All.Can: Analiza i ocena czasu oraz Diagnoza cen zmian (według cennika w opiece onkologicznej świadczeń NFZ) procesów w Polsce 2017 2019 diagnostyki Sierpień 2019 i leczenia raka jajnika w odniesieniu oraz do rekomendacji raka płuca raportu All.Can: Poprawa efektywności i stabilności opieki przed onkologicznej. i po Rekomendacje optymalizacji. dla Polski. Marzec 2017 Rekomendacje
Wstęp W marcu 2017 roku został opublikowany Raport All.Can: poprawa efektywności i stabilności opieki onkologicznej rekomendacje dla Polski. Celem publikacji była analiza stanu polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich oraz zaproponowanie rekomendacji zmierzających do zwiększenia efektywności i stabilności opieki onkologicznej w Polsce. Rekomendacje przedstawione w raporcie, będące wyrazem konsensusu wchodzących w skład polskiej Grupy Sterującej All.Can ekspertów z zakresu onkologii i zdrowia publicznego, reprezentantów organizacji pacjenckich oraz przemysłu, wskazywały na obszary wymagające szczególnego uwzględnienia w pracach zmierzających do poprawy efektywności opieki onkologicznej w Polsce. Rekomendacje: efektywniejsza alokacja dostępnych zasobów na opiekę onkologiczną; zwiększenie roli profilaktyki pierwotnej oraz badań przesiewowych; zapewnienie szybszego i szerszego dostępu do innowacyjnych technologii medycznych; uwzględnienie perspektywy pacjentów we wszystkich decyzjach związanych z procesem planowania, wdrażania i oceny opieki onkologicznej; poprawa dostępu pacjentów do badań klinicznych. 2 Sierpień 2019
Po upływie ponad 2 lat od powstania raportu, Grupa Sterująca All.Can dokonała analizy zmian w zakresie opieki onkologicznej wskazując zarówno na osiągnięcia, jak i niezaspokojone potrzeby i wyzwania, które wymagają zmian organizacyjnych i systemowych. Zrealizowane rozwiązania systemowe o szerokim oddziaływaniu na obszary problematyczne wskazane w rekomendacjach All.Can: opracowanie dokumentu kierunkowego pt. Koncepcja organizacji i funkcjonowania Krajowej Sieci Onkologicznej, na podstawie którego rozpoczęto pilotaż nowego modelu organizacji opieki onkologicznej; uwzględnienie koncepcji Value Based Healthcare w ramach rekomendacji z Narodowej Debaty o Zdrowiu Wspólnie dla Zdrowia, które stanowią podstawę przygotowania dokumentu Strategia dla Zdrowia na kolejne 4 lata. Ogłoszenie i przyjęcie strategii zapowiedziano na jesień 2019 r., planowane wdrożenie na terenie całego kraju w 2020 r.; deklaracja stworzenia rejestrów medycznych, rozpoczynając od onkologicznych. 3
1. Efektywniejsza alokacja dostępnych zasobów na opiekę onkologiczną Zrealizowane rozwiązania organizacyjne: wprowadzenie w 2018 r. rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczącego standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej w patomorfologii (wg tego rozporządzenia wszystkie działające zakłady i pracownie patomorfologii muszą przystosować się do tych zapisów do końca 2019 r., a powstające nowe jednostki muszą spełniać te wymogi od razu); Rada Przejrzystości zaakceptowała w grudniu 2018 r. projekt Lung Cancer Units przygotowany przez AOTMiT wspólnie z wielodyscyplinarnym zespołem eksperckim; uruchomienie na podstawie rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia 1 lutego 2019 r. pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej w 2 województwach (dolnośląskie i świętokrzyskie), planowane uruchomienie pilotażu w 2 kolejnych województwach w lipcu (podlaskie i pomorskie); podpisanie w maju 2019 r. projektu rozporządzenia dotyczącego powołania Ośrodków Kompleksowego Leczenia Raka Piersi (BCU - Breast Cancer Unit), które wejdzie w życie w październiku 2019 r.; rozpoczęcie w czerwcu 2019 r. konsultacji społecznych rozporządzenia dotyczącego powołania Lung Cancer Unitów; cykliczne publikowanie przez NFZ raportu pt. Aktywne monitorowanie: nowotwory złośliwe - leczenie zabiegowe zawierającego dane obejmujące liczbę zabiegów w terapii nowotworów i wykonujące je ośrodki w poszczególnych województwach; 4 Sierpień 2019
