U C H W A Ł A Nr XXXII/197/2013 Rady Gminy Radzyń Podlaski z dnia 18 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2014-2016. Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 15 ustawy z 8 marca o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2013 r. poz.594 z późn. zm. ) oraz art.179 ust 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn.zm. ) - Rada Gminy uchwala co następuje. Przyjmuje się,,gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Radzyń Podlaski na lata 2014-2016 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Radzyń Podlaski 1 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do Uchwały Nr XXXII/197/2013 Rady Gminy Radzyń Podlaski z dnia 18 listopada 2013 r.,,gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014-2016 I. Wstęp Pomoc dziecku i rodzinie jest zadaniem własnym samorządu gminnego wynikającym z Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o wspieraniu rodziny. Fundamentem tego programu jest dobro dzieci, które potrzebują szczególnej ochrony i pomocy ze strony dorosłych, środowiska rodzinnego, troska o ich harmonijny rozwój i przyszłą samodzielność życiową. Skuteczna pomoc dla rodziny przeżywającej trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich może być osiągnięta przez współpracę wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami. Z punktu widzenia potrzeb dziecka, rodzina jest podstawowym środowiskiem zapewniającym bezpieczeństwo emocjonalne, jest naturalnym środowiskiem wychowawczym, w którym główny element stanowią interakcje zachodzące pomiędzy jej członkami. Rodzina jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka, stwarzane przez nią możliwości dają dziecku poczucie więzi i doświadczenie niezmiernie ważne dla jego rozwoju. W dzisiejszych czasach można zaobserwować różne modele rodzinne, także te niewolne od wypaczeń i braków. Istnieją różne zagrożenia, które mogą rzutować na proces wychowania dziecka. Dezorganizują one rodzinę. Przyczynami takiej sytuacji mogą być: alkoholizm, narkomania, zła sytuacja bytowa rodziny, zła sytuacja zdrowotna, brak należytego przygotowania rodziców do ich ról i wszelkie inne czynniki stojące na drodze bezpieczeństwa emocjonalnego i fizycznego. Negatywne aspekty funkcjonowania rodziny prowadzą do patologii społecznych, które mogą powodować m.in. umieszczanie dzieci w placówkach opiekuńczowychowawczych czy rodzinach zastępczych. Pomoc, w założeniach, ma prowadzić do sytuacji, w której rodziny zaczną samoistnie przezwyciężać problemy, działając skutecznie przy udziale własnych środków a także zasobów jakie gwarantuje środowisko. Celem programu jest poprawa sytuacji bytowej rodzin dotkniętych problemami społecznymi i zapobieganie patologiom (uzależnienia, przestępczość, przemoc). Gminny program wspierania rodziny jest zgodny z wytycznymi Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz celami strategicznymi i kierunkami działań. Program ma stanowić podstawę do realizacji względnie stałych wzorów interwencji społecznych, podejmowanych w celu poprawy lub zmiany negatywnych zjawisk występujących w rodzinach na terenie gminy Radzyń Podlaski.
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014-2016 zwany dalej Programem opracowany został w związku z wejściem życie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011r. Nr 149 poz 887 z późn. zm.). W myśl w/w ustawy na jednostki samorządu terytorialnego nałożony został obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej. Obowiązek ten jednostki samorządu terytorialnego realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi. Zgodnie z art. 176 cytowanej ustawy działania realizowane przez samorząd gminny to: 1) opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny; 2) tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny; 3) tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych przez: a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa, b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających, c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci; 4) finansowanie: a) kosztów szkoleń dla rodzin wspierających, b) podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny, c) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonych przez rodziny wspierające; 5) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, 6) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym; 7) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego; 8) prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy; 9) przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji o powstałych zaległościach z tytułu nieponoszenia przez rodziców opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, za okres dłuższy niż 12 miesięcy. II. Diagnoza Diagnoza lokalna dotycząca dysfunkcyjności rodzin w zakresie pełnienia funkcji opiekuńczo-wychowawczych została dokonana w oparciu o dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyniu Podlaskim i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Radzyniu Podlaskim.
