KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.11.2011 SEK(2011) 1406 wersja ostateczna DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI Streszczenie oceny skutków Towarzyszący dokumentowi: Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji na poziomie krajowym i unijnym, istotnych dla zmiany klimatu {KOM(2011) 789 wersja ostateczna} {SEK(2011) 1407 wersja ostateczna} PL PL
1. Opis zagadnienia Ze względu na obawy dotyczące rosnącego zagrożenia zmianą klimatu o zasięgu globalnym wskutek wzrostu stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze Unia realizuje i planuje szereg strategii politycznych i działań łagodzących skutki tej zmiany. Ustanowienie stałych ram monitorowania, oceny, sprawozdawczości i weryfikacji w zakresie emisji gazów cieplarnianych stanowi ważną część tego procesu, ponieważ umożliwia UE między innymi bardziej efektywne opracowanie i wdrożenie przyszłej polityki oraz ocenienie i wykazanie, że UE wywiązuje się ze swoich zobowiązań. Decyzja nr 280/2004/WE 1 ( decyzja dotycząca mechanizmu monitorowania ) dotycząca mechanizmu monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz wykonania protokołu z Kioto, a także jej przepisy wykonawcze (decyzja 2005/166/WE) 2 są głównymi instrumentami monitorowania, sprawozdawczości i weryfikacji w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych. W instrumentach tych określono szczegóły sprawozdawczości w zakresie antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych według ich źródeł oraz usuwania przez pochłaniacze, w zakresie informacji na temat krajowych programów redukcji emisji, prognoz emisji gazów cieplarnianych oraz polityki i środków zgodnie z Ramową konwencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu ( UNFCCC ). Sześcioletnie doświadczenie we wdrażaniu decyzji nr 280/2004/WE i jej decyzji wykonawczej 2005/166/WE, a także dodatkowe doświadczenie uzyskane w trakcie negocjacji międzynarodowych i wdrażania różnych wymogów UNFCCC wykazują, że istnieją obszary, w których można wprowadzić znaczne ulepszenia. Ponadto potrzeba wzmocnienia działań łagodzących oraz wypełnienia nowych i planowanych zobowiązań krajowych i międzynarodowych, w tym strategii Europa 2020, wymaga wprowadzenia ulepszonego systemu monitorowania i sprawozdawczości. Przegląd decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania będzie w szczególności próbą rozwiązania następujących problemów: Obowiązujący system monitorowania i sprawozdawczości jest nieodpowiedni dla wdrożenia nowych wymogów wynikających z nowego prawodawstwa. W ramach pakietu klimatyczno-energetycznego, uzgodnionego przez Radę i Parlament Europejski, przyjętego przez Parlament Europejski w dniu 17 grudnia 2008 r., wprowadzono nowe wymogi dotyczące monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do państw członkowskich, które to wymogi muszą być uwzględnione w przeglądzie decyzji nr 280/2004/WE, aby weszły w życie. Dane dostępne na poziomie UE są niewystarczające dla wsparcia przyszłego opracowania i wdrażania polityki; W kilku obszarach/sektorach mających duże znaczenie dla redukcji emisji gazów cieplarnianych i dla podejmowania działań na poziomie UE nie ma obecnie zgromadzonych odpowiednich danych, aby umożliwić i wspierać efektywne opracowywanie i wdrożenie polityki, lub dane te nie są wystarczająco dokładne. Obszarami tymi są: a) transport morski, b) transport lotniczy, c) użytkowanie gruntów, zmiana użytkowania gruntów i leśnictwo (LULUCF) oraz d) przystosowywanie się do zmiany klimatu. 1 Dz.U. L 49 z 19.2.2004, s. 1. 2 Decyzja Komisji nr 2005/166/WE z dnia 10 lutego 2005 r. ustanawiająca zasady wykonania decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady 280/2004/WE dotyczącej mechanizmu monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie i wykonania Protokołu z Kioto (Dz.U. L 55 z 1.3.2005, s. 57). 1
W obecnym systemie monitorowania i sprawozdawczości nie uwzględnia się najnowszego rozwoju sytuacji międzynarodowej w kontekście UNFCCC i system ten nie wystarcza do zapewnienia z nowymi zobowiązaniami międzynarodowymi. UE przyjęła międzynarodowe zobowiązanie, że udzieli krajom rozwijającym się znacznego, szybkiego i długoterminowego finansowania działań związanych z klimatem i wsparcia technologicznego w tej dziedzinie. Przejrzystość i kompleksowy charakter informacji na temat rodzaju i kwoty udzielonego wsparcia są niezbędne dla zapewnienia widoczności UE, skutecznej realizacji działań oraz wiarygodności w stosunku do jej partnerów międzynarodowych. Opisane wyżej problemy często prowadziły do ostrej krytyki ze strony innych krajów, które twierdziły, że UE i jej państwa członkowskie nie wypełniają swoich zobowiązań. Problemy te