SKIEROWANIE SPRAWY DO MEDIACJI PRZEZ SĄD ZA I PRZECIW Tytułem wstępu wskazać należy, na dokonanie w tytule artykułu, pewnego rodzaju skrótu myślowego. W powszechnym użyciu są sformułowania: Sąd rozpoznaje sprawę, wydaje wyrok w sprawie, kończy sprawę. Ustawodawca formułując zapisy oddziału I rozdziału I działu II części tytułu VI księgi pierwszej kodeksu postępowania cywilnego traktującego o mediacji, nie używa jednakże sformułowania skierowanie sprawy do mediacji. Zgodnie z zapisem art. 183 8 1 k.p.c., Sąd aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę może skierować strony do mediacji. Sąd kieruje do postępowania mediacyjnego strony postępowania sądowego, jako nosicieli uprawnień i obowiązków w danym stosunku zobowiązaniowym, legitymowanych czynnie i biernie do prowadzenia sporu. To strony uczestnicząc w postępowaniu mediacyjnym, dążą do zakończenia ich sprawy na drodze ugody. Celem mediacji jest bowiem rozstrzygnięcie sporu w sposób inny niż poprzez uzyskanie orzeczenia Sądu. I już tym miejscu zasygnalizować należy jedną z zalet mediacji. Strony w postępowaniu mediacyjnym mogą bowiem zdecydować o podjęciu próby rozwiązania innych sporów istniejących pomiędzy nimi. Czy to znajdujących się już na etapie postępowania sądowego, na etapie wcześniejszym bądź na etapie postępowania egzekucyjnego (o czym bardziej szczegółowo poniżej). Założeniem i celem artykułu jest wskazanie istotnych zalet zakończenia sporu na drodze ugody zawartej przez strony przed mediatorem. Punktem wyjścia do rozwiązania sporu jest rozpoznanie warunków decydujących o jego zaistnieniu czyli ustalenie okoliczności, które są pomiędzy stronami sporne. Eksponuje to ustawodawca w zapisie art. 212 1 k.p.c.: Sąd na rozprawie przez zadawanie pytań stronom dąży do tego, aby strony przytoczyły lub uzupełniły twierdzenia lub dowody na ich poparcie oraz udzieliły wyjaśnień koniecznych dla zgodnego z prawdą ustalenia podstawy faktycznej dochodzonych przez nie praw lub roszczeń. W ten sam sposób sąd dąży do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, które są sporne. Zgodnie natomiast z zapisem art. 223 1 k.p.c. Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron.
Wynik powyższych ustaleń zdecyduje o dalszym postępowaniu Sądu. W części przypadków, strony nieprzejednane w swych stanowiskach i oczekiwaniach co do wyniku postępowania, jako jedynego sposobu rozwiązania sporu, upatrywać będą w orzeczeniu Sądu. W części przypadków, strony w ramach pojednania, zawrą ugodę przed sądem. Osnowę ugody zawartej przed sądem wciąga się do protokołu rozprawy albo zamieszcza w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu i stwierdza podpisami stron art. 223 1 k.p.c. zdanie drugie. Podkreślić należy rolę sędziego w sformułowaniu oceny powyższych ustaleń. Umiejętności miękkie sędziego, jego doświadczenie pozwolą mu na podjęcie decyzji o skierowaniu stron do mediacji w sytuacji, kiedy strony nie są jeszcze gotowe zawrzeć ugody przed Sądem, a jednocześnie wykazują skłonność do ustępstw i szukania kompromisu. Spotkanie z mediatorem, osobą z założenia bezstronną, w warunkach umożliwiających prowadzenie negocjacji bez sformalizowania narzucanego salą sądową, przyczyni się do otwartego prezentowania oczekiwań i stanowisk, czego efektem może być zawarcie ugody. Mediacja jest postępowaniem o odmiennej niż postępowanie procesowe specyfice. Jej