Wprowadzenie do klasycznej homeopatii

Wprowadzenie do klasycznej homeopatii IAH AC Wprowadzenie do klasycznej homeopatii IAH 2007 Mimo że wykazano, że leki antyhomotoksyczne są skuteczne dzięki zawartym w nich (molekularnych) nano-, mikro- i pikodawkach składników lub nawet wyższych rozcieńczeniach substancji terapeutycznych, są one zasadniczo lekami homeopatycznymi o niskich rozcieńczeniach. Mimo że przez dekady nie udało się odkryć zasad działania niskich rozcieńczeń leków stosowanych w homeopatii klasycznej, badania homotoksykologiczne mogą dostarczyć takich informacji. Z tego powodu w tym kursie uwzględniono wykład poświęcony historii i zasadom homeopatii, który ułatwi zrozumienie terapii antyhomotoksycznej. 1

Cele Dr Hahnemann, duchowy ojciec homeopatii Rozcieńczenie homeopatyczne Zasady homeopatii Dowody Materia Medica i repertoria Podstawy naukowe homeopatii Zastosowania lecznicze homeopatii klasycznej Dr Reckeweg a homeopatia Złożone leki homeopatyczne a leki antyhomotoksyczne IAH 2007 2 W tym wykładzie poznamy podstawy nowoczesnej medycyny, filozofię medycyny opartej na faktach. Musimy rozumieć naturę zdrowia i choroby i to, jak rozwój homeopatii zapewnił jej 200 lat istnienia w historii medycyny. 2

Dr Samuel Hahnemann 1755-1843 Lekarz i chemik urodzony w Meissen Podstawowa zasada: Similia similibus curentur 1810 r.: Organon sztuki lekarskiej IAH 2007 3 Ojcem klasycznej homeopatii był dr Samuel Hahnemann urodzony w Transylwanii (dzisiejsza Rumunia). Żył on w latach 1755-1843 i zmarł w Paryżu we Francji. Tak jak wielu współczesnych był on jednocześnie lekarzem, chemikiem i farmaceutą. Jego podstawowa zasada homeopatii brzmiała Similia similibus curentur czyli podobne leczyć podobnym. Podstawową pozycją w literaturze homeopatycznej jest jego praca Organon sztuki lekarskiej opublikowana w 1810 roku (pierwsze wydanie). 3

Homeopatia Medycyna holistyczna wykorzystująca preparaty pochodzenia zwierzęcego, roślinnego i mineralnego. Etymologia: Z języka greckiego... Omolos: podobny Pathos: uczucie Korzenie Hipokrates, Celsus i Paracelsus zalecali leczenie pacjentów preparatami wywołującymi objawy podobne do objawów ich chorób IAH 2007 4 Ogólnie należy wiedzieć, że homeopatia jest holistyczną dyscypliną medycyny, w której stosuje się produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego. Zasada podobne leczyć podobnym znalazła odzwierciedlenie w etymologii słowa homeopatia. Korzenie homeopatii sięgają głębiej niż prace Hahnemanna. Zasady homeopatii zawarte były już w pracach Hipokratesa, Celsusa i Paracelsusa (zasada podobieństwa). 4

Homeopatia Hahnemann rozumiał ścisłe powiązanie pomiędzy objawami klinicznymi a eksperymentalnym działaniem preparatów leczniczych Hahnemann opracował systematyczną filozofię medycyny i ścisłe metody diagnostyki i leczenia IAH 2007 5 Wielki geniusz Hahnemanna polegał na tym, że powiązał on objawy zatrucia danym środkiem u zdrowego pacjenta z objawami występującymi u chorego. Ten związek pozwolił na ustalenie podstawowych zasad medycyny antyhomotoksycznej. Aby wyeliminować objawy występujące w obecności homotoksyny, potrzebujemy rozcieńczonej substancji, która w wysokich stężeniach powoduje u osób zdrowych objawy podobne do objawów występujących u chorego. Oprócz zasad homeopatii, nowoczesne badania pozwoliły odkryć inne mechanizmy działania leków homeopatycznych. Minimalne dawki leków wykazują działanie regulacyjne poprzez stymulację określonych mechanizmów powodujących zwiększenie lub zmniejszenie wydzielania mediatorów. Homeopatia jest czymś więcej niż tylko metodą leczenia, więcej niż gałęzią medycyny. Jest to przede wszystkim filozofia medycyny, inne podejście do chorego pacjenta. Strategia leczenia i diagnostyki homeopatycznej jest tak odległa od medycyny konwencjonalnej, że komunikacja między nimi może być trudna. 5