wymagają zatem rozwiązania. Do monitorowania postępów w realizacji celów w zakresie ograniczenia emisji, w szczególności w ramach strategii Europa 2020, konieczne są dodatkowe dane i informacje. Do zasadniczych celów strategii Europa 2020, nowej zintegrowanej strategii polityki gospodarczej Unii na rzecz wzrostu i zatrudnienia, należą europejskie i krajowe cele w zakresie ograniczenia emisji. Obserwuje się brak przejrzystości, terminowości, spójności, kompletności i porównywalności informacji obecnie zgłaszanych na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania. Stosunkowo wysoki odsetek przypadków nie w ciągu ostatnich lat wskazuje na to, że można byłoby zwiększyć przejrzystość, dokładność, spójność i skuteczność systemu monitorowania i sprawozdawczości. Z doświadczenia wynika, że istnieje ogromna potrzeba uproszczenia i usprawnienia obecnych wymogów dotyczących sprawozdawczości. Doświadczenia we wdrażaniu decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania wskazują na to, że niektóre wymogi dotyczące sprawozdawczości nie doprowadziły do osiągnięcia oczekiwanych wyników lub informacji nie wykorzystywano w przewidywany sposób. Pokazały również, że niektóre powiązania między narzędziami sprawozdawczymi można byłoby wzmocnić. 2. Analiza pomocniczości Podstawą prawną wniosku ustawodawczego jest art. 192 ust. 1 TFUE. Wniosek ustawodawczy służy realizacji uzasadnionego celu w ramach art. 191 ust. 1 TFUE, a mianowicie przeciwdziałaniu zmianie klimatu (łagodzeniu skutków zmiany klimatu i przystosowywaniu się do niej). Celem wniosku ustawodawczego jest poprawa dostępności informacji na potrzeby kształtowania polityki Unii i procesu decyzyjnego oraz zwiększenie koordynacji i spójności sprawozdawczości UE i państw członkowskich na mocy UNFCCC. Celu tego nie można osiągnąć, stosując środki mniej restrykcyjne niż wniosek ustawodawczy. Działanie na poziomie krajowym nie umożliwiałoby osiągnięcia z zobowiązaniami uzgodnionymi na poziomie międzynarodowym, a także nie wystarczyłoby do osiągnięcia i spełnienia celów określonych na mocy decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego (406/2009/WE). Konieczne jest zatem, aby Unia utworzyła odpowiednie ramy poprzez ustanowienie, na ile to możliwe, zharmonizowanych ram sprawozdawczości, aby uwzględnić określone wymogi międzynarodowe i unijne. Działanie na poziomie UE przyniosłoby 2
również wyraźne korzyści w porównaniu z działaniem na poziomie krajowym ze względu na swoją skuteczność. 3. Cele inicjatywy UE Głównym celem, poprzez terminową, przejrzystą, dokładną, kompletną, spójną i porównywalną sprawozdawczość na poziomie UE i państw członkowskich, jest: a) wspieranie UE i państw członkowskich w realizacji ich zobowiązań na mocy UNFCCC, b) wspieranie UE i państw członkowskich w realizacji ich krajowych zobowiązań w dziedzinie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, c) wspieranie skutecznego opracowywania i wdrażania polityki UE. 3.1 Cele szczegółowe i operacyjne Wdrożenie wymogów dotyczących monitorowania i sprawozdawczości określonych w decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego oraz w zmienionej dyrektywie w sprawie systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w UE (UE ETS) o Cele operacyjne: ustanowienie cyklu procedur przeglądu i w ramach decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego; włączenie wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do wykorzystywania dochodów z aukcji uprawnień do emisji, jak przewidziano w zmienionej dyrektywie w sprawie systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych; Ulepszenie obecnych ram monitorowania i sprawozdawczości, aby zaspokoić potrzeby przyszłego prawodawstwa unijnego i międzynarodowego o Cele operacyjne: ustanowienie wymogów dotyczących monitorowania i sprawozdawczości w zakresie transportu morskiego; ustanowienie wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie wpływu transportu lotniczego na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 ; ustanowienie wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu; ustanowienie dodatkowych wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie LULUCF; Udoskonalenie sprawozdawczości UE i państw członkowskich w zakresie wsparcia finansowego i technologicznego na rzecz krajów rozwijających się, pod warunkiem zapewnienia przestrzegania zobowiązań międzynarodowych na mocy UNFCCC o Cel operacyjny: określenie wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie wsparcia finansowego i technologicznego na rzecz krajów rozwijających się; Poprawa spójności sprawozdawczości na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania ze sprawozdawczością na mocy innych instrumentów prawnych w UE, które dotyczą czynników zanieczyszczenia powietrza o Cel operacyjny: określenie powiązań między sprawozdawczością w zakresie emisji gazów cieplarnianych w ramach EU ETS, informacjami zgłaszanymi w ramach europejskiego PRTR, na mocy dyrektywy w sprawie krajowych poziomów emisji i rozporządzenia w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych; Ulepszenie sprawozdawczości przy uwzględnieniu doświadczeń zdobytych w trakcie wdrażania wcześniejszych instrumentów o Cele operacyjne poprawa sprawozdawczości w zakresie prognoz, polityki i środków; 3
