Egzamin licencjacki (studia stacjonarne i niestacjonarne) Ocena efektów kształcenia, III rok studiów I stopnia



Podobne dokumenty
PROGRAMY STUDIÓW W INSTYTUCIE ROMANISTYKI UW NA KIERUNKU FILOLOGIA ROMAŃSKA DLA ROZPOCZYNAJĄCYCH STUDIA W ROKU AKAD. 2013/14

KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH

Wiedza o Francji i krajach frankofońskich I Kod przedmiotu

PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2011/2012. Wydział Filologiczny

Programy studiów dla rozpoczynających w r. a. 2011/ Studia I stopnia. Grupa z zaawansowaną znajomością jęz. fr.

Przedmiot do wyboru: Konteksty kulturowe Frankofonii

STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKIE) Siatka godzin obowiązująca od roku akademickiego 2016/17 SPECJALIZACJA TŁUMACZENIOWA

FILOLOGIA FRANCUSKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA LICENCJACKIE SYLABUSY ŚCIEŻKA A

Filologia Angielska Studia drugiego stopnia stacjonarne

Filologia Angielska Studia drugiego stopnia stacjonarne

Forma zajęć PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE. O Ćw O. O Ćw O. O e-learning 4 0 Zal. PRZEDMIOTY DO WYBORU OGRANICZONEGO I DOWOLNEGO

Dwóm godzinom lekcyjnym odpowiadają jedne zajęcia, tj. 30 godz./semestr = 1 zajęcia/tydzień (2 x 45 min.).

Studia pierwszego stopnia

Program studiów pierwszego stopnia na kierunku filologia angielska Studia niestacjonarne Od 2013/2014

3 sem. ćw.lab./ćw.prow. w jęz. obcym/ semin.dypl. ECTS w. ćw. ćw. A. Moduły przedmiotowe kształcenia ogólnego

Liczba Liczba godzin zaliczenia / 30 Z/ Z/2 30 Z/2

Specjalność: filologia angielska Program obowiązujący dla studentów immatrykulowanych na rok akademicki 2017/18

COURS EN FRANÇAIS 2015 / 2016 LE PREMIER CYCLE (LA LICENCE)

Kierunek: filologia Specjalność: filologia rosyjska - oferta dla kandydatów rozpoczynających naukę języka rosyjskiego od podstaw

PLAN STUDIÓW I rok filologii rosyjskiej, studia stacjonarne I stopnia w roku akad. 2019/2020

Dwóm godzinom lekcyjnym odpowiadają jedne zajęcia, tj. 30 godz./semestr = 1 zajęcia/tydzień (2 x 45 min.).

Plan studiów 1 stopnia. Studia stacjonarne I ROK PRZEDMIOTY PRAKTYCZNE POZAKIERUNKOWE Ć I-II 120 E 4

Gramatyka opisowa języka polskiego Kod przedmiotu

ćw.lab./ćw.prow. w jęz. obcym/ semin.dypl. ECTS w. ćw. ćw. A. Moduły przedmiotowe kształcenia ogólnego, w tym ogólnouczelniane

Dwóm godzinom lekcyjnym odpowiadają jedne zajęcia, tj. 30 godz./semestr = 1 zajęcia/tydzień (2 x 45 min.).

Uchwalono przez Radę Wydziału Humanistycznego w dniu... Obowiązuje od roku akad. 2015/2016

PROGRAM STUDIÓW: FILOLOGIA UKRAIŃSKA, STUDIA I STOPNIA specjalność FILOLOGIA UKRAIŃSKA Z JĘZYKIEM ANGIELSKIM, 2019/2020

FILOLOGIA GERMAŃSKA z językiem niemieckim od poziomu A1 dla naboru 2015/2016. Studia stacjonarne I stopnia (licencjackie)

Filologia Angielska Studia drugiego stopnia stacjonarne

FILOLOGIA GERMAŃSKA Z FILOLOGIĄ ROSYJSKĄ

EFEKTY UCZENIA SIĘ JĘZYKOZNAWSTWO

Język francuski biznesu II - opis przedmiotu

Forma zajęć liczba godzin W K S Ć 90 (150) 4 4 0,5 zaliczenie ,5 zaliczenie

Słowa jako zwierciadło świata

INSTYTUT GERMANISTYKI Studia I stopnia (od ) I rok Lp. Przedmiot w./ćw./k.

I rok. 1 semestr 2 semestr oświecenia 2 1,

Język francuski biznesu II - opis przedmiotu

Dwóm godzinom lekcyjnym odpowiadają jedne zajęcia, tj. 30 godz./semestr = 1 zajęcia/tydzień (2 x 45 min.).