Hahnemann i homeopatia dynamis jest energią czyli siłą życiową Choroba polega na zaburzeniu regulacji dynamis Zdrowie można przywrócić subtelnymi środkami odwracającymi te zaburzenia - lekami homeopatycznymi IAH 2007 6 To, co Samuel Hahnemann określił jako dynamis dziś nazwalibyśmy energią czy siłą życiową, obecną w każdej żywej istocie. Interakcje każdego osobnika z jego otoczeniem mogą powodować zaburzenia regulacji dynamis w konwencjonalnej medycynie nazywane dysfunkcjami organizmu. Zaburzenia regulacji dynamis manifestują się jako objawy kliniczne, które są nasilane lub łagodzone przez modalności. W homeopatii modalności są czynnikami łagodzącymi lub nasilającymi objawy (poprawa w chłodzie, pogorszenie w cieple, poprawa w pozycji leżącej, pogorszenie po wstaniu i ruchu itd.). Leki homeopatyczne zawierają znikome dawki substancji przywracających prawidłową regulację. W zasadzie przywracanie powinniśmy rozumieć jako energię a nie obecność cząsteczek substancji. Nowoczesne hipotezy dotyczące zasad działania leków homeopatycznych w wyższych rozcieńczeniach dotyczą rezonansu wywoływanego przez indukcję elektromagnetyczną związaną z promieniowaniem samego leku. Każda substancja ma swoje charakterystyczne cechy i częstotliwość rezonansową. Jeżeli obraz choroby i leku homeopatycznego mają tę samą częstotliwość, możliwy jest rezonans i lek zadziała. Nie ma danych naukowych potwierdzających tę hipotezę. 6

Metody naukowe Hahnemanna Obserwacja Przemyślenia Doświadczenie IAH 2007 7 Metody Hahnemanna były odległe od dzisiejszych standardów medycyny konwencjonalnej opartej na faktach. Hahnemann przypomina nam o trzech podstawowych cechach dobrego lekarza pierwszego kontaktu: obserwacji, przemyśleniach i doświadczeniu. Obserwacja pacjenta jako całości (podejście holistyczne) powinna być podstawą leczenia. Przemyślenia dotyczące dokonanych obserwacji, poszukiwanie korelacji, przyczyn i skutków, które mogłyby zwiększyć szanse skutecznego leczenia. Doświadczenie jest katalizatorem przyspieszającym wyciąganie wniosków przekładających się na skuteczne plany leczenia. 7

Obserwacja Ważne jest, aby dostrzegać istotę choroby, ponieważ prawdziwa natura choroby ujawnia się jedynie w jej pełnym obrazie. Hahnemann Nie należy doszukiwać się niczego poza zjawiskami; one same są tylko doktryną. Goethe IAH 2007 8 Nie same dolegliwości i objawy (kryteria obiektywne) są ważne lecz także życie pacjenta z tymi objawami i pomimo nich, czynniki nasilające i łagodzące objawy, wpływ objawów na związki pacjenta jako całości z jego środowiskiem. Obraz chorego pacjenta z jego cechami charakterystycznymi jest wszystkim, czego potrzebujemy do leczenia. Jeśli wywiad zebrany od pacjenta (strategię prowadzenia wywiadu i analizy objawów i modalności w homeopatii nazywa się repertoryzacją) jest dostatecznie obszerny i szczegółowy, inne czynniki oprócz objawów (przyczyny) będą wzięte pod uwagę. Jedynie w ten sposób możliwe jest w pełni holistyczne podejście do pacjenta. 8

Przemyślenia Przemyślenia są metodą nie tylko odtwarzania lecz także tworzenia rzeczywistości. Obejmują one zarówno działanie woli, intelekt i potęgę wyobraźni jako podstawę świadomego działania jak i ocenę duchową i postrzeganie oczyma duszy. Hahnemann IAH 2007 9 Przemyślenia dokonanych obserwacji bez interpretacji dokonywanej przez lekarza, z empatią i staraniem postrzegania rzeczy oczyma pacjenta. Interpretacja podczas repertoryzacji (wywiadu lekarskiego dotyczącego objawów, dolegliwości i modalności) może prowadzić do zadawania niewłaściwych pytań w dalszej repertoryzacji i sugestii prowadzących do wyboru niewłaściwych leków. Lekarz musi być bardziej katalizatorem przyspieszającym uświadomienie choroby przez pacjenta tak, jak dzięki wyborowi właściwych leków może być katalizatorem szybszego powrotu do zdrowia. 9

Doświadczenie Medycyna jest doświadczeniem opartym na nauce. Doświadczenia nie zdobywa się poprzez przypadkowe eksperymenty, ale przez duchowe zrozumienie obserwacji. Hahnemann Dynamika doświadczenia składa się z nabytych zdolności oraz wewnętrznej znajomości obserwowanego obiektu. Aristoteles IAH 2007 10 Mimo że medycyna konwencjonalna, w środowisku akademickim chciałaby uczynić z medycyny naukę niemalże ścisłą, medycyna zawsze pozostanie nauką humanistyczną taką jak socjologia, psychologia itd. Dobra medycyna jest przede wszystkim oparta na doświadczeniu. Im więcej pacjentów lekarz spotyka, więcej dokonuje repertoryzacji, tym lepiej i dokładniej dobiera plany leczenia. Im robi to częściej, tym lepiej. Potwierdza to jedno z podstawowych praw psychologii proces uczenia. 10

