ADANIE ZJAWISKA ALLA stowsko w wesj A. Ops teoetz do ćwze zmeszzo jest stoe www.wt.wt.ed.pl w dzle DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LAORATORYJNE.. Ops kłd pomowego kłd pomow do wzzee pę ll skłd sę z: plpt pomowego do któego pzmoow jest mges stł (pomędz begm mges wtwze jest pole mgetze o dkj ówej 036 T epewoś względej 005) zslz pąd stłego mpeomez fowego woltomez fowego bdh póbek półpzewodkowh o ksztłe pzedstwom sk. N plpe meszzoe jest gzdo do któego dołąz sę końówkę pzewodów bdej póbk półpzewodkowej gzd popzez któe pzłąz sę do kłd zslz pąd stłego mpeomez woltomez fow oz dw pzełązk. Gd pzełązk W zjdje sę w pozj pz pomo woltomez fowego mezoe jest pęe ll pomędz kotktm (3) (4) bdej póbk. W pozj pzełązk W mezoe jest pęe 35 pomędz kotktm (3) (5) w kek zgodm z
kekem pzepłw pąd pzez póbkę. Pzełązk W słż do zm pzew kek pzepłw pąd wzdłż póbk. Ksztłt póbk do pomów pę ll. de w ćwze póbk półpzewodkowe z kotktm omowm z dołązom pzewodm są stłe zmoowe do spejlh płtek. Końówkę pzewodów póbk dołąz sę do kłd pomowego popzez gzdo w plpe. Pmet póbek pode są stowsk lbotojm. 3. Pzepowdzee pomów. N zslz pąd stłego pokętło stljąe pęe leż stwć w położe zeowm (lewe skje położee).. Podłązć bdą póbkę półpzewodk do gzd pomowego w plpe. 3. Z pomoą pokętł zslz pąd stłego stwć wtość tęże pąd płąego pzez póbkę z zkes 3 5 ma. Wszstke póbk pow bć zsle jedkowm pądem. 4. Pzełązk W stwć w położe tk b pz pomo woltomez bł możlw pom pę pomędz kotktm (3) (4) zl pę ll. 5. dą póbkę półpzewodk meść pomędz begm mges w tk sposób b póbk bł meszzo po lewej stoe płtk do któej jest pzmoow. To zz tk b płtk bł skeow stoą ozzoą jko A w stoę begk mges któm jest meszzo óweż lte A. Dl tego położe póbk leż wkoć dw pom pę pomędz kotktm (3) (4) dl dwóh keków pzepłw pąd: 6. ( I ) dl pzełązk W w położe (póbk po lewej stoe płtk) 7. ( I ) dl pzełązk W w położe (póbk po lewej stoe płtk). 8. Zmeć położee bdej póbk względem kek pol mgetzego zl obóć ją tk b póbk półpzewodk bł meszzo po pwej stoe płtk wkoć koleje dw pom pę dl óżh keków pzepłw pąd: 3( I ) dl pzełązk W w położe (póbk po pwej stoe płtk) 4( I ) dl pzełązk W w położe (póbk po pwej stoe płtk). wg: Zmezoe wtoś pę zpsć zem ze zkem.