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne pierwszego stopnia rok akademicki 2015/2016

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKIE) Program studiów dla studentów immatrykulowanych w roku akademickim 2015/16 SPECJALIZACJA TŁUMACZENIOWA

Praktyczna nauka drugiego języka obcego II

Przedmiot i zakres językoznawstwa.jak można badać język?

PLAN STUDIÓW FILOLOGIA ROMAŃSKA STUDIA I STOPNIA na rok akademicki 2016/17

Załącznik Nr 5 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wstęp do językoznawstwa. 2. KIERUNEK: filologia, specjalność filologia angielska

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne drugiego stopnia rok akademicki 2017/2018

Program studiów II stopnia

Program studiów. KIERUNEK: studia nad słowiańszczyzną wschodnią SPECJALNOŚĆ: filologia białoruska z językiem rosyjskim i angielskim

FILOLOGIA ROMAŃSKA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI STUDIA I STOPNIA STUDIA STACJONARNE 6 semestrów

INSTYTUT RUSYCYSTYKI FILOLOGIA ROSYJSKA PLAN STUDIÓW I rok filologii rosyjskiej, studia stacjonarne I stopnia (obowiązuje od roku akad.

STUDIA NIESTACJONARNE EGZAMINY 2009 / 2010 FILOLOGIA ROMAŃSKA (FRANCUSKA)

PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU FILOLOGIA W ROKU AKAD. 2017/2018

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): BRAK

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne drugiego stopnia rok akademicki 2016/2017

PLAN STUDIÓW STACJONARNYCH DRUGIEGO STOPNIA OD ROKU AKADEMICKIEGO 2014/2015. I rok. 1 semestr 2 semestr

kod nr w planie ECTS Przedmiot studiów Język francuski TR/1/J/FRA 2b 6

PROGRAM STUDIÓW NA KIERUNKU GERMANISTYKA Studia II stopnia (od )

PLAN STUDIÓW I rok, studia stacjonarne I stopnia w roku akademickim 2013/2014

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM 30

kod nr w planie ECTS Przedmiot studiów JĘZYK FRANCUSKI TR/1/J/FRA 2b 6

STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKIE) Program obowiązujący od roku akademickiego 2016/17 SPECJALIZACJA: TŁUMACZENIA PISEMNE

Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytet Wrocławski

Program studiów. Wykaz modułów kształcenia

Dwóm godzinom lekcyjnym odpowiadają jedne zajęcia, tj. 30 godz./semestr = 1 zajęcia/tydzień (2 x 45 min.).

EFEKTY UCZENIA SIĘ - JĘZYKOZNAWSTWO FILOLOGIA RUMUŃSKA STUDIA I STOPNIA. WSTĘP DO NAUKI O JĘZYKU (I r.)

Program studiów doktoranckich na Wydziale Anglistyki Specjalność językoznawcza:

Załącznik Nr 4. Standardy nauczania dla kierunku studiów: filologia STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE

USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW

II MODUŁY KSZTAŁCENIA WSKAŹNIKI ILOŚCIOWE - Punkty ECTS w ramach zajęć: Efekty kształcenia. Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne (symbole)

Punkty ECTS uzyskane w ramach specjalizacji nauczycielskiej są zaliczane do specjalizacji językoznawczej jako specjalizacji pierwszej

Rozkład godzin średniowiecza do oświecenia 1, XIX. 2, Literatura polska wieku

FILOLOGIA POLSKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA PLAN STUDIÓW W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015. Ćwiczenia (semestr) Forma zaliczenia. 30 (1) Zal.

kod nr w planie ECTS Przedmiot studiów Język francuski TR/2/J/FRA 1e 6

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Lektorat języka francuskiego. 2. KIERUNEK: Politologia. 3. POZIOM STUDIÓW: I stopnia

Minimum programowe dla Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistyczno-Społecznych na rok akademicki Filologia Angielska

PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU FILOLOGIA CHORWACKA Z JĘZYKIEM SERBSKIM W ROKU AKAD. 2019/2020 STUDIA STACJONARNE I STOPNIA PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne pierwszego stopnia rok akademicki 2013/2014

SYLLABUS. Gramatyka kontrastywna 1 i 2

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Nauka o języku i komunikacji. 2. KIERUNEK: Nauczanie języka angielskiego na poziomie wczesnoszkolnym

Program studiów doktoranckich na Wydziale Anglistyki

Język obcy nowożytny - język francuski Kod przedmiotu

PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU FILOLOGIA W ROKU AKAD. 2017/2018