Realizowane rozwiązania finansowe: rozpoczęcie przez AOTMiT procesu weryfikacji wycen procedur onkologicznych w 2018 r.; plan wprowadzenia finansowania przez NFZ badań patomorfologicznych i sekcyjnych (przetestowanie projektu w ramach pilotażu sieci onkologicznej) w 2018 roku opracowanie przez Polskie Towarzystwo Patologów (PolPat), specjalistów z NFZ i AOTMiT wstępnej wyceny dziesięciu badań na wzór jednorodnych grup pacjentów dla dziesięciu rodzajów badań; rozpoczęcie w 2019 r. procesu wyceny wszystkich badań patomorfologicznych przez AOTMiT w celu stworzenia odrębnie finansowanej procedury (obecnie ryczałt). Wyzwania i potrzeby: skrócenie i koordynacja ścieżki pacjenta w procesie diagnostyki i leczenia; zniesienie nierówności regionalnych w dostępie do świadczeń (diagnostyka, programy lekowe); integracja i konsolidacja świadczeń w oparciu o doświadczenie, zasoby i jakość (referencyjność świadczeniodawców); uwzględnianie kosztów pośrednich w procesie podejmowania decyzji refundacyjnych; wykorzystanie większej części wpływów z akcyzy od wyrobów tytoniowych na rzecz działań prewencyjnych w raku płuca. Sierpień 2019 5
2. Zwiększenie roli profilaktyki pierwotnej oraz badań przesiewowych Zrealizowane rozwiązania systemowe: wdrożenie w 2018 r. rozporządzeń dot. profilaktycznej mastektomii i profilaktycznego usunięcia jajników; wdrożenie w 2019 r. pilotażowego programu badania przesiewowego raka płuca (objętych 30 tys. palaczy oraz byłych palaczy papierosów w wieku od 50. do 74. roku życia); wdrożenie od początku 2019 r. kampanii edukacyjnej Ministerstwa Zdrowia Planuję długie życie ; prace nad Narodową Strategią Onkologiczną, która ma być przedłożona Radzie Ministrów do 30 listopada br.; wdrożenie przez MZ projektu Wsparcie procesu poprawy jakości w patomorfologii poprzez wdrożenie standardów akredytacyjnych oraz wzmocnienie kompetencji kadry zarządzającej podmiotami leczniczymi realizacja 1.10.2019 r. - 30.06.2022 r. 6 Sierpień 2019
Wyzwania i potrzeby: przywrócenie Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce ; edukacja prozdrowotna dopasowana do poszczególnych grup ryzyka (np. grup zagrożonych wykluczeniem społecznym); wprowadzenie edukacji zdrowotnej w szkołach; określenie pożądanej jakości badań diagnostycznych, patomorfologicznych i genetycznych oraz sposobu ich finansowania; zapewnienie społeczeństwu dostępności do informacji na temat badań diagnostycznych, patomorfologicznych i genetycznych; wprowadzenie proaktywnych i zróżnicowanych efektywnych form (social media, media tradycyjne, SMSy, listy) zapraszania na badania przesiewowe i narzędzi motywacyjnych (np. ulgi podatkowe); wypracowanie systemu motywowania lub premiowania świadczeniodawców wykonujących badania diagnostyczne. Sierpień 2019 7
3. Zapewnienie szybszego i szerszego dostępu do innowacyjnych technologii medycznych Zrealizowane rozwiązania systemowe: wprowadzenie nowych terapii w onkologii (nowotwory: płuca, nerki, prostaty; szpiczak, chłoniak, przewlekła białaczka limfoblastyczna, czerniak i in.); program lekowy raka płuca pierwszy program lekowy, który zawiera wymogi jakości badań patomorfologicznych; program lekowy szpiczaka po raz pierwszy wprowadzono mechanizm refundacji oparty na efektach zdrowotnych. 8
Wyzwania i potrzeby: zastosowanie mechanizmów umożliwiających szybszy dostęp do innowacji zgodnie z rekomendacjami towarzystw naukowych i zapisami rejestracyjnymi; nowelizacja zapisów o ratunkowym dostępie do technologii lekowych (RDTL), zapewniająca prostszy i szybszy dostęp do leków nierefundowanych w Polsce dla pacjentów, dla których leki te, zgodnie z najnowszą wiedzą medyczną, dają najlepszą szansę na poprawę stanu zdrowia; ujednolicenie programów lekowych dla poszczególnych nowotworów (np. raka płuca, piersi, nerki itp.); oszczędności wynikające z wprowadzania na rynek leków biopodobnych wykorzystane do finansowania nowych technologii medycznych (znakowanie pieniędzy na innowacje); zwiększenie liczby pacjentów objętych leczeniem w ramach programów lekowych, dzięki obniżeniu kosztów terapii jako pochodnej wejścia na rynek leków biopodobnych; zniesienie wymogu wyrażania zgody na wejście kolejnych terapii do programów lekowych przez wszystkich producentów dotychczasowo zrefundowanych leków. Sierpień 2019 9
