Okładka książki
14 marca 2007 roku (środa) - zapraszamy na światową (!) premierę pierwszej naukowej monografii bociana białego w Polsce White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation, wydanej przez Bogucki Wydawnictwo Naukowe (Poznań), z udziałem jej polskich redaktorów: prof. dr. hab. Piotra Tryjanowskiego z UAM w Poznaniu i prof. dr. hab. Leszka Jerzaka z Uniwersytetu Zielonogórskiego, do Gminnego Ośrodka Kultury w Przygodzicach. Początek o godz. 14.00. Transmisja w sieci Internet od godziny 14.00 pod adresem www.ittv.pl Spotkanie premierowe przygotowała Południowowielkopolska Grupa Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków wraz z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Przygodzicach, w którego sali sesyjnej (ul. Wrocławska, duży budynek GOK z czerwonym dachem po lewej stronie drogi z Ostrowa Wielkopolskiego. dojazd podany jest na końcu niniejszej informacji. Redaktorzy Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski pracuje w Zakładzie Ekologii Behawioralnej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; zajmuje się zachowaniami i ekologią dzikich zwierząt. Jego tematyka badawcza dotyczy głównie biologii i ekologii ptaków żyjących w krajobrazie rolniczym: dzierzb srokosza i gąsiorka oraz bociana białego. Współpracuje z ośrodkami naukowymi w Norwegii, Wielkiej Brytanii, USA i Izraelu. Jest autorem licznych publikacji naukowych, współredaktorem monografii Bunting Studies in Europe (2001), Ptaki krukowate Polski (2005) i White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation, która będzie prezentowana. Więcej o prelegencie http://www.behaecol.amu.edu.pl/tryjanowski.htm, Lista jego publikacji: http://www.behaecol.amu.edu.pl/pt%20references%201.pdf. Prof. dr hab. Leszek Jerzak wykłada ochronę przyrody w Uniwersytecie Zielonogórskim. Jego badania dotyczą głównie biologii i ekologii sroki oraz bociana białego. Współpracuje z ośrodkami naukowymi w Niemczech, USA, Irlandii i Rosji. Jest autorem licznych publikacji naukowych. Jest też działaczem Ligi Ochrony Przyrody, twórcą jedynego w Polsce Muzeum Bociana Białego w nadodrzańskiej wsi Kłopot koło Słubic.
Dr Tim H. Sparks jest profesorem w Centre for Ecology and Hydrology w Monks Wood w Wielkiej Brytanii, znanym specjalistą od długoterminowych zmian klimatycznych klimatycznych ich wpływu na rozmieszczenie, liczebność i terminy aktywności roślin i zwierząt, np. ich wpływem na terminy przylotów i gniazdowania bociana, co jest o tyle ciekawe, że od kilkuset lat gatunek ten w Wielkiej Brytanii nie gniazduje. W swoich pracach dr Sparks współpracuje jednak z polskimi badaczami bociana i pomaga analizować materiały przez nich zebrane. Bohater książki Bocian biały jest gatunkiem niejako symbolicznym dla Polski i naszego krajobrazu, opisywanym przez Mickiewicza, Norwida, Reymonta i Kolbergera. Od setek lat cieszy się sympatią i zainteresowaniem ludzi, dotyczą go liczne zwyczaje ludowe. Gatunek ten jest jednym z najbardziej znanych i charakterystycznych ptaków Europy, a najliczniejsza jego populacja na świecie (ponad 50 tys. par lęgowych w 2004 r, ponad 20% populacji światowej!) żyje w Polsce. Monografia Choć jest to też jeden z lepiej zbadanych ptaków Europy, nasza wiedza o nim wciąż jest niepełna. Dlatego tak ważną pozycję w bocianiej literaturze stanowi omawiana monografia, mająca na celu zebranie i podsumowanie wyników oraz wytyczenie kierunków badań nad tym gatunkiem w Polsce. Aby wiedza ta zaistniała w światowej nauce, książka została napisana w całości po angielsku. Książka na 492 stronach zawiera 39 artykułów 53 autorów. Redaktorzy zwrócili się o opracowanie poszczególnych zagadnień do większości osób zajmujących się bocianem białym w Polsce, dlatego monografia ma bardzo reprezentatywny dla nich charakter. Różnorodny zestaw artykułów w książce można podzielić orientacyjnie na kilka głównych grup. Najwięcej, bo 12 tekstów zawiera wyniki i analizy wieloletnich badań ilościowych bocianów lęgowych na różnych powierzchniach badawczych, w paru przypadkach z wykorzystaniem dla porównania danych niemieckich z obecnej północnej i zachodniej Polski, najstarszych z 1907 roku. W książce jest też publikacja poświęcona stadom bocianów nielęgowym (głównie w 3. i 4. roku życia), o których niewiele dotychczas wiadomo, mimo że mogą stanowić nawet połowę populacji tego gatunku!