poprawa przygotowania sprawozdania dotyczącego krajowego wykazu; 4. Warianty strategiczne i ocena skutków Przegląd decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania stanowi wsparcie dla procesu wdrażania przyjętej polityki UE i zobowiązań, w szczególności zobowiązań UE na mocy UNFCCC, celów i instrumentów ustawodawczych w ramach pakietu klimatycznoenergetycznego, oraz dla procesu wdrażania strategii Europa 2020. Szczegółowe skutki społeczne i gospodarcze oraz wpływ na środowisko zostały już ocenione w odniesieniu do wielu przedmiotowych obszarów w chwili przyjęcia pakietu klimatyczno-energetycznego, który zawierał określone cele i strategie 3. Przegląd decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania i przepisów wykonawczych przyczynia się do osiągnięcia korzyści środowiskowych określonych w ocenach skutków tych instrumentów poprzez zapewnienie odpowiedniego monitorowania w zakresie osiągania celów. Wpływ na środowisko Decyzja dotycząca mechanizmu monitorowania jest poddawana przeglądowi w celu zwiększenia efektywności środowiskowej UE: a) przez zapewnienie dostępności bardziej kompletnych i lepszej jakości danych i informacji (jakość danych/kompletność), b) przez umożliwienie osiągnięcia lepszej z krajowymi i międzynarodowymi celami, zobowiązaniami i wymogami (zgodność z krajowymi lub międzynarodowymi zobowiązaniami), oraz c) przez umożliwienie dalszego opracowania, rozwijania i wdrażania przyszłych działań w ramach polityki w tej dziedzinie (dalszy rozwój/wdrażanie polityki). Wpływ na środowisko oceniono, w stosownych przypadkach, w odniesieniu do każdego wariantu strategicznego w oparciu o kombinację trzech powyższych kryteriów (stosowane oceny: + lub stosuje się odpowiednio jako oznaczenie wpływu pozytywnego lub negatywnego. = oznacza brak wpływu, +/- mały wpływ, ++/--, średni wpływ, +++/--- duży wpływ). Szczegółowo oceniono również aspekty i uproszczenia. (Oceny stosowane w odniesieniu do : LL: niskie prawdopodobieństwo, ML: średnie prawdopodobieństwo, HL: duże prawdopodobieństwo). Skutki gospodarcze Decyzja dotycząca mechanizmu monitorowania jest instrumentem za pośrednictwem którego wdrażane są krajowe i międzynarodowe wymogi dotyczące sprawozdawczości. Wymogi te obowiązują na poziomie krajowym, dlatego główny skutek gospodarczy, związany z przeglądem decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania, odnosi się do obciążenia administracyjnego, które organy publiczne na poziomie państwa członkowskiego poniosłyby w przypadku wprowadzenia tych zmian. Inne skutki (społeczne, dla zatrudnienia, przemysłu, MŚP) Proponowane warianty będą miały niewielkie skutki społeczne związane z podawaniem informacji do wiadomości publicznej, dlatego skutki te nie zostały przeanalizowane w ocenie skutków. 3 Ocena skutków zawarta jest w dokumencie roboczym służb Komisji dotyczącym dokonanej przez Komisję oceny skutków dołączonej do pakietu środków wdrażających cele UE w zakresie zmian klimatu i energii ze źródeł odnawialnych do roku 2020 (SEC (2008) 85/3) i w załączniku do niej SEC (2008)85), tom II. 4
Nie istnieją żadne bezpośrednie ani pośrednie wymogi dotyczące sprawozdawczości, które na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania byłyby nałożone na MŚP lub sektor przemysłu. Decyzja ta prawdopodobnie nie ma też żadnych skutków dla zatrudnienia, a zatem skutki te nie były przedmiotem dalszej oceny. 4.1 Ustanowienie cyklu przeglądu i oceny na mocy decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego Wariant 1: Brak przeglądu wewnętrznego na poziomie UE. Opieranie się na obecnym przeglądzie UNFCCC. ( brak zmiany polityki ). (Ten podwariant odrzucono na wczesnym etapie). Wariant 2: Wewnętrzny przegląd wykazu na poziomie europejskim wdrażany jest na potrzeby wyznaczania celów (przegląd wstępny), podczas gdy UE na potrzeby corocznego cyklu oceny na mocy decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego nadal opiera się na przeglądzie wykazów na mocy UNFCCC, jak ma to miejsce w przypadku obecnej decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania. (Ten podwariant odrzucono na wczesnym