Objawy według Hahnemanna Objawy obejmują zarówno objawy podmiotowe jak i przedmiotowe dotyczące każdego rejonu ciała, zarówno psychologiczne jak i fizyczne, niezależnie od ich zróżnicowania, widoczne w badaniu jak i w badaniach dodatkowych aż do poziomu molekularnego. IAH 2007 11 W homeopatii pojęcie objawu powinno być szeroko interpretowane. W przeciwieństwie do medycyny konwencjonalnej, objaw nie powinien być wyłącznie objawem w pełni obiektywnym, to znaczy obiektywnie mierzalnym. Objawy są subiektywne lub nawet nierealne (Materia Medica zawiera wiele przykładów środków, których obraz odnosi się do tego, jak pacjent postrzega objaw np. ciężkość, wypełnienie żołądka, ból głowy przypominający wbijanie gwoździa w czaszkę, uczucie rozpadania się). Większość tych objawów jest dość nierealna i nie poddaje się żadnym pomiarom, jednak są one niezwykle ważne w repertoryzacji. Człowiek jest w homeopatii postrzegany jako całość, a emocje i wrażenia są częścią tej całości, przez co, są odzwierciedlane w obrazie leku. Według Hahnemanna objawy mogą być czysto obiektywne, subiektywne, nierealne lub nawet nadrealne prowadząc do wyrażania werbalnych lub niewerbalnych interakcji, zagadnień psychologicznych i emocji. Całościowy obraz choroby powinien być podobny do całościowego obrazu leku opisanego w Materia Medica. Jeśli tak jest, odpowiedni lek został znaleziony. 11

Metody naukowe Doktryna Charakter rozumowania Medycyna konwencjonalna Etiologiczna, analityczna Analiza przyczyn, oceny ilościowe Homeopatia Fenomenologiczna, syntetyczna Analogie, oceny jakościowe Badania Dedukcja Indukcja Metody lecznicze Zmiany biochemiczne po ustaleniu rozpoznania klinicznego, związek z danym narządem Kontrola sygnałów po porównaniu obrazu klinicznego i objawów, systemowa, skierowana na konkretną osobę Cel leczenia Wyleczenie choroby Wyleczenie pacjenta IAH 2007 12 W tej tabeli porównano doktrynę, sposób rozumowania, badania, metodę i cel leczenia w medycynie konwencjonalnej i homeopatii. Różnice są jasne, nawet niekiedy obie metody są ze sobą w jawnej sprzeczności. Główną różnicą jest obiektywne pojęcie choroby w medycynie konwencjonalnej i subiektywne poczucie zmiany stanu (choroby) w homeopatii, podejście standardowe w medycynie konwencjonalnej i indywidualne podejście holistyczne w homeopatii. 12

Rozcieńczenia homeopatyczne IAH 2007 W homeopatii stosuje się różne rozcieńczenia, warto jest zapoznać się z najczęściej stosowanymi. 13

Najpopularniejsze rozcieńczenia homeopatyczne Rozcieńczenie dziesiętne /w USA i niektórych innych krajach/ (X) Rozcieńczenie setne (C lub CH) Rozcieńczenie Korsakowa (K) IAH 2007 14 W historii homeopatii opracowano wiele rodzajów rozcieńczeń. Mimo, że wciąż stosowane są inne rodzaje rozcieńczeń, rozcieńczenia dziesiętne, setne i rozcieńczenia Korsakowa są wykorzystywane najczęściej na całym świecie. Popularne są także potencje LM, chociaż stosowane są jedynie w klasycznej homeopatii przez homeopatów stosujących pojedyncze leki. Procedura rozcieńczania homeopatycznego jest opisana w tak zwanej farmakopei, laboratoria homeopatyczne ściśle się do niej stosują. Na świecie korzysta się z kilku farmakopei. Najczęściej jest to Farmakopea Niemiecka (HAB: Homöopathisches Arzneibuch) i Farmakopea Francuska (PF: Pharmacopee Francise). Leki firmy Heel są produkowane zgodnie z Farmakopeą Niemiecką. Rozcieńczenia dziesiętne są często wykorzystywane w szkole niemieckiej. Są to rozcieńczenia w stosunku 1:10 podczas każdego etapu rozcieńczania. Pomiędzy dwoma rozcieńczeniami zachodzi proces dynamizacji, co oznacza wielokrotne silne wstrząsanie (Hahnemann: 10 razy) płynu. Zaczynając od pranalewki rozcieńczenie D1 oznacza rozcieńczenia 1:10, D2 1:100, D3 1:1000, a D9 1:1 000 000 000 i tak dalej. Rozcieńczenia setne wykonuje się w stosunku 1:100 podczas każdego etapu rozcieńczania. Także tutaj pomiędzy dwoma rozcieńczeniami wykonuje się dynamizację. Rozcieńczenie C1 czyli 1CH oznacza rozcieńczenie 1:100, C2 czyli 2CH 1:10 000, a C5 czyli 5CH 1:10 000 000 000 i tak dalej. Potencje czyli rozcieńczenia C są często wykorzystywane w szkole francuskiej. Rozcieńczenia D są silniej dynamizowane niż rozcieńczenia C, ponieważ dynamizację wykonuje się tu 10 razy na każde rozcieńczenie 1:10, a w rozcieńczeniach C jedynie 10 razy na każde rozcieńczenie 1:100. Tak więc rozcieńczenie D6 może mieć takie samo stężenie cząsteczkowe jak rozcieńczenie C3 (w obu przypadkach 1:1 000 000), ale płyn o rozcieńczeniu D6 był wstrząsany 60 razy, a C3 tylko 30 razy. Różnica ta staje się jeszcze wyraźniejsza w wyższych rozcieńczeniach. Korsakow opracował inny sposób rozcieńczania. Przy produkcji rozcieńczeń D i C w laboratoriach farmaceutycznych konieczne jest stosowanie innego pojemnika do każdego kolejnego rozcieńczenia, w rozcieńczeniach Korsakowa, ten sam pojemnik do każdego rozcieńczenia. Resztkowa zawartość przylegająca do ścianek pojemnika po dynamizacji wynosi około 1:100 pierwotnej objętości płynu. Aparaty Korsakowa usuwają płyn po dynamizacji i wypełniają pojemniki ponownie w celu wykonania kolejnego rozcieńczenia. Rozcieńczenia Korsakowa oznacza się literą K. 6K oznacza szóste rozcieńczenie Korsakowa, 200K oznacza rozcieńczenie dwusetne. Rozcieńczenia Korsakowa są proste w produkcji, ponieważ obecnie wykonuje je maszyna sterowana komputerowo. 14

