Biopaliwa to nie paliwa na cele energetyczne. System wsparcia OZE i CHP

Biopaliwa to nie paliwa na cele energetyczne. System wsparcia OZE i CHP dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa 23 listopada 2010

Zawartość prezentacji 1. Definicja i rodzaje biomasy na cele energetyczne 2. Wytwarzanie energii z odpadów komunalnych 3. Systemy wsparcia 4. Zestawienie ilościowe 2

Rodzaje biomasy na cele energetyczne Biomasa to najstarsze i najszerzej obecnie wykorzystywane odnawialne źródło energii odnawialnej. 3

Niewątpliwą zaletą wykorzystania biomasy w energetyce jest fakt, Ŝe na potrzeby emisji przyjmuje się, Ŝe paliwo to jest neutralne dla środowiska. Wskaźnik emisji biomasy wynosi zero (Mg CO 2 /TJ lub Mg, lub m 3 ). 4

Wymogi dotyczące ce biomasy (1) Definicje Biomasa oznacza ulegającą biodegradacji część produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i miejskich (Dyrektywa 2009/28/WE). Biomasą sensu largo są zatem biodegradowalne frakcje produktów, pozostałości i odpadów z produkcji rolnej czy leśnej, a zatem rośliny dziko rosnące jak i uprawiane, ale także odpadów przemysłowych i komunalnych. Dyrektywa zawiera także definicjębiopłynówoznaczającąciekłe paliwa dla celów energetycznych, innych niż w transporcie, w tym do wytwarzania energii elektrycznej oraz energii ciepła i chłodu, produkowane z biomasy. 5

Wymogi dotyczące ce biomasy (2) Definicje Biopaliwa ciekłe w rozumieniu ustawy o biopal. i biokom., spełniające normy zawarte w odrębnych przepisach, nie mogą zostać zaliczone do biomasy, której spalenie w procesie wytwarzania energii elektrycznej stanowi przesłankę do uzyskania świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych Uwzględniając regulacje prawne dotyczące pojęcia biomasy jak i biopaliw ciekłych należy przyjąć, że czysty, nieuszlachetniony (surowy) olej roślinny można zaliczyć do biomasy na cele energetyczne W odniesieniu natomiast do estrów (metylowego i etylowego) wskazać należy, że spełniają one definicję biopaliwa ciekłego, stanowiącego samoistne paliwo, zatem nie mogą być kwalifikowane na cele energetyczne 6

Wymogi dotyczące ce biomasy (3) Definicje Definicję odpadów ulegających biodegradacji zawiera ustawa z dnia 27 kwietnia o odpadach (tj. Dz. U. z 2007 r. nr 39, poz. 251 z późn. zm.) rozumie sięprzez to odpady, które ulegająrozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Kryterium biodegradacjijest decydujące przy ustaleniu czy mamy do czynienia z biomasą i czy może ona być używana do celów energetycznych, np. za biomasę agro może być uznane także część pozostałych odpadów, które ulegająbiodegradacji. Problem przy biomasie zanieczyszczonej impregnatami, nadrukiem, metalami ciężkimi, innymi substancjami niebiodegradowalnymi itp.). 7

Wymogi dotyczące ce biomasy (4) Zboże Definicja biomasy: Do biomasy na cele energetyczne zaliczono także ziarna zbóż niespełniające wymagańjakościowych dla zbóżw zakupie interwencyjnym określonych w art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 687/2008 z dnia 18 lipca 2008 r. ustanawiającego procedury przejęcia zbóżprzez agencje płatnicze lub agencje interwencyjne oraz metody analizy do oznaczania jakości zbóż(dz. Urz. UE L 192 z 19.07.2008, str. 20) i ziarna zbóż, które nie podlegajązakupowi interwencyjnemu Pszenica, jęczmień, kukurydza i sorgo solidna jakość Jednocześnie ziarna zbóżniespełniających wymagańjakościowych dla zbóżw zakupie interwencyjnym i ziarna zbóżnie podlegające zakupowi interwencyjnemu, zostały także zaliczone do biomasy agro. 8