przebieg i efekt jest ściśle zależny od nastawienia stron, ich gotowości do prowadzenia rozmów z drugą stroną. Istotnym czynnikiem jest też poziom skonfliktowania stron. Sąd bada możliwość ugodowego rozstrzygnięcia sporu w każdym postępowaniu, jednak nie każda sprawa nadaje się do ugodowego zakończenia właśnie ze względu na charakter konfliktu oraz poziom otwartości stron. W niektórych sprawach historia sporu jest tak rozległa, a strony tym tak skonfliktowane, że ugodowe rozwiązanie byłoby możliwe, gdyby stronom zaproponowano takie rozwiązanie kilka, lub nawet kilkanaście lat wcześniej. Natomiast przez lata zaostrzania konfliktu strony doszły już do takiego miejsca w którym nie tylko nie są w stanie nawzajem się usłyszeć, ale nawet nie są w stanie się spotkać. Kolejnym elementem istotnym na poziomie oceny szans na mediację jest osoba i nastawienie pełnomocnika: adwokata, radcy prawnego bądź innej osoby uprawnionej do reprezentowania strony zgodnie z zapisami art. 87 k.p.c. Pełnomocnik widzący sens w pokojowym rozwiązaniu sporu może skutecznie wspierać stronę w konstruktywnym szukaniu
rozwiązań, proponowaniu zapisów ugody mediacyjnej. Z kolei pełnomocnik nastawiony sceptycznie, swoimi słowami, postawą będzie skutecznie zniechęcał stronę do negocjacji, będzie podsycał emocje i negatywne nastawienie do drugiej strony, a w każdym rozwiązaniu znajdzie złe strony. Ocenę powyższą odnieść należy także do etapu postępowania mediacyjnego. Zdarza się bowiem, iż strony prowadzące rozmowy bez udziału swoich pełnomocników, z udziałem mediatora, wykazują większą skłonność do ustępstw i kompromisu. Wynikać to może z charakteru profesji fachowych pełnomocników zawodowo przygotowanych do prowadzenia sporu. Od doświadczenia Sądu zależy czy właściwie oceni poziom sporu i charakter wzajemnych relacji stron oraz nastawienie pełnomocników i czy skieruje do mediacji sprawy faktycznie mogące zakończyć się ugodą. Sądy niekiedy kierują do mediacji sprawy w których z góry można przewidzieć, że strony nawet nie będą chciały przyjść na posiedzenie mediacyjne, a z drugiej strony wielu sędziów zupełnie pomija postępowanie mediacyjne wychodząc z założenia, że skoro sprawa trafiła na drogę sądową, to nie ma szansy na inne rozstrzygnięcie. Ani jedno, ani drugie podejście nie służy postępowaniu, jednak aby trafnie oceniać szanse na powodzenie postępowania mediacyjnego, nie ma innej drogi niż kierowanie spraw na tę drogę i nabieranie w ten sposób wyczucia i doświadczenia wraz z kolejnymi sprawami. Przy ocenie spraw mogących potencjalnie zakończyć się ugodą wspomóc sędziego może odpowiednie pouczenie stron i wysłuchanie ich stanowisk po pouczeniu. Jasne i jednoznaczne pouczenie strony czym jest mediacja i na czym ona polega pozwala stronie podjąć świadoma decyzję. Przy relatywnie niskim poziomie wiedzy społeczeństwa na temat mediacji duża część podmiotów nie tylko nigdy nie zetknęła się z taką instytucją procesową, ale nawet nie ma wiedzy co do tego, że taka istnieje. W tej sytuacji może się zdarzyć, że spór można rozwiązać pozasądowo, co jednak nie nastąpiło przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania, z tej przyczyny, że strony nie znały alternatywy. Wówczas sama treść pouczenia i zapoznanie stron z postępowaniem mediacyjnym może być wystarczającym impulsem do tego, ażeby strony wybrały ten sposób rozstrzygnięcia sporu.