Rozcieńczenie dziesiętne Pranalewka* 1 + 9 części nośnika, dynamizacja, D1 1 część D1 + 9 części nośnika *2, dynamizacja, D2 1 część D2 + 9 części nośnika, dynamizacja, D3 1 część D(n-1) + 9 części nośnika, dynamizacja, Dn * 1 Stężenie pranalewki jest opisane w farmakopei i może różnić się zależnie od substancji. * 2 nośnikiem w rozcieńczeniach homeopatycznych jest woda, alkohol lub ich mieszanina. IAH 2007 15 W homotoksykologii stosuje się jedynie homeopatyczne rozcieńczenia dziesiętne, przyjrzymy się zatem bliżej ich sporządzaniu. Farmakopea Niemiecka (HAB) szczegółowo opisuje sporządzania rozcieńczeń dziesiętnych. Na początek określona zostaje nierozcieńczona pranalewka każdej substancji. Miesza się ją z nośnikiem lub rozpuszczalnikiem (wodą lub alkoholem), wstrząsa silnie 10 razy uzyskując pierwsze rozcieńczenie molekularne D1. Bierze się 1 część tego roztworu, dodaje 9 części rozpuszczalnika lub nośnika i miesza w nowej butelce, wykonuje się dynamizację otrzymując roztwór D2. Chociaż zasadniczo proces ten można powtarzać dowolną liczbę razy, w homotoksykologii, a na pewno w preparatach złożonych, większość stosowanych rozcieńczeń zawiera się w przedziale D2-D8. Jeśli stosowane są wyższe rozcieńczenia jak np. w preparatach typu Injeel lub w homakordach (patrz wykład IAH AC Grupy preparatów) często stosuje się również niższe rozcieńczenie tej samej substancji. 15

Zasady homeopatii IAH 2007 Opisano tu 4 zasady homeopatii: -Zasadę podobieństwa -Zasadę inwersji -Zasada Paracelsusa -Zasada Burgiego 16

Zasada podobieństwa Zasada jakby Obraz kliniczny zatrucia zdrowego człowieka poprzez podanie mu toksycznego stężenia substancji musi być podobny do obrazu choroby pacjenta. Tylko wtedy bardzo niskie stężenie tej substancji może wyleczyć pacjenta z choroby podobnej do objawów zatrucia występujących u osoby zdrowej. IAH 2007 17 Pacjent prezentujący obraz kliniczny choroby podobny do obrazu zatrucia po spożyciu wysokiej dawki toksyny przez osobę zdrową, może przyjmować tę toksynę w bardzo niskim stężeniu w celu wyleczenia. Profile leków są opisane w tzw. Materia Medica (patrz dalej). 17

Zasada inwersji Substancja w wysokich stężeniach powodująca zatrucie u osoby zdrowej, może leczyć chorobę o podobnych objawach u osoby chorej pod warunkiem zastosowania bardzo niskich stężeń. IAH 2007 18 Zasada inwersji dotyczy dawek i uzupełnia zasadę podobieństwa. W homeopatii, substancje stosuje się odpowiednio do obrazu klinicznego powodowanych przez nie zatruć u osób zdrowych. U osoby zdrowej użądlenie pszczoły powoduje następujące objawy kliniczne: miejscowy obrzęk, ból, zaczerwienienie itd. Aby leczyć pacjenta z takimi objawami, jakby użądliła go pszczoła (a w rzeczywistości go nie użądliła) musimy rozcieńczyć produkt pochodzący od Apis mellifica (pszczoła). Zasady podobieństwa i inwersji są podstawowymi zasadami homeopatii. 18