Wymogi dotyczące ce biomasy Biomasa agro Obecnie certyfikaty może otrzymywać przedsiębiorca wykorzystujący biomasę o ile udział wagowy biomasy pochodzącej: z upraw energetycznych lub odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu przetwarzającego jej produkty, oraz ziaren zbóż niespełniających wymagań jakościowych dla zbóż w zakupie interwencyjnym i ziaren zbóż, które nie podlegają zakupowi interwencyjnemua także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, z wyłączeniem odpadów i pozostałości z produkcji leśnej, a także przemysłu przetwarzającego jej produkty, osiągają wymagane rozporządzeniem wartości. Śruta otręby. 9

Wymogi dotyczące ce biomasy Należy także zauważyć, że ani upe ani rozporządzenie wykonawcze nie wprowadzają ograniczenia lub rozróżnienia w kwestii kierunków pochodzenia biomasy w rozumieniu geograficznym, a zatem czy ma to być biomasa pochodzenia krajowego, krajów UE czy z importu 10

Wymogi dotyczące ce biomasy (1) Odpady Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych (Dz.U.10.117.788), które określa: Rodzaje frakcji uznanych za biodegradowalne, Techniczne i organizacyjne warunki wiarygodnego dokumentowania ilościowego i energetycznego udziału frakcji biodegradowalnych zawartych w odpadach komunalnych, Rozporządzenie OZE 4 wskazuje, że do energii wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii zalicza się, niezależnie od mocy źródła m.in. częśćenergii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych, 11

Wymogi dotyczące ce biomasy (2) Odpady Rozporządzenie Ministra Środowiska Rodzaje frakcji: Frakcję podsitową o granulacji 0-20mm, Odpady kuchenne pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, ogrodowe oraz terenów zieleni, Drewno, Papier lub tekturę, Tekstylia z włókien naturalnych, Odpady wielomateriałowe, w tym odpady z utrzymania higieny, Skórę. 12

Wymogi dotyczące ce paliw (34) Odpady Rozporządzenie Ministra Środowiska warunki kwalifikowania do OZE: Techniczne spalane są zmieszane odpady komunalne zawierające co najmniej jedną z frakcji biodegradowalnych, odpady pochodząwyłącznie z obszarów, na których sąselektywnie zbierane odpady przeznaczone do innych procesów odzysku, w tym do procesów recyklingu, wartośćryczałtowa udziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych w energii chemicznej całej masy zmieszanych odpadów komunalnych kierowanych do termicznego przekształcania osiąga poziom 42 % całości energii odzyskanej w wyniku termicznego przekształcenia tych odpadów. wartość42 %, jest wartościąkwalifikującączęśćenergii odzyskanej z termicznego przekształcenia zmieszanych odpadów komunalnych jako energii odzyskanej z odnawialnego źródła energii 13

Wymogi dotyczące ce paliw (35) Rozporządzenie Ministra Środowiska warunki kwalifikowania do OZE: 14 Techniczne prowadzone sąbadaniaudziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych w energii chemicznej całej masy zmieszanych odpadów komunalnych kierowanych do termicznego przekształcenia potwierdzające rzeczywistyudziałenergii chemicznej frakcji biodegradowanych, badania sąwykonywane przez laboratoria akredytowane lub posiadające certyfikat wdrożonego systemu jakości badańlub uprawnienia do badania właściwości fizykochemicznych, toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów nadane w trybie określonym w przepisach o substancjach i preparatach chemicznych termiczne przekształcenie zmieszanych odpadów komunalnych zawierających frakcje biodegradowalne odbywa sięzgodnie z warunkami określonymi w przepisach dotyczących termicznego przekształcania odpadów, w szczególności w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza.

