Projekt prac geologicznych na wykonanie zastępczego otworu studziennego 2bis, ujmującego czwartorzędowy poziom wodonośny dla potrzeb gminnego wodociągu zbiorowego w miejscowości Stanisławów Pierwszy gmina Nieporęt powiat legionowski województwo mazowieckie Projektant: mgr Halina Kolibabska Do zatwierdzenia przedstawia: upr. CUG 050912 Nieporęt sierpień 2009 r. 1
SPIS TREŚCI 1.DANE OGÓLNE 2.WSTĘP 2.1. Przedmiot i forma opracowania 2.2. Podstawa opracowania 3. OPIS PROJEKTOWANEGO UJĘCIA 3.1. Lokalizacja projektowanych prac 3.2. Dotychczasowe rozpoznanie geologiczne i jego ocena 4. CHARAKTERYSTYKA TERENU PROJEKTOWANYCH PRAC 4.1. Morfologia i hydrografia 4.2. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne 4.3 Obliczenia hydrogeologiczne 5. WNIOSKI ocena możliwości osiągnięcia celu prac 6. PROJEKT GEOLOGICZNO-TECHNICZNY WYKONANIA OTWORU NR 2bis 6.1 Założenia projektowe 6.2. Lokalizacja otworu 6.3. Konstrukcja otworu 6.4. Pobieranie próbek gruntu i wody 6.5 Badania i obserwacje hydrogeologiczne 6.5.1. Obserwacje w trakcie wiercenia otworu 6.5.2. Próbne pompowanie otworu 6.6.Prace geodezyjne 7. WPŁYW PROJEKTOWANYCH PRAC NA ŚRODOWISKO 8. HARMONOGRAM PRAC I WARUNKI BHP 9.FORMA DOKUMENTACJI WYNIKOWEJ 10. UWAGI KOŃCOWE ZAŁĄCZNIKI 1. Wycinek mapy topograficznej z lokalizacją terenu prac w skali 1:50.000 2. Lokalizacja projektowanego otworu 2 bis w Stanisławowie Pierwszym w skali 1:1000 3. Wycinek mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50.000 (arkusz Radzymin) 4. Projekt geologiczno- techniczny projektowanego otworu studziennego 5. Karty okolicznych wierceń studziennych oraz analizy wody 6. Decyzje zatwierdzające zasoby ujęcia 2
1.DANE OGÓLNE Inwestor: Gmina Nieporęt Użytkownik: Gminny Zakład Komunalny w Nieporęcie Zlewnia rzeki Narew Powiat: legionowski Województwo : mazowieckie Arkusz mapy topograficznej 1: 50 000 Radzymin Arkusz mapy hydrogeologicznej Radzymin 1:50 000 długość geograficzna 21 0 02' 16 " dł. wsch. szerokość geograficzna 52 0 24 36 " szer. płn. Rzędna terenu 82 m.n.p.m. Projektowany otwór 2 bis, po uzbrojeniu w urządzenia do poboru wody będzie studnią zastępczą dla obecnej studni nr 2 i jego przeznaczeniem jest praca zespołowa ze studnią nr1. Zapotrzebowanie na wodę dla wodociągu na podstawie pozwolenia wodno prawnego z dnia 7 kwietnia 2006 r. wydanego decyzją Starosty Legionowskiego nr 39/2006 wynosi Q śr.d =1615,0 m3/d, Q max. h. = 134,6 m3/h. W związku postępującą szybko urbanizacją terenu do obliczeń przyjmuje się zapotrzebowanie w wysokości 160 m3/h równe wysokości zatwierdzonych zasobów. Ujęcie wody jest położone na działce ewidencyjnej nr ¼ o powierzchni 0,35 ha w obrębie nr 13 Stanisławów Pierwszy. Zgodnie z wpisem Geodety Gminnego właścicielem nieruchomości jest Gmina Nieporęt, Plac Wolności 1,05-126 Nieporęt. Przeznaczenie wody : zaopatrzenie w wodę do celów socjalno-bytowych i gospodarczych mieszkańców miejscowości gminy Nieporęt w tym miejscowości: Nieporęt, Stanisławów Pierwszy, Białobrzegi, Izabelin, Kąty Węgierskie, Michałów Grabina, Zegrze Południowe, a także mieszkańców sąsiadujących gmin i miejscowości jak Warszawa, Legionowo, Wyszków. Wymogi co do jakości wody -Dopuszczalne Zakresy Wartości określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29.marca 2007r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 8) Projektowana głębokość otworu 50,0 m. 3