SYLLABUS. Leksykologia i leksykografia

EFEKTY UCZENIA SIĘ JĘZYKOZNAWSTWO

PLAN STUDIÓW I rok filologii rosyjskiej, studia stacjonarne I stopnia w roku akad. 2014/2015

kod nr w planie ECTS Przedmiot studiów JĘZYK FRANCUSKI TR/2/J/FRA 1e 6

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne pierwszego stopnia rok akademicki 2016/2017

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKIE) SPECJALIZACJA TŁUMACZENIOWA. semestr przedmiot forma wymiar zaliczenie ECTS

09.1-xxxx-111 Praktyczna nauka języka angielskiego P 05.9-xxxx-050 Psychospołeczne aspekty okresu PP

Przedmioty obowiązkowe semestr I

Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytet Wrocławski

Czas trwania studiów: 6 semestrów

w./k. I 30 zal. 3 turoznawstwie/litera- turoznawstwie/glotto-dydaktyce 5 Zajęcia niekierunkowe w./sem./k./ ćw. Przedmioty obowiązkowe semestr 2

II MODUŁY KSZTAŁCENIA WSKAŹNIKI ILOŚCIOWE - Punkty ECTS w ramach zajęć: Przedmioty/moduły. Historia filozofii 2 1,2. suma

PLAN STUDIÓW NA ROK AKADEMICKI 2017/2018

Oznaczenia: N liczba godzin zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego S liczba godzin samodzielnej pracy studenta

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne pierwszego stopnia rok akademicki 2017/2018

SYLLABUS. Historia języka polskiego. Kierunek: filologia polska. specjalność: nauczycielska / dziennikarska

II MODUŁY KSZTAŁCENIA WSKAŹNIKI ILOŚCIOWE - Punkty ECTS w ramach zajęć: Efekty kształcenia. Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne (symbole)

PLAN STUDIÓW KOLEGIUM MISHUS INSTYTUT FILOLOGII SŁOWIAŃSKIEJ

FILOLOGIA POLSKA (I, II, III, IVa lub IVb lub IVc, V) PROGRAM STUDIÓW W SYSTEMIE ECTS. STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA

Transkrypt:

Egzamin licencjacki (studia stacjonarne i niestacjonarne) Ocena efektów kształcenia, III rok studiów I stopnia Ocenie podlegają zdobyte wiedza i umiejętności. 1. Umiejętności zostaną sprawdzone w projektach zbiorowym i indywidualnym, w trakcie 5 i 6 semestru. Projekt zbiorowy jest aplikacją wiedzy zdobytej podczas studiów w zakresie wybranej specjalności. Może to być aplikacja dydaktyczna wiedzy z zakresu literatury, językoznawstwa, kultury i cywilizacji, itp., tłumaczenie wybranej pozycji np. na język polski, stworzenie słownika elektronicznego, jakieś zastosowanie z zakresu inżynierii lingwistycznej, itd. Realizując projekt zbiorowy, grupa określa zakres pracy, jej cel, stosowaną metodologię i podział pracy. Podział ról w grupie zweryfikuje kompetencje społeczne studentów. Projekt indywidualny jest elementem poprzedniego: to indywidualny wkład pracy każdego uczestnika realizowany pod kontrolą promotora projektu. Ocenie podlegają: praca indywidualna studenta pod kontrolą promotora, ocena recenzenta i prezentacje: ogólna, wykonana przez grupę a prezentowana przez kierownika projektu (o ile zastosowana została metoda projektu) i/lub indywidualne, wykonane przez uczestników projektu. Ocena ta (w skali 2-5) jest traktowana jako cząstkowa oceny końcowej. Zaliczenie projektu oraz wszystkich pozostałych przedmiotów uprawnia do przystąpienia do egzaminu licencjackiego. 2. Wiedzę sprawdzi egzamin licencjacki. Składa się z krótkiej prezentacji pracy i właściwego egzaminu. Student, na początku 5 semestru otrzymuje listę zagadnień (nie pytań!) z podstawowych bloków kształcenia i kanon literatury specjalistycznej, którą powinien znać. Egzaminator zadaje pytania dowolne, ale mieszczące się w ustalonym zakresie. Egzamin kończy się oceną w skali 2-5. 3. Ocena na dyplomie jest sumą ½ średniej uzyskanej podczas studiów, ¼ oceny pracy dyplomowej i ¼ egzaminu końcowego. A. wybrane zagadnienia uwzględniające: wstęp do językoznawstwa, podstawy komunikacji językowej, gramatykę opisową języka francuskiego, gramatykę kontrastywną i gramatykę historyczną języka francuskiego (fonetykę i fonologię historyczną). 1. Podstawowe dyscypliny gramatyki i językoznawstwa. Definicje i przykłady. fonetyka i fonologia; fonetyka i fonologia historyczna. morfologia fleksyjna i derywacyjna. składnia.

