INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO POMIESZCZEŃ BIUROWYCH STANOWIĄCYCH CZĘŚĆ MAGAZYNU NR 2 OD STRONY PLACU NR IX ZARZĄDU MORSKIEGO PORTU GDYNIA S.A. Nr inw. 104-0087 ul. Polska nr 8 Właściciel obiektu: ZARZĄD MORSKIEGO PORTU GDYNIA S.A. ul. Rotterdamska 9, 81-337 Gdynia Wykonawca opracowania: BEHAPEKS Piotr Rogacz, 41-200 Sosnowiec, ul. Ostrogórska 29/72 Zatwierdził do stosowania: Opracował: Jeden egzemplarz Instrukcji z częścią graficzną stale dostępny dla ekip ratowniczych w Portowej Straży Pożarnej Zarządu Morskiego Portu Gdynia przy ul. Rotterdamskiej 9 Gdynia, Lipiec 2011r. 1

SPIS TREŚCI 1. Wstęp...4 1.1. Ogólna charakterystyka obiektu...7 1.2. Lokalizacja, dojazd pożarowy...7 1.3. Warunki budowlane i dane techniczne...7 2. Warunki ochrony przeciwpożarowej...7 2.1. Podstawowe dane pożarowo-techniczne obiektu...7 2.2. Klasyfikacja obiektu pod względem ochrony przeciwpożarowej...8 2.3. Odległości pomiędzy budynkami...8 2.4. Odporność pożarowa budynku...8 2.5. Wielkość stref pożarowych...9 2.6. Wymagania przeciwpożarowe dla elementów wyposażenia wnętrz i wyposażenia stałego..10 2.7. Drogi pożarowe...10 2.8. Parametry pożarowe stosowanych materiałów niebezpiecznych...11 2.9. Obowiązki użytkowników obiektu w zakresie ochrony przeciwpożarowej...11 3. Instalacje wewnętrzne oraz instalacje i urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie...12 3.1. Zaopatrzenie wodne do zewnętrznego gaszenia pożaru...13 3.2. Wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy...13 3.3. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu...14 3.4. Znaki bezpieczeństwa...15 4. Sposób poddawania stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic przeglądom technicznym i konserwacji...15 5. Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia w obiektach i na terenach ZMPG S.A. wraz z wykazem telefonów alarmowych...16 5.1. Alarmowanie...16 5.2. Akcja ratowniczo gaśnicza...17 6. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem niebezpiecznym...18 7. Organizacja i warunki ewakuacji ludzi z obiektu...20 7.1. Ewakuacja podczas użytkowania obiektu...20 7.2. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi...21 8. Organizacja szkolenia przeciwpożarowego i zaznajamiania użytkowników obiektu z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego...21 8.1. Program czterogodzinnego szkolenia obowiązującego pracowników...21 zatrudnionych w obiektach i na terenie ZMPG S.A...21 9. Załączniki...22 2

PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA Niniejsze opracowanie sporządzone zostało na zlecenie właściciela budynku na podstawie 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. (Dz. U. Nr 109 poz. 719) oraz w oparciu o przeprowadzone wizje obiektu, udostępnioną dokumentację i obowiązujące obecnie przepisy prawne: Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. 2009 Nr 178, poz. 1380, z późniejszymi zmianami)[1]; Ustawa z dnia 1 lipca 1994r. prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późniejszymi zmianami)[2]; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109 poz. 719)[3]; Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1995 r. Nr 75, poz. 690, z późniejszymi zmianami)[4]; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Z 2009 r. Nr 124, poz. 1030)[5]; Rozporządzenie Ministrów Energetyki i Energii Atomowej oraz Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 kwietnia 1977r. w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać instalacje elektroenergetyczne i urządzenia oświetlenia elektrycznego (Dz. U. z 1977 r. Nr 14 poz. 58)[6]; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października 2005r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 215, poz. 1823 z 2005r.)[7]; Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860, z późniejszymi zmianami)[8]; PN-92/N-01256/01. Znaki Bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa[9]; PN-92/N-01256/02. Znaki Bezpieczeństwa. Ewakuacja[10]; PN-B-0285:1997. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne (PN-B-02861:1997, PN-B-02864:1997)[11]; PN-86/E-05003. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych[12]; Zarządzenie porządkowe nr 4 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 07.08.2008r. w sprawie zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia na obszarze morskich portów i przystani leżących w zakresie właściwości terytorialnej D.U.M. w Gdyni (D.U.W.P. z 2000r. Nr 108, poz. 705 z późniejszymi zmianami)[13]; Zasady stosowania przepisów ochrony przeciwpożarowej w obiektach i na terenach Spółki Zarząd Morskiego Portu Gdynia. Załącznik do Zarządzenia nr 25/2010 z dnia 15.12.2010r. [14]; Inne akty prawne, normy, plany i instrukcje obejmujące zagadnienia z zakresu ochrony ppoż. 3