2. WSTĘP 2.1.Przedmiot i forma opracowania Niniejszy projekt prac geologicznych został opracowany na zlecenie Wójta Gminy Nieporęt, a celem jego jest wykonanie studni zastępczej nr 2 bis. Od pewnego czasu obserwuje się wyraźny spadek wydajności studni nr 2, która to wydajność aktualnie jest rzędu 15 m3/h. Jest to wydajność niewystarczająca dla sprawnego funkcjonowania i odpowiedniego uzdatnienia wody na stacji wodociągowej. Dlatego też zachodzi pilna potrzeba wykonania projektowanej studni zastępczej nr 2 bis. Studnię nr 2 po odpowiednim zabezpieczeniu przewiduje się zostawić do celów monitoringowych-w oparciu Projekt monitoringu lokalnego dla ujęcia wodociągu gminnego. Dla ujęcia wody składającego się aktualnie z dwóch studni, wykonanych w tamtym okresie dla Osiedla Domków Jednorodzinnych w miejscowości Nieporęt- Aleksandrów, zostały ustalone zasoby wód podziemnych w wysokości Q =160,0 m3/h przy depresji s=6,5m i zatwierdzone decyzją Wojewody Warszawskiego nr 1/94 z dnia 7 stycznia 1994 r. znak OSL-VI-7523/2/94 dla potrzeb wodociągu gminnego. Aktualnie stacja wodociągowa, dla której projektuje się wykonanie otworu studziennego nr 2 bis zgodnie ewidencją gruntów i budynków znajduje się w miejscowości Stanisławów Pierwszy. Projekt prac geologicznych na wykonanie studni będący przedmiotem niniejszego opracowania został wykonany zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4.lutego 1994 r. (Dz.U. nr 27, poz. 96) z późn. zm. oraz wymaganiami rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 19 grudnia 2001 w sprawie projektów prac geologicznych( Dz. U. Nr 153 poz. 1777) Celem niniejszego projektu prac geologicznych jest wykonanie otworu studziennego nr 2 bis- zastępczego dla studni nr 2, który będzie pracował zespołowo ze studnią nr 1. 2.2 Podstawa opracowania W celu opracowania niniejszego projektu autorka wykorzystała : 1) Aneks do dokumentacji hydrogeologicznej w kat. B ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych na terenie osiedla domków jednorodzinnych w miejscowości Nieporęt- Aleksandrów dotyczący wykonania studni nr 2, oraz weryfikacji zasobów ujęcia wód podziemnych dla potrzeb wodociągu gminnego w Nieporęcie - Aleksandrowie. 2) Książki eksploatacji studni nr 1 i 2,zawierające dane dotyczące studni 4
3) Operat wodnoprawny na pobór wód podziemnych z ujęcia wód podziemnych w Stanisławowie Pierwszym. 4) Informacje uzyskane od dyrektora Zakładu Usług Komunalnych Nieporęt w trakcie wizji terenowej. 5) Mapę Hydrogeologiczną Polski w skali 1: 50 000 arkusz Radzymin (0488) 6) Mapę terenu ujęcia w skali 1:500 i 1:1000. 3. OPIS PROJEKTOWANEGO UJĘCIA 3.1. Lokalizacja ujęcia Teren projektowanych prac geologicznych znajduje się w miejscowości Stanisławów Pierwszy na działce o nr ewidencyjnym 1/4, wydzielonej dla potrzeb ujęcia wody, będącej własnością Gminy Nieporęt. Ujęcie wody jest zlokalizowane w odległości około 150 m na zachód od szosy Warszawa-Nieporęt w miejscowości Stanisławów Pierwszy. Ujęcie zostało przekazane w eksploatację Zakładowi Usług Komunalnych Nieporęt. W skład ujęcia wchodzi 2 studnie głębinowe, budynek stacji uzdatniania wody, 2 zbiorniki wyrównawcze po 300 m3 każdy, urządzenia do pomiaru i kontroli i inne urządzenia związane z eksploatacją SUW. Projektowany otwór przewiduje się zlokalizować w obrębie działki nr ¼,w odległości około 15 m, w możliwym oddaleniu od istniejącej studni nr 2 na zachód, wokół której jest strefa najsilniejszej kolmatacji warstwy wodonośnej. Szczegółową lokalizację projektowanych prac geologicznych przedstawia się na załącznikach Nr 1 i 2. 3.2.Dotychczasowe rozpoznanie geologiczne i jego ocena. W celu zilustrowania budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych omawianego terenu przeanalizowano materiały archiwalne istniejących studni nr 1 i nr 2, oraz dane dotyczące studni znajdującej się na terenie Zakładu Zakpol - oznaczonej na załączniku 3 numerem 3, mapę hydrogeologiczną Polski arkusz Radzymin (0488). Studnie ujęcia ujmują do eksploatacji czwartorzędowy poziom wodonośny. Dla bliższego zilustrowania budowy geologicznej terenu niżej przedstawia się podstawowe informacje na ich temat. Dane geologiczno-techniczne studni nr 1. Studnia została wykonana w 1987 r. przez Przedsiębiorstwo Geologiczne w Warszawie ul. Berezyńska 39. Podczas prac geologicznych zarejestrowano następujący profil geologiczny otworu: 0,0 3,0 piasek drobnoziarnisty i pylasty, szary 3,0-10,0 piasek średnioziarnisty, żółty 5