etapie). Wariant 3: Ustanowienie lekkiego corocznego cyklu przeglądu i oceny na poziomie UE na potrzeby wdrożenia decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego oraz kompleksowego przeglądu wstępnego. (Coroczny przegląd byłby przeprowadzany w krótszych ramach czasowych, przede wszystkim z użyciem automatycznych procedur kontrolnych uzupełnionych analizą wcześniejszych sprawozdań z przeglądu wykazów na mocy UNFCCC, w oparciu o istniejące kontrole i procedury przeprowadzane obecnie przez Europejską Agencję Środowiska (EAŚ) na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania). ( Lekki przegląd ). Wariant 4: Ustanowienie na poziomie UE procedury kompleksowego rocznego cyklu przeglądu i oceny na potrzeby wdrożenia decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego wraz z kompleksowym przeglądem wstępnym. Przegląd ten zostałby powtórzony po przeglądzie na mocy UNFCCC, ale w krótszych ramach czasowych, aby umożliwić ocenę w trakcie roku kalendarzowego. ( Kompleksowy przegląd ). Wpływ na środowisko 4 Obciążenie administracyjne Wariant 3: Lekki przegląd + 15 000-30 000 EUR Wariant 4: Kompleksowy przegląd +++ 50 000-100 000 EUR Rozpatrzono również podwarianty odnoszące się do stosowania ponownych obliczeń wynikających: a) z rocznej poprawy metodyki lub danych w wykazach gazów cieplarnianych w dotychczasowym scenariuszu postępowania (przypadek 1) oraz b) ze zmiany zasad sprawozdawczości na poziomie międzynarodowym (przypadek 2) w rocznym cyklu sprawozdawczości, przeglądu i. 4.2 Włączenie wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do wykorzystywania dochodów z aukcji uprawnień do emisji na mocy zmienionej dyrektywy w sprawie systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych W zmienionej dyrektywie w sprawie systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych wyraźnie określono, że dodatkowe wymogi dotyczące sprawozdawczości 4 Stosowane oceny: + lub stosuje się odpowiednio jako oznaczenie wpływu pozytywnego lub negatywnego. = oznacza brak wpływu, +/- mały wpływ, ++/--, średni wpływ, +++/--- duży wpływ. 5
w zakresie wykorzystywania dochodów z aukcji uprawnień do emisji należy zgłaszać w sprawozdaniach przedkładanych na mocy decyzji nr 280/2004/WE 5. 4.3 Ustalenie wymogów dotyczących monitorowania emisji z międzynarodowego transportu morskiego i sprawozdawczości w tym zakresie Wariant 1: Kontynuowanie w obecnym kształcie monitorowania emisji gazów cieplarnianych z krajowego i międzynarodowego transportu morskiego i składania sprawozdań w tym zakresie w wykazach gazów cieplarnianych bez ustanawiania podstawy dla udoskonalania danych bazowych. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Ustanowienie szczegółowych wymogów dla państw członkowskich w zakresie monitorowania i sprawozdawczości. (Ten wariant objąłby ustanowienie podstawy monitorowania, kryteriów przydziału emisji dla danego państwa członkowskiego i szczegółów o charakterze administracyjnym dotyczących sprawozdawczości.) ( ustanowienie teraz szczegółowych wymogów dotyczących sprawozdawczości ) Wariant 3: Opracowanie podstawy dla nowych wytycznych dotyczących monitorowania i sprawozdawczości, uwzględniając możliwość ustanowienia w przyszłości w ramach procedury komitetowej prawodawstwa zawierającego szczegółowe przepisy po tym, jak środek zostanie przyjęty przez Międzynarodową Organizację Morską lub UE. ( ramy teraz, szczegóły później ) Wpływ na Zgodność środowisko Wariant 1: brak zmiany polityki - - n/d n/d Wariant 2: ustanowienie teraz szczegółowych - - - wymogów dotyczących sprawozdawczości + średnie prawdopod obieństwo Wariant 3: ramy teraz, szczegóły później + + + wysokie prawdopod obieństwo Obciążenie administracyjne - 4.4 Ustanowienie szczegółowych wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie wpływu transportu lotniczego na klimat na świecie wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 Wariant 1: Kontynuowanie w obecnym kształcie sprawozdawczości dotyczącej emisji gazów cieplarnianych z krajowego i międzynarodowego transportu lotniczego w wykazach gazów cieplarnianych, ograniczonej do emisji CO 2. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Nałożenie na państwa członkowskie wymogu składania sprawozdań na temat wpływu transportu lotniczego na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 z zastosowaniem metody przemnożenia wpływu emisji CO 2 przez uprzednio określony współczynnik. (Współczynnik ten byłby aktualizowany przez Komitet ds. Zmian Klimatu w celu odzwierciedlenia najnowszych wyników badań naukowych.) ( metoda współczynnika ) 5 Wykorzystywanie sprawozdań przedłożonych na mocy decyzji nr 280/2004/WE na potrzeby sprawozdawczości w zakresie dochodów z aukcji uprawnień do emisji nie jest wyraźnie przewidziane w odniesieniu do uprawnień do emisji lotniczych, o których mowa w art. 3d ust. 4, niemniej będzie odpowiednio wdrażane dla celów spójności. 6