1. Wstęp Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego Pomieszczeń Biurowych stanowiących część Magazynu nr 2 Celem opracowania jest ustalenie wymagań ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym i porządkowym itp., jakie należy uwzględnić w czasie eksploatacji pomieszczeń biurowych stanowiących część magazynu nr 2 przy ulicy Polskiej 8 w Gdyni i znajdujących się w nim urządzeń. Niniejsza instrukcja nosi formę aktualizacji istniejącej w Zarządzie Morskiego Portu Gdynia Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego, dotyczącej opisywanego obiektu. Sporządzona została na podstawie udostępnionej wykonawcy dokumentacji oraz dokonanej wizji obiektu. Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem polegającym na zapewnieniu odpowiedniej ilości sił i środków do zwalczania pożarów, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia oraz przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych oraz ich zgodności z obowiązującymi przepisami szczególnymi i wyposażeniem budynku lub terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze. W związku z powyższym właściciel/zarządca/użytkownik odpowiedzialny jest nie tylko za sprawne prowadzenie obiektu i za jego zabezpieczenie przed bezpośrednimi i pośrednimi skutkami pożaru i innego zagrożenia, ale przede wszystkim za zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywających w budynku. Dlatego też podstawowym celem Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego jest ustalenie wymagań przeciwpożarowych w zakresie organizacyjnym, technicznym i porządkowych oraz innych, które muszą być zachowane w czasie eksploatacji pomieszczeń budynku. Do zapoznania się z instrukcją oraz przestrzegania ustaleń w niej zawartych, bezwzględnie zobowiązani są wszyscy pracownicy, ponieważ problemy związane z pożarami wywołane są i dotyczą ludzi przebywających w obiekcie. Pracownicy znający swe środowisko, stanowiący zorganizowaną zbiorowość i mający warunki do doskonałego poznania obiektu, poszerzone o znajomość zasad działania i postępowania w przypadku pożaru (w oparciu o instrukcję) zapewnią sprawne przeprowadzenie akcji ratowniczej (gaśniczej i ewakuacyjnej) oraz zminimalizowanie skutków ewentualnego pożaru. Postanowienia Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego obowiązują również pracowników firm wykonujących roboty remontowe i inne usługi. Umowy zawierane z podmiotami gospodarczymi muszą zobowiązywać wykonawcę do przestrzegania ustaleń zawartych w instrukcji oraz do zapoznania z jej treścią swoich pracowników, którzy potwierdzają przyjęcie do wiadomości jej postanowień własnoręcznym podpisem na oświadczeniu. Instrukcja nie zajmuje jednoznacznego stanowiska na temat prawidłowości rozwiązań technicznych z zakresu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu, ponieważ nie wchodzi to w zakres instrukcji. Oprócz postanowień niniejszej instrukcji, użytkownicy terenów, obiektów i pomieszczeń ZMPG S.A., mają obowiązek stosować się do powszechnie obowiązujących przepisów prawa w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz wewnętrznego dokumentu [14] opisującego zasady stosowania przepisów ochrony przeciwpożarowej w obiektach i na terenach Spółki Zarząd Morskiego Portu Gdynia. Załącznik do Zarządzenia nr 25/2010 z dnia 15.12.2010r. 4

Stwierdzić również należy, że instrukcja jest wewnętrznym dokumentem obiektu, który powinien być wprowadzony do obowiązkowego stosowania zarządzeniem wewnętrznym kierownictwa obiektu. Jeden egzemplarz instrukcji z częścią graficzną powinien być stale dostępny dla ekip ratowniczych w Portowej Straży Pożarnej Zarządu Morskiego Portu Gdynia przy ulicy Rotterdamskiej 9. Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a także po zmianach sposobu użytkowania obiektu, które wpływają na zmianę warunków ochrony ppoż. DEFINICJE PODSTAWOWE, TERMINOLOGIA Ochrona przeciwpożarowa - realizacja przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez: zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, zapewnienie sił i środków niezbędnych do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Miejscowe zagrożenie - rozumie się przez to inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne), stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska. Działanie ratownicze - rozumie się przez to każdą czynność podjętą w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, a także likwidację przyczyn powstania pożaru, wystąpienia klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Ewakuacja - jest to uporządkowany ruch osób do miejsca bezpiecznego na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej bezpośrednio lub drogami komunikacji ogólnej, zwanymi dalej ewakuacyjnymi w przypadku pożaru lub innego niebezpieczeństwa. Odpowiednie warunki ewakuacji - zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno-organizacyjnych zapewniających szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji i wymiarów. Polegają one w szczególności na: zapewnieniu odpowiedniej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych, zachowaniu dopuszczalnej długości dróg ewakuacyjnych (dojść ewakuacyjnych), zapewnieniu odpowiedniej, bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, zapewnieniu oświetlenia awaryjnego w obiektach, w których jest ono niezbędne do 5

ewakuacji ludzi, przestrzeganiu zakazu stosowania łatwo zapalnych elementów wykończenia wnętrz, okładzin ścian i sufitów oraz wykładzin podłogowych. Drogi ewakuacyjne - poziome (korytarze) i pionowe ( klatki schodowe) drogi komunikacji ogólnej w budynku, którymi prowadzona jest ewakuacja. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, dzieli się na: mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi, określane dalej jako ZL, produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM, inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane jako IN. Strefa pożarowa jest to maksymalna, dopuszczalna przepisami powierzchnia, przestrzeń budynku, składu otwartego, kondygnacji (lub ich sumy), w obrębie, której może rozprzestrzenić się pożar. Zakłada się, że pożar nie może rozprzestrzenić się na sąsiednie strefy pożarowe. Strefę pożarową może stanowić budynek, albo jego część, oddzielona od innych budynków lub części budynku, elementami oddzieleń przeciwpożarowych, bądź też pasami wolnego terenu, o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych obiektów budowlanych. Powierzchnie kondygnacji połączonych niezamkniętymi otworami sumuje się przy ustalaniu wielkości strefy pożarowej. 6