W 2012 roku z różnych form wsparcia ośrodka pomocy skorzystało 385 rodzin. Do ciężkiej sytuacji tych rodzin przyczyniły się między innymi: - bezrobocie 155 rodzin, - niepełnosprawność 31 rodzin, - długotrwała lub ciężka choroba 15 rodzin, - bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych 42rodziny, - alkoholizm 3 rodzin. Obok bezrobocia,bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych jest bardzo poważnym problemem i niewątpliwie wymaga ingerencji powołanych do tego służb. Część tych rodzin przy zapewnieniu wsparcia GOPS jest w stanie zapewnić dziecku właściwy rozwój fizyczny i duchowy. Daje to szansę na pozostawienie dziecka w rodzinie naturalnej. Po dogłębnej analizie powyższych środowisk należy uznać, że istnieje zagrożenie, iż działania podejmowane przez ośrodek okażą się niewystarczające. Może to wynikać z braku chęci lub możliwości rodzin do współpracy. Zatem w sytuacji zagrożenia dobra dziecka sąd opiekuńczy może zarządzić środek zapobiegawczy w formie umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub w rodzinach zastępczych. Ważnym instrumentem polityki edukacyjnej i integracyjnej oraz wyrównywania szans rozwojowych jest edukacja przedszkolna. Dla dzieci, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem, wychowanie przedszkolne jest szansą na wczesne wspieranie rozwoju w sferze poznawczej, funkcjonalnej i społecznej. Opieką w Gminnym Przedszkolu objętych jest 23 dzieci, w oddziałach przedszkolnych 165 dzieci. Działające na terenie naszej gminy niepubliczne przedszkole otacza opieką 18 dzieci. Edukacja szkolna w Gminie Radzyń Podlaskim realizowana jest w szkołach podstawowych łącznie 510 uczniów oraz dwóch gimnazjach łącznie 249 uczniów. Dodatkowo wszystkie chętne dzieci objęte wychowaniem i edukacją z rodzin, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej, mają możliwość korzystania z posiłków ramach programu rządowego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. W IV kwartale 2013 r. z nieodpłatnych posiłków korzysta 289 dzieci. Zadania ujęte w programie zmierzają w kierunku wspierania rodziny przeżywającej trudności celem przywrócenia zdolności do prawidłowego wypełniania ról społecznych. Z danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wynika, że na terenie Gminy Radzyń Podlaski funkcjonują 4 rodziny zastępcze spokrewnione, w których przebywa 8 dzieci, 3 rodziny niespokrewnione w których przebywa 5 dzieci, w placówkach opiekuńczowychowawczych umieszczone jest 5 dzieci. III. Zasoby instytucjonalne działające w obszarze wspierania rodzin na terenie Gminy Radzyń Podlaski 1. Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny oraz inne pełniące funkcje wspierające: 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radzyniu Podlaskim ; 2) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Radzyniu Podlaskim; 3) Urząd Gminy Radzyń Podlaski; 4) Gminne Oddziały Przedszkolne przy szkołach podstawowych i zespołach szkół 5) Gminne Przedszkole w Zabielu
6) Zespół Szkół w Białej ; 7) Zespół Szkół w Białce ; 8) Szkoła Podstawowa w Brzostówcu; 9) Szkoła Podstawowa w Branicy Radzyńskiej 10) Szkoła Podstawowa w Paszkach Dużych 11) Szkoła Podstawowa w Zabielu 12) Szkoła Podstawowa w Żabikowie 13) Zespół Interdyscyplinarny w Gminie Radzyń Podlaski, 2. Instytucje i organizacje z poza terenu gminy Radzyń Podlaski: 1) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Radzyniu Podlaskim; 2) Powiatowy Urząd Pracy w Radzyniu Podlaskim ; 3) Komenda Powiatowa Policji w Radzyniu Podlaskim 4) Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Radzyniu Podlaskim 5 )Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Radzyniu Podlaskim 6) Wydział Polityki Społecznej w Lublinie 7) Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lublinie IV. CELE PROGRAMU: 1. Cel główny: Wsparcie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. 2. Cele szczegółowe: 1) Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością; 2) Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych oraz wzmocnienie i wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach; 3) Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. V. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU. Cel szczegółowy 1.Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością. ZADANIA Świadczenie pomocy społecznej rodzinom, żyjącym w trudnych warunkach materialnych. Pomoc w dostępie dzieci z rodzin wieloproblemowych do przedszkoli gminnych REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN GOPS 2014-2016 GOPS, Urząd Gminy,SOSZW 2014-2016