Z drugiej zaś strony brak szczegółowego i jednoznacznego pouczenia może doprowadzić do sytuacji w której strony skierowane do mediacji nie do końca wiedzą na co wyrażają zgodę, a gdyby od początku miały jasność co do tego, że mają prowadzić rozmowy z drugą stroną, nigdy nie wyraziłyby zgody na mediację. Zatem Sąd kierujący strony do mediacji powinien zwrócić szczególną uwagę na sposób informowania stron o tej instytucji i charakterze postępowania. W ten sposób można bowiem zmniejszyć odsetek nieudanych mediacji i kierować strony wyłącznie w sprawach, które rzeczywiście dają szanse na pozytywne (ugodowe) zakończenie sporu. Niekiedy trudno jednoznacznie stwierdzić, czy zgoda strony na mediację jest faktycznie wyrazem woli ugodowego zakończenia sporu czy jedynie grą, mającą pokazać sądowi, że strona ma wolę ugody i zrobiła wszystko w tym kierunku, a w rzeczywistości ma na celu przeciągnięcie sporu. Jednak w każdej sytuacji, gdy strony wyrażają zgodę na skierowanie do mediacji, pojawia się możliwość spotkania stron poza salą sądową i dokonania uzgodnień, zatem bez względu na motywacje strony, o ile ma ona jasność na co wyraża zgodę, warto z tej drogi skorzystać. Rolą zaś Sądu jest takie poprowadzenie postępowania, żeby skierowania sprawy do mediacji nie przedłużyło okresu jego trwania, o czym dalej. Jak wyżej wskazano od doświadczenia Sądu w zakresie oceny gotowości stron do rozmów i zawarcia ugody oraz od jasnego wytłumaczenia stronom na czym polega ich rola w mediacji w dużym stopniu zależeć będzie skutek skierowania stron do postępowania mediacyjnego. Niezwykle istotnym czynnikiem decydującym o powodzeniu mediacji jest osoba mediatora. Doświadczony, profesjonalny mediator będzie potrafił porozumieć się ze stronami, ustalić obszary problemowe i znaleźć rozwiązanie konfliktu. W zakresie postrzegania kandydatów na mediatorów w poszczególnych sprawach, dozwolona jest analogia z sytuacją zlecania opinii biegłemu. Sędziowie dysponują listą sprawdzonych biegłych, co do których mają pewność, że opinia zostanie opracowana w sposób kompletny i co ważne, biegły będzie potrafił obronić swoją opinię w świetle zarzutów formułowanych przez strony i ich pełnomocników. W tym miejscu wskazać można nadto na przykłady kiedy biegli w toku opracowania opinii doprowadzali do zawarcia przez strony ugody. Było to
efektem ustalania okoliczności spornych w czasie spotkania stron z biegłym i proponowania przez niego rozwiązania sporu. Sprawdzony w toku współpracy mediator daje gwarancję właściwego podejścia do stron. Sędzia może liczyć na to, że osoba ta dążyć będzie do zorganizowania spotkania stron i rozwiązania sporu. Kompetencje mediatora istotne będę także w formułowaniu zapisów ugody. Zgodnie bowiem z art. 183 14 3 Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. W świetle powyższego przepisu, porozumienie stron może okazać się niezaakceptowania przez Sąd. Rzeczą mediatora jest zadbanie o poprawną, pod względem wymienionych wymogów, treść ugody. Zachęcam więc do zapoznania się z listą mediatorów w okręgu sądu. Spotkania z mediatorami, poznanie ich, pomoże w dokonaniu wyboru w czasie kierowania stron do mediacji i osiągnięciu finalnego efektu w postaci zawarcia ugody. Efekt mediacji nie może przy tym być rozumiany wąsko, jedynie jako zawarcie ugody mediacyjnej. Z punktu widzenia Sądu orzekającego w sprawie, zawarcie ugody jest oczywiście efektem najbardziej pożądanym. Sprawia to bowiem, iż Sąd umarza postępowanie art. 355 1 k.p.c. Tym samym zbędne będzie wykonanie szeregu czynności procesowych. Stanowi to istotną oszczędność czasu składu orzekającego i pracowników sekretariatu. W zależności od rodzaju sporu jest to kilku do kilkudziesięciu roboczogodzin. Czas ten poświęcony być może na rozpoznanie istotnie spornych spraw. Doprowadzi to więc do przyśpieszenia uzyskania orzeczenia przez strony w pozostałych sprawach rozpoznawanych w danym wydziale sądu. Jednak mediacja może też przynieść inny efekt, który korzystnie wpłynie na czas postępowania sądowego i sposób jego prowadzenia. W toku postępowania mediacyjnego strony dążą do wzajemnego zbliżenia stanowisk poprzez prowadzenie rozmów. Są w tym wspierane przez mediatora niezależną osobę trzecią, która nie oceniając zasadności stanowiska żadnej ze stron, pomaga im wzajemnie się usłyszeć i zrozumieć. W toku rozmów