1.1. Ogólna charakterystyka obiektu Budynek objęty opracowaniem zlokalizowany jest w Gdyni, na terenie Morskiego Portu przy ulicy Polskiej 8 o charakterze magazynowo - biurowym, zwany dalej BIURAMI lub POMIESZCZENIAMI BIUROWYMI. Niniejsza aktualizacja dotyczy jedynie pomieszczeń biurowo - socjalnych o nr inw. 104-0087 zlokalizowanych od strony zachodniej magazynu nr 2. Właścicielem obiektu jest Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. Opisywany obiekt jest to budynek o prostej bryle architektonicznej o rzucie zbliżonym do prostokąta. W pomieszczeniach obiektu znajdują firmy wynajmujące powierzchnie użytkowe od ZMPG. Najbliższy obiekt budowlany zlokalizowany jest w odległości ok 40 metrów od pomieszczeń biurowych, w kierunku południowym. Obiekt posiada kilka wejść do pomieszczeń zlokalizowanych od strony zachodniej. Wejścia te, zlokalizowane są na metrowym podwyższeniu tzw rampie załadunkowej. Pomieszczenia biurowe zlokalizowane w południowo zachodniej stronie obiektu posiadają dwie kondygnacje nadziemne. Budynek nie jest podpiwniczony ani ogrodzony. Część pomieszczeń przeznaczona jest do celów produkcyjnych branży gastronomicznej. Pozostała część, do celów socjalno biurowych. 1.2. Lokalizacja, dojazd pożarowy Omawiany obiekt usytuowany jest we wschodniej części Portu Gdynia przy ulicy Polskiej 8, na Nabrzeżu Polskim. Dojazd pożarowy zapewniony jest ulicą Polską, lecz należy wcześniej wjechać na teren Nabrzeża Polskiego. Bezpośredni podjazd pod pomieszczenia biurowe wozów strażackich możliwy jest ze wszystkich stron obiektu. Droga betonowa poprowadzona jest dookoła obiektu. 1.3. Warunki budowlane i dane techniczne Obiekt nr 104-0087 stanowi część biurową magazynu nr 2 i składa się z dwóch kondygnacji nadziemnych: Powierzchnia użytkowa budynku 835,23 m², Kubatura 2 842 m³, Wysokość 6,45 m Budynek Niski N 2. Warunki ochrony przeciwpożarowej 2.1. Podstawowe dane pożarowo-techniczne obiektu Wykaz pomieszczeń: I kondygnacja nadziemna: pomieszczenia biurowo-socjalne, kuchnia, pomieszczenia pomocnicze; 7

II kondygnacja nadziemna: pomieszczenia biurowo-socjalne. Liczba osób mogąca przebywać w budynku: jednocześnie w obiekcie może przebywać 16 osób. 2.2. Klasyfikacja obiektu pod względem ochrony przeciwpożarowej Zgodnie z 226 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [4], klasyfikacja budynku lub jego części do kategorii zagrożenia ludzi ZL, PM lub IN przedstawia się następująco: Obiekt posiada jedną strefę pożarową zakwalifikowaną do ZLIII. 2.3. Odległości pomiędzy budynkami Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego określona w 271 ust. 1 [4], nie powinna być mniejsza niż odległość w metrach określona poniżej: Dla ZLIII odległość od pozostałych budynków minimum 8 metrów Odległość obiektu od pozostałych obiektów budowlanych jest zgodna z przepisami. 2.4. Odporność pożarowa budynku Zapewnienie odpowiedniej klasy odporności pożarowej budynku, a co za tym idzie odpowiedniej odporności ogniowej i stopnia rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych ma na celu zapewnić w warunkach pożaru: nośność konstrukcji przez odpowiedni czas, ograniczanie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku, ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie części budynku, możliwość ewakuacji ludzi oraz bezpieczeństwo ekip ratowniczych. Powyższe czynniki mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ludzi i konstrukcji obiektu w warunkach pożaru. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla omawianego dwukondygnacyjnego budynku, zaliczonego do kategorii ZLIII, wymaganą klasą odporności ogniowej jest klasa D. Wszystkie elementy budynku, powinny być nierozprzestrzeniające ognia (NRO) lub słabo rozprzestrzeniające ogień (SRO), a w zakresie odporności ogniowej, spełniać co najmniej wymagania określone w tabeli: 8

Klasa odporności pożarowej budynku Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego Pomieszczeń Biurowych stanowiących część Magazynu nr 2 Główna konstrukcja nośna, ściany, słupy, podciągi, ramy Minimalna odporność ogniowa w min. Rozprzest rzenianie ognia Minimalna odporność ogniowa w min. Strop Elementy budynku Rozprzestrz enianie ognia Ścianki działowe i ściany osłonowe Minimalna odporność ogniowa w min. Rozprzestrz enianie ognia Dachy, tarasy, konstrukcja nośna dachu Minimalna odporność ogniowa w min. Rozprzestrz enianie ognia D R 30 NRO R E I 30 NRO - SRO - SRO Oznaczenia w tabeli: R nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą, dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, E szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., (-) - nie stawia wymagań Pomieszczenia biurowe obiektu są oddzielone od pozostałej części magazynowej ścianą z cegły o grubości 28cm. Słupy ściany zewnętrznej budynku magazynowego żelbetowe. Ściany wewnętrzne murowane o grubościach 28,20,12cm, stropy płytowe Kleina NP. 18, z lekkiej płyty grubości ¼ cegły wzmocnionej prętami stalowymi,oparte na belkach stalowych o rozpiętości 1,6 m, sklepienie z wierzchu zalane lekką zaprawą cementową. Izolacje cieplną stanowi wełna mineralna gr. 10 cm. Przykrycie stropu deski 32 mm na legarach, strop pośredni nad byłą kotłownią Kleina, schody łączące parter z pietrem jednobiegowe, żelbetowe. Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że budynek spełnia klasę D odporności pożarowej budynków, wymaganą w aktualnie obowiązujących przepisach, zarówno w zakresie wymaganej odporności ogniowej elementów budowlanych, jak i w zakresie wymaganego stopnia nierozprzestrzeniania ognia jego elementów budowlanych. 2.5. Wielkość stref pożarowych Podział budynku na strefy pożarowe umożliwia w warunkach pożaru i zadymienia bezpieczną ewakuację ludzi ze strefy zagrożonej do strefy bezpiecznej, a także uniemożliwia rozprzestrzenianie się pożaru do sąsiednich stref, co znacznie ogranicza skutki wywołane pożarem. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków, określone w przepisach ( 227 ust. 1 [4]). Dla ZLIII dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej nie może przekraczać 8000m². Maksymalne dopuszczalne wielkości stref pożarowych w budynku nie zostały przekroczone. 9