10,0-14,0 piasek gruboziarnisty, żółty 14,0-16,0 piasek różnoziarnisty zailony, szary 16,0 21,0 - piasek gruboziarnisty, szary 21,0-23,0 ił szarozielony 23,0 25,0- bruk morenowy 25,0 32,0- piasek drobnoziarnisty, żółty 32,0-42,0 - piasek średnioziarnisty, szary 42,0 45,0 piasek pylasty szary 45,0 49,0 - ił szary W otworze pozostawiono kolumnę rur o średnicy φ 508 mm do gł. 23,0 m. Otwór dowiercono rurami φ 457 mm do gł.49,0 m Do otworu opuszczony został filtr siatkowy z rurą φ 298 mm o następującej konstrukcji: Rura nadfiltrowa - 11,0m Rura podfiltrowa 2,5m Część robocza filtru- 19,0 (w trzech odcinkach oddzielonych międzyfiltrową) W dniach 19.03 25.03.1993 przeprowadzono w otworze pompowanie oczyszczające, chlorowanie oraz pompowanie pomiarowe, podczas którego uzyskano następujące wyniki: Q1 = 40 m3/h S1 = 1,9 m Q2 = 82 m3/h S2 = 3,85m Q3 = 120 m3/h S3 =5,75m Zwierciadło statyczne zalegało na gł. 3,75 m ppt K śr. z pomp.0,0003 m/s, qśr = 20,0 m3/h/1m depresji Ta studnia nadal pracuje i przewidywana jest do pracy zespołowej z projektowaną studnią nr 2 bis. Zaleca się: aby w czasie pełnienia nadzoru hydrogeologicznego pomierzyć kilkakrotnie aktualną wydajność tej studni oraz depresję, w celu potwierdzenia jej stanu. Dane geologiczno-techniczne studni nr 2 Na terenie ujęcia znajduje się studnia wiercona nr 2, wykonana w 1993 r. przez firmę GEO-SPEC s.c W-wa. W toku prac geologicznych zarejestrowano następujący profil otworu: 0,0 7,0 piasek drobnoziarnisty 7,0-14,0 - piasek średnioziarnisty 14,0-19,0- piasek gruboziarnisty 19,0-25,0- ił pylasty ciemnobrunatny 25,0-27,0- żwir szary 6
27,0-31,0- piasek drobnoziarnisty 31,0-44,0- piasek średnioziarnisty 44,0-50,0- ił pylasty ciemno-szary. Otwór odwiercono w kolumnie rur φ 458 mm do gł. 25,0 m i wodoszczelnie zamknięto, następnie φ406 mm do głębokości 50,0, które po zafiltrowaniu usunięto. Do otworu opuszczony został filtr łódzki φ 273 mm osiatkowany o następującej konstrukcji: Rura nadfiltrowa - 9,0 m Rura podfiltrowa 4,0 m Część robocza 18,5 m W studni zostało przeprowadzone 24- godzinne pompownie oczyszczające, a następnie pompowanie pomiarowe, trzystopniowe (3 x 12 h) i dało ono następujące wyniki: Q 1 = 40,0m3/h, S1 = 1,97m, q1 = 20,304 m3/h/1m depresji Q 2 = 80,0m3/h, S2 =3,95m, q2 = 20,253 m3/h/1m depresji Q3 =108,0m3/h, S3 = 5,40m, q3 = 20,00 m3/h/1m depresji. Kśr. z pomp. = 0,0001 m/s, q śr =20,19 m3/h/1m depresji Zgodnie z projektem monitoringu planuje się pozostawienie studni jako otworu piezometrycznego. Po zdemontowaniu uzbrojenia otworu zostanie ona zamknięta huczkiem z otworem do dokonywania pomiarów. W odległości 110 m od studni projektowanej znajduje się studnia na terenie dawnego SKR obecnie firmy Zakpol, ujmująca stropowe partie warstwy wodonośnej powyżej iłów pylastych, oddzielających poziom wodonośny ujęty w studni nr 1 i 2.Ta studnia o wydajności Q = 33,3 m3/h przy depresji s=6,7 m, ujmująca warstwę wodonośną filtrem φ 194 mm, z założenia pełni rolę studni awaryjnej dla przedmiotowego ujęcia wody wide zał. Nr 5. Rozpoznanie geologiczne jest wystarczające do zaprojektowania nowej studni głębinowej nr 2 bis w zastępstwie studni nr 2, w celu zapewnienia źródła wód podziemnych dla ujęcia wiejskiego. 4. CHARAKTERYSTYKA TERENU PROJEKTOWANYCH PRAC 4.1. Morfologia i hydrografia Według podziału geograficznego Kondrackiego (1978) analizowany teren pod względem morfologicznym należy do Niziny Środkowomazowieckiej i w jej obrębie do jednostki niższego rzędu Kotliny Warszawskiej. Teren leży na wyższym, nadzalewowym, akumulacyjnym tarasie utworzonym przez Wisłę i Narew. W rejonie ujęcia teren ten pokryty jest wydmami. Rzędne terenu wahają się w granicach 80-83 m. n. p. m. z niewielkim spadkiem w kierunku zachodnim. Sieć hydrograficzną w 7