Aż 7 artykułów dotyczy różnych zagadnień hematologicznych, np. parametrów krwi piskląt w zależności od pogody. Przeglądowe prace omawiają zachowania bociana, ptaki i inne zwierzęta będące dodatkowymi mieszkańcami gniazd bocianich (z ptaków głównie wróbel, mazurek i szpak), faunę roztoczy gniazd oraz pokarm i zapotrzebowanie energetyczne piskląt. Dwa teksty opisują żerowanie dorosłych, w tym nocne polowanie w świetle latarni oraz łapanie owadów w powietrzu. Najobszerniejszy tekst dr. W. Kani podsumowuje obrączkowanie bociana w Polsce, rozpoczęte w 1931 r. Autorzy wykorzystali też wyjątkową okazję, jaka daje hodowla kontuzjowanych bocianów w polskich ZOO - na takich ptakach przeprowadzono 5 prac, w większości niemożliwych do wykonania na ptakach dzikich; obliczono m.in. wzór na ustalenie płci bociana na podstawie pomiarów dzioba, zbadano wybiórczość pokarmową i skuteczność trawienia oraz zwyrodnienia kości powodowane przez plastikowe sznurki, przynoszone przez rodziców do gniazd z wyściółką. Po jednym artykule poświecono: zawartości metali ciężkich w piórach, internetowemu monitoringowi gniazda w Przygodzicach i możliwościom, jakie niesie ta technika dla edukacji i badań, projektowi edukacyjnemu o bocianie Towarzystwa pro Natura oraz ochronie gatunku w regionie Mazowsza. Książkę zamyka artykuł o historii i przyczynach ochrony bociana w Polsce, który lepiej pozwoli zrozumieć wyjątkowy status tego ptaka, który ma on zresztą nie tylko w Polsce. Książkę bardzo elegancko wydało Bogucki Wydawnictwo Naukowe z Poznania. Ze względu na różnorodną tematykę, książkę można polecić każdemu, kto zajmuje się ptakami, a dla badaczy i miłośników bociana białego jest to pozycja obowiązkowa. Przygodzice Do wyjaśnienia pozostaje dziwna z pozoru kwestia, dlaczego światowa premiera naukowej monografii odbywa się w wiejskim ośrodku kultury. Jest jednak po temu kilka powodów. Przede wszystkim bocian biały to właśnie typowy gatunek krajobrazu wiejskiego, szczególnie krajobrazu polskiej wsi. Po drugie Przygodzice stały się w 2006 r. najbardziej znaną bocianią wsią w Polsce, a to za sprawą wyżej wspomnianej kamery internetowej na gniazdo bocianie, widoczne zresztą z okien Gminnego Ośrodka Kultury. Za pomocą tejże kamery, w ciągu 5 miesięcy 2006 r. gniazdo w Przygodzicach odwiedziło ponad 1,5 mln Internautów z 84 krajów świata. Więcej o tym projekcie w artykule z czasopisma Woliera - link do artykułu na stronie transmisji.
Przygodzice znajdują się na pograniczu Wielkopolski i Śląska, a z tych regionów pochodzi znaczna cześć artykułów w książce. Można w niej znaleźć trzy artykuły oparte o materiały zebrane właśnie w okolicy Przygodzic, Odolanowa i Ostrowa Wielkopolskiego (wspomniane już teksty o bocianach nielęgowych, kamerze internetowej i o metalach ciężkich w piórach bociana). Ich autorami jest głównie dwóch Ostrowian: Marcin Antczak z Zakładu Ekologii Behawioralnej UAM i Paweł T. Dolata z Południowowielkopolskiej Grupy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Wszystkim zainteresowanym udziałem w światowej promocji książki The White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation podajemy szczegóły dojazdu: Przygodzice leżą 3 km na południe od południowej granicy Ostrowa Wielkopolskiego, po wschodniej (po prawej stronie jadąc od Ostrowa) stronie trasy krajowej nr 11 Poznań-Katowice. Miejsce spotkania - Gminny Ośrodek Kultury (GOK) w Przygodzicach to duży, dwupiętrowy budynek z czerwonym, spadzistym dachem. Znajduje się przy ul. Wrocławskiej (główna ulica wsi, część trasy nr 11), naprzeciw Urzędu Gminy. Przed samym budynkiem GOK znajduje się duży parking. Jeśli ktoś przyjedzie pociągiem do Ostrowa, to 50 m w prawo po wyjściu z dworca PKP znajduje się przystanek autobusowy MZK Ostrów, z którego odjeżdża autobus linii nr 12 do Przygodzic (trasa ok. 7 km). Należy wysiąść w zatoczce przy Urzędzie Gminy Przygodzice i w odległości 100 m na północ, po prawej wtedy stronie szosy nr 11 znajduje się GOK. Można też dojechać do stacji kolejowej Janków Przygodzki (1. przystanek PKP za Ostrowem w kierunku na Kępno, Kluczbork, Katowice) i stamtąd złapać ten sam autobus MZK nr 12. Nie należy jechać do stacji kolejowej Przygodzice, bo znajduje się ona 2 km na południe za wsią Przygodzice, komunikacja autobusowa ze wsią jest kiepska, a spacer uczęszczaną drogą krajową nr 11 nie jest przyjemny! W imieniu organizatorów Paweł T. Dolata