2.6. Wymagania przeciwpożarowe dla elementów wyposażenia wnętrz i wyposażenia stałego Z pomieszczeń budynku, w którym mogą przebywać ludzie, należy zapewnić bezpieczne wyjście prowadzące bezpośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy pożarowej lub na drogi komunikacji ogólnej, zwane drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia ewakuacyjne należy utrzymywać w stanie umożliwiającym ich natychmiastowe otwarcie od wewnątrz, bez pomocy dodatkowych osób. Dotyczy to w szczególności wyjść z budynku. Drogi, kierunki i wyjścia ewakuacyjne należy oznakować zgodnie z wymogami Polskiej Normy. Przy stosowaniu znaków bezpieczeństwa należy przyjąć zasadę, że człowiek znajdujący się w obiekcie z każdego zlokalizowanego w nim miejsca, powinien wiedzieć gdzie ma się udać w przypadku ewakuacji. Techniczne warunki ewakuacji występujące w budynku, warunki wystroju wnętrz, oznakowania na potrzeby ewakuacji dróg i pomieszczeń oraz oświetlenie awaryjne, mają bezpośredni wpływ na zagrożenie ludzi przebywających w obiekcie. SPEŁNIENIE WARUNKÓW: Przejście ewakuacyjne nie przekracza 40m; Szerokość przejść ewakuacyjnych jest nie mniejsza niż 0,9m; Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych jest nie mniejsza niż 1,4m; Dojścia ewakuacyjne nie przekraczają 30m; Szerokość drzwi stanowiących wyjścia ewakuacyjne jest nie mniejsza niż 0,9m; Wysokość drogi ewakuacyjnej jest nie mniejsza niż 2,2m; Szerokość użytkowa biegów schodów wynosi 1,2m, a spoczników 1,5m; Wysokość stopni nie przekracza 0,175m; Odległość z każdego miejsca obiektu, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie przekracza 30m. Obiekt spełnia warunki ochrony przeciwpożarowej w zakresie warunków ewakuacji i wymagań przeciwpożarowych dla elementów wyposażenia wnętrz i wyposażenia stałego. 2.7. Drogi pożarowe Do obiektu jest zapewniony dojazd pojazdów Straży Pożarnej od strony ulicy Polskiej wjeżdżając wcześniej na teren Nabrzeża Polskiego. Pod opisywany obiekt można dostać się z trzech stron: północnej, południowej i zachodniej. 10

2.8. Parametry pożarowe stosowanych materiałów niebezpiecznych W obiekcie nie przewiduje się przechowywania oraz magazynowania materiałów niebezpiecznych pożarowo. W pomieszczeniach obiektu nie występują przestrzenie i strefy zagrożone wybuchem. Materiałami niebezpiecznymi pożarowo są: gazy palne, ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55 C), materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji, materiały mające skłonności do samozapalenia, inne materiały niż wymienione wyżej, jeśli sposób ich składowania, przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru. 2.9. Obowiązki użytkowników obiektu w zakresie ochrony przeciwpożarowej Wszystkie osoby, zatrudnione i przebywające w obiektach i na terenach Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., zobowiązane są do przestrzegania obowiązujących przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w szczególności do: wykonywania poleceń przełożonych i organów ochrony przeciwpożarowej w zakresie bezpieczeństwa pożarowego; utrzymywania porządku i czystości na stanowiskach pracy, w pomieszczeniach oraz na terenach do nich przyległych; bieżącego usuwania materiałów łatwopalnych, takich jak: czyściwo, zaoliwione szmaty, makulatura, śmieci, itp., wyłącznie do przygotowanych do tego celu pojemników; wyłączania napięcia elektrycznego po zakończeniu pracy wszystkich odbiorników energii elektrycznej, stwarzających zagrożenie pożarowe wg zasad określonych przez producenta; używania sprzętu pożarniczego będącego na wyposażeniu obiektów wyłącznie do celów związanych z akcją ratowniczo-gaśniczą; przestrzegania zasad ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym oraz w pomieszczeniach gdzie mogą wystąpić 11

palne pary, gazy i pyły; właściwego zabezpieczenia butli z palnymi gazami technicznymi oraz elektrycznej i acetylenowej aparatury spawalniczej; instalowania dodatkowych źródeł ciepła (kotły, piece itp.) wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Działu Budowli Energetycznych i Wodnych oraz PSP ZMPG S.A.; dokładnego sprawdzania pomieszczenia po zakończeniu pracy zwracając szczególną uwagę czy nie znajdują się zarzewia ognia, oznaki tlenia lub palenia się; uczestniczenia w szkoleniach z zakresu ochrony ppoż.; w przypadku zauważenia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia do alarmowania: a) osób znajdujących się w obiekcie lub na terenie, b) Straży Pożarnej; podjęcia działań zmierzających do ewakuacji osób, lokalizacji i likwidacji zdarzenia dostępnym sprzętem gaśniczym w sposób zapewniający maksymalne bezpieczeństwo; obowiązującego w obiektach ZMPG S.A. całkowitego zakazu palenia tytoniu poza wyznaczonymi przez Administratora obiektu miejscami do tego przeznaczonymi; nieskładowania jakichkolwiek materiałów i parkowania pojazdów w odległości do 2 metrów od stacji trafo. 3. Instalacje wewnętrzne oraz instalacje i urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie Instalacje i urządzenia techniczne, będące wyposażeniem obiektu, powinny pod względem bezpieczeństwa pożarowego odpowiadać warunkom technicznym określonym w Polskich Normach oraz przepisach szczegółowych. Przy doborze instalacji i urządzeń należy uwzględniać funkcję i przeznaczenie obiektu oraz wynikające stąd czynniki zagrożenia. Instalacje i urządzenia techniczne należy poddawać okresowym przeglądom i konserwacji. Zapisy w tym zakresie powinny być prowadzone w książce obiektu budowlanego. W omawianym obiekcie zainstalowano: instalacje elektryczną; węzeł cieplny z przyłączem wody ciepłej; instalacje wentylacyjną mechaniczną i grawitacyjną; instalacje odgromową; instalacje teletechniczne; instalacje energetyczną. 12