gramatyka tekstu semantyka. 2. Dychotomia langue vs parole a mowa (langage) i dyskurs (discours). 3. Teoria znaku u F. de Saussure a. Istotne cechy znaku językowego i nie językowego. Arbitralność i motywacja znaku. Linearność i dyskretność znaku. Substancja i forma wg F.de Saussure a. Substancja signifié i signifiant ; forma signifié i signifiant. 4. Podwójna artykulacja (la double articulation du langage) wg A. Martineta i C. Hocketta. 5. Relacje syntagmatyczne i paradygmatyczne wg F. de Saussure a i R. Jakobsona (opis zjawiska afazji). 6. Funkcje języka i krytyka modelu komunikacji R. Jakobsona. 7. Teoria aktów mowy wg J. L. Austine a i J. Searle a. 8. Definicja składni. Relacje między składnią formalną a składnią semantyczną. Problem podmiotu i orzeczenia (podmiot i orzeczenie gramatyczne a podmiot i orzeczenia logiczne) i związany z nim problem struktury tematyczno-rematycznej (dlaczego struktura tematyczno-rematyczna określana jest jako aktualne rozczłonkowanie wypowiedzenia). Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie a struktura predykatowoargumentowa. Argumenty przedmiotowe i argumenty propozycjonalne i ich powierzchniowe wykładniki. Konstrukcje z orzecznikiem (attribut du sujet) i dopełnieniem orzecznikowym (attribut du complément d objet). Problem diatezy. Activum, passivum, medium. Zdania bezosobowe. 9. Nowe podejście do opozycji czas (temps expliqué) i aspekt (temps impliqué ) wg G. Guillaume a i S. Karolaka. Teoria konfiguracji aspektowych a opozycje perfectif : imperfectif (dokonany: niedokonany) i accompli : inaccompli. Dlaczego nie powinno się utożsamiać opozycji accompli : inaccompli z opozycją dokonany : niedokonany. Bibliografia: Austin, J.L.,1970, Quand dire c est faire, Paris, Seuil Apotheloz, D.,2002, La construction du lexique français. Principes de morphologie dérivationnelle. Paris, Ophrys Bogacki, K. & Giermak-Zielińska, T., 1999, Introduction à la grammaire de l ancien français. Instytut Romanistyki UW, Warszawa Bogacki, K., 2003, Anthologie de l ancien français. Łask., Oficyna Wydawnicza Leksem. Buridant, C.,2000, Grammaire nouvelle de l ancien français, SEDES Dubois, J.,1973, Dictionnaire de linguistique, Paris, Larousse

Encyklopedia Językoznawstwa Ogólnego, 2003, red. Polański K. Wrocław, Ossolineum Gardes-Tamine, J.,1998, La grammaire, vol 1, vol. 2. Paris, Armand Colin Grzegorczykowa, R. 2002, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Grzegorczykowa, R., 2007, Wprowadzenie do językoznawstwa, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Heinz, A. Dzieje językoznawstwa w zarysie.,1983, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Jakobson, R.,1963, Essais de linguistique générale. Paris, Minuit. Lehmann, A. & Martin-Berthet, F., 2000, introduction à la lexicologie. Sémantique et morphologie. Paris : Nathan Université Lyons,J.,1984, Semantyka 1, Warszawa, PWN Lyons, J.,1987, Semantyka 2, Warszawa, PWN Karolak, S., 2004, Rodzajnik francuski w ujęciu funkcjonalnym, t. 1, Kraków, Karolak, S.,,2007, Składnia francuska o podstawach semantycznych, tom 1, Kraków, Nowakowska, M., 2004, Rodzajnik francuski w ujęciu funkcjonalnym, t. 2, Kraków, Perret, M.,2005, Introduction à l histoire de la langue française, Paris A. Colin Picoche, J. & Marchello-Nizia, C.,1994, Histoire de la langue française. Paris, Nathan. Eluard Poisson-Quinton, S. & Mimran, R. & Maheo-Le Coadic M.,2010, Grammaire expliquée du français. CLE International Pozierak-Trybisz, I., 2007, Składnia francuska o podstawach semantycznych, tom 2, Kraków, Riegel, M. et al.,1994, Grammaire méthodique du Francis, Paris : PUF Saussure, F.,1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Searle, J., 1972, Les actes de langage, Paris, Hermann Touratier, C., 2004, La sémantique, Paris, Armand Colin Wilmet, M.,1998, Grammaire critique du français, Paris- Bruxelles, Duculot B. wybrane wiadomości o literaturze francuskiej od średniowiecza do XXI wieku 1. La notion de genre littéraire. 2. La littérature est-elle une forme d expression, de communication et/ou d imitation? 3. Les traits caractéristiques de la littérature médiévale (l éthos chevaleresque, l amour courtois, la littérature allégorique). 4. L humanisme à l époque de la renaissance. 5. Le baroque et le classicisme l esthétique littéraire et artistique. 6. Le théâtre au XVII e et au XVIII e siècle auteurs, genres dramatiques, scènes. 7. La pensée et la philosophie au XVII e et au XVIII e siècle.. 8. Le roman au XVIII e siècle auteurs, genres, thèmes, techniques romanesques. 9. Le romantisme français : une nouvelle sensibilité, la vision de l homme et de l univers, l homme et la nature. 10. Baudelaire, Rimbaud, Verlaine poètes maudits.