Zasada Paracelsusa (1493-1541) Dawka czyni truciznę IAH 2007 19 Paracelsus wysunął hipotezę, że substancja nie może być nazwana trucizną tylko ze względu na swoje cechy molekularne, ponieważ głównym parametrem zatrucia jest dawka trucizny. Arszenik jest uznawany za truciznę, ale jest to prawda tylko dla określonej dawki. Substancje często określane jako zdrowe mogą być toksyczne w wyższych stężeniach czy dawkach. Tak więc nie sama cząsteczka liczba cząsteczek w dawce wywiera działanie toksyczne. W ten sposób substancja powodująca pewne objawy zatrucia u osoby zdrowej, w znikomej dawce może wyleczyć pacjenta z objawami podobnymi do objawów zatrucia. Substancja, profil leku i dawki są podstawowymi parametrami homeopatii. 19

Zasada Burgiego, 1932 Działanie dwóch substancji powodujących tę samą zmianę funkcji lub eliminujących te same objawy dodaje się, kiedy substancje te mają ten sam farmakologiczny punkt docelowy, i potencjalizuje się je, gdy mają dwa różne punkty docelowe. IAH 2007 20 Burgi wysunął hipotezę, że jednoczesne podanie różnych substancji o podobnym działaniu terapeutycznym wykazuje efekt synergistyczny, większy niż suma działania pojedynczych substancji. W antyhomotoksycznych preparatach złożonych, synergia ich składników wynika z zasady Burgiego oraz dopełniającego się działania różnych składników leku. 20

Dowody w homeopatii (HBL) IAH 2007 Dowody HBL (homeopatyczne badanie leku) są podstawową częścią homeopatii, ponieważ dzięki nim ustala się profile substancji homeopatycznych. 21

Dowód Osoba zdrowa (ochotnik) Przyjmuje wysoką dawkę Lub kilka niskich dawek Substancji toksycznej Powoduje to wystąpienie objawów zatrucia Które są skrupulatnie notowane i katalogowane A następnie stosowane jako profil danej substancji Opis obejmuje objawy somatyczne i psychiczne a także ich modalności IAH 2007 22 Dowody są badaniami eksperymentalnymi substancji patogennych stanowiąc podstawę klasycznych badań homeopatycznych. Celem prowadzenia dowodu jest określenie profilu substancji, która może posłużyć jako lek homeopatyczny. Profil leku jest pełnym obrazem klinicznym objawów somatycznych i psychicznych występujących u osoby zdrowej pod wpływem zatrucia badaną substancją. Profil zatrucia jest dokładnie obserwowany i notowany. Po przeprowadzeniu dowodu, substancję można stosować w znikomych dawkach w leczeniu pacjentów prezentujących objawy podobne do objawów zatrucia obserwowanych podczas przeprowadzania danego dowodu. 22

Objawy i modalności Objawy są kliniczne Modalności są parametrami lub stanami łagodzącymi lub zaostrzającymi objawy występujące u pacjenta. IAH 2007 23 Ból głowy jest objawem klinicznym. Jego złagodzenie przez zimny kompres i zaostrzenie przez ciepło lub upał są modalnościami. Podczas prowadzenia dowodu notuje się zarówno objawy kliniczne jak i modalności. Modalności często odnoszą się do subiektywnego złagodzenia lub zaostrzenia objawów związanego z fizycznymi zmianami środowiska. Najczęściej modalności związane są z doznaniami czuciowymi np. ciepłem, zimnem, dniem, nocą, naciskiem na objęte procesem chorobowym miejsce, dźwiękami, hałasem, zapachami. Modalności mogą wpływać na cały profil leku lub jego elementy. 23

Materia Medica i repertoria IAH 2007 Homeopaci używają dwóch rodzajów podręczników, w których poszukują leków dla swoich pacjentów Materia Medica i repertoria. W rzeczywistości te książki stanowią swoje odwrotności. 24

Materia Medica Podręcznik opisujacy profile leków szczegółowo opisane i podzielone według objawów ze strony różnych tkanek, narządów, okolic ciała Materia Medica substancji zawiera Charakterystykę ogólną Objawy psychiczne Objawy ze strony głowy (oczy, uszy, nos, twarz itd.) Objawy ze strony gardła Objawy brzuszne itd. IAH 2007 25 Składniki homeopatyczne i ich profile są szczegółowo opisane i uporządkowane alfabetycznie w Materia Medica. Wielu znakomitych homeopatów napisało Materia Medica: Allen, Boericke, Phatak, etc. Szczegółowy opis profilu leku jest podzielony według objawów ze strony różnych narządów i układów, tkanek, zmysłów itd. Materia Medica jest interesującą książką pozwalającą na porównanie objawów występujących u pacjenta z profilem leku wybranego po repertoryzacji. 25