3.1. Zaopatrzenie wodne do zewnętrznego gaszenia pożaru Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla budynku o kubaturze brutto powyżej 5 000 m³ i o powierzchni wewnętrznej powyżej 1 000 m² wynosi 20 dm³/s z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80mm lub 200m³ zapasu wody w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym. Biorąc powyższe pod uwagę można uznać, że wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektu powinna wynosić zgodnie z przepisami co najmniej 20dm³/s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80mm. Tuż przy obiekcie znajdują się trzy hydranty zewnętrzne DN80. Ich odległości od budynku nie przekraczają 100 metrów. Umiejscowienie hydrantów przedstawiono na planie sytuacyjnym. Należy uznać, że ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru oraz rozmieszczenie hydrantów jest prawidłowe. Hydranty zewnętrzne przeciwpożarowe powinny być, co najmniej raz w roku poddawane przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci wodociągowej przeciwpożarowej w zakresie parametrów wydajności, ciśnienia i sprawności instalacji. Protokoły z kontroli i konserwacji instalacji przeciwpożarowej hydrantowej zewnętrznej należy przechowywać w dokumentacji eksploatacyjnej obiektu. 3.2. Wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy Obiekt należy wyposażyć w gaśnice przenośne lub przewoźne zgodnie z 32 ust.1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [3]. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2kg (lub 3 dcm³) zawartego w gaśnicach przypada na każde 100m² powierzchni strefy pożarowej. Rodzaj gaśnic dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie: A materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli, B cieczy i materiałów stałych topiących się, C gazów, D metali, F tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych. Ze względu na przeznaczenie obiektu, wymagane są gaśnice ze środkiem gaśniczym typu ABC oraz F. 13

W całym omawianym obiekcie zamontowano gaśnice proszkowe ze środkiem gaśniczym typu ABC, zawierające 6 kg środka gaśniczego GP-6xABC w ilości 7szt. Miejsca lokalizacji gaśnic zostały odpowiednio oznakowane. W pomieszczeniu kuchni znajduje się dodatkowo koc do gaszenia pożarów. Rozmieszczenie gaśnic i koca przedstawiono na planie sytuacyjnym. Po wyposażeniu pomieszczenia kuchni w gaśnicę ze środkiem gaśniczym typu F, będzie można uznać, że zarówno ilość jak i rozmieszczenie gaśnic w obiekcie jest prawidłowe. Ważną różnicą dotyczą gaszenia pożarów w pomieszczeniach kuchennych, kiedy zapali się duża ilość rozgrzanego (np. przy smażeniu) tłuszczu, stanowi rodzaj środka gaśniczego użytego w gaśnicach. W takiej sytuacji użycie środka gaśniczego typu ABC może być nieskuteczne, ponieważ po ugaszeniu tłuszczu, może się on znów zapalić, kiedy z powrotem dotrze doń tlen. Należy wtedy stosować specjalne gaśnice klasy F, zawierające przeważnie roztwór octanu potasu. Roztwór ten na powierzchni gorącego tłuszczu tworzy trwałą i odporną na temperaturę warstwę odcinającą dostęp tlenu, dzięki czemu tłuszcz nie może się znów zapalić i może ostygnąć. WODĄ, A TAKŻE ŚRODKAMI JĄ ZAWIERAJĄCYMI, NIE NALEŻY GASIĆ: Olejów i innych cieczy palnych o wysokiej temperaturze wrzenia. Ciecze silnie nagrzane w zetknięciu się z wodą, wskutek szybkiego parowania wody, kipią lub mogą być gwałtownie wyrzucane na zewnątrz naczynia, w którym się znajdują; Materiałów palnych w obrębie urządzeń będących pod napięciem. Stanowiska ze sprzętem powinny być oznakowane zgodnie z Polską Normą w tym zakresie. Czynności konserwacyjne przy sprzęcie powinny być prowadzone, co najmniej raz w roku, przez uprawniony personel. Każda gaśnica powinna posiadać normową naklejkę z informacją o zastosowanym środku gaśniczym, producencie lub konserwatorze, numerze atestu wg, którego została wyprodukowana, roku produkcji, sposobie użycia, okresie gwarancji oraz ewentualnym terminie następnego badania. 3.3. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Ze względu na fakt, że wszystkie obiekty o kubaturze równej lub większej od 1000m³ powinny być wyposażone w przeciwpożarowy wyłącznik prądu elektrycznego, w obiekcie zabudowano także taki wyłącznik, uruchamiany przyciskiem umieszczonym przy wejściu głównym do pomieszczeń kuchni, na korytarzu oraz na elewacji budynku od strony Nabrzeża. Główny wyłącznik prądu elektrycznego jest oznakowany znakiem bezpieczeństwa, zgodnie z Polską Normą (PN-N-01256:1997). Wyłącznik przeciwpożarowy powoduje odłączenie wszystkich obwodów elektrycznych w obiekcie. Umiejscowienie wyłącznika przedstawiono na planie sytuacyjnym. 14