9. Pzełązk W stwć w położe tk b pz pomo woltomez bł możlw pom pę pomędz kotktm (3) (5) zl w kek pzepłw pąd. Pzełązk W stwć w położe wjąć póbkę półpzewodk z pol mgetzego. Dokoć pom wtoś pę 35. Zmeć keek pzepłw pąd pzew (pzełązk W w położe ) poowe zmezć pęe 35. 0. Czoś wedłg pktów 7 powtózć dl pozostłh póbek półpzewodk dwkote. Wk pomów zpsć w tbel. względją metodę pom żt zestw pt stość pzepowdze pomów złość pzządów oszowć epewoś mksmle mezoh wtoś tęże pąd I pę ll pę pomędz kotktm 3 5 35. Wtoś poszzególh epewoś l b d pzekosltowć z powdząm ćwzee. W op w wzó ze zjomoś epewoś mksmlh oblzć epewoś stddowe dl mezoh 3 wtoś. 4. Opowe wków pomów Wzze pę ll jego epewoś oblze wkoć dl kżdej bdej póbk. Oblzć pęe ll 3 4. 4. Wzzć epewość stddową złożoą 3. Wzzć epewość stddową złożoą względą 4. Wzzć epewość ozszezoą. 3 4. 3. Wzze koetj ośków h epewoś oblze wkoć dl kżdej bdej póbk I p 5. Wzzć koetję ośków łdk e d gdze: dkj pol mgetzego I p pąd płą pzez póbkę e łdek elekto d gbość póbk. 6. Wzzć epewość stddową złożoą względą ( ) ( ) ( ) ( ) I d. I d 7. Wzzć epewość stddową złożoą 8. Wzzć epewość ozszezoą..
Wzze hlwoś ośków h epewoś 9. Wzzć pęe jko śedą tmetzą z pomów. I 0. Oblzć hlwość ośków l l b d e b gdze: b szeokość póbk l dłgość póbk to śedą oblzoą z wtoś bezwzględh 35 otzmh dl dwóh pzewh keków pąd płąego pzez póbkę.. Wzzć epewość stddową złożoą względą ( ) ( ) ( ).. Wzzć epewość stddową złożoą Wzzć epewość ozszezoą.. 5. Podsmowe. Zgode z egłm pezetj wków zestwć wzzoe welkoś: oz wtość odese oz wtość odese oz wtość odese.. Pzelzowć zske ezltt: ) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość b) z speło jest elj 0 ) z speło jest elj teo d) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość e) z speło jest elj 0 f) z speło jest elj teo g) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość h) z speło jest elj 0 ) z speło jest elj teo j) z pom bł powdzoe w stłej tempetze pod kątem wstępow pzz błędów gbh sstemtzh pzpdkowh. 3. Stez. ) Wągąć wosk pod kątem wstępow błędów gbh sstemtzh pzpdkowh oz h pzz. b) Zpopoowć dzł zmezjąe do podese dokłdoś wkowh pomów. ) Wjść z ele ćwze zostł osągęte.
6. Pzkłdowe pt Zmeszzoe są stoe www.wt.wt.ed.pl w dzle DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LAORATORYJNE. ************************* Dodtkowe zd do wzze lz. Pzepowdzć pom wedłg shemt podstwowego dl ej wtoś pąd I p. Wk poddć lze wągąć wosk.. Wkoć odpowede pom oz Wkes hktestkę pę ll w fkj pąd płąego pzez póbkę dl stloego pol mgetzego. N wkes eść pkt pomowe wz z epewośm. Pzebeg fkj poksmowć metodą jmejszh kwdtów Gss. Wk poddć lze wągąć wosk. 3. Okeślć odzj pzewodtw (dzowe lbo elektoowe) w bdej póbe. 4. Wzzć współzk koelj lowej R dl wzzoej postej. Wk poddć lze wągąć wosk.
