Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie 33 100 Tarnów, ul. Mickiewicza 8 przy współpracy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, oraz Małopolsko-Podkarpackiego Klastra Czystej Energii organizuje STUDIA PODYPLOMOWE Efektywne użytkowanie energii - audyt energetyczny na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków
Cel studiów Wychodząc naprzeciw wyzwaniom związanym z podnoszeniem kwalifikacji osób z wyższym wykształceniem w celu sprostania wymogom gospodarki opartej na wiedzy uczelnia organizuje studia podyplomowe ze wskazanego zakresu. Potrzeba organizacji tego typu studiów wpisuje się w II obszar kluczowy Strategii Miasta Tarnowa oraz wynika z rzeczywistych potrzeb społeczności lokalnej. Celem studiów podyplomowych jest przygotowanie uczestników studiów do sporządzania oceny energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego, części budynku stanowiących samodzielną część techniczno użytkową oraz sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Ponadto umiejętności i wiedza zdobyte w ramach studiów przydatne będą dla osób podejmujących decyzję o modernizacji budynków, w celu zmniejszenia zużycia energii w tych obiektach w zgodzie z prawodawstwem Unii Europejskiej oraz prawem krajowym w zakresie wymagań i obowiązującej polityki energetycznej. Program studiów został opracowany w oparciu o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21.01.2008 r., w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnianie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielna całość techniczno użytkową, pozostające w związku z art.5, ust.9 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Studia spełniają wymogi minimum programowego określonego przez Krajową Radę Poszanowania Energii. Jakość proponowanych studiów gwarantują wysokiej klasy specjaliści zatrudnieni w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie oraz we współpracujących jednostkach, tj. w Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie i Małopolsko-Podkarpackim Klastrze Czystej Energii. Studia umożliwią podwyższenie, jak również zmianę kwalifikacji uczestników w zakresie efektywnego użytkowania energii i audytu energetycznego budynków. Ponadto są podstawą ubiegania się o wpis do rejestru audytorów energetycznych, który umożliwia wykonywanie certyfikatów energetycznych zgodnie z ustawą o systemie oceny energetycznej budynków. Uczestnicy Studia podyplomowe adresowane są do absolwentów uczelni technicznych oraz innych osób z wyższym wykształceniem, nie karanych za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe. Liczba miejsc ograniczona 30 uczestników.
Organizacja Studiów Czas trwania studiów podyplomowych: 2 semestry (pierwszy semestr 9 zjazdów, drugi semestr 9 zjazdów, w tym egzamin końcowy). Zajęcia będą odbywać się w piątki i soboty, średnio co dwa tygodnie. Czas trwania zajęć podczas jednego dwudniowego spotkania wynosi 16 godzin. Studia obejmują 290 godzin wykładów, ćwiczeń, laboratoriów i konsultacji. Studia obejmują egzamin końcowy, który składa się z dwóch części: 3-godzinnego testu sprawdzający wiedzę teoretyczną oraz 5-godzinnego projektu sporządzania świadectwa charakterystyki cieplnej budynku. Uczestnicy studiów, którzy zaliczą wszystkie przedmioty objęte programem studiów oraz pozytywnie zdadzą egzamin końcowy otrzymają świadectwo ukończenia Studiów. Koszt Studiów Studia finansowane będą w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Poddziałanie 4.1.1. Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni) z Europejskiego Funduszu Społecznego. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa uzyskała finansowanie projektu KLEKSS Kapitał Ludzki Edukacyjny Komponent Strategii Szkoły, w ramach którego realizowane będą powyższe studia (UDA-POKL.04.01.01-00-372/08-00). Wykładowcy dr hab. inż. Andrzej Bień Akademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Janusz Brożek Akademia Górniczo-Hutnicza, PWSZ Tarnów dr inż. arch. Marcin Furtak Politechnika Krakowska mgr inż. Bogusław Górski Politechnika Krakowska dr hab. inż. Zbigniew Hanzelka, prof. nadz. AGH Akademia Górniczo-Hutnicza dr hab. inż. Wiesław Jażdżyński, prof. nadz. AGH Akademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Ryszard Kantor Politechnika Krakowska dr inż. Ryszard Klempka doc. PWSZ Akademia Górniczo-Hutnicza, PWSZ Tarnów prof. dr hab. inż. Jerzy Kulczycki Akademia Górniczo-Hutnicza, PWSZ Tarnów dr hab. inż. Andrzej Kwatera prof. nadz. AGH, prof. nadz. PWSZ Tarnów Akademia Górniczo-Hutnicza, PWSZ Tarnów mgr inż. Grzegorz Marek Operator Systemu Dystrybucyjnego Enion oddział Tarnów dr inż. Łukasz Mika Politechnika Krakowska mgr inż. Janusz Onak Operator Systemu Dystrybucyjnego Enion oddział Tarnów dr inż. Andrzej Ożadowicz Akademia Górniczo-Hutnicza inż. Jacek Przędzik Politechnika Krakowska dr inż. Bartosz Soliński Akademia Górniczo-Hutnicza prof. dr hab. inż. Ireneusz Soliński Akademia Górniczo-Hutnicza, Małopolsko-Podkarpacki Klaster Czystej Energii dr inż. Jan Strzałka Akademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Stanisław Walczak Politechnika Krakowska dr inż. Zbigniew Waradzyn Akademia Górniczo-Hutnicza Dodatkowo do prowadzenia zajęć proszeni będą przedstawiciele instytucji i firm związanych z tematyką zajęć.