Obwody instalacji elektrycznej należy poddawać okresowym badaniom w zakresie: badania skuteczności zastosowanych środków ochrony przeciwporażeniowej należy prowadzić co najmniej raz na 5 lat, badania rezystancji izolacji przewodów roboczych należy prowadzić co najmniej raz na rok, sprawdzenie poprawności działania przeciwpożarowego wyłącznika prądu co najmniej raz w roku. 3.4. Znaki bezpieczeństwa Obiekt powinien być oznakowany znakami zgodnymi z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa. Warunek ten dotyczy w szczególności: dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, w których w myśl przepisów technicznobudowlanych wymagane są co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji, miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, miejsc usytuowania przeciwpożarowych wyłączników prądu oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo, pomieszczeń, w których występują materiały niebezpiecznie pożarowo, miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych. W budynku należy rozmieścić w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych. 4. Sposób poddawania stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic przeglądom technicznym i konserwacji Wszystkie urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym pod względem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń ppoż, a warunkiem dopuszczenia ich do użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działań. Urządzenia ppoż, podręczny sprzęt gaśniczy oraz instalacje techniczne powinny być poddawane przeglądom technicznym, czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskiej Normie, w odnośnej dokumentacji techniczno ruchowej oraz instrukcjach obsługi. W/w przeglądy i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach, w sposób zgodny z 15

instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Wszystkie powyższe czynności powinny być dokonywane przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Częstotliwość, rodzaj czynności konserwacyjnych i przeglądów technicznych: Lp. Rodzaj czynności Termin Uwagi 1 Przegląd i konserwacja gaśnic Co najmniej 1 w roku wg instrukcji producenta 2 Remont gaśnic Co 5 lat 3 Przegląd i konserwacja hydrantów zewnętrznych w zakresie parametrów wydajności, ciśnienia i sprawności instalacji 4 Przegląd stanu bezpieczeństwa pożarowego Co rok Co najmniej 1 w roku 5 Przegląd instalacji odgromowej Co rok oględziny 6 7 8 Badanie instalacji elektrycznej i odgromowej, w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i odbiorników Kontrola i usuwanie zanieczyszczeń z przewodów wentylacyjnych Kontrola i uzupełnienie oznakowana ewakuacyjnego i ochrony ppoż. oraz kompletności podręcznego sprzętu gaśniczego Co 5 lat Co rok Na bieżąco 9 Kontrola przeciwpożarowego wyłącznika prądu Co najmniej 1 w roku lub wg instrukcji producenta oraz po każdym użyciu wg rozp. MSWiA z 2002r. Dz.U. nr 75 poz 690 wg programu określonego w PN wg rozp. MSWiA z 2002r. Dz.U. nr 75 poz 690 sprawdzenie poprawności zadziałania 5. Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia w obiektach i na terenach ZMPG S.A. wraz z wykazem telefonów alarmowych 5.1. Alarmowanie Każdy kto zauważył pożar lub inne zagrożenie obowiązany natychmiast zaalarmować: głosem lub innym dostępnym środkiem łączności osoby znajdujące się w zagrożonym obiekcie (tam, gdzie są zainstalowane dzwony, gongi, syreny alarmowe, należy je w przypadku zaistnienia zdarzenia bezwzględnie używać w celu zaalarmowania otoczenia, Straż Pożarną. Po uzyskaniu połączenia ze Strażą Pożarną należy podać: miejsce zdarzenia (w miarę dokładny adres, nazwę obiektu, instytucji, piętro), 16

rodzaj zdarzenia (np.: pali się dach 3 piętrowego budynku), czy istnieje zagrożenie zdrowia i życia ludzi, oraz postępować wg poleceń dyżurnego Straży Pożarnej. W zależności od rodzaju zagrożenia należy niezwłocznie alarmować: Służby ratowniczej Służby eksploatacyjne ZMPG S.A. RODZAJ SŁUŻBY MIEJSKIE CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO NUMER TELEFONU ALARMOWEGO 112 Uwaga: Przy wybieraniu numeru alarmowego 3-cyfrowego z telefonu obsługiwanego przez centralę portową, nie wybiera się cyfry 0. Służby eksploatacyjne ZMPG S.A. RODZAJ SŁUŻBY NUMER TELEFONU ALARMOWEGO PORTOWĄ STRAŻ POŻARNĄ 58/627-46-04 lub 58/620-68-86 POGOTOWIE ELEKTROENERGETYCZNE POGOTOWIE WODNO- KANALIZACYJNE 58/627-45-30 lub 501-178-546 dla terenu BCT 58/621-34-60 lub 504-112-910 58/627-45-15 lub 502-393-633 lub 501-245-299 POGOTOWIE CIEPŁOWNICZE 58/627-44-84 lub 501-178-547 DYSPOZYTOR PORTU 58/627-40-42 lub 58/627-40-40 lub 58/620-72-28 5.2. Akcja ratowniczo gaśnicza Równocześnie z alarmowaniem Straży Pożarnej należy przystąpić do działań ratowniczych przy pomocy sprzętu gaśniczego, znajdującego się w obiekcie (na terenie). Do czasu przybycia Straży Pożarnej działaniami ratowniczymi kieruje kierownik zakładu pracy lub osoba upoważniona. Na drodze dojazdowej Straży Pożarnej, kierujący działaniami ratowniczymi wyznacza dyżurnego, który kieruje jednostki ratowniczo-gaśnicze do miejsca zdarzenia. Dotychczasowy kierujący działaniami ratowniczymi zgłasza się do przybyłego dowódcy jednostki ratowniczo-gaśniczej, któremu przekazuje dowodzenie i przedstawia mu wszystkie posiadane informacje o: 17