4. Uwzględnienie perspektywy pacjentów we wszystkich decyzjach związanych z procesem planowania, wdrażania i oceny opieki onkologicznej Przedstawiciele środowisk pacjentów zostali włączeni do prac zespołów: Społecznej rady narodowej debaty o zdrowiu Wspólnie dla Zdrowia, Krajowej Rady ds. Onkologii, Narodowej Rady Rozwoju, Zespołu ds. bezpieczeństwa i praw pacjenta, Krajowej Sieci Onkologicznej, Narodowej Strategii Onkologicznej, Zespołu ds. opracowania koncepcji Breast Cancer Unitów i in. Wyzwania i potrzeby: brak formalnego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi, w tym pacjentów, co jest wymogiem ustawy o pożytku publicznym; na podstawie wyników ankiety zbierającej opinie pacjentów onkologicznych przeprowadzonej przez All.Can: 10 Sierpień 2019
konieczne jest podjęcie działań zmierzających do skrócenia ścieżki pacjenta od diagnozy do leczenia sprawdzonym rozwiązaniem jest tworzenie tzw. cancer unitów, które wprowadzają uporządkowany model organizacyjny opieki nad pacjentami z nowotworami; niezbędne jest stworzenie wytycznych dla personelu medycznego, zarówno lekarzy jak i pielęgniarek, na temat zasad przekazywania informacji o diagnozie możliwych sposobach leczenia; pacjent powinien otrzymywać informacje na temat wszystkich istniejących opcji terapeutycznych, również tych nierefundowanych, tak aby możliwe było świadome podjęcie decyzji, co do zastosowanej terapii; pacjent powinien w zrozumiały sposób otrzymać informacje o możliwych działaniach ubocznych, działaniach niepożądanych i sposobach radzenia sobie z nimi; pacjent powinien uzyskać w zrozumiały sposób informacje na temat sposobów radzenia sobie z bólem; pacjent powinien być poinformowany przez lekarza o możliwości uzyskania konsultacji psychologicznej bezzwłocznie po postawieniu diagnozy; informacja na temat organizacji pacjentów i ich aktywności wspierających chorych powinna być łatwo dostępna we wszystkich placówkach medycznych. zapewnienie pacjentom dostępu do wiedzy o badaniach diagnostycznych (w tym nierefundowanych przez NFZ), stanowiących podstawę do określenia właściwego leczenia. Sierpień 2019 11
5. Poprawa dostępu pacjentów do badań klinicznych Podjęte działania: rozpoczęcie w 2018 r. prac nad nowelizacją ustawy na temat badań klinicznych; wprowadzenie w 2018 r. międzyresortowego programu: Pacjent w badaniach klinicznych ; zapowiedź Agencji Badań Medycznych nt. stworzenia do końca 2019 r. polskiej bazy danych badań klinicznych. Wyzwania i potrzeby: stworzenie warunków do rejestracji większej liczby badań klinicznych i szerszej rekrutacji; stworzenie centralnego rejestru badań klinicznych w Polsce; zapewnienie regularnej aktualizacji rejestru badań klinicznych; poprawa wizerunku badań klinicznych w środowisku medycznym (m.in. wśród lekarzy POZ, w ośrodkach klinicznych) oraz w społeczeństwie (edukacja w zakresie badań klinicznych czym są, jakie dają możliwości, jakie prawa ma pacjent biorący udział w badaniach). 12 Sierpień 2019
Notatki:
Partnerzy: Inicjatywa All.Can w Polsce powstała dzięki wsparciu finansowemu firm Bristol-Myers Squibb (sponsor główny) oraz Amgen, MSD, Novartis, Pfizer, Janssen-Cilag i Roche.
www.all-can.pl
Diagnoza/sierpień/2019 All.Can to międzynarodowa inicjatywa powstała w 2016 roku, której celem jest zwrócenie uwagi opinii publicznej oraz decydentów politycznych na konieczność poprawy efektywności i stabilności opieki onkologicznej oraz sytuacji pacjentów poprzez efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów finansowych. www.all-can.pl 16 Sierpień 2019