Zespół w skłdze... ele ćwze: ) wzzee pę ll; b) wzzee koetj ośków; ) wzzee hlwoś ośków; dl óżh mtełów póbk. 3. Wtoś teoetze welkoś wzzh lb okeślh wz z epewośm: ezstwość póbk w tempetze 0 0 C: Ge-p około 5 30 W m Ge- około 0 5 W m Ge około 05 W m 3. Potwedzć stowsk wtoś pmetów h epewoś! pz pomze sto A póbk skeow do sto A mges - keek pol (+); pzełązk W w położe odpowd kekow pzepłw pąd (+I); dkj pol mgetzego z = 036 T; ( z )=005 dłgoś póbek: l = 4 mm szeokoś póbek: b = mm; gboś póbek (d): gcdte to 00 mm ISb to 04 mm Ge to 05 mm; epewoś pomowe względe: ( l) ( b) ( d) ( z ) ( l) 00 ( b) 00 ( d) 00 ( ) 005 l b d. z 3.3 Pom wg do h wko. Nepewość pom pąd I p... Nepewość pom pę...... Nepewość pom dkj pol mgetzego... Nepewość pom tempet T...... Ktę Pomów poszę dkowć dwstoe
póbk gcdte zkese woltomez 00 mv W z polem mgetzm W I bez pol póbk - mges w kłdze A - A [ma] W W W W mksmle W W ( I ) [V] ( I ) [V] 3( I ) [V] 4( I ) [V] 5 ma 35 [V] 35 [V] ISb zkese woltomez 00 mv Ge zkese woltomez 0 V 3.4 Dt podps osob powdząej
de zjwsk ll stowsko w wesj 5 6 3 4 7 Zdjęe. Stowsko lbotoje do bd zjwsk ll.. Ops teoetz do ćwze zmeszzo jest stoe www.wt.wt.ed.pl w dzle DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LAORATORYJNE.. Ops kłd pomowego kłd pomow do wzzee pę ll skłd sę z:. płtk pomowej z póbką gem. mk pomowej w któej zmotow jest póbk sod zjk pol mgetzego 3. elektomges z begkm 4. mlteslomez do któego podłązo jest sod zjk pol mgetzego 5. zslz zsljąego elektomges oz mkę pomową 6. mltmet fowego jko woltomez 7. dgego mltmet fowego jko woltomez. W ćwze bd jest póbk gem () domeszkowego (tp p lbo tp ) zmotow stłe w me pomowej (). Zslz (5) zsl mkę pomową () elektomges (3). W zęś pzezzoej dl elektomges z pwej sto m możlwość eglj pę w zkese do V tęże do A. Póbk jest zzo w stłm pol mgetzm wtwzm pzez elektomges (3) mezom pzez
mlteslomez (4). śedo wtość pę ll odztw jest mltmetze fowm pjąm jko woltomez (6). Dg woltomez (7) pozwl m mezć spdek potejł wzdłż póbk (wzdłż kek pzepłw pąd). N me pomowej () z jej lewej sto zjdje sę fow wśwetlz () tęże pąd płąego pzez póbką (ma) lb tempet póbk ( 0 C). Pzełązk tb p wśwetlz (b) zjdje sę po stoe pwej mk pomowej. Pod wśwetlzem zjdje sę potejomet () eglją pąd płą pzez póbkę (I p ). W ćwze zle do stosow jest zkese +/- 30 ma któego e leż pzekzć. Z pwej sto mk zjdje sę kompesto pę ll (d). Pz bk pol mgetzego wtwzego pzez ewkę (3) pęe odztwe woltomez (6) ms bć ówe zeo. Pzsk do podgzew bdej póbk (e) zjdje sę z tł mk pwo od sod pol mgetzego. Póbk jest ozgzew do 40 0 C o sglzje zplee zewoej dod (f). Po osągę mksmlej tempet tomtze ode jest zsle gzłk póbk smoze stge. Dg woltomez (7) mezą pęe podłązo jest do zsków zjdjąh sę pożej opsów () oz (d). N zdję pzedstwo jest shemtze. e f b d (7) Zdjęe. Rmk pomow z płtką p-ge.