IAH 2007 26 Powyższy przykład zaczerpnięto z Materia Medica Murphy ego. Ten podręcznik zawiera alfabetyczną klasyfikację substancji stosowanych w jednoskładnikowych i złożonych lekach homeopatycznych. 26

IAH 2007 27 Patrzymy na profil Arnica montana powszechnie zwanej arniką. Arnica montana jest świetnym środkiem w ogólnej homeopatii. W leczeniu antyhomotoksycznym jest stosowana głównie w schorzeniach narządu ruchu. 27

IAH 2007 28 Profil Arnica montana zaczyna się od jej właściwości farmakologicznych. W pierwszych podkreślonych punktach widzimy synonimy nazwy rośliny, miejsce występowania, właściwości farmakologiczne, narządy i układy, na które wpływa, ogólne zastosowania. Jest to opis bardzo podobny do konwencjonalnego opisu działania substancji. 28

IAH 2007 29 Poniżej widzimy ogólne zastosowania arniki w homeopatii, jeszcze niżej wiadomości te podzielono na szczegółowe poziomy. Dopisano działania arniki na poszczególne okolice ciała, narządy, układy lub tkanki. Fragmenty wytłuszczone i wydrukowane kursywą są nazywane fragmentami kluczowymi, ponieważ są one bardzo ważne w zastosowaniu tej substancji w homeopatii. Można powiedzieć, że jeśli pacjent nie ma dolegliwości ze strony części ciała, której dotyczy fragment kluczowy, prawdopodobnie stosowanie arniki nie będzie u niego właściwe. 29

IAH 2007 30 Poniżej zastosowania w homeopatii znajdują się modalności. Są one parametrami zaostrzającymi lub łagodzącymi objawy występujące u pacjenta. Tekst mówi: Poprawa w pozycji leżącej z opuszczoną głową lub wyprostowanymi kończynami. Pogorszenie pod wpływem urazów, upadków, uderzeń, zasinień, wstrząsu, rozdrażnienia, po pracy, w stanie wyczerpania, w zwichnięciach. Pogorszenie przy najlżejszym dotknięciu, ruchu, odpoczynku, po winie, pod wpływem wilgoci, chłodu. Pogorszenie po obudzeniu, w wieku starszym, po alkoholu, pod wpływem gazu węglowego. Pogorszenie w pozycji leżącej na lewym boku. Słowa w pozycji leżącej z opuszczona głową lub wyprostowanymi kończynami, pod wpływem urazów, zasinień wytłuszczono i wydrukowano kursywą. 30

Repertorium Odwrotność Materia Medica Książka, w której podczas wywiadu homeopata sprawdza objawy i modalności stwierdzone u pacjenta Powiązanie objawów i modalności z określonymi substancjami Pokazuje leki mające w swoim profilu dane objawy i modalności IAH 2007 31 Dzięki repertorium można powiązać stwierdzone w czasie wywiadu objawy i modalności jednym lub kilkoma podobnymi preparatami. Staranie dobierając pytania, można przeprowadzić dokładne różnicowanie i określić najbardziej odpowiedni lek. Repertorium stosuje się podczas repertoryzacji czyli wywiadu i obserwacji pacjenta. Wielcy homeopaci pisali także repertoria, powszechnie stosuje się dzieła Kenta, Heringa, Hahnemanna. Obecnie istnieją programy komputerowe do repertoryzacji pacjentów, przykładem może być program Mac Repertory, który umożliwia wybór objawów i modalności i podaje leki, które potencjalnie można zastosować u danego pacjenta. 31

IAH 2007 32 To jest strona z repertorium Kenta, bardzo znanego i cenionego repertorium, znanego i cenionego autora. 32

IAH 2007 33 Proszę wyobrazić sobie pacjenta z dolegliwościami ze strony pleców, z bólem pleców. Bolesność wystąpiła po upadku (stłuczeniu). Otwieramy repertorium znajdujemy rozdział plecy. Tu szukamy hasła ból, a w tym haśle szukamy sekcji stłuczenie. 33

IAH 2007 34 Znajdujemy słowo Arn. jest to skrót od Arnica montana. Są tu również inne preparaty takie, jak Eupatorium, Kalium carbonicum, Natrium muriaticum itd. Musimy dalej badać naszego pacjenta, zadawać więcej pytań, aby dokładnie dobrać odpowiedni lek. 34

IAH 2007 35 Jeśli ponadto widzimy, że pacjent drży podczas bólu pleców, przeszukamy pod tym kątem repertorium i znów znajdziemy Arnica montana. Kiedy trzeba wybrać lek, im więcej objawów będzie pasować do Arnica montana, tym bardziej świadczy to o tym, że jest to właściwy lek dla naszego pacjenta. 35