Wariant 3: Nałożenie na państwa członkowskie wymogu składania sprawozdań z wpływu lotnictwa na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 w oparciu o szczegółowe modele. ( metoda oparta na modelowaniu ) Wariant 4: Wprowadzenie nowych wymogów dla państw członkowskich w zakresie sprawozdawczości dotyczącej wpływu transportu lotniczego na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 w oparciu o dwustopniowe podejście. W ramach tego wariantu państwa członkowskie, które wykazały w swoich sprawozdaniach emisje przekraczające 3 % całkowitych unijnych emisji CO 2 z lotnictwa przedkładałyby sprawozdania dotyczące wpływu lotnictwa na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2 w oparciu o szczegółowe modele. (Obecnie dotyczyłoby to Francji, Niemiec, Włoch, Holandii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, które razem odpowiadają za ok. 80 % emisji CO 2 ). Wszystkie inne państwa członkowskie mogłyby składać sprawozdania w oparciu o szczegółowe modele, ale jeśli nie byłoby to wykonalne, mogłyby zamiast tego stosować metodę współczynnika. ( metoda stopniowa ) Wpływ na środowisko Zgodność Obciążenie administracyjne Wariant 1: brak zmiany polityki - = = Wariant 2: metoda współczynnika Wariant 3: metoda oparta na modelowaniu + wysokie prawdopodob ieństwo ++ niskie prawdopodob ieństwo Wariant 4: metoda stopniowa +++ średnie prawdopodob ieństwo 24 000 EUR 6,75 mln EUR 1,52 mln EUR 4.5 Ustanowienie wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczącej przystosowania się do zmiany klimatu Wariant 1: Dalsze składanie sprawozdań w obecnym kształcie dotyczących skutków zmiany klimatu, podatności na jej skutki i przystosowywania się do niej w komunikatach krajowych zgodnie z UNFCCC i wykorzystanie tych informacji dla celów UE. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Nałożenie na państwa członkowskie obowiązku składania kompleksowych sprawozdań rocznych o skutkach zmiany klimatu w ich państwie, podatności na jej skutki i działaniach przystosowawczych. (Wariant ten obejmowałby między innymi odnotowane i prognozowane skutki zmiany klimatu dla poszczególnych sektorów, ocenę podatności poszczególnych regionów i sektorów, obowiązującą krajową lub regionalną strategię przystosowania się, wdrożone i planowane środki, informację dotyczącą strategii oraz dwustronnych i wielostronnych projektów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu oraz przydzielonych środków budżetowych). ( sprawozdania kompleksowe ) Wariant 3: Nałożenie na państwa członkowskie obowiązku składania sprawozdań rocznych z wdrożonych i planowanych krajowych działań służących przystosowaniu się do zmiany klimatu. W tym wariancie zapewniony byłby orientacyjny wykaz informacji, które należy zawierać w sprawozdaniach. ( sprawozdania z działań ) 7
Wpływ na środowisko Zgodność Obciążenie administracyjne Wariant 1: brak zmiany polityki - = = Wariant 2: sprawozdania +++ niskie kompleksowe prawdopodobie od 1 do 2,24 mln EUR ństwo Wariant 3: sprawozdania z działań ++ wysokie prawdopodobie ństwo 120 000 EUR 4.6 Ustanowienie dodatkowych wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczącej LULUCF Wariant 1: Dalsze składanie sprawozdań w obecnym kształcie z użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Ustanowienie zmienionych wymogów dotyczących sprawozdawczości z działań LULUCF w oparciu o informacje pochodzące z toczących się negocjacji międzynarodowych (poza obowiązującymi wymogami dotyczącymi sprawozdawczości), obejmujących następujące dziedziny ( ustanowienie teraz szczegółowych wymogów ): 6 obowiązkowe szacowanie emisji i usuwania gazów cieplarnianych w gospodarce leśnej i składanie sprawozdań w tym zakresie szacowanie emisji z puli produktów ze ściętego drewna i składanie sprawozdań zawierających dane w tym zakresie (obowiązkowe) szacowanie emisji i usuwania gazów cieplarnianych w wyniku ponownego nawadniania i odwadniania 7 i składanie sprawozdań w tym zakresie (dobrowolne) szacowanie emisji i usuwania gazów cieplarnianych podlegających działaniu siły wyższej 8 i składanie sprawozdań w tym zakresie (dobrowolne) uaktualnienie wartości poziomów referencyjnych dotyczących gospodarki leśnej w oparciu o nowe dane lub udoskonalenia w zakresie metodologii Wariant 3: Ustanowienie podstawy dla nowych wytycznych dotyczących sprawozdawczości, przy uwzględnieniu możliwości przyjęcia w przyszłości prawodawstwa zawierającego szczegółowe przepisy po tym, jak na szczeblu unijnym lub międzynarodowym zostaną