RAMOWY PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH SEMESTR I Lp. Temat W Ć L E 1. Prawne podstawy poprawy efektywności wykorzystania energii: 20 E Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE. L 2003 Nr 1, str. 65); Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. Urz. UE. L 2006 Nr 114, str. 64); Obwieszczenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie polityki energetycznej państwa do 2025 r. (M.P. 2005 Nr 42, poz. 562); ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.); ustawa z dnia 10 kwietnia1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.); ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. Nr 223, poz. 1459); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. Nr 43, poz. 346); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz.U. Nr 201, poz. 1240); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego z dnia 3 lipca 2003 r. (Dz.U. Nr 120, poz. 1133 z późn. zm.); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 2002-04-12 (Dz.U. 2002 Nr 75, poz. 690 z późn. zm.); Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych z dnia 16 sierpnia 1999 r. (Dz.U. Nr 74, poz. 836); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie książki obiektu budowlanego z dnia 3 lipca 2003 r. (Dz.U. Nr 120, poz. 1134), 2. Podstawy budownictwa 24 4 E 2.1. Podstawowe pojęcia budowlane 3 2.2. Proces inwestycyjny w budownictwie 2 2.3. Ocena stanu technicznego budynków, budowli i urządzeń infrastruktury technicznej, określanie rodzajów konstrukcji i wykończenia obiektu 3
2.4. Zasady obliczania powierzchni i kubatury budynków 1 1 2.5. Zużycie techniczne, funkcjonalne i środowiskowe budynków i budowli 2 1 2.6. Polska klasyfikacja obiektów budowlanych 1 1 2.7. Proces inwestycyjno-remontowy w budownictwie 2 1 2.8. Bezpieczeństwo użytkowania obiektów budowlanych 2 2.9. Bezpieczeństwo pożarowe obiektów budowlanych 3 2.10. Kształtowanie parametrów środowiska w pomieszczeniach 3 2.11. Wybrane zagadnienia z fizyki budowli 2 3. Ochrona cieplna budynków 18 10 2 E 3.1. Przenikanie ciepła przez przegrody budowlane w stanie ustalonym i 5 nieustalonym, współczynnik przenikania ciepła, norma PN-EN ISO 6946 3.2. Mostki termiczne, znaczenie, sposób obliczania i uwzględniania w 3 obliczeniach związanych z przenikaniem ciepła 3.3. Określanie cech fizycznych materiałów i wyrobów budowlanych 2 3.4. Metoda obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła 2 3 komponentów budowlanych i elementów budynku 3.5. Badanie i ocena szczelności przegród budowlanych 2 2 3.6. Badania termograficzne w budownictwie 1 3 2 3.7. Komfort cieplny w budynkach, metody oceny i pomiaru 1 2 3.8. Budynki pasywne 2 4. Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe 8 4.1. Wpływ wilgoci na trwałość materiałów i obiektów budowlanych 2 4.2. Zjawiska fizyczne związane z ruchem wilgoci w materiałach i 3 przegrodach budowlanych 4.3. Mechanizmy przenoszenia wilgoci 3 5. Ogrzewanie i zaopatrzenie w ciepłą wodę użytkową 12 6 5.1. Kotły na paliwa stałe, ciekłe i gazowe, ocena stanu technicznego i 2 2 sprawności 5.2. Systemy ogrzewania budynków, ocena stanu technicznego, sprawności 2 działania oraz możliwości modernizacji 5.3. Zaopatrzenie budynku w ciepłą wodę, ocena stanu technicznego instalacji, 2 sprawności i możliwości wprowadzenia usprawnień 5.4. Obliczanie zapotrzebowania i kosztów ogrzewania, przygotowania ciepłej 2 2 wody użytkowej i oświetlenia 5.5. Możliwości i warunki pasywnego wykorzystania energii słonecznej do 2 2 wspomagania ogrzewania budynków (system bezpośredni, ściana kolektorowo-akumulacyjna, przeszklona strefa buforowa, izolacja transparentna) 5.6. Pompy ciepła, skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej oraz ciepła, 2 projektowanie systemów zintegrowanych 6. Systemy wentylacji i klimatyzacji w budynkach 20 7 6.1. Wentylacja grawitacyjna 2 1 6.2. Wentylacja hybrydowa 3