oraz przedszkola specjalnego przy SOSZW w Radzyniu Podlaskim Zapewnienie dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin posiłków w szkole Pomoc w zaopatrzeniu dzieci i młodzieży w artykuły szkolne i podręczniki. Współorganizowanie wypoczynku dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin. Organizacja wypoczynku letniego w formie kolonii z programem profilaktycznym dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholizmu Pomoc w dostępie do świadczeń rodzinnych Pomoc w uzyskaniu pomocy finansowej uczniowi i uzyskaniu stypendium socjalnego GOPS, Urząd Gminy, Szkoły, 2014-1016 GOPS, Szkoły 2014-2016 GOPS, GKRPA, Szkoły 2014-2016 GOPS,GKRPA, Szkoły 2014-2016 GOPS 2014-2016 GOPS. Urząd Gminy 2014-2016 Cel szczegółowy 2. Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych oraz wzmocnienie i wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY TERMIN REALIZACJI Systematyczna praca socjalna z rodzinami z problemem opiekuńczo wychowawczym polegająca m.in. na diagnozie deficytów w zakresie pełnienia ról rodzicielskich, wydolności opiekuńczo GOPS, Poradnia Psychologicznopedagogiczna, Szkoły, Kuratorzy rodzinni 2014-2016
wychowawczej, zaniedbań względem dzieci oraz ocenie sytuacji dziecka w rodzinie, środowisku szkolnym i rówieśniczym Rozbudowa sieci poradnictwa rodzinnego oraz prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień od alkoholu i od innych środków psychoaktywnych. Promocja i realizacja programów profilaktycznych, terapeutycznych, psychoeduakcyjnych, skierowanych do rodziców i dzieci. GOPS, GKRPA, Szkoły, Policja, Kuratorzy rodzinni GOPS, GKRPA, Szkoły,Urząd Gminy 2014-2016 2014-2016 GOPS 2014-2016 Zapewnienie rodzinom z problemem bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych pomocy asystenta rodziny. Działania korekcyjnoedukacyjne mające na celu ograniczenie przemocy w rodzinie skierowane do potencjalnych sprawców przemocy w rodzinie GOPS. Urząd Gminy, Gminny Zespół Interdyscyplinarny 2014-2016 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez sport, rekreację i kulturę. GOPS, Szkoły 2014-2016
Cel szczegółowy 3.Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN REALIZACJI Współpraca ze szkołami w GOPS, Szkoły 2014-2016 zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych. Wspieranie dzieci z rodzin nie posiadających możliwości finansowych w rozwijaniu uzdolnień. GOPS, Urząd Gminy, Szkoły 2014-2016 Rozwój i wzbogacanie istniejących programów profilaktycznych i edukacyjnych GOPS, Urząd Gminy, Szkoły, Policja 2014-2016 Promowanie aktywności młodego pokolenia, poprzez wspieranie idei wolontariatu oraz inicjowanie programów wyłaniania liderów młodzieżowych w różnych sferach życia publicznego. Szkoły 2014-2016 Organizowanie pozaszkolnych pozalekcyjnych. zajęć i Szkoły 2014-2016 Uświadomienie rodzicom i opiekunom potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży. Szkoły, GOPS 2014-2016 Realizacja projektu,,przeciwdziałanie przeciwko wykluczeniu cyfrowemu w Województwie Lubelskim Urząd Gminy, GOPS 2014