Wymogi dotyczące ce paliw (36) Rozporządzenie Ministra Środowiska warunki kwalifikowania do OZE: Techniczne Badania przeprowadza sięraz na 3 lata, w tym w pierwszym roku, w którym miałoby nastąpićzakwalifikowanie części energii odzyskanej z termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych jako energii z odnawialnego źródła energii. Rozporządzenie zawiera także załącznik określający metodykę przeprowadzanych badańpozwalającąna ustalenie udziału w odpadach frakcji biodegradowalnych. 15

16 Systemy wsaprcia

Systemy wsparcia źródeł odnawialnych i kogeneracji Wytwórca OZE; BIO lub CHP Energia elektryczna/biogaz Obowiązek 1 URE Świadectwa Pochodzenia Prawa Majątkowe Obowiązek 2 Sprzedawca z Urzędu (obecnie Obrotowcy SD) albo OSP/OSD/OSDg przesyłalbo odbiór PE sprzedające e.e. odbiorcom końcowym, DM i TDM odbiorcy końcowi, Prawa Majątkowe TGE lub RR 17

Obowiązek koncesyjny/rejestracyjny Koncesjęmusząposiadaćniezależnie od mocy zainstalowanej: źródła odnawialne, źródła kogenercyjne, - z wyłączeniem biogazu rolniczego Wpis do rejestru: wytwórcy e.e paliw gazowych z biogazu rolniczego 18

19 Obowiązek koncesyjny - Pakiet informacyjny Koncesjonowana działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii - Kto musi posiadać koncesję, Promesa koncesji, Warunki konieczne, które powinien spełniać przyszły Koncesjonariusz, Okoliczności uniemożliwiające uzyskanie koncesji, Przygotowanie wniosku, Adresat wniosku o udzielenie koncesji (promesy koncesji), Czas trwania postępowania, Opłaty związane z uzyskaniem koncesji (promesy koncesji), Wykaz dokumentów jakie należy załączyć do wniosku o udzielenie koncesji, Wykonywanie działalności gospodarczej bez koncesji, Załączniki: wzory wniosku i oświadczeń...

20 Świadectwa i BIO świadectwa Zielone i Brązowe certyfikaty Potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej w źródle odnawialnym jest świadectwo pochodzenia OZE - zielone certyfikaty Potwierdzeniem wytworzeniabiogazu rolniczego oraz wprowadzeniago do sieci OSDg jest świadectwo pochodzenia biogazu ŚPBIO brązowe certyfikaty. ŚPBIO zawiera nazwę i adres przedsiębiorcy, lokalizację i wydajność instalacji, ilość biogazu oraz ekwiwalentną ilośćenergii elektrycznej, a także okres w którym biogaz wyprodukowano Wypełnienie obowiązku z art. 9a ust. 1 może nastąpić świadectwami OZE lub BIO (w dowolnym układzie ilościowym).

Świadectwa pochodzenia z kogeneragcji Trzy rodzaje świadectw kogeneracyjnych: 1. dla jednostek o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej źródła do 1 MW lub opalanych paliwami gazowymi - Ŝółte certyfikaty, 2. dla jednostek o mocy powyŝej 1 MW innych niŝ opalane paliwami gazowymi, metanem i gazem z przetwarzania biomasy - czerwone certyfikaty, 3. dla jednostek opalanych gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy* lub metanem uwalnianym i ujmowanym przy odmetanowaniu kopalń (poziom opłaty 30-120%) fioletowe certyfikaty, 4. współspalanie gazu z biomasy i metanu równieŝ kwalifikuje do uzyskania odpowiedniej ilości świadectw. *biomasa - stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, przemysłu przetwarzającego ich produkty, a takŝe części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, a w szczególności surowce rolnicze. 21