6.3. Aeracja 3 6.4. Wentylacja mechaniczna 2 1 6.5. Klimatyzacja: systemy powietrzne i systemy z czynnikiem chłodniczym 3 1 6.6. Poprawa efektywności energetycznej instalacji klimatyzacji i wentylacji 4 2 (wymienniki gruntowe, odzysk ciepła) 6.7. Optymalizacja pracy instalacji wentylacji i klimatyzacji 3 2 Razem semestr I: 102 27 2 3E
SEMESTR II Lp. Temat W Ć L E 7. Rynki energii 36 2 4 E 7.1. Infrastruktura sieciowa 5 7.2. Operatorzy systemów. Dostęp stron trzecich do sieci 5 7.3. Taryfy energii elektrycznej, ciepła i gazu 5 7.4. Rynek europejski. Mechanizmy bilansowania 4 7.5. Systemy pomiarowe i informatyczne 5 2 7.6. Środowisko. Energia z paliw odpadowych i źródeł odnawialnych 6 7.7. Wpływ przyłączenia źródeł rozproszonych na system elektroenergetyczny 6 4 8. Efektywne użytkowanie energii elektrycznej 42 14 2 E 8.1. Efektywność energetyczna w układach oświetleniowych (podstawy 10 techniki świetlnej, klasyfikacja źródeł światła, iluminacja budynków) 8.2. Energooszczędne silniki i napędy elektryczne 8 2 8.3. Energooszczędne elektryczne urządzenia i systemy grzewcze 8 4 8.4. Jakość energii elektrycznej 8 2 8.5. Pomiar mocy i energii elektrycznej 4 2 8.6. Systemy inteligentnego budynku w monitoringu podstawowych 4 4 2 parametrów zasilania budynków 9. Metodyka obliczeń 3 5 9.1. Obliczanie sezonowego zapotrzebowania ciepła do ogrzewania 1 1 9.2. Obliczanie zapotrzebowania ciepła do przygotowania ciepłej wody 1 1 użytkowej i wentylacji 9.3. Układy chłodzenia (wentylacja i klimatyzacja) - obliczenia 2 9.4. Obliczanie zapotrzebowania na energię na potrzeby oświetlenia 1 1 10. Metodyka opracowania świadectw 6 20 10.1. Świadectwo dla budynków mieszkalnych 2 8 10.2. Świadectwo dla lokali mieszkalnych 2 6 10.3. Świadectwo dla budynków użyteczności publicznej, usługowych, 2 6 produkcyjnych i gospodarczych, stanowiących samodzielna całość techniczno- użytkową 11. Metodyka opracowania audytów energetyczny 15 11.1. Audyt energetyczny lokalnego źródła ciepła i lokalnej sieci ciepłowniczej 3 11.2. Audyt energetyczny budynku 3 11.3. Audyt remontowy 3 11.4. Analizy ekonomiczne i oceny kosztów energii 3 11.5. Ocena opłacalności i wyboru ulepszeń termomodernizacyjnych 3 12. Seminarium dyplomowe 2 Razem semestr II: 95 50 6 2E 13. Egzamin końcowy 8 Sprawdzenie wiadomości 3 Sporządzanie świadectwa efektywności energetycznej dla (jeden z poniż.): budynek mieszkalny jednorodzinny (wolno stojący, dwurodzinny, szeregowy); budynek mieszkalny wielorodzinny wyłącznie z lokalami mieszkalnymi 5
budynek mieszkalny wielorodzinny z lokalami mieszkalnymi i częściami budynku o innej funkcji; budynek niemieszkalny; Razem całość 197 77 8 8 290
Lp Temat ECTS W Ć L E 1. Prawne podstawy poprawy efektywności wykorzystania energii: 5 20 E 2. Podstawy budownictwa: 6 24 4 E 3. Ochrona cieplna budynków 9 18 10 2 E 4. Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe 1 8 5. Ogrzewanie i zaopatrzenie w ciepłą wodę użytkową 4 12 6 6. Systemy wentylacji i klimatyzacji w budynkach 5 20 7 Razem semestr I: 30 102 27 2 3E Lp Temat ECTS W Ć L E 7. Rynki energii 7 36 2 4 E 8. Efektywne użytkowanie energii elektrycznej 10 42 14 2 E 9. Metodyka obliczeń 2 3 5 10. Metodyka opracowania świadectw i audytów 6 6 20 11 Metodyka opracowania audytów energetycznych 4 15 12. Seminarium dyplomowe 1 2 13. Egzamin końcowy 8 Razem semestr II: 30 87 58 6 8 Razem studia podyplomowe: 60 189 85 8 8 Studia obejmują 290 godzin zajęć dydaktycznych, 5 egzaminów oraz ośmiogodzinny egzamin końcowy. 290