrakcyjnych, uogólnianiem i wype³nianiem pustych miejsc, bez wskazówek. Mów im krok po kroku, co robiæ rozwijaj¹c w³aœciwe nawyki.
7. Zasady zasady s¹ spoiwem, które sprawia, e œwiat wokó³ dziecka z FAS zaczyna nabieraæ sensu. Jeœli usuniemy spoiwo, œciany zawal¹ siê! Dziecko z FAS osi¹ga sukcesy wtedy, gdy œwiat wokó³ niego jest uporz¹dkowany i sta³y. 8. Nadzór z powodu trudnoœci w rozwoju poznawczym dzieci z zespo- ³em FAS zachowuj¹ siê naiwnie w codziennych sytuacjach. Aby móc rozwin¹æ nawyki w³aœciwego zachowania, wymagaj¹ nieustannego nadzoru, jak dzieci m³odsze, Kiedy sytuacja staje siê irytuj¹ca, a zwyk³a interwencja nie skutkuje wówczas: przestañ dzia³aæ! obserwuj; s³uchaj uwa nie, eby zorientowaæ siê, na czym polega problem; zadaj sobie pytanie: co sprawia trudnoœæ? co mog³oby pomóc?
Osiem kroków Skuteczna pomoc dla dzieci z zespo³em alkoholowym FAS i efektem alkoholowym FAE 1. Konkret 2. Sta³oœæ 3. Powtarzanie 4. Rutyna 5. Prostota 6. Szczegó³owoœæ 7. Zasady 8. Nadzór
FAS w pigu³ce FAS jest wiod¹c¹ przyczyn¹ chorób umys³owych. Wiêkszoœæ osób z FAS ma przeciêtny poziom inteligencji. FAS jest przyczyn¹ powa nych problemów spo³ecznych i zaburzeñ zachowania. Co roku w USA rodzi siê 5 000 dzieci z FAS. Dziesiêæ razy wiêcej dzieci rodzi siê z efektem alkoholowym (FAE). Nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu, któr¹ mo na spo- ywaæ w czasie ci¹ y bez ujemnego skutku na dziecko. Alkohol uszkadza p³ód bardziej, ni jakikolwiek inny narkotyk. Zespo³owi FAS i innym uszkodzeniom alkoholowym mo na zapobiec w 100%.