przyjęte odpowiednie środki. (Faktycznie oznacza to, że zakres sprawozdawczości zostałby określony w ustawodawstwie przyjętym w procedurze współdecyzji dotyczącym miejsca LULUCF w zobowiązaniach UE w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, podczas gdy szczegóły techniczne zostałyby ustanowione w drodze aktów delegowanych ( procedura komitetowa ) w ramach regulacyjnych uzgodnionych przez Parlament Europejski i Radę.) ( ramy teraz, szczegóły później ) 6 7 8 Szczegółowe elementy oparte są na projekcie decyzji na mocy protokołu z Kioto. Ponowne nawadnianie i odwadnianie to system praktyk polegających na nawadnianiu i odwadnianiu gruntów pokrytych glebą organiczną na powierzchni co najmniej 1 hektara. Działalność ta dotyczy wszystkich gruntów, które zostały odwodnione lub nawodnione od 1990 r. i nie są uwzględniane w ramach żadnej działalności określonej w niniejszym załączniku. Odwadnianie to bezpośrednie wywołane przez człowieka obniżenie zwierciadła wód gruntowych, a ponowne nawadnianie to bezpośrednie wywołane przez człowieka częściowe lub całkowite odwrócenie procesu odwadniania. Zdarzenia będące poza kontrolą i znaczącym wpływem danego kraju. Wymagają one wykazania, że na gruntach objętych zdarzeniami wywołanymi siłą wyższą nie miała miejsca zmiana sposobu użytkowania gruntów; wykazania, że zdarzenia te były poza kontrolą Strony; wykazania wysiłków podjętych na rzecz rekultywacji gruntów objętych działaniem siły wyższej; wykazania, że nie wykluczono emisji związanych z pozyskiwaniem drewna dla celów udzielenia pomocy i ratownictwa. 8
Wpływ na Zgodność środowisko Wariant 1: brak zmiany polityki - - - = = Wariant 2: ustanowienie teraz szczegółowych wymogów Wariant 3: ramy teraz, szczegóły później + + średnie prawdopod obieństwo + + + wysokie prawdopod obieństwo Obciążenie administracyjne 610 000 EUR do 710 000 EUR < 610 000 EUR do 710 000 EUR 4.7 Ustanowienie wymogu w zakresie sprawozdawczości dotyczącej wsparcia finansowego i technologicznego na rzecz krajów rozwijających się Wariant 1: Dalsze składanie sprawozdań w obecnym kształcie dotyczących wsparcia finansowego i technologicznego na rzecz krajów rozwijających się za pośrednictwem krajowych komunikatów państw członkowskich na mocy UNFCCC bez oddzielnych wymogów sprawozdawczych na szczeblu UE. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Umożliwienie państwom członkowskim dobrowolnego składania co 2 lata sprawozdań na temat udzielonego wsparcia finansowego i technologicznego w oparciu o wytyczne dla przygotowywania komunikatów krajowych. ( sprawozdania dobrowolne ) Wariant 3: Nałożenie na państwa członkowskie wymogu składania rocznych sprawozdań na temat wsparcia finansowego i technologicznego udzielonego na rzecz krajów rozwijających się w udoskonalonym formacie na podstawie wytycznych dla przygotowywania krajowych komunikatów, wymagających jednak zawarcia w nich bardziej kompleksowych informacji dotyczących programów technologicznych i zastosowania metodologii opracowanych w ramach UE dotyczących sprawozdawczości w zakresie wsparcia finansowego i wskaźników przepływów finansowych Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD. ( sprawozdania kompleksowe ) Wpływ na środowisko Zgodność Obciążenie administracyjne Wariant 1: brak zmiany polityki - - - = = Wariant 2: sprawozdania dobrowolne + średnie 65 000 EUR prawdopodobie ństwo Wariant 3: sprawozdania kompleksowe +++ średnie prawdopodobie ństwo 195 000 EUR 4.8 Zwiększenie spójności z innymi instrumentami prawnymi UE dotyczącymi czynników zanieczyszczenia powietrza Wariant 1: Oddzielne zajęcie się wymogami dotyczącymi sprawozdawczości zawartymi w decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania i ujętymi w innych instrumentach prawnych i nieujednolicanie sprawozdawczości wynikającej z różnych instrumentów prawnych. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Ustanowienie wymogów składania sprawozdań dotyczących spójności informacji między sprawozdaniami na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania a sprawozdaniami w ramach ETS, PRTR oraz na podstawie dyrektywy w sprawie krajowych pułapów emisji i rozporządzenia w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych oraz ustanowienie wymogu składania sprawozdań dotyczących zapewniania i prowadzonych 9