strony mają szansę wyjaśnić kwestie, o których trudno im było rozmawiać samodzielnie bez wsparcia ze strony profesjonalnego mediatora. Wsparcie mediatora umożliwia też wyciszenie emocji, uporządkowanie wzajemnych relacji stron. Negocjacje takie, co oczywiste nie zawsze doprowadzą, do zawarcia ugody przed mediatorem. Jednakże w większości przypadków konflikt pomiędzy stronami zostanie wyciszony, stąd też można oczekiwać, że ich późniejsze zachowanie, w toku procesu, będzie spokojniejsze. Wzajemne pokazanie przez strony, w toku mediacji, podejścia nacechowanego dążeniem do rozwiązania sporu, może prowadzić, już na etapie postępowania sądowego, do bardziej wyciszonego sposobu prowadzenia sporu. Taki efekt trudny będzie do osiągnięcia na sali sądowej, gdzie sama atmosfera sporu, kontradyktoryjność procesu, podgrzewają emocje i prowadzą do eskalacji konfliktu. Jako kolejną zaletę skierowania stron do postępowania mediacyjnego można wskazać możliwość istotnego ograniczenia postępowania dowodowego. Negocjacje prowadzone w toku postępowania mediacyjnego prowadzą do zbliżenia stanowisk stron, także w zakresie postrzegania okoliczności tworzących stan faktyczny będący bazą konfliktu. Zgodnie z zapisem art. 183 4 k.p.c. bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem lub sądem polubownym na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składana w postępowaniu mediacyjnym. Cytowana regulacja ma za zadanie zabiegać wykorzystaniu przez strony oświadczeń przeciwnika składanych w toku mediacji. Jednakże za wzajemną zgodą strony mogą zawrzeć przed mediatorem rodzaj umowy dowodowej. Na drodze dokonania uzgodnień, osiągnięty zostanie efekt umożliwiający w istotny sposób zawęzić zakresu kwestii spornych. Przejawi się to tym samym ograniczeniem kosztów procesu jak i istotnym przyspieszeniem postępowania. Uznanie pewnych okoliczności za niesporne, pozwala bowiem zawęzić zakres kwestii wymagających przeprowadzenia dowodu i tym samym zbędne będzie przeprowadzenie dowodów z niektórych świadków, dokumentów czy opinii biegłego. Przeprowadzenie dowodu ze źródeł osobowych i opinii biegłego wymagać może znacznych nakładów pieniężnych. Przesuwa, wydłużając o kilka kilkanaście miesięcy, czas wydania orzeczenia. Tak więc mimo nawet nie zawarcia przez strony ugody przed mediatorem, konsekwencją poczynionych w toku mediacji, wzajemnych ustępstw stron w zakresie
sporności niektórych elementów sporu, będzie zmniejszenie kosztów uzyskania rozstrzygnięcia przed sądem. Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w sprawach o prawa majątkowe opłata od pozwu wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 zł. Na sumę wydatków strony w postępowaniu sądowym składać się będzie nadto: - wynagrodzenie fachowego pełnomocnika tj. kwota od 60 zł do 3.600 zł w zależności od wartości przedmiotu sporu; - koszty opinii biegłych, gdzie wynagrodzenie biegłego to kwota od kilkuset do kilku tysięcy złotych; - wydatki świadków, stron i ich pełnomocników. Obowiązek zwrotu kosztów procesu w orzeczeniu kończącym postępowanie nakładany jest na stronę przegrywającą spór. Porównując powyższe koszty uzyskania rozstrzygnięcia sporu z kosztami postępowania mediacyjnego wskazać należy, iż w sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 1.000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić oraz o prawa niemajątkowe wynagrodzenia mediatora za pierwsze posiedzenie mediacyjne, przeprowadzone w wyznaczonym przez sąd czasie mediacji wynosi 60 złotych, a za każde następne posiedzenie 25 złotych. Jeżeli sąd upoważnił mediatora do zapoznania z aktami sprawy wówczas wynagrodzenie podwyższa się o 10 %. Art. 98 1 2 k.p.c. stanowi o zaliczeniu kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania sądu do niezbędnych kosztów procesu. Z mocy art.104 1 k.p.c. koszty mediacji na skutek skierowania przez sąd, a zakończonej ugodą znoszą się wzajemnie, na podstawie zaś art. 79 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sąd z urzędu zwraca stronie trzy czwarte opłaty uiszczonej od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji, o ile w toku postępowania sądowego strony zawrą ugodę przed mediatorem.
