1 Program Praktyk Studenckich w Instytucie Pedagogiki KUL Studia Pierwszego Stopnia Studia stacjonarne i niestacjonarne (e-learning) Praktyki są integralną częścią programu studiów na kierunku Pedagogika. Ich odbycie stanowi jeden z koniecznych warunków ukończenia studiów i uzyskania kwalifikacji do pracy w zawodzie pedagoga. Nie ma możliwości zwolnienia studenta z praktyk. W przypadku niemożności odbycia praktyk z przyczyn niezależnych od studenta w terminie wyznaczonym w niniejszym programie, student może wnioskować u Dyrektora Instytutu Pedagogiki o zmianę terminu praktyk. Ilość praktyk jest zgodna z aktualnie obowiązującymi Standardami Kształcenia dla Kierunku Studiów Pedagogika oraz Rozporządzeniem w Sprawie Standardów Kształcenia Nauczycieli. Praktyki trwają łącznie 8 tygodni. Przyjęto, iż w każdym tygodniu student odbywa praktyki w wymiarze 30 godzin, co daje w sumie 240 godzin w trakcie trwania studiów. Podana ilość godzin to czas spędzony w placówce i zagospodarowany zgodnie z poniższym harmonogramem i programem ustalonym przez opiekuna praktyk z ramienia instytucji, w której student odbywa praktykę. W przypadku gdy opiekun praktyk z ramienia instytucji, w której student odbywa praktykę poleci mu wykonanie zadań związanych z praktyką poza instytucją (np. przygotowanie pomocy naukowych do prowadzenia lekcji lub zajęć wychowawczych) czas ten również wlicza się do praktyki i należy go opisać w Dzienniku Praktyk. Celem praktyk jest zapoznanie studentów z planowaniem, organizacją i realizacją pracy wychowawczej i opiekuńczej, a w szczególności: 1. Kształtowanie postaw pedagogicznych u studentów przygotowujących młodzież do czynnego udziału w życiu społecznym. 2. Kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów wychowawczych i opiekuńczych. 3. Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań studentów oraz ich identyfikacji z zawodem pedagoga i wychowawcy. 4. Kształcenie umiejętności organizowania racjonalnego i kulturalnego wypoczynku, rekreacji i wychowania fizycznego dzieci i młodzieży. 5. Wyrabianie umiejętności stosowania wiedzy pedagogicznej, psychologicznej i socjologicznej w pracy wychowawczej i opiekuńczej z dziećmi i młodzieżą. Organizacja i przebieg praktyki Harmonogram praktyk: Praktyka wakacyjna po I roku 2 tygodnie (60 godzin) wyjazdowa Praktyka ciągła po II roku 4 tygodnie (120 godzin) w instytucjach, związana ze specjalnością Praktyka śródroczna w trakcie trwania VI semestru 60 godzin (co odpowiada 2 tygodniom praktyki ciągłej) związana z wybranym seminarium 1
2 Praktyka zaliczana jest przez opiekuna praktyk powołanego przez Radę Instytutu Pedagogiki. Zaliczenie następuje w ciągu semestru następnego, tzn. semestru zimowego nowego roku akademickiego i jest warunkiem jego zaliczenia. Wyjątek stanowi praktyka w trakcie trwania VI semestru, która musi być zaliczona do końca jego trwania. 1. Student zobowiązany jest do odbycia i zaliczenia praktyki w określonym w programie studiów terminie. 2. Praktyka odbywa się w oparciu o plan pracy i tygodniowy rozkład zajęć danej instytucji (placówki) oraz szczegółowy harmonogram zajęć opracowany przez opiekuna praktyki z ramienia tejże instytucji. 3. Student uczestniczy w charakterze asystenta wychowawcy, nauczyciela opiekuna we wszystkich zajęciach w placówce. 4. Student również hospituje i prowadzi w obecności wychowawcy, nauczyciela opiekuna różne formy zajęć w wymiarze tygodniowym równym etatowi wychowawcy, pedagoga, nauczyciela opiekuna. 5. Niezależnie od zajęć programowych studenta obowiązuje zapoznanie się z dokumentacją pracy opiekuńczo-wychowawczej oraz uczestnictwo w innych organizowanych w czasie praktyk formach pracy (zebrania rady pedagogicznej, imprezy, spotkania, itp.) w wymiarze godzin przewidzianych dla pedagoga w danej instytucji. 6. Wpisuje do dziennika praktyk temat zajęć, czas ich trwania, cele i formy ich realizacji. 7. W oddzielnym zeszycie wpisuje protokoły hospitacji, konspekty zajęć, notatki z obserwacji itp. 8. Bezpośrednim przełożonym studenta w czasie praktyki jest dyrektor danej instytucji, a w jego imieniu upoważniony pedagog, nauczyciel-opiekun z ramienia danej szkoły czy placówki. 