rejonie Stanisławowa Pierwszego tworzą kanały i rowy melioracyjne. W odległości około 500 m na wschód znajduje się Kanał Żerański, zaś około 2 km na południowyzachód - Kanał Bródnowski. 4.2 Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne Rejon projektowanej studni znajduje się w obrębie jednostki geologicznej zwanej Niecką Mazowiecką, którą budują osady kredy górnej, a wypełniają osady trzeciorzędu i czwartorzędu. Osady czwartorzędu na omawianym terenie leżą na trzeciorzędowych plioceńskich iłach zalegających na głębokości około 100 m p. p. t. Z uwagi na to, że projektowana studnia będzie ujmowała wodę z utworów czwartorzędowych, nie przeprowadza się analizy budowy geologicznej starszego podłoża. Spągowe partie czwartorzędu zbudowane są z osadów pochodzenia lodowcowego (głównie glin zwałowych) o miąższości rzędu 40-50m, związanych ze zlodowaceniem południowopolskim. Lokalnie w zagłębieniach podłoża trzeciorzędowego pod glinami mogą występować znacznej miąższości osady piaszczyste pochodzące z interglacjału kromerskiego. Górną część profilu stanowią osady fluwioglacjalne ( piaski, piaski ze żwirem) związane z interglacjałem o miąższości przeważnie rzędu 40-50 m. W utworach piaszczystych mogą występować niewielkie przewarstwienia mułków lub glin zwałowych. Osady te powstawały w kilku cyklach sedymentacyjnych, co zaznaczyło się obecnością nieciągłych warstewek mułków i iłów. W utworach tych rozpoznano przewarstwienia glin zwałowych, które opisywane są jako mułki glinopodobne. Miąższość osadów interglacjalnych na obszarze Kotliny Warszawskiej jest duża i może dochodzić do ponad 50m i stanowi na tym terenie główny użytkowy poziom wodonośny. Według Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Radzymin, projektowana studnia znajduje się w obrębie jednostki nr 3aQ/Tr IV. Poziom wodonośny o miąższości ponad 40m występuje w piaskach i żwirach pochodzenia rzecznego i wodnolodowcowego. Miejscami może on być przewarstwiony utworami słabo przepuszczalnymi, o niewielkiej miąższości. Zwierciadło wody ma charakter swobodny, a niekiedy lokalnie napięty. Występuje zwykle na głębokości <5m. Omawiana warstwa wodonośna przeważnie pozbawiona jest w tym rejonie izolacji. Przewodność użytkowego poziomu wodonośnego wynosi około 1500m2/24 h. Wydajność potencjalna studni zwykle przekracza 120 m3/h. Przewiduje się, że w projektowanym otworze wiertniczym profil geologiczny będzie się przedstawiał następująco: 0,0 7,0 piasek drobnoziarnisty, 7,0-14,0 - piasek średnioziarnisty, 14,0-18,0 piasek gruboziarnisty, 18,0-25,0 ił pylasty ciemnobrunatny, 25,0-27,0 - żwir szary, 8
27,0-31,0 piasek drobnoziarnisty, 31,0 44,0 piasek średnioziarnisty, 44,0 50,0 piasek pylasty jasnoszary, w spągu występuje ił pylasty ciemno-szary. Jak wynika z przedstawionej budowy geologicznej w rejonie ujęcia wody na terenie Stanisławowa Pierwszego stwierdzony został jeden użytkowy poziom wodonośny. Stanowią go piaski różnej granulacji o współczynniku filtracji rzędu 0,0002 m/s i wydajności jednostkowej q śr= 20,095m3/h/1mS. Warstwa prowadzi wodę o swobodnym zwierciadle wody. Jakość wód tej warstwy wodonośnej wymaga uzdatniania z powodu ponadnormatywnej zawartości związków żelaza i manganu. Ponadto woda ma podwyższoną barwę,zapach, amoniak i utlenialność. Woda z projektowanej studni nr 2 bis będzie wymagała uzdatniania podobnie jak dotychczas woda ze studni nr 1 i 2. 4.3. Obliczenia hydrogeologiczne Obliczenie dopuszczalnej wydajności studni następuje wg wzoru Qdop.=3,14x d x I x Vdop.(m 3 /h) gdzie d-średnica filtru wraz z obsypką- 0,456 mm I - długość części roboczej filtru 18,0 m Vdop- prędkość wlotowa wody do filtru obliczona wg wzoru Vd=.y k: 15 = 0,0002:15 = 0,01414 m/s = 0,00094 m/s= 3,38m/h gdzie k - współczynnik filtracji w (m/s- uśredniona wartość współczynnika z otworów studziennych nr 1 i nr 2 ujęcia, w wysokości= 0,0002m/s. Qdop. = 3,14 x 0,456 x 18 x 3,38= 87,0 m3/h. W dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej, w którym ustalone zostały zasoby eksploatacyjne dla przedmiotowego ujęcia Vd obliczone zostało wzorem: Vd= 60 4 k ( kśr = 0,0002 m/s - przeliczone na m/d daje 17,28m/d Vd= 122,3 m/d = 5,098 m/h Qdop = 3,14 x 0,456 x 18 x 5,098 = 131,4 m3/h Dopuszczalną wydajność eksploatacyjną projektowanego otworu przy zaprojektowanym filtrze przyjmuje się w wysokości 110 m3/h. Szacunkowa depresja przy pompowaniu z wydajnością eksploatacyjną będzie wynosić : s= Q : qśr gdzie qśr uśredniona wartość wydajności jednostkowej z otworów nr 1 i 2 wynosi 20,095 m3/h/1ms s= 110 : 20,095 = 5,47 m 9