osobach zagrożonych i miejscu ich przebywania, miejscu powstania zdarzenia, jego wielkości, kierunku rozprzestrzeniania i wynikających z tego zagrożeniach, podjętych działaniach, ilości i rodzaju sprzętu zgromadzonego do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych, innych istotnych faktach mogących mieć wpływ na przebieg działań ratowniczogaśniczych. Każda osoba (dyżurujące brygady) przystępująca do działań ratowniczych powinna: w pierwszej kolejności przeprowadzić ratowanie ludzi, których zdrowie i życie jest zagrożone, wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń objętych pożarem NIE WOLNO GASIĆ WODĄ INSTALACJI I URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH BEDĄCYCH POD NAPIĘCIEM stosować gaśnice na dwutlenek węgla i proszkowe posiadające dopuszczenia do gaszenia urządzeń pod napięciem. w zależności od miejsca powstania zdarzenia przystąpić do ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru i jego likwidacji, pamiętając że: przy otwarciu drzwi do pomieszczenia, w którym zaistniał pożar, trzeba posiadać sprzęt gaśniczy gotowy do natychmiastowego użycia, koniecznym jest ukrycie się za ścianą lub skrzydłem drzwiowym przed działaniem ognia i dymu, prowadzić działania ratowniczo-gaśnicze w sposób zapewniający maksymalne bezpieczeństwo ludzi. 6. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem niebezpiecznym W celu wyeliminowania przypadków powstawania pożarów przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, mogących powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu (spawanie, cięcie palnikiem, lutowanie, podgrzewanie, szlifowanie, itp.) oraz w celu zabezpieczenia realizacji postanowień, wynikających z rozporządzenia i zarządzenia ustala się tryb postępowania przy tego typu pracach prowadzonych w obiektach i na terenie ZMPG S.A. Wykonywanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym na nabrzeżach portowych nieprzewidzianych w Instrukcji Technologicznej, dozwolone jest po każdorazowym uzyskaniu zgody Kapitanatu Portu i uprzednim powiadomieniu Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym w obiektach i na terenie ZMPG S.A., obowiązują następujące zasady postępowania w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego. Zarządca, użytkownik lub wykonawca winien: a) dokonać oceny zagrożenia pożarowego w miejscu, w którym prace będą wykonywane, 18

UWAGA! Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego Pomieszczeń Biurowych stanowiących część Magazynu nr 2 b) ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu, niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru, wybuchu lub innego miejscowego zagrożenia, c) wskazać osoby odpowiedzialne za właściwe zabezpieczenie miejsca pracy, za jej przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy, d) zapewnić wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, e) zaznajomić osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, f) zabezpieczyć miejsce pracy w sprzęt pożarniczy (gaśnica, koc gaśniczy, linia wężowa, wiadro z wodą itp.), g) zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne, występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujące się w nim instalacje techniczne, h) prowadzić prace niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach i przy urządzeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem palnych cieczy, palnych gazów jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości, i) po zakończeniu prac poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane oraz przyległy obszar, j) używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru. k) w obiektach z pomieszczeniami zagrożonymi wybuchem, ze strefami zagrożonymi wybuchem, obiektach o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2 oraz w obiektach (pomieszczeniach) zaliczonych, zgodnie z rozporządzeniem do kategorii zagrożenia ludzi, do wykonania pracy można przystąpić tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, zgodnego z załącznikiem nr 1 od niniejszej instrukcji, od kierującego tokiem prac, l) w sprawach budzących wątpliwości, wydający zezwolenie winien zasięgnąć opinii Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. Do prowadzenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (spawanie) uprawnieni są wyłącznie spawacze posiadający uprawnienia i kwalifikacje oraz przeszkolenie z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Zarządcy albo użytkownicy obiektów lub pomieszczeń: a) w których występują pomieszczenia zagrożone wybuchem lub strefy zagrożone wybuchem, b) zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi, c) o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2, w których mają być prowadzone prace niebezpieczne pod względem pożarowym, zobowiązani są do poinformowania 19

wykonawcy tych prac o postanowieniach niniejszej instrukcji. Zobowiązuje się pracowników nadzorujących i wykonujących prace niebezpieczne pod względem pożarowym w obiektach i na terenie ZMPG S.A. do ścisłego przestrzegania postanowień niniejszego rozdziału. W przypadku wystąpienia wątpliwości w zakresie zaliczania obiektów i pomieszczeń do kategorii zagrożenia ludzi, zagrożenia wybuchem lub obliczania gęstości obciążenia ogniowego należy kontaktować się z oficerem dyżurnym Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. tel. 58 627 46 10 lub 695 422 297. Zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym na statkach krajowych i zagranicznych regulują przepisy Urzędu Morskiego. 7. Organizacja i warunki ewakuacji ludzi z obiektu Bardzo istotnym elementem w zakresie ewakuacji jest stałe zapewnienie możliwości natychmiastowego otwarcia wszystkich wyjść ewakuacyjnych z obiektu. 7.1. Ewakuacja podczas użytkowania obiektu Z uwagi na brak występowania w obiekcie ludzi w grupach powyżej 50 osób, zakłada się dla wszystkich osób, ewakuację indywidualną. W przypadku zauważenia pożaru, innego niebezpiecznego zdarzenia lub ogłoszenia alarmu, każda osoba przebywająca na terenie obiektu powinna: zaalarmować osoby będące w pobliżu oraz straż pożarną, w razie możliwości podjąć akcję gaśniczą przy użyciu gaśnicy, aby ugasić pożar w zarodku, pamiętać aby, w miarę możliwości, sprawdzić wszystkie pomieszczenia aby upewnić się, czy ktoś nie pozostał w obiekcie. Można nawoływać próbując usłyszeć komunikat np.: W budynku wybuchł pożar, czy ktoś pozostał w środku? lub Pali się, niech wszyscy opuszczą budynek!, przy pomocy przeciwpożarowego wyłącznika prądu, wyłączyć dopływ energii do obiektu, pamiętać, że dym unosi się w górnej części pomieszczenia. W razie ewakuacji z zadymionego pomieszczenia należy poruszać się jak najniżej podłogi, udzielić pomocy poszkodowanym, o ile to możliwe, wziąć najpotrzebniejsze rzeczy i opuścić budynek przez wyjście ewakuacyjne, kierując się znakami ewakuacyjnymi, stawić się w wyznaczonym miejscu ewakuacji, podporządkować się poleceniom kierownika akcji ratowniczo-gaśniczej. 20