Podstawy naukowe homeopatii IAH 2007 Wyłącznie indywidualne podejście do pacjenta jako całości, jako niepowtarzalnej istoty ludzkiej sprawi, że w homeopatii niemal niemożliwe jest stworzenie porównywalnych grup badanych pacjentów. Ponieważ w homeopatii nie istnieją choroby (istnieją tylko pacjenci), badania nie mogą dotyczyć klasycznej homeopatii, ponieważ tam każdy pacjent jest traktowany całkowicie indywidualnie. Oznacza to, że grupy pacjentów z TAKĄ SAMĄ patologią nie mogą być uznawane za grupy z tą samą chorobą, określoną według zasad medycyny konwencjonalnej, ponieważ każdy pacjent inaczej będzie radził sobie ze swoją chorobą. Z drugiej strony wprowadzono badania kliniczne do homeopatii, nawet badania randomizowane w układzie podwójnie ślepej próby, uzyskując zaskakujące wyniki na korzyść homeopatii. Także wiele opublikowanych badań podstawowych wykazało, że rozcieńczenia nawet przekraczające liczbę Avogadro wykazują działania fizjologiczne. Wiele brakuje nam do zrozumienia farmakodynamiki leków homeopatycznych, a jeśli nawet istnieje kilka prawdopodobnych hipotez wyjaśniających zasady działania pojedynczego leku homeopatycznego, homeopatia stoi w pewnej sprzeczności z medycyną konwencjonalną, że zawsze będzie przedmiotem krytyki i sceptycyzmu. 36

Dlaczego badania homeopatyczne są trudne? Modele pomiarowe są tworzone dla leków, których stężenia są mierzalne i nie można ich łatwo zastosować do leków homeopatycznych W homeopatii nie istnieje choroba tylko chory Oznacza to, że ta sama choroba według medycyny konwencjonalnej w homeopatii jest inaczej leczona u różnych chorych Przy stężeniach leków przekraczających liczbę Avogadro, wszelkie wyniki badań homeopatycznych są z góry odrzucane przez świat akademickiej medycyny konwencjonalnej Istnieje hipoteza, że w wysokich rozcieńczeniach, ilość leku mniejsza niż pojedyncze cząsteczki lub nawet samo pole elektromagnetyczne odpowiadają za działanie leku. Pomiar takiego efektu jest niemożliwy ze względu na zasadę nieoznaczalności Heisenberga. IAH 2007 37 Pomimo istnienia szeregu przyczyn, dla których zasady standardowego prowadzenia badań naukowych nie znajdują zastosowania w klasycznej homeopatii, przeprowadzono wiele badań dotyczących pojedynczych leków homeopatycznych potwierdzających ich skuteczność. Nawet wyniki badań podstawowych wykazują zaskakujące wyniki. Prawdopodobnie najbardziej kontrowersyjne badanie podstawowe zostało przeprowadzone przez światowej sławy francuskiego immunologa Benveniste a 1, inne badanie przeprowadził lekarz Louis Rey 2. Chociaż wyniki Benveniste a potwierdził angielski farmakolog prof. Ennis 3, wyniki te nie znalazły dotąd akceptacji, ponieważ przyjęcie ich do wiadomości podważyłoby całą logikę konwencjonalnej farmakologii molekularnej. 1 Benveniste, J.: "Human basophil degranulation triggered by very dilute antiserum against IgE", E. Davenas, F. Beauvais, J. Amara, M. Oberbaum, B. Robinzon, A. Miadonnai, A. Tedeschi, B. Pomeranz, P. Fortner, P. Belon, J. Sainte-Laudy, B. Poitevin, J. Benveniste, Nature 333, 816-818 (30/06/1988). 2 Rey, L.: Thermoluminescence of ultra-high dilutions of Lithium chloride and Sodium chloride, Physica A, 2003, 323, 67-74. 3 Ennis, M. et al.: Histamine dilutions modulate basophil activation. Inflammation Research, 2004 May;53(5):181-188. 37

Jak dokładne są pomiary naukowe? Zgodnie z zasadą nieoznaczalności Heisenberga, obiektywizm na poziomie cząstek elementarnych jest niemożliwy. x p h/4π x = nieokreśloność pomiaru położenia p = nieokreśloność pomiaru pędu h = stała Plancka (ok. 6,63 10-34 J s) IAH 2007 38 Fizyk Werner Heisenberg odkrył, że niemożliwe jest jednoczesne określenie położenia i pędu cząstki. Jego zasada nieoznaczoności uważana jest za bardzo ważną w mechanice kwantowej. Konsekwencją tej zasady jest to, że akt pomiaru jakiejś wartości wpływa na przebieg zjawiska w taki sposób, że zmierzona wartość jest nieprawdziwa. Zasada nieoznaczoności Heisenberga ma duże znaczenia dla wielu gałęzi fizyki oraz odgrywa ważną rolę w fizyce kwantowej. Może ona odgrywać ważną rolę w odtwarzaniu wyników badań nad średnimi i wysokimi rozcieńczeniami pojedynczych leków homeopatycznych. Ze względu na małą wartość stałej Plancka zasada nieoznaczoności odgrywa znacznie mniejszą rolę w odniesieniu do dużych obiektów (samochodów, samolotów, domów itd.) i nie jest brana pod uwagę. W terapii mikrodawkowej, a nawet bardziej w homeopatii, gdzie stosują się bardzo niskie ilości, może nawet kwanty, zasada nieoznaczoności Heisenberga może być niezwykle ważna, podczas prób pomiarów efektów leczenia. 38