Przy projektowanej wydajności 110 m3/h promień leja depresyjnego obliczony wzorem Kusakina R = 575 x s k H gdzie : H =46 m ( wysokość statycznego zwierciadła wody nad podstawę warstwy wodonośnej) kśr =0,0002 m/s Będzie wynosił R = 575 x 5,47=0,0959=301,6 m = 302 m. 5. Wnioski- ocena możliwości osiągnięcia celu prac Zadaniem projektowanych prac jest wykonanie dla potrzeb wodociągu wiejskiego zastępczego otworu studziennego, który będzie pełnił funkcję studni współdziałającej w zespole ze studnią nr 1.Analiza warunków hydrogeologicznych wskazuje, że istnieje możliwość osiągnięcia celu prac, a więc uzyskania wydajności z otworu, wystarczającej dla pokrycia zapotrzebowania na wodę. W oparciu o istniejące dane na terenie projektowanych prac należy się spodziewać występowania jednej warstwy wodonośnej wykształconej w postaci piasków drobnoziarnistych. Z przytoczonych wyżej rozważań i wyliczeń wynika, że proponowany sposób zafiltrowania otworu jest wystarczający dla zapewnienia wydajności postulowanej przez Inwestora w wysokości 110 m3/h. Należy jednak podkreślić, że przewidywana do ujęcia warstwa wodonośna zawiera ponadnormatywną zawartość związków żelaza,manganu, podwyższoną barwę,zapach, amoniak i utlenialność, a co zatem idzie woda ze studni musi być uzdatniana. 6.PROJEKT GEOLOGICZNO-TECHNICZNY OTWORU 6.1. Założenia projektowe Zakłada się wykonanie studni o głębokości 50,0 m. Planuje się ją zlokalizować w odległości 15 m na zachód od istniejącej studni nr 2. Wiercenie planuje się prowadzić metodą udarowo- okrętną w dwóch kolumnach rur φ 508 mm do głębokości 24,0 m oraz φ 456 mm do głębokości 50,0 m. Dla osiągnięcia wymaganej ilości wody, przewiduje się ujęcie do eksploatacji warstwy wodonośnej w strefie głębokości 26,0-44,0m licząc wraz ze złączami i zabudową filtrem produkowanym przez firmę Pol -Bud Łódź PVC DN 300 PVC o średnicy zewnętrznej φ 315mm z obsypką do rur o średnicy φ 456 mm. Zakłada się, że cała kolumna filtrowa, a więc rura nadfiltrowa, podfiltrowa i część czynna filtra zostaną wykonane z łódzkich rur filtrowych PVC DN 300 KP. Alternatywnie filtr można także wykonać z perforowanych rur stalowych φ 356 mm o takich samych odcinkach, w części czynnej owinięty siatką o wymiarach oczek ustalonych w ramach 10
nadzoru hydrogeologicznego. Mając na względzie dużą zawartość związków żelaza i manganu, które powodują szybko następującą kolmatację filtru zaleca się jednak zastosowanie zaprojektowanego filtru z PVC DN 300 KP. Ostateczne wymiary filtra i głębokość jego posadowienia zostaną ustalone przez nadzór hydrogeologiczny, po odwierceniu otworu i potwierdzeniu przewidywanej budowy geologicznej. 6.2. Lokalizacja otworu Otwór przewiduje się zlokalizować, w odległości 15,0 m od istniejącej studni nr 2, w przedłużeniu linii pomiędzy zbiornikami, na której się znajduje studnia nr 1.Szczegółową lokalizację projektowanego otworu przedstawiono na załączniku Nr 1 i 2. Projektowana konstrukcja otworu umożliwia jego wykonanie urządzeniem mechanicznym typu H3/ H4. 