3. Pzepowdzee pomów. Zpozć sę z bdową kłd pomowego. Włązć ządze wźe poleee osob powdząej.. Wzeowć pęe ll. W tm el stwć zslz potejomet pę tęże wtoś zeowe. Tk stwć potejomet (d) b woltomez (6) odztw bł wtość zeo. 3. stwć wśwetlz () w tbe pom tempet póbk żwją pzełązk (b). Zpsć wtość T p. 4. stwć wśwetlz () w tbe pom pąd I p żwją pzełązk (b). Potejometem () stwć pąd I p płą pzez póbkę p. +5 ma. 5. stwć zeową wtość dkj pol mgetzego. W tm el zslz (5) potejomet pę stwć stłe około 4 V potejometem tęże wbć tk pąd zeow b wskze mlteslomez wbło zeowe. 6. Zpsć wtoś pę ll z woltomez (6) oz pę z woltomez (7) w fkj zm dkj pol mgetzego w dostępm zkese (od 0 mt do 00 mt) popzez zmę pąd z zslz (5) w zkese do A. 7. stwć wśwetlz () w tbe pom tempet póbk żwją pzełązk (b). Zpsć wtość T k. 8. Pzejść do pkt 3. Wkoć pom jk w pke 4 le zmeć tężee I p wtość pzewą p. -5 ma. Pzepowdzć pom jk w pkth 5 7. 9. Pom z pktów 3 8 moż powtózć dl ej wtoś pąd I p z zkes +/- 30 ma. W zwązk z zęstm zewm połąze ltowego do pom pę ll pod wpłwem tempet pktów 0-4 e elzjem. 0. Dl stloh wtoś p. I p = 5 ma = 00 mt spwdzć zleżość pę ll od tempet póbk T.. stwć wśwetlz () w tbe pom pąd I p żwją pzełązk (b). Potejometem () stwć pąd I p płą pzez póbkę p. +5 ma.. stwć wśwetlz () w tbe pom tempet póbk żwją pzełązk (b). 3. Pzskem (e) włązć gzłkę zekć podesee sę tempet póbk do 40 0 C. W tm zse dod (f) śwe sę zewoo. Ze względ szbką zmę wtoś e leż zpswć th wków. W zse smozego shłdz sę póbk zpswć tempetę o 0 stop z wśwetlz () oz odpowdjąe jej pęe ll z woltomez (6). 4. Pom z pktów 0 3 moż powtózć dl pzewej wtoś pąd I p p. -5 ma. 5. Wszstke wk pomów zpsć ke pomów. Oszowć zpsć epewoś mksmle mezoh wtoś: tęże pąd płąego pzez póbkę I p pę ll spdk pę wzdłż póbk tempet T dkj pol mgetzego.
4. Opowe wków pomów. Poższe opowe powdzoe jest dl wbh wtoś p. I p = 5 ma oz = 00 mt. Alogze moż opowć e mezoe wtoś. Wzzć epewoś stddowe mezoh welkoś z h epewoś mksmlh oszowh podzs pomów z elj 3. Wkoe Wkes - pę ll w fkj zm pol mgetzego. Stosją metodę poksmj Gss wzzć pmet postej b (gdze ) b b b b. Pz wzz pmetów posth zle sę wkoe tbel zwejąm kolm z poszzególm wtośm: oz h sm w el kę błędów pz pzetwz wtoś zmezoh. Postą wz z wzzom pmetm eś wkes (). 3. N wkes eść: pkt pomowe wz z epewośm postą wz z wzzom pmetm. Wzze pę ll jego epewoś 4. Dokoć poksmj pę ll b dl pzjętej w pke wtoś dkj pol mgetzego. 5. Wzzć epewość stddową złożoą b. 6. Wzzć epewość stddową złożoą względą. 7. Wzzć epewość ozszezoą.