Kumulacja wsparcia PURE wydaje ŚP oraz ŚPzK dla e.e. wytworzonej w odnawialnym źródle energii spełniającym jednocześnie warunki wysokosprawnej kogeneracji (zielony + Ŝółty albo/i fioletowy albo/i czerwony). MoŜna otrzymać tylko jeden rodzaj świadectwa z kogeneracji w przypadku kwalifikowania się jednocześnie do jednostki uprawnionej do uzyskania Ŝółtych i fioletowych certyfikatów. 22

23 Krajowy potencjał

Produkcja energii elektrycznej w 2007 r. w podziale na technologię wytwarzania Elektrownie na biogaz Elektrownie wodne Elektrownie na biomasę Elektrownie wiatrowe Współspalanie 3,1% 10,4% 34,4% 9,0% 43,1% 24

Produkcja energii elektrycznej w 2008 r. w podziale na technologię wytwarzania Elektrownie na biogaz Elektrownie na biomasę Elektrownie wiatrowe Elektrownie wodne Współspalanie 3,4% 8,6% 42,4% 12,4% 33,2% 25

Produkcja energii elektrycznej w 2009 r. w podziale na technologię wytwarzania Elektrownie na biogaz Elektrownie na biomasę Elektrownie wiatrowe Elektrownie wodne Współspalanie 3,6% 6,3% 12,9% 47,0% 30,3% 26

Rodzaj źródła OZE Moc zainstalowana koncesjonowanych instalacji OZE Stan na 22.11.2010 r. Moc zainstalowana [MW] 2008 r. 2009 r. 2010 r. (1) (2) (3) (4) Elektrownie na biogaz 54,615 70,888 80,038 Elektrownie na biomasę 231,990 252,490 259,490 Elektrownie wytwarzające e.e. z prom. słonecznego - 0,001 0,033 Elektrownie wiatrowe 451,090 724,657 1 106,962 Elektrownie wodne 940,576 945,210 948,813 Współspalanie - (38jednostek) (41 jednostek) Łącznie 1 678,271 1 993,246 2 395,336 27

Moc zainstalowana instalacji OZE objętych promesami Stan na 22.11.2010 r. Rodzaj źródła OZE Sumaryczna moc zainstalowana [MW] Liczba instalacji Elektrownie na biogaz 28,614 25 Elektrownie na biomasę 21,174 5 Elektrownie wiatrowe 3 617,044 174 Elektrownie wodne 7,163 12 Elektrownie wytwarzające e.e. z prom. słonecznego 1,123 5 Łącznie 3 675,118 221 28

Produkcja energii elektrycznej oraz świadectwa pochodzenia w latach 2005-2010 Stan na 22.11.2010 r. Rok 2005 Rok 2006 Rok 2007 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rodzaj OZE Ilośćenergii [MWh] Ilośćenergii [MWh] Ilośćenergii [MWh] Ilośćenergii [MWh] Ilośćenergii [MWh] Ilośćenergii [MWh] (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Elektrownie na biogaz Elektrownie na biomasę 104 465,281 116 691,863 161 767,939 220 882,924 295 311,766 258 218,079 467 975,678 503 846,206 545 764,936 560 967,435 601 088,244 400 354,889 Elektrownie wiatrowe 135 291,628 257 037,412 472 116,429 806 318,563 1 035 019,729 1 066 353,847 Elektrownie wodne 2 175 559,099 2 029 635,604 2 252 659,312 2 152 943,187 2 375 778,805 2 164 942,392 Współspalanie 877 009,321 1 314 336,612 1 797 217,058 2 751 954,127 4 286 588,172* 3 629 504,250 * Łącznie 3 760 301,007 (5 150 SP) 4 221 547,697 (4 223 SP) 5 229 525,674 (5 739 SP) 6 493 066,236 (6 935 SP) 8 593 786,716 (8 533 SP) 7 519 373,457 (7 246 SP) *) w tym elektrownie wytwarzające energięelektrycznąz promieniowania słonecznego 29

30 Mapa instalacji OZE

dziękujęza uwagę Warszawa 23 listopada 2010