6.3. Konstrukcja otworu Zgodnie z wytycznymi poprzedniej części opracowania projektuje się wykonanie otworu rozpoznawczo - eksploatacyjnego o głębokości 50,0 m systemem udarowo-okrętnym (zał. 4). Otworem zostanie ujęta do eksploatacji warstwa wodonośna w przedziale 26,0-44,0 m. Filtrowanie otworu Odwiert należy doprowadzić do głębokości umożliwiającej postawienie kolumny filtrowej na głębokości 50,Om. Ruryφ 508 mm zostaną posadowione wodoszczelnie w serii nieprzepuszczalnych iłów, natomiast rury φ 456 mm zostaną po zafiltrowaniu usunięte. Projektuje się zafiltrowanie otworu filtrem z PVC -DN 300 KP o średnicy 315 mm -rura podfiltrowa długości 6,0 m do zabudowy w przedziale 50,0-44,0 m zamknięta nakręcanym denkiem PVC, -filtr właściwy z PVC, szczelinowy, długości 18,0 m wraz ze złączami w przedziale 44,0-26,0 m, szerokości szczeliny 0,75 mm, (górną krawędź czynnej części filtru celowo odsuwa się od spągu serii iłów) -rura nadfiltrowa o długości 10,0 m. Na rurach nad i podfiltrowej należy założyć centralizatory, w odległości co 6 m, które umożliwią centryczne ustawienie filtru w otworze. Szczegółową konstrukcję filtru zarówno odnośnie typu jak wymiarów poszczególnych jego elementów określi ostatecznie geolog nadzorujący, w oparciu o rzeczywiste warunki geologiczne stwierdzone podczas wiercenia. Filtrowanie otworu powinno odbywać się po komisyjnym odbiorze filtru na budowie i pomiarze głębokości otworu filtrowanego. W skład komisji powinni wchodzić przedstawiciel Inwestora, geolog nadzorujący oraz kierownik otworu. Wokół filtru należy wykonać obsypkę filtracyjną kwarcową średnicy ziarn= 2,0-3,0 mm w przelocie 50,0-25,0m, a następnie wypełnienić przestrzeń między nadfiltrową a rurami φ 456 mm uszczelką żwirową w przedziale 25,0-22,0m, Zaprojektowana 11
konstrukcja otworu zapewni izolację warstwy wodonośnej przed ewentualnymi zanieczyszczeniami.odbiór filtru powinien nastąpić komisyjnie przy udziale przedstawiciela Inwestora, geologa nadzorującego oraz kierownika otworu. 6.4. Pobieranie próbek gruntu i wody Podczas wiercenia należy pobierać próbki gruntu do skrzynek znormalizowanych o pojemności przegród 1 dm 3. Próbki należy pobierać z każdej warstwy wyróżniającej się makroskopowo zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie gromadzenia i udostępniania próbek i dokumentacji geologicznych (Dz. U. z 2001 Nr 153, poz.1780). Opis makroskopowy próbek gruntu prowadzi na bieżąco geolog nadzoru. W czasie próbnego pompowania pomiarowego z II wydajnością należy pobrać wodę do analizy fizyczno-chemicznej i niezwłocznie przeprowadzić badania. W zależności od składu i odchyłek od normy, w trakcie trwania III wydajności należy pobrać wodę do analizy technologicznej i bakteriologicznej. 6.5.Badania i obserwacje hydrogeologiczne Próbne pompowanie otworu Po odwierceniu i zafiltrowaniu otworu należy przeprowadzić próbne pompowanie ujęcia. Pompowanie będzie się składać z 2 etapów: oczyszczającego i pomiarowego. Pompowanie oczyszczające ma na celu oczyszczenie strefy okołofiltrowej i przygotowanie otworu do pompowania pomiarowego i eksploatacji. Pompowanie to należy przeprowadzić pompą przystosowaną do wody zanieczyszczonej zawiesiną mechaniczną. Pompowanie oczyszczające powinno trwać aż do otrzymania całkowicie czystej i klarownej wody. W czasie tego etapu stopniowo należy zwiększać wydajność, aż do uzyskania Q max (przewidywane 100 m3/h).dla celów kosztorysowych przyjmuje się czas pompowania oczyszczającego równy 24 godziny. Od właściwego przeprowadzenia pompowania oczyszczającego zależy udrożnienie strefy okołofiltrowej i w efekcie uzyskanie właściwej wydajności otworu studziennego. Po zakończeniu pompowania oczyszczającego należy zmierzyć szybkość stabilizacji zwierciadła wody w otworze. Drugi etap pompowania - pompowanie pomiarowe, powinno być poprzedzone dezynfekcją otworu polegającą na wlaniu do otworu wodnego roztworu środka odkażającego (podchloryn wapnia, sodu itp.) i pozostawieniu otworu przez co najmniej 24 godziny pod działaniem tego środka. Pompowanie pomiarowe ma na celu: sprawdzenie pracy studni w warunkach zbliżonych do warunków eksploatacyjnych, uzyskanie danych do obliczeń parametrów hydrogeologicznych, zbadanie składu fizyko - chemicznego i bakteriologicznego wody, ostateczne ustalenie przydatności ujętej warstwy wodonośnej do eksploatacji wód. Projektuje się 3-stopniowe pompowanie pomiarowe. Pompę głębinową G-100 przystosowaną do pompowania wydajnością ponad 100 m3/h, którą należy zainstalować na głębokości około 15m. Zasadą powinno być: 12