Wzze koetj ośków h epewoś 8. Wzzć koetję ośków łdk p d e I gdze: dkj pol mgetzego I p pąd płą pzez póbkę e łdek elekto d gbość póbk. 9. Wzzć epewość stddową złożoą względą ) ( ) ( ) ( p p I I. 0. Wzzć epewość stddową złożoą.. Wzzć epewość ozszezoą. Wzze hlwoś ośków h epewoś. Wzzć pęe jko śedą tmetzą z pomów. 3. Oblzć hlwość ośków b b d e I l l gdze: b szeokość póbk l dłgość póbk. 4. Wzzć epewość stddową złożoą względą ) ( ) ( ) (. 5. Wzzć epewość stddową złożoą. 6. Wzzć epewość ozszezoą. 5. Podsmowe. Zgode z egłm pezetj wków zestwć wzzoe welkoś: oz wtość odese oz wtość odese oz wtość odese.. Pzelzowć zske ezltt: ) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość b) z speło jest elj 0 ) z speło jest elj teo d) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość e) z speło jest elj 0 f) z speło jest elj teo
g) któ z epewoś pomowh wos jwększ wkłd do epewość h) z speło jest elj 0 ) z speło jest elj teo j) z pom bł powdzoe w stłej tempetze pod kątem wstępow pzz błędów gbh sstemtzh pzpdkowh. 3. Stez. ) Wągąć wosk pod kątem wstępow błędów gbh sstemtzh pzpdkowh oz h pzz. b) Zpopoowć dzł zmezjąe do podese dokłdoś wkowh pomów. ) Wjść z ele ćwze zostł osągęte. 6. Pzkłdowe pt Zmeszzoe są stoe www.wt.wt.ed.pl w dzle DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LAORATORYJNE. ************************* Dodtkowe zd do wzze lz. Wkoć Wkes hktestk pę ll w fkj zm tempet. N wkes eść pkt pomowe wz z epewośm. Pzebeg fkj pzblżć odęze. Wk poddć lze wągąć wosk. Ne elzjem.. Wkoć Wkes 3 - hktestk hlwoś łdków dl wbej wtoś pąd I p >0 lb I p <0 oz dkj mgetzej w zkese od 0 mt do 00 mt. N wkes eść pkt pomowe wz z epewośm. Pzebeg fkj poksmowć metodą jmejszh kwdtów Gss. Wk poddć lze wągąć wosk. 3. Wkoć Wkes 4 - hktestk koetj łdków dl wbej wtoś pąd I p >0 lb I p <0 oz dkj mgetzej w zkese od 0 mt do 00 mt. N wkes eść pkt pomowe wz z epewośm. Pzebeg fkj poksmowć metodą jmejszh kwdtów Gss. Wk poddć lze wągąć wosk. 4. Pzepowdzć pom wedłg shemt podstwowego dl ej wtoś pąd I p. Wk poddć lze wągąć wosk. 5. Wkoć odpowede pom oz Wkes 5 hktestkę pę ll w fkj pąd płąego pzez póbkę dl stloego pol mgetzego. N wkes eść pkt pomowe wz z epewośm. Pzebeg fkj poksmowć metodą jmejszh kwdtów Gss. Wk poddć lze wągąć wosk. 6. Okeślć odzj pzewodtw (dzowe lbo elektoowe) w bdej póbe. 7. Wzzć współzk koelj lowej R dl wzzoej postej. Wk poddć lze wągąć wosk. opowł d ż. Kod Zbko (kod.zbko@wt.ed.pl) wesj z d 8..07
Zespół w skłdze... ele ćwze: ) wzzee pę ll; b) wzzee koetj ośków; ) wzzee hlwoś ośków; dl óżh pądów płąh pzez póbkę. 3. Wtoś teoetze welkoś wzzh lb okeślh wz z epewośm: ezstwość póbk w tempetze 0 0 C: Ge-p około 5 30 W m Ge- około 0 5 W m Ge około 05 W m 3. Potwedzć stowsk wtoś pmetów h epewoś! wm póbk Ge: gbość d= mm szeokość b=0 mm dłgość l=0 mm 3.3 Pom wg do h wko. Nepewość pom pąd I p... Nepewość pom pę...... Nepewość pom dkj pol mgetzego... Nepewość pom tempet T...... Ktę Pomów poszę dkowć dwstoe
I p = +... I p = -... =... T p =... T k =... T p =... T k =... I p = +..... I p = -... mt...... mt......... T 0 C... 0 0 40 0 0 30 0 0 0 30 30 0 40 40 00 50 50 90 60 60 80 70 70 70 80 80 60 90 90 50 00 00 40 0 0 30 0 0 0 30 30 0 40 40 50 50 60 60 70 70 W zwązk z zęstm zewm połąze ltowego do pom pę ll pod wpłwem tempet tego pkt e elzjem. 80 80 90 90 00 00 3.4 Dt podps osob powdząej