Porównanie powyższych nakładów, uzasadnia stwierdzenie, iż koszty uzyskania rozstrzygnięcia sporu na drodze ugody zawartej przed mediatorem są znacznie mniejsze niż koszty odwoływania się do orzeczenia sądu. Nieporównywalnie krótszy jest także czas uzyskania rozstrzygnięcia. Raport Banku Światowego Doing Business 2014 wskazuje, że średni czas postępowań sądowych w Polsce wynosi 480 dni, zaś średni koszt procesu sądowego to 23,5 proc. wartości przedmiotu sporu. Zakładany czas postępowania mediacyjnym to miesiąc, który to termin strony mogą przedłużyć, ale tylko na drodze własnej decyzji art. 183 10 1 k.p.c. Szybkość uzyskania orzeczenia z punktu widzenia jego egzekwowalności i skutków dla strony wygrywającej spór jest często o wiele ważniejsza niż zasądzenie w wyroku pełnej kwoty roszczenia. Nie sposób więc zgodzić się z poglądem, że bezskuteczna mediacja prowadzi do przewlekłości, przedłużenia postępowania, co może rodzić negatywne skutki, zarówno dla stron, jak i Sądu. W sprawnie zarządzanym postępowaniu, mediacja, nawet jeśli nie przyniosłaby żadnego ze wskazanych wyżej efektów, nie prowadzi do przedłużenia postępowania. Punktem wyjścia jest tu bowiem planowanie czynności procesowych z uwzględnieniem realnych terminów wyznaczania terminów rozpraw oraz czasu trwania mediacji. Skierowanie stron do mediacji, przy czasie trwania mediacji, przedłużonym nawet ponad ustawowy okres miesiąca, nie musi oznaczać przedłużenia postępowania. Sąd kierujący sprawę do mediacji ma zatem wiedzę co do zakładanego czasu postępowania mediacyjnego. Z uwzględnieniem tej okoliczności może zaplanować czynności procesowe w taki sposób, aby mediacja odbyła się pomiędzy poszczególnymi terminami rozpraw. Zakładając, że średni czas oczekiwania pomiędzy rozprawami wynosi około 1-2 miesięcy (przy czym w dużych ośrodkach jest to czas dłuższy około 6 miesięcy i więcej) kierując strony do mediacji, Sąd może wyznaczyć kolejny termin rozprawy, informując o nim strony, wzywając świadków itp. Wówczas nawet w przypadku niepowodzenia mediacji, na kolejnym terminie rozprawy, wykonane zostaną czynności procesowe. Podjęcie próby zakończenia sporu na drodze postępowania mediacyjnego nie wpłynie w żaden sposób na czas trwania postępowania. Aby to było możliwe, konieczna jest jednak analiza czynności, które muszą być wykonane, aby mediacja mogła się odbyć i zaplanowanie ich w taki sposób, aby techniczne usprawnić postępowanie. Najistotniejszą kwestią jest zatem sprawność uzgodnienia terminu pomiędzy mediatorem a
stronami. Ta kwestia nie jest bezpośrednio związana z tokiem procesu, jednak aktywne działanie Sądu może przyspieszyć postępowanie. W momencie kierowania spawy do mediacji sędzia może za zgodą stron odebrać od nich informacje o ich numerach telefonów i zgodę na ustalenie z mediatorem terminu mediacji drogą telefoniczną. Ustalenie ze stałymi mediatorami sądowymi drogi komunikacji telefonicznej również nie nastręcza trudności. Zatem już w dniu skierowania sprawy do mediacji mediator może zostać telefonicznie poinformowany przez sekretariat sądowy o tym, że została do niego skierowana mediacja i jeszcze w tym samym dniu może wstępnie ustalić ze stronami termin posiedzenia mediacyjnego. Wskazać należy, iż w treści art. 183 10 k.p.c. ustawodawca nakazuje niezwłoczne ustalenie terminu i miejsca posiedzenia mediacyjnego. W małych ośrodkach doręczenie mediatorowi postanowienia o skierowaniu do niego mediacji może nastąpić już w dniu następnym (zważywszy na szybkie doręczenia, jak i możliwość osobistego stawienia się mediatora w Sądzie w celu odbioru postanowienia). W większych ośrodkach będzie to trwało dłużej, jednak o