9. Praktykant przestrzega przepisów dyscypliny pracy, BHP, i tajemnicy służbowej. 10. Nieobecność praktykanta na zajęciach może być usprawiedliwiona tylko w przypadku choroby (zwolnienie lekarskie). 11. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności trwającej dłużej niż 3 dni praktykant zobowiązany jest do uzupełnienia praktyk. Obowiązki opiekuna praktykantów z ramienia szkoły (przedszkola, instytucji, placówki) 1. Opiekun: dyrektor danej instytucji, lub przez niego wyznaczony nauczyciel, wychowawca, pedagog, jest bezpośrednim przełożonym studenta odbywającego praktykę. 2. Ustala on szczegółowy harmonogram zajęć i podaje go do wiadomości praktykantów w pierwszych dwóch dniach praktyki. 3. Zapoznaje studentów z organizacją pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły (instytucji, placówki) 4. Sprawując systematyczną kontrolę nad realizacją programu praktyki udziela rad i wskazówek niezbędnych przy wykonywaniu zadań wychowawczych, hospituje i ocenia zajęcia. 5. Po zakończeniu praktyki wpisuje do dziennika praktyk opinię wraz z oceną. 6. KUL nie wypłaca wynagrodzenia opiekunom praktyk z ramienia placówki, w której student odbywa praktykę. Obowiązki opiekuna praktykantów z ramienia Instytutu Opiekunami praktykantów z ramienia Instytutu Pedagogiki pozostają: Dla r. I opiekunowie roku; 2
3 Dla II i III roku opiekunowie specjalności, lub inne wyznaczone przez nie osoby np. prowadzący seminaria dyplomowe Opiekun praktyk: 1. Przygotowuje studentów do realizacji programu praktyk. 2. Zapoznaje z programem praktyk oraz ustala terminy jej odbycia. 3. Czuwa nad właściwym przebiegiem praktyk (uczestniczy w kontroli, udziela instruktażu, hospituje, omawia i ocenia zajęcia) 4. W oparciu o analizę dokumentacji praktyk dokonuje zaliczenia, wpisu w dzienniczku i indeksie). 5. Przedkłada władzom uczelni sprawozdanie z przebiegu praktyk wraz z ich analizą. Obowiązki studenta-praktykanta 1. Zgłasza termin i miejsce odbywania praktyki opiekunowi z ramienia Instytutu. 2. Systematycznie realizuje program praktyki oraz dokonuje na bieżąco odpowiednich wpisów w dzienniku praktyk. 3. Dba o wysoki poziom wykonania zadań realizowanych w czasie praktyk. 4. Przedstawia odpowiednią dokumentację do zaliczenia dziennik praktyk z odpowiednimi wpisami oraz zeszyt z konspektami i protokołami hospitacji lub innymi dokumentami określonymi szczegółowym regulaminem. Praktyka wakacyjna po I roku Praktyka jest realizowana na koloniach i obozach organizowanych przez zakłady pracy, szkoły, organizacje kościelne, społeczne, towarzystwa i fundacje. Trwa ona minimum 14 dni. Jej celem jest zapoznanie studentów z planowaniem, organizacją i realizacją pracy opiekuńczowychowawczej z dziećmi i młodzieżą w czasie wolnym od zajęć szkolnych. zaprojektowanie własnej działalności animacyjnej dla grupy uczestników, powierzonej przez organizatorów wypoczynku: określenie celu, tematyki, programu zajęć i przewidywanych osiągnięć zatwierdzenie miejsca (kolonie, obozy, oazy), charakteru praktyki (wychowawca, instruktor, animator) i własnej koncepcji zajęć u opiekuna praktyk z ramienia Instytutu (do końca czerwca) systematyczne prowadzenie dzienniczka praktyk (w czasie jej trwania) zgodnie z powyższym regulaminem sporządzenie raportu z działalności wychowawczej pt.: Animacja młodzieży do... (dokończyć zgodnie z założeniami). Raport powinien zawierać: temat, cel, opis przebiegu zajęć (zilustrowany zdjęciami oraz innymi dokumentami wytworzonymi przez grupę wraz z opiniami uczestników) oraz własne refleksje dotyczące zdobytych doświadczeń. 1. zatwierdzenie gotowości do odbycia praktyki 2. wypełniony dzienniczek praktyk z opinią opiekuna lub organizatora wypoczynku 3. raport z działalności animacyjnej. 3