Zgodnie z art. 207 1 ust. 1 KP Pracodawca jest obowiązany przekazać pracownikom informacje o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. UWAGA! W przypadku konieczności prowadzenia akcji ewakuacyjnej w trudnych warunkach atmosferycznych (mróz, deszcz), osobom ewakuowanym należy zapewnić schronienie w pobliskich budynkach. 7.2. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [3], właściciel lub zarządca obiektu, który zawiera strefę pożarową przeznaczoną dla nie więcej niż 50 osób, będących jej stałymi użytkownikami, nie jest zobowiązany do przeprowadzania praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji całego obiektu. 8. Organizacja szkolenia przeciwpożarowego i zaznajamiania użytkowników obiektu z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego Przyjmuje się następujące sposoby zaznajamiania użytkowników z przepisami przeciwpożarowymi: zamieszczanie na stronie internetowej ZMPG S.A. instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, zapoznawanie pracowników z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego, szkolenie według niżej zamieszczonego programu. 8.1. Program czterogodzinnego szkolenia obowiązującego pracowników zatrudnionych w obiektach i na terenie ZMPG S.A. Podstawy prawne z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Zagrożenie pożarowe zakładu, przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów. Zadania i obowiązki pracowników w zakresie zapobiegania pożarom. Zadania i obowiązki pracowników w przypadku powstania pożaru. Grupy pożarów, sprzęt gaśniczy oraz zasady posługiwania się nim. 21

Obowiązujące instrukcje w zakresie ochrony ppoż. Uwaga! a) szkolenie należy przeprowadzić metodą wykładu i ćwiczeń oraz zakończyć sprawdzeniem wiedzy osób przeszkolonych, b) prowadzący szkolenie winien posiadać właściwe kwalifikacje zgodnie z Ustawą o ochronie przeciwpożarowej, c) fakt uczestnictwa w szkoleniu pracownicy potwierdzają podpisem na oświadczeniu zgodnym z załącznikiem nr 2 do niniejszej instrukcji, które należy dołączyć do dokumentów osobowych pracownika, d) prowadzący szkolenie wystawia zlecającemu szkolenie dokument zawierający program szkolenia, listę osób przeszkolonych oraz kartę zaliczeniową. 9. Załączniki wzór protokołu zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych, wzór oświadczenia o przeszkoleniu, załącznik graficzny plan sytuacyjny. 22

Wzór PROTOKOŁ zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych Zezwolenie na przeprowadzenie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym. numer zezwolenia:... 1. Miejsce pracy.... 2. Rodzaj pracy. (wydział, oddział, obiekt, instalacja, itp.)... 3. Nazwa firmy wykonawczej.... 4. Czas pracy: a) data:... b) godzina rozpoczęcia:... c) godzina zakończenia:... 5. Zagrożenie pożarowe lub wybuchowe w miejscu pracy....... (określić z czego wynika) 6. Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru, wybuch lub innego miejscowego zagrożenia.......... 7. Środki zabezpieczające: a) p-poż:... b) BHP:... c) inne:... 8. Sposób wykonania pracy.......... 9. Odpowiedzialni za: 23

a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających, zabezpieczenie toku prac niebezpiecznych pod względem pożarowym: nazwisko:..., wykonano podpis:... b) wyłączenie napięcia elektrycznego: nazwisko:..., wykonano podpis:... c) dokonanie analizy stężeń palnych gazów, par cieczy, pyłów: nazwisko:..., wykonano podpis:... Stwierdzam, że w miejscu prac nie występują niebezpieczne stężenia. podpis:... d) stosowanie środków zabezpieczających, organizację pracy, instruktaż: Przyjąłem do wiadomości, stosowania i wykonania. nazwisko wykonawcy:..., podpis:... Uwaga: niepotrzebne skreślić. 10. Zezwalam na rozpoczęcie robót. (zezwolenie na pracę może nastąpić po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 9) nazwisko:..., podpis:... 11. Pracę zakończono. data:..., godz.:... podpis wykonawcy:... 12. Stanowisko pracy i jego otoczenie sprawdzono i nie stwierdzono zaniedbań mogących zainicjować pożar lub wybuch: a) stwierdzam odebranie robót: nazwisko:..., podpis:... b) skontrolował po 2 i po 4 godzinach: nazwisko:..., podpis:... Uwaga: Otrzymujący zezwolenie na wykonanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, po ich wykonaniu, przekazuje zezwolenie kierownikowi, który je wydał. 24

Wzór..... (nazwisko i imię)......, dnia... (stanowisko) OŚWIADCZENIE Niniejszym oświadczam, że odbyłem/am czterogodzinne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa pożarowego, w wyniku którego zostałem/am zapoznany/na z obowiązkami i zadaniami w zakresie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych. Zobowiązuję się do przestrzegania przepisów przeciwpożarowych obowiązujących w pomieszczeniach, obiektach i terenach Zarządu Morskiego Portu Gdynia.... podpis pracownika... umieścić w aktach osobowych pracownika 25

26

27

28