Q1 =1/3Qmax, Q2=2/3Qmax, Q3=Qmax gdzie Q max określa się na około 110,O m3/h. Maksymalna wydajność pompowania pomiarowego powinna być określona na podstawie wyników pompowania oczyszczającego. Czas trwania pompowania pomiarowego projektuje się po 12~ godzin na każdym stopniu. Wodę z pompowania przewiduje się odprowadzić wężem gumowym na odległość około 300 m na W do lokalnego obniżenia. Łączny czas pompowań badawczych wraz ze stójką na wznios zwierciadła wody przyjmuje się w wysokości 65 godzin. Wyniki pomiarów i obserwacji hydrogeologicznych należy wpisywać w dzienniku próbnego pompowania. Wskazanym byłoby, aby podczas pompowania wydajnościowego,, która w tym czasie powinna zostać wyłączona z eksploatacji. przynajmniej na jednej wydajności prowadzić obserwacje w studni nr 2. Jest to niezbędne do przeprowadzenia wyliczeń powykonawczych. Woda z pompowania winna zostać odprowadzona na odległość około 300 m na zachód do lokalnego obniżenia. W związku z tym, że jest to studnia zastępcza i zasoby zespołowe dla ujęcia zostały już udokumentowane w cytowanym dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej, pompowania zespołowego studni nie przewiduje się. Istotną przeszkodą w tym byłaby także konieczność wyłączenia pracy studni, aby przeprowadzenie pompowania zespołowego odbywało się w warunkach ustabilizowanego zwierciadła. 6.6. Prace geodezyjne Po wykonaniu otworu studziennego należy przeprowadzić niezbędne prace geodezyjne. W ich zakres winny wchodzić: sporządzenie geodezyjnego szkicu wytyczenia otworu studziennego metodą domiarów prostokątnych do istniejących elementów stałych; wykonanie niwelacji geodezyjnej celem ustalenia rzędnych wysokościowych głowicy otworu oraz terenu przy otworze studziennym, jak też ustalenie położenia otworu w państwowym układzie współrzędnych. 7.WPŁYW PROJEKTOWANYCH PRAC NA ŚRODOWISKO Głębienie otworu, konstrukcja studni i inne prace z nimi związane zostały zaprojektowane w sposób, który pozwala zminimalizować wpływ na środowisko. W przypadku zaistnienia awarii, w wyniku których doszłoby do wycieku paliw lub oleju, zanieczyszczony grunt należy natychmiast usunąć przekazując go uprawnionej firmie, w celu unieszkodliwienia w specjalistycznych instalacjach. Przy zapewnieniu odpowiednich zabezpieczeń technicznych prace nie będą miały negatywnego wpływu na stan środowiska gruntowo- 13
wodnego. Przewidziana do eksploatacji warstwa wodonośna w tym samym zakresie jest ujęta do eksploatacji w pozostałych studniach ujęcia. Zaprojektowana wydajność studni nr 2 bis = 110 m3/h nie będzie miała ujemnego wpływu na środowisko-ujęcie jest zlokalizowane na tarasie nadzalewowym. Taka lokalizacja pozwala na budowę ujęć w bliskim sąsiedztwie między poszczególnymi studniami 8. HARMONOGRAM PRAC I WARUNKI BHP. Na obecnym etapie nie jest znany dokładny termin rozpoczęcia projektowanych prac. Należy jednak stwierdzić, że z uwagi na niesprawne funkcjonowanie studni nr 2 koniecznym staje się wykonanie i podłączenie projektowanej studni nr 2 bis jeszcze w 2009 roku. Dokładna data rozpoczęcia i zakończenia zostanie zawarta w zgłoszeniu do przystąpienia do realizacji prac geologicznych zgodnie z art. 35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze najpóźniej 2 tygodnie przed planowanym przystąpieniem do prac. Prace rozpoczną się po uzyskaniu decyzji zatwierdzającej projekt oraz zgłoszeniu gotowości przystąpienia do prac i potrwają około 18 dni. Przewiduje się następujący harmonogram czasowy projektowanych prac: - transport i organizacja placu budowy 2 dni - wiercenie otworu 8 dni - opuszczenie filtru i wykonanie obsypki, dezynfekcja 3 dni -pompowanie oczyszczające, udrożnienie otworu i