Zastosowanie terapeutyczne homeopatii klasycznej IAH 2007 39

Homeopatia Główne wskazania Zaburzenia ostre Zaburzenia czynnościowe Zaburzenia psychosomatyczne Choroby przewlekłe IAH 2007 40 Leczenie homeopatyczne można stosować w większości chorób czy zaburzeń. Są to: ostre zaburzenia siły życiowej (choroby ostre, głównie zapalne), zaburzenia regulacji, zaburzenia psychosomatyczne, a nawet niektóre choroby przewlekłe. 40

Homeopatia Klasyczna homeopatia nie może być stosowana w schorzeniach przebiegających z poważnymi zmianami organicznymi, w chorobach w fazie terminalnej lub w nowotworach złośliwych W tych chorobach może ona jedynie stanowić leczenie wspomagające IAH 2007 41 Tak jak każdy inny rodzaj medycyny, także homeopatia ma swoje ograniczenia. Klasyczna homeopatia nie powinna być leczeniem pierwszego rzutu w schorzeniach przebiegających z poważnymi zmianami organicznymi, w chorobach w fazie terminalnej lub w nowotworach złośliwych, chociaż we wszystkich tych wskazaniach może poprawić jakość życia pacjenta. W ostatnim wymienionym wskazaniu, homeopatia nie stanowi podstawowej metody leczenia, ale dopełnia inne metody leczenia, głównie konwencjonalne (np. wymioty podczas chemioterapii, można z powodzeniem leczyć homeopatycznie). 41

Przykładowe grupy preparatów Preparaty roślinne Aconitum Belladonna Nux vomica Preparaty zwierzęce Apis Sepia Lachesis Preparaty mineralne Calcium carbonicum Hepar sulfuris Silicea Tojad Pokrzyk wilcza jagoda Kulczyba wronie oko Pszczoła Kałamarnica Wąż aksamitny Wapń z muszli małży Siarczek wapnia Kwas krzemowy IAH 2007 42 Powszechnie w homeopatii stosuje się trzy grupy substancji: preparaty roślinne, zwierzęce i mineralne. Na slajdzie podano nazwy naukowe i zwyczajowe przykładowych substancji z każdej grupy. 42

Dr Reckeweg a homeopatia klasyczna IAH 2007 Po swoich studiach medycznych dr H. H. Reckeweg studiował homeopatie klasyczną, próbując znaleźć sposób radzenia sobie z działaniami niepożądanymi i przeciwwskazaniami leków konwencjonalnych. Homeopatia klasyczna nie przyniosła rozwiązania jego problemów, gdyż jest to bardzo empiryczne dziedzina medycyny. Średnio dopiero po niemal dziesięciu latach praktyki homeopata zaczyna odnosić sukcesy, ponieważ rozpoznawanie profili leków u pacjenta wymaga dużego doświadczenia. Stosując w praktyce treść seminariów prof. Augusta Biera, w owym czasie propagującego swego rodzaju homeopatię kliniczną, dr Reckeweg zdobył wiedzę w dziedzinie homeopatii, co doprowadziło go później do opracowania metody integrującej oba rodzaje medycyny. W ten sposób dr Reckeweg powoli tworzył pojęcie homotoksykologii, stanowiącej pomost pomiędzy medycyną konwencjonalną i homeopatyczną. Rozcieńczenia homeopatyczne leków, przeważnie niskie, znajdują się nie tylko w preparatach złożonych. Wpływ homeopatii klasycznej widoczny jest przede wszystkim w preparatach Injeel (patrz wykład IAH AC Grupy preparatów), akordach potencji tej samej substancji w jednej fiolce. Także wśród homakordów (patrz wykład IAH AC Homakordy) widzimy geniusz homeopatyczny Reckewega. 43

Złożone leki homeopatyczne i antyhomotoksyczne IAH 2007 Już powiedzieliśmy, że istnieją zasadnicze różnice pomiędzy złożonymi lekami homeopatycznymi a lekami antyhomotoksycznymi (patrz wykład IAH AC Preparaty podstawowe). Leki antyhomotoksyczne są opracowane i działają na zasadzie synergii działania składników lub ich wzajemnego dopełniania się i są stosowane w klinice zgodnie z obrazem choroby określonym w Tabeli Ewolucji Choroby. Mimo że klasyfikowane jako homeopatyczne ze względu na stosowanie homeopatycznych rozcieńczeń, leki antyhomotoksyczne są czymś więcej niż tylko złożonymi lekami homeopatycznymi. Ta różnica ma podstawowe znaczenia dla zrozumienia dlaczego leki antyhomotoksyczne działają głębiej niż złożone leki homeopatyczne, a lekarzom medycyny konwencjonalnej łatwiej jest zrozumieć ich działanie. 44