ile wykorzystana zostanie sprawnie droga komunikacji telefonicznej, to już w momencie odbioru postanowienia mediator będzie umówiony ze stronami na posiedzenie. Zatem zważywszy na miesięczny czas na mediację oraz biorąc pod uwagę maksymalne usprawnienie i skrócenie czasu ustaleń terminów, realne jest, że zaplanowana uprzednio rozprawa, w sytuacji nie zawarcia ugody przez strony, odbędzie się w terminie wyznaczonym. Mediacja, jak wskazano powyżej, może potrwać dłużej, jako, że kodeks postępowania cywilnego przewiduje możliwość przedłużenia postępowania na zgodny wniosek stron. Jednak fachowy i doświadczony mediator z dużym prawdopodobieństwem jest w stanie przewidzieć w jakich sprawach wnoszenie o przedłużenie terminu jest zasadne i może prowadzić do zawarcia ugody. Biorąc zaś pod uwagę ekonomikę procesu, z punktu widzenia Sądu orzekającego, warto zaryzykować wydłużenie postępowania, o ile istnieje realna szansa zgodnego i szybkiego zakończenia sprawy na drodze ugody. Zauważyć bowiem należy, iż niektóre ze spraw wymagać będą kilkukrotnych spotkań, dla poruszenia wszystkich spornych kwestii i przeprowadzenia negocjacji. Zakończenie sprawy ugodą zawartą przed mediatorem oznacza sukces stron. Objawić się on również może w daniu stronom szansy zakończenia innych konfliktów istniejących pomiędzy nimi. Wzajemne roszczenia objęte istniejącymi pomiędzy stronami węzłami
zobowiązaniowymi, stanowić mogą element negocjacji zarówno w sprawie, która jest przedmiotem postępowania mediacyjnego jako i innych sporów. Efektem tych rozmów może być zawarcie w tych sprawach ugody pozasądowej, bądź zbliżenie stanowisk stron i ograniczenie postępowania dowodowego. Zawarcie ugody w jednej sprawie może dać asumpt do zawarcia ugód w kolejnych. Strony mogą być skłonne do kompromisu w pozostałych sporach, skoro przeciwnik zaprezentował stanowisko koncyliacyjne. Z drugiej zaś strony, trwanie w sporze, uwikłanie w procesy sądowe, formułowanie kolejnych wniosków dowodowych, powoływanie świadków, prowadzi częstokroć do zaostrzenia konfliktu między stronami. Wzajemna niechęć, podsycana latami procesu, wzrasta, w toku postępowania wychodzą na światło dzienne fakty dotychczas nieznane, a kwestie dotychczas nieistotne urastają do rangi problemu. Strony dążą już nie tylko do rozwiązania konkretnego problemu, ale zmierzają też do maksymalnego utrudnienia funkcjonowania drugiej stronie, co prowadzi do przedłużania postępowania, jak i wytaczania kolejnych powództw i generowania kolejnych spraw, z różnych dziedzin prawa w tym karnego. Powoduje to zarówno dalsze zaangażowanie środków, sił i czasu przez strony jak i konieczność pochylenia się nad tymi sprawami przez organy wymiaru sprawiedliwości. Bezpośrednią przyczyną takiego stanu rzeczy bywa jeden nierozwiązany konflikt. To zagrożenie mnożeniem postępowań udaje się w dużym stopniu wyeliminować poprzez mediację, nawet jeśli nie dojdzie do ugody, a jedynie do wzajemnego zrozumienia perspektywy drugiej strony i wyciszenia emocji. Jest to skutek niebezpośredni, ale długofalowy, pożądany zarówno z punktu widzenia wymiaru sprawiedliwości, stron, jak i funkcjonowania społeczeństwa. Reasumując, stwierdzić należy, iż przy zachowaniu przez Sąd wyżej opisanych zasad, nie można wskazać żadnego rzeczowego argumentu przemawiającego przeciwko skierowaniu stron do mediacji. Jeśli istnieje chociaż cień szansy na zawarcie przez strony ugody przed mediatorem, Sąd powinien rozważyć czy szansy tej nie wykorzystać. Przedstawiona powyżej, realna oszczędność czasu i środków przez strony i Sąd, powinna być wystarczającą zachętą do wypróbowania tego alternatywnego sposobu rozwiązywania sporów.