4 Praktyka wakacyjna po II roku Praktyka ta powinna być związana z wybraną specjalizacją i odbywać się w placówce, do pracy w której student zdobywa kwalifikacje. Może być także realizowana na koloniach i obozach organizowanych przez zakłady pracy, szkoły, organizacje kościelne, społeczne, towarzystwa i fundacje. Trwa ona 4 tygodnie 120 godzin. Jej celem jest zapoznanie studentów z planowaniem, organizacją i realizacją pracy opiekuńczowychowawczej z dziećmi, młodzieżą lub dorosłymi w wybranych placówkach. zatwierdzenie miejsca, charakteru praktyki (wychowawca, instruktor, animator) i własnej koncepcji praktyki u opiekuna praktyk z ramienia Instytutu (do końca czerwca) systematyczne prowadzenie dzienniczka praktyk (w czasie jej trwania) zgodnie z powyższym regulaminem zaprojektowanie innowacji dotyczącej opiekuńczej, wychowawczej lub dydaktycznej sfery funkcjonowania placówki. Opis powinien zawierać: temat, cel, zakres innowacji, szczegółowy opis i przewidywane osiągnięcia oraz własne refleksje dotyczące zdobytych podczas praktyki doświadczeń, które skłoniły do zaprojektowania innowacji w wybranym zakresie. zatwierdzenie gotowości do odbycia praktyki wypełniony dzienniczek praktyk z opinią opiekuna praktyk z ramienia instytucji lub organizatora wypoczynku opis innowacji. Praktyka pedagogiczna w trakcie III roku (praktyka śródroczna w trakcie VI semestru) Celem praktyki jest zapoznanie studentów z planowaniem, organizacją i realizacją procesu dydaktycznego, wychowawczego lub opiekuńczego wybranej instytucji w czasie jej zwykłego funkcjonowania. wybranie, zgodnie z własnymi zainteresowaniami studenta i uzasadnienie wyboru instytucji oświaty, opieki lub kultury wraz z możliwością określenia charakteru pełnionej tam pracy praktyki zaprojektowanie celu, tematyki i rodzaju badań pedagogicznych metodami sondażowymi dotyczącymi np.: funkcjonowania placówki, możliwości jej oddziaływania dydaktycznego, wychowawczego czy opiekuńczego itd. zatwierdzenie miejsca i charakteru praktyki przez jej opiekuna z ramienia Instytutu (do końca czerwca) Systematyczne prowadzenie dzienniczka praktyk (w czasie jej trwania) zgodnie z powyższym regulaminem. Sporządzenie raportu z przeprowadzonych badań pedagogicznych na dowolnie wybrany temat, charakterystyczny dla danej placówki. Raport powinien zawierać: temat, cel badań, 4
5 problem i hipotezy badawcze, zastosowane techniki, opis terenu badań i charakterystyka grupy, wyniki badań i wnioski. 1. potwierdzenie gotowości do odbycia praktyki 2. wypełniony dzienniczek praktyk z opinią opiekuna lub kierownika placówki. 3. raport z własnej działalności badawczej 4. spełnione indywidualne wymagania promotora, zgodne z założeniami programowymi praktyk. Wymagania specjalne dotyczące praktyk dla studentów specjalności nauczycielskiej (pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna) Student odbywa praktykę po pierwszym roku studiów zgodnie z przedstawionym wyżej harmonogramem praktyk. Praktykę po II roku studiów i w trakcie trwania III roku odbywa obowiązkowo w tych placówkach, do pracy w których uzyskuje kwalifikacje, tj. szkoła w nauczaniu początkowym i przedszkole lub inne formy wychowania przedszkolnego. Celem praktyk studentów specjalności nauczycielskiej (poza wymienionymi wyżej celami praktyk w Instytucie Pedagogiki) jest: - nabycie umiejętności planowania, prowadzenia i dokumentowania zajęć dydaktycznych i wychowawczych w przedszkolu i szkole; - nabycie umiejętności prowadzenia obserwacji zajęć i jej dokumentowania; - nabycie umiejętności analizy pracy nauczyciela i uczniów podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych; - nabycie umiejętności analizowania własnej pracy dydaktyczno wychowawczej i jej efektów. Podczas odbywania praktyki w przedszkolu i szkole student jest zobowiązany do: obserwowania zajęć, asystowania nauczycielowi, samodzielnego prowadzenia zajęć, planowania i omawiania zajęć prowadzonych przez siebie i innych studentów. Podczas realizacji praktyki po II roku i w trakcie trwania III roku student musi przeprowadzić samodzielnie co najmniej 75 godzin zajęć w przedszkolu i szkole łącznie. Uwaga: Kwestie nie zawarte w niniejszym programie praktyk rozstrzyga Dyrektor Instytutu Pedagogiki na wniosek studenta. Październik 2010 r. 5