11. Le roman réaliste du XIX e siècle. 12. L évolution du roman au XX e siècle, du roman poétique au nouveau roman. 13. Les grandes figures du théâtre français du XX e siècle. 14. Le surréalisme français : précurseurs, représentants, épigones. Bibliografia : Brunel P., Histoire de la littérature française. t. I, II, Bordas, Paris 1972. Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku, Znak, Kraków 2006. Dybeł K., Marczuk B., Prokop J., Historia literatury francuskiej, Warszawa 2005. Heinstein J., Cours d histoire littéraire de la France le XX ème siècle, Paris 1982. Kowalski J., Loba A., M., Prokop J., Dzieje kultury francuskiej, Warszawa 2005. Lagarde A., Michard L., Anthologie : Moyen-Age, XVI e siècle ; XVII e siècle ; XVIII e siècle ; XIX e siècle ; XX e siècle ; Bordas, Paris. Mitosek Z, Teorie badań literackich, PWN, Warszawa 1983. Mitterand H.,. Littérature, textes et documents : Moyen-Age, XVI siècle ; XVII e siècle, XVIII e siècle ; XIX e siècle ; XX e siècle, Nathan, Paris. C. wiedzę o historii i kulturze Francji. Wybrane wiadomości dotyczące przemian, politycznych, społecznych i kulturowych oraz faktów historycznych z dziejów Francji 1. Francja Ancien Régime u od Kapetyngów do monarchii absolutnej Burbonów 2. Wielka Rewolucja Francuska i jej dziedzictwo 3. Społeczno-polityczne przeobrażenia XIX- i XX-wiecznej Francji 4. Francja współczesna i jej miejsce w świecie 5. V Republika prezydenci, instytucje ustrojowe Francji, rys historyczny i znaczenie francuskich symboli narodowych 6. Znane postaci twórcy francuskiej kultury oraz ikony życia społecznego i politycznego Francji 7. Związki historyczne, kulturowe Francji i Polski. Ślady polskie we Francji 8. Zagadnienia dotyczące aktualnych wydarzeń społecznych, politycznych i kulturalnych Francji Bibliografia: Baszkiewicz J., Historia Francji, Ossolineum, Wrocław, 1985. Bourgois R., P.Terrone, La France des institutions, Grenoble 2001. Braudel F., L'identité de la France, Paris, Flammarion, 2001. Duby G. & Mandrou R., Histoire de la civilisation française, Paris, Colin, 1981-82. Geremek G., Kaléidoscope Franco-Polonais, Noir sur Blanc, Instytut Adama Mickiewicza 2004. Jarosz D., M. Pasztor, Stosunki polsko-francuskie 1944-1980, PISM 2008. Kowalski J., A.i M. Loba., J. Prokop, Dzieje kultury francuskiej, PWN Warszawa 2005.

Mauchamp N., La France d aujourd hui, CLE International, Paris 1991. Mauchamp N., La France de toujours, CLE International, Paris 2005. Mauchamp N., Les Français, Cavalier Bleu Editions 2006. Meyer D.C., Clés pour la France en 80 icônes culturelles, Hachette 2010. Meyer J., Histoire de France, Fayard, Paris,1997. Miquel P., Histoire de la France, Fayard, Paris, 1998. Parodi J-L., Institutions et vie politique sous la V ème République, Paris 2003. Ponty J., Les Polonais en France, Editions du Rocher 2010. Prost A., Zarys Historii Francji w XX w., Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, cop. 1997. Tomczak A. /red./, Polska - Francja. Dziesięć wieków związków politycznych, kulturalnych i gospodarczych, Warszawa Książka i Wiedza 1988.