kontroli jakości w celu zadbania o spójność między różnymi instrumentami prawnymi (w tym udziału emisji objętych ETS). ( sprawozdania dotyczące spójności ) Wariant 3: Ustanowienie wymogów, by krajowe systemy wykazów państw członkowskich zostały zmienione w taki sposób, by umożliwić dostęp do danych zebranych w wyniku stosowania innych instrumentów sprawozdawczości (np. ETS, EPRTR, dyrektywy w sprawie krajowych pułapów emisji), a co za tym idzie, by dane z wykazów udostępniane były także dla celów składania sprawozdań w ramach innych instrumentów sprawozdawczości. ( zmiana systemu krajowego ) Wariant 4: Ustanowienie wymogu bezpośredniego wykorzystywania danych zbieranych w ramach innych instrumentów sprawozdawczości, takich jak unijny ETS, EPRTR, rozporządzenie w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, dyrektywa w sprawie krajowych pułapów emisji, przez zestawienie zebranych danych na temat czynników zanieczyszczenia powietrza poprzez uzgodnienie: dezagregacji, treści, procedur, narzędzi i formatów jakie instrumenty te definiują/wykorzystują. (Podwariant ten został odrzucony na wczesnym etapie.) Wpływ na Uproszcz Zgodność Obciążenie środowisko enie administracyjne Wariant 1: brak zmiany polityki - - - = Potencjalne koszty w przypadku podniesienia w przeglądzie UNFCCC kwestii braku zapewniania i kontroli jakości Wariant 2: sprawozdania dotyczące spójności Wariant 3: zmiana systemu krajowego + + ++ wysokie prawdo podobie ństwo zgodnoś ci + + + +++ wysokie prawdo podobie ństwo zgodnoś ci 525 000 EUR (bez korzyści płynących z uproszczenia) 380 000 EUR 4.9 Poprawa sprawozdawczości przy uwzględnieniu doświadczeń zebranych w ramach wcześniejszych działań Wariant 1: Zachowanie istniejących wytycznych w zakresie sprawozdawczości wynikających z decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania oraz przepisów wykonawczych oraz oparcie się na wytycznych metodologicznych określonych w ramach UNFCCC. Dążenie do zmiany wytycznych w zakresie sprawozdawczości w ramach UNFCCC. ( brak zmiany polityki ) Wariant 2: Wprowadzenie wymogu składania sprawozdań rocznych i dalsze określenie rodzaju informacji/danych, które należy uwzględniać w sprawozdaniach lub odpowiednich formatów ( ujednolicenie formatów ). Wariant 3: Dalsze sprecyzowanie wytycznych metodologicznych dla skutków polityki i środków, jak również przygotowanie prognoz emisji gazów cieplarnianych. ( harmonizacja metodologii ) 10
Wariant 4: Wprowadzenie wymogu ustanowienia krajowego systemu sprawozdawczości w zakresie prognoz, działań polityki i środków 9 (zgodnie z głównymi zasadami podobnymi do zasad ustanowionych w odniesieniu do wykazów emisji gazów cieplarnianych) ( ustanowienie systemu krajowego ) Wpływ na środowisko Zgodność Uproszczen ie Wariant 1: brak zmiany polityki = = - - - Wariant 2: ujednolicenie formatów ++ wysokie prawdopo dobieństw o Wariant 3: harmonizacja metodologii Wariant 4: ustanowienie systemu krajowego 5. Porównanie wariantów +++ niskie prawdopo dobieństw o +++ średnie prawdopo dobieństw o Obciążenie administracyjn e + + 980 000 EUR - 1,3 mln EUR - Wyższe niż w wariancie 2 + + + 290 000 EUR Głównym celem decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania jest zapewnienie Unii i jej państwom członkowskim pomocy w wypełnieniu krajowych i międzynarodowych zobowiązań i celów oraz w dalszym kształtowaniu polityki przez zadbanie o przejrzystą, dokładną, spójną, porównywalną i kompletną sprawozdawczość. Preferowany wariant gwarantuje, że cele te zostaną osiągnięte w sposób skuteczny i efektywny. Ogólne obciążenie administracyjne związane z preferowanym wariantem mieści się w kwocie 4-5 mln EUR dla UE-27. Biorąc pod uwagę niepewność co do przyszłego systemu rozwiązań dotyczących zmiany klimatu, preferowany wariant przewiduje stworzenie na szczeblu unijnym procedury przeglądu danych na temat gazów cieplarnianych dostarczanych przez państwa członkowskie w celu dopilnowania, aby zgodność z celami decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego oceniana była w sposób kompleksowy, przejrzysty, wiarygodny i terminowy, zgodnie z postanowieniami pakietu klimatyczno-energetycznego. W odniesieniu do sprawozdawczości w zakresie emisji z międzynarodowego transportu morskiego i sektora LULUCF, która nadal jest przedmiotem debat politycznych zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i krajowym, stosuje się ostrożne podejście przez dopilnowanie, aby decyzja dotycząca mechanizmu monitorowania stwarzała odpowiednie ramy dla ustanowienia szczegółowych wymogów w zakresie sprawozdawczości na późniejszym etapie, gdy 9 Cel systemu krajowego, określony w ramach protokołu z Kioto, to zapewnienie przygotowania rocznego wykazu emisji gazów cieplarnianych, który pozostaje w zgodzie z kryteriami jakości określonymi dla wykazów oraz sprawozdawczości do sekretariatu Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu ( UNFCCC ) oraz Komisji Unii Europejskiej. System krajowy zapewnia dane na temat emisji oraz dane dodatkowe wymagane w wykazach. System obejmuje także archiwizację danych wykorzystywanych do obliczenia emisji, publikację wyników, udział w dochodzeniach w sprawie wykazów oraz zarządzanie jakością wykazów. 11