VI. Ewaluacja programu Ewaluacja programu będzie oparta na gromadzeniu, analizie i interpretacji danych pozyskanych przez GOPS, GKRPA, Policję, Szkoły, PCPR. Wskaźniki osiągnięcia poszczególnych celów: 1. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej. 2. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli. 3. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu,,Pomoc państwa w zakresie dożywiania 4. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu pomocy uczniom w 2014r. 2016r. - "Wyprawka Szkolna. 5.Liczba dzieci otrzymujących pomoc materialną o charakterze socjalnym 6. Liczba dzieci otrzymujących nagrody za wyniki w nauce. 7.Liczba dzieci biorących udział w koloniach finansowanych przez Kuratorium Oświaty w Lublinie. 8. Liczba dzieci biorących udział w koloniach z programem profilaktycznym z rodzin dotkniętym problemem alkoholizmu. 9. Liczba rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi objętymi pracą socjalną. 10. Liczba rodzin, które skorzystały ze specjalistycznego poradnictwa. 11. Liczba rodzin objętych pomocą asystenta rodziny 12.Liczba rodzin uczestnicząca w projekcie,,przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim VII. Sposób kontroli realizacji programu 1. Wójt przedstawi radzie gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawi potrzeby związane z realizacją zadań. 2. Sporządzanie sprawozdań rzeczowo finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich wojewodzie w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej VIII. Oczekiwane rezultaty: 1. Podniesienie poziomu i rozwój profesjonalnych form pomocy dla rodziny. 2. Poprawa funkcjonowania rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. 3. Konsolidacja działań różnych grup społecznych, organizacji pozarządowych, instytucji. 4. Pozostawienie dzieci w miejscu zamieszkania. 5. Reintegracja rodziny naturalnej poprzez powrót dziecka do rodziny. IX. Zadania do realizacji 1. Systematyczna praca socjalna z rodzinami dotkniętymi problemem opiekuńczowychowawczym.
2. Pomoc materialna dla rodzin pozostających w trudnej sytuacji ekonomicznej realizowana przez ośrodek pomocy z systemu pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych. 3. Zapewnienie rodzinom dostępu do pomocy pedagogicznej, psychologicznej, prawnej i medycznej. 4. Tworzenie sieci klubów wiejskich działających w poszczególnych miejscowościach w celu zapewnienia możliwości konstruktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania zainteresowań. 5. Systematyczna współpraca z istniejącymi w powiecie jednostkami zapewniającymi opiekę dla dzieci. 6. Udzielanie pomocy osobom samotnie wychowującym dzieci. 7. Systematyczna współpraca z wymiarem sprawiedliwości właściwym ze względu na położenie gminy, w szczególności z sądem rodzinnym oraz kuratorami rodzinnymi. 8. Współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz dziecka i rodziny. 9. Systematyczne współdziałanie ośrodka pomocy z placówkami oświatowymi w celu bieżącej analizy sytuacji dzieci i młodzieży uczęszczającej do szkół, a w szczególności przeciwdziałanie pojawiającym się patologiom. 10. Kontynuowanie dożywiania dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych ubóstwem, wykluczeniem społecznym i marginalizacją. 11. Organizowanie dla rodziców i ich dzieci różnych form edukacji z wykorzystaniem istniejącego systemu szkolnego. 12. Kontynuacja i rozwój systemu poradnictwa. 13. Zapewnienie dzieciom i młodzieży szerszego dostępu do alternatywnych form spędzania czasu wolnego, m.in. poprzez zwiększenie liczby zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych (zajęcia muzyczne, plastyczne, turnieje sportowe, festyny rodzinne, wycieczki), tworzenie kół zainteresowań, klubów młodzieżowych oraz umożliwienie im częstszego korzystania z dóbr kultury i obiektów sportowych. 14. Organizowanie obozów terapeutycznych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. 15. Organizacja pracy asystenta rodziny. 16. Pozyskiwanie środków i realizacja programów zmierzających do poprawy jakości życia rodzin. X. Źródła finansowania programu 1. Źródłem finansowania zadań wynikających z,,gminnego programu wspierania rodziny są środki własne gminy i pozyskane na realizację programów. XI. Sprawozdawczość i zmiany Programu 1. Sprawozdanie z wykonania zadań zostanie przedłożone Radzie Gminy do dnia 31 marca roku następnego po roku, którego raport dotyczył. 2. Gminny program wspierania rodziny może być modyfikowany w przypadkach uzasadnionych potrzeb związanych z zapobieganiem i rozwiązywaniem problemów dziecka i rodziny poprzez aneksy do programu.