INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE FOTOGRAF KOD ZAWODU 343101 Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie fotograf powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania planu zdjęciowego; 2) rejestrowania obrazu; 3) kopiowania i obróbki obrazu. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY Fotograf to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 760). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten miał tą samą nazwę ale inny kod: 313104. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE FOTOGRAF W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010-2014 1 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Pierwsze 52 93 2 1 8 0 półrocze 2014 2013 135 100 20 9 13 0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2012 119 97 28 19 20 0 2011 115 86 20 8 51 0 2010 115 96 7 2 34 2 1 Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia z danymi za II półrocze roku poprzedniego. 1
W analizowanym okresie daje się zaobserwować tendencja nieznacznie wzrastającej liczby zarejestrowanych bezrobotnych fotografów i spadającej liczby ofert pracy. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2010-2014 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 2, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 3 W badaniach ankietowych pracodawców w latach 2010-2013 roku, fotograf pojawił się tylko raz w planach związanych z zatrudnieniem. W 2011 roku planowano zatrudnić 1 osobę w tym zawodzie na terenie Włocławka, w związku z tymczasowym zwiększeniem zatrudnienia. Było to miejsce pracy w ramach zatrudnienia subsydiowanego. Z telefonicznych rozmów sondujących z pracodawcami z województwa kujawsko pomorskiego, wynika że pracodawcy z zakładów fotograficznych prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i nie mają w planach zatrudniania osób z zawodem fotograf. Natomiast agencje reklamowe i redakcje prasowe zatrudniają osoby z wyższymi kwalifikacjami, np. absolwentów uczelni artystycznych. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ 4 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód fotograf od 1 września 2012 roku można zdobyć w Zasadniczej Szkole Zawodowej oraz na kursach kwalifikacyjnych Dla zawodu fotograf wyodrębniono jedną kwalifikację rejestracja i obróbka obrazu. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. 2 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W 2011 r. 77,9% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe. Zawody deficytowe stanowiły 17,9% zawodów a zrównoważone 4,2%. 3 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z znajduje się na stronie internetowej: www.podlupa.wup.torun.pl 4 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl oraz System Informacji Oświatowej www.cie.men.gov.pl 2
W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prowadzące działalność edukacyjnoszkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. SZKOŁY W REGIONIE Według danych Systemu Informacji Oświatowej (pobranych 14 sierpnia 2014) udostępnianych na stronie http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo zawód fotograf w województwie kujawsko-pomorskim można zdobyć w 15 szkołach, które mają uprawnienia szkół publicznych. W województwie można również spotkać się z ciekawą ofertą zdobycia umiejętności w tym zawodzie w placówkach, które jednak nie mają uprawnień szkół publicznych. Ilość szkół prowadzących kształcenie w zawodzie fotograf z roku na rok systematycznie rośnie. Na dzień 30 września 2012 r. zawód ten w województwie kujawsko-pomorskim można było zdobyć w 11 szkołach ponad gimnazjalnych. Poniższa tabela przedstawia informację o liczbie absolwentów i uczniów kształcących się w zawodzie fotograf w województwie kujawsko-pomorskim. 3
Liczba osób Rok szkolny Uczniowie kontynuujący naukę w zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 2009/2010 rok 81 21 (na dzień 30.09.2010 r.) 2010/2011 rok 81 31 (na dzień 30.09.2011r. ) 2011/2012 rok 80 30 (na dzień 30.09.2012r. ) 2012/2013 rok 78 30 (na dzień 30.09.2013r.) Opracowanie własne na podstawie Systemu Informacji Oświatowej Wykaz szkół i placówek prowadzących kształcenie w zawodzie fotograf dostępny jest na stronie internetowej Centrum Informatycznego Edukacji pod adresem: http://www.cie.men.gov.pl/index.php/wyszukiwarka.html KURSY Informacje o kursach prowadzonych przez instytucje szkoleniowe między innymi z dziedziny fotografii dostępne są w Elektronicznym Rejestrze Instytucji Szkoleniowych na stronie internetowej: http://ris.praca.gov.pl PRZYDATNE ADRESY INTERNETOWE http://www.fotopolis.pl - internetowy magazyn o fotografii http://www.optyczne.pl przydatne informacje poradniki, słowniczek, wszystko o sprzęcie fotograficznym http://www.dfv.pl porady z zakresu fotografii http://pokochajfotografie.pl/ CZASOPISMA Foto - miesięcznik Digital Visio - miesięcznik Fotografia kwartalnik 4
Opracowała: Lilla Załęska doradca zawodowy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: sierpień 2014 r. INFORMACJA DLA OSÓB ZAINTERESOWANYCH PRACĄ W ZAWODZIE FOTOGRAF W KRAJACH EOG 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie fotograf w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako fotograf w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód fotografa jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód fotografa jest regulowany w trzech Austria, Islandia. krajach EOG są to: Liechtenstein, W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem fotograf wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodami: fotografowie i operatorzy urządzeń do rejestracji obrazu i dźwięku zgłoszonych zostało 503 oferty pracy z 17 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy znajduje się w Wielkiej Brytanii (306 ofert), Niemczech (96 ofert), Belgii (20 oferty) i Szwecji (20 ofert) - dane wg stanu na dzień 16.09.2013 r. 5
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie fotograf powinny mieć doświadczenie w swoim zawodzie, zamiłowanie do fotografii i kreatywność. Często zatrudniane są w niepełnym wymiarze godzin. Należy pamiętać, że pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie fotografa w wybranych krajach: Wielka Brytania: ok. 10 funtów/godz., Francja 10 euro/ godz., Austria 1400 1800 euro/miesięcznie. Opracowała: Anita Boniek - Lewandowska Doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES 6