osiągnięty zostanie konkretny rezultat polityki (czy to na szczeblu krajowym, czy międzynarodowym). W ten sposób zagwarantowana jest spójność z przyszłymi ramami polityki przy jednoczesnym uniknięciu dublowania działań i umożliwieniu Unii jak najskuteczniejszego wdrożenia tych szczegółowych wymogów. W odniesieniu do wpływu transportu lotniczego na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2, spójność zapewniona jest przez istniejącą politykę krajową, która wymaga by podejmowane były wysiłki zmierzające do uwzględnienia tego wpływu. Wniosek przedstawiony w projekcie rozporządzenia w sprawie wpływu transportu lotniczego na klimat wynikającego z emisji gazów innych niż CO 2, wprowadzający wymóg, by Komisja co dwa lata dokonywała oceny tego wpływu na podstawie najnowszych dostępnych danych na temat emisji oraz najnowszych wyników badań naukowych, różni się od propozycji przeanalizowanych w ocenie skutków i uwzględnia użyteczny wkład uzyskany przez inne służby Komisji w trakcie procesu konsultacji między służbami. Ten nowy wniosek został ujęty w projekcie rozporządzenia, ponieważ uznano, że pozwoli to na zapewnienie spójności z obowiązującą polityką UE oraz pozwoli osiągnąć równoważne korzyści przy znacznie niższym obciążeniu administracyjnym. W odniesieniu do wsparcia finansowego i technologicznego preferowany wariant poprawy systemu sprawozdawczości w oparciu o wspólne metody pozostaje także spójny z zobowiązaniem Unii do zapewnienia przejrzystych i kompletnych informacji na temat wsparcia finansowego i technologicznego udzielanego krajom rozwijającym się oraz prowadzi do ograniczenia obciążenia administracyjnego. W odniesieniu zaś do przystosowania się, roczne sprawozdania na temat działań związanych z przystosowaniem się pozwolą na dalsze definiowanie unijnej strategii przystosowania się i pozwolą także na wspieranie unijnego systemu wymiany informacji. Jest to efektywny wariant, ponieważ wiąże się z ograniczonym obciążeniem administracyjnym, umożliwiając Unii lepsze wypełnienie międzynarodowych obowiązków sprawozdawczych. Wreszcie preferowany scenariusz przewiduje także rozszerzenie obowiązujących systemów krajowych w państwach członkowskich w celu uwzględnienia sprawozdawczości w zakresie prognoz, polityki i środków oraz zapewnia spójność z innymi instrumentami prawnymi dotyczącymi czynników zanieczyszczenia powietrza. Jest to skuteczny krok naprzód, ponieważ pomimo związanego z tym obciążenia prowadzi w dłuższej perspektywie do poprawy, uproszczenia wysiłków i potencjalnego obniżenia kosztów. W preferowanym scenariuszu przewiduje się również przepisy w zakresie lepszego zapewniania jakości / kontroli jakości oraz wprowadza się udoskonalone formaty sprawozdań i wytyczne służące poprawie jakości i zwiększeniu kompletności przekazywanych danych, a także uproszczeniu istniejących wymogów dotyczących sprawozdawczości bez powodowania zbędnego obciążenia administracyjnego. 6. Monitorowanie i ocena Ponieważ warianty polityki odnoszą się do wymogów w zakresie monitorowania i sprawozdawczości, kompletność, przejrzystość i zgodność ostatecznych sprawozdań z wymogami krajowymi i międzynarodowymi pokaże sama w sobie, czy wyznaczone cele zostały osiągnięte przez wprowadzenie zmienionej decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania. Zestaw szczegółowych wskaźników odpowiadających celom ogólnym, szczegółowym i operacyjnym wskazanym w niniejszej ocenie skutków zostanie także wykorzystany do monitorowania i oceny wykonania decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania. Wskaźniki te koncentrować się będą między innymi na zakresie w jakim ostateczne sprawozdania i dane zgodne są z opracowanymi wytycznymi lub wskazówkami, na ich terminowości, kompletności oraz na zidentyfikowanych przypadkach nie. 12
Sprawozdania przygotowywane na mocy decyzji dotyczącej mechanizmu monitorowania będą nadal oceniane na poziomie UE lub na szczeblu międzynarodowym corocznie, co dwa lata lub co cztery lata. Podmioty które tradycyjnie angażowano w monitorowanie i ocenę na szczeblu unijnym, poza DG CLIMA obejmują Europejską Agencję Środowiska (EAŚ), Wspólny Ośrodek Badań (JRC) oraz Eurostat. Te same podmioty będą wspierać te działania również w przyszłości. Wyniki oceny zarówno na szczeblu unijnym, jak i międzynarodowym, poza wykorzystaniem dla celów, będą także w dalszym ciągu wykorzystywane, by w sposób możliwie jak najbardziej skuteczny ukierunkować wysiłki zmierzające do poprawy oraz działania związane z budowaniem zdolności administracyjnej zarówno na poziomie Unii, jak i państw członkowskich. 13