dezynfekcja 2 dni -pompowanie próbne-pomiarowe 2 dni - prace geodezyjne 1 dzień Łącznie całość prac około 18 dni roboczych. Dokumentacja powykonawcza studni w formie dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej zostanie opracowana w przeciągu 1 miesiąca od zakończenia robót terenowych. Wnioskuje się do Marszałka Województwa Mazowieckiego o zatwierdzenie projektu prac geologicznych z terminem realizacji do 30 czerwca 2010 r. w przypadku braku możliwości wyłonienie wykonawcy jeszcze w bieżącym roku. Warunki BHP Prace geologiczne należy prowadzić zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. z 2002 r. nr 109 poz.961 z późn. zm. Dz. U z 2004 r. nr 24 poz.212) Podczas prowadzenia robót należy przestrzegać między innymi poniższych zasad: 14
-roboty wiertnicze należy prowadzić w oparciu o zatwierdzony projekt prac geologicznych, pod dozorem i nadzorem osób posiadających niezbędne uprawnienia; -osoby kierujące pracownikami powinny przede wszystkim stosować metody pracy zgodne z ustaloną technologią i zapewniające pracownikom bezpieczeństwo, okresowo kontrolować stan maszyn i urządzeń technicznych, zaś w przypadku stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa pracowników wycofać ludzi w bezpieczne miejsce; -pracownicy zatrudnieni przy prowadzeniu robót winni być przeszkoleni w zakresie prawidłowego ich wykonywania oraz bhp; - miejsce pracy,maszyny i urządzenia muszą być utrzymane w stanie zapewniającym bezpieczne prowadzenie robót, - pracownicy podczas prac terenowych powinni być zaopatrzeni w odpowiednią odzież ochronną, w tym we właściwe, dostosowane do pory roku i sposobu prowadzenia pracrękawice ochronne, - niedopuszczalne jest używanie narzędzi, sprzętu i maszyn uszkodzonych, których stan zagraża bezpieczeństwu zatrudnionych osób lub otoczeniu, - podczas wykonywania robót wiertniczych nie mogą znajdować się w pobliżu miejsca pracy osoby postronne, nie biorące w nich udziału. 9.FORMA DOKUMENTACJI WYNIKOWEJ Z uwagi na charakter projektowanego otworu studziennego, wyniki robót wiertniczych i badań hydrogeologicznych wraz z ich interpretacją i ustaleniem wydajności otworu studziennego nr 2 bis zostaną opracowane w formie dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej. Treść dodatku zostanie dostosowana do przepisów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno- inżynierskie (Dz. U. Nr 201 poz. 1673). 10.UWAGI KOŃCOWE 1. W celu zapewnienia źródła wody dla wodociągu Gminy Nieporęt ze stacją hydroforową w miejscowości Stanisławów Pierwszy, projektuje się wykonanie wiercenia rozpoznawczo- eksploatacyjnego do głębokości 50,0 m i ujęcie do eksploatacji czwartorzędowej warstwy wodonośnej. 2. Projektowane prace i badania powinny przebiegać pod nadzorem uprawnionego geologa. Lokalizacja otworu, przyjęcie filtru oraz zakończenie próbnego pompowania powinno odbywać się komisyjnie i protokolarnie. 3. Studnię nr 2 proponuje się pozostawić do celów monitoringowych. 4. Dla zapewnienia ciągłej pracy ujęcia w niezbyt odległej przyszłości należy 15
przewidzieć budowę jeszcze jednej studni, która pełniłaby funkcję studni awaryjnej na ujęciu wody w Stanisławowie Pierwszym, gdyż studnia znajdująca się na terenie Zakpolu takiej roli nie spełnia. 5. Projekt w 4 egz. należy przedstawić do zatwierdzenia w UrzędzieMarszałkowskim Województwa Mazowieckiego Departament Środowiska w Warszawie ul. Bertolda Brechta 3. 6. Wykonawca jest zobowiązany zgłosić zamiar przystąpienia do prac wiertniczych odpowiednim organom najpóźniej na 2 tygodnie przed rozpoczęciem robót. Opracowała : mgr Halina Kolibabska upr. CUG 050912 16
Zał. nr 2 Lokalizacja projektowanego otworu 2 bis w Stanisławowie Pierwszym w skali 1:1000 Objaśnienia: 2 bis studnia projektowana 1, 2 studnie istniejące ujęcia 3- studnia na terenie firmy Zakpol traktowana jako awaryjna dla ujęcia Projektant: mgr Halina Kolibabska UPR.CUG 050912 17
Z A Ł Ą C Z N I K I 18