S P R A W O Z D A N I E z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kępnie oraz z realizacji Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie za 2011rok wraz z wykazem potrzeb w zakresie pomocy społecznej kwiecień 2012
Spis treści: I. Zadania Powiatu wynikające z Ustawy o pomocy społecznej (świadczenia pieniężne i niepieniężne) 4 1. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców 4 2. Rodziny zastępcze i pomoc wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze 5 3. Punkt Interwencji Kryzysowej 11 4. Umieszczenie osób w domach pomocy społecznej, ośrodkach wsparcia; organizowanie mieszkań chronionych 14 5. Udzielanie mieszkańcom powiatu świadczeń niepieniężnych w postaci informacji o ich prawach i uprawnieniach (w tym: specjalistyczne poradnictwo prawne) 15 6. Doradztwo metodyczne dla pracowników pomocy społecznej z terenu powiatu 16 II. Zadania wynikające z Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 16 Zadania przekazane ustawą do realizacji powiatowym centrom pomocy rodzinie w ramach rehabilitacji społecznej: 1. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach Rehabilitacyjnych 17 2. Likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych dla osób niepełnosprawnych 18 3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze dla osób niepełnosprawnych 19 4. Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii Zajęciowej 20 5. Dofinansowanie do organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych 23 str. 2
Zadania przekazane Zarządzeniem Starosty do realizacji Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w ramach rehabilitacji zawodowej : 1. Przyznawanie osobom niepełnosprawnym środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej 24 2. Dokonywanie zwrotu kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu 24 3. Finansowanie wydatków na instrumenty oraz usługi rynku pracy określone w ustawie o promocji w odniesieniu do osób niepełnosprawnych jako poszukujące pracy, niepozostające w zatrudnieniu 25 III. Zespół Edukacyjno Terapeutyczno - Rehabilitacyjnego przy PCPR 26 1. Powiatowa Świetlica Socjoterapeutyczno Integracyjna 26 2. Gabinet psychologiczny dla wychowanków Świetlicy Socjoterapeutycznej oraz osób dorosłych w kryzysie 28 3. Gabinet terapii logopedycznej 29 IV. Realizowane projekty na rzecz mieszkańców powiatu 29 1. Recepta na wychowanie II 29 2. Pomagam, bo wiem 33 3. Siłę mam dzięki Wam, ale radzę sobie sam... budowanie lokalnego systemu wsparcia" 36 V. Dodatkowe zadania dotyczące rehabilitacji zawodowej i społecznej realizowane przez PCPR 39 VI. Część opisowo - finansowa wydatków PCPR 41 VII. Wykaz potrzeb w zakresie pomocy społecznej 44 VIII. Sprawozdanie z realizacji Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie za 2011rok 45 str. 3
I. ZADANIA POWIATU WYNIKAJĄCE Z USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ (świadczenia pieniężne i niepieniężne) 1. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców. Zadaniem własnym powiatu jest zapewnienie opieki i wychowania dzieciom, w przypadku niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. W tym celu Powiat zapewnia dzieciom pieczę zastępczą w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka czy placówkach opiekuńczo wychowawczych. Powiat prowadzi placówki opiekuńczo- wychowawcze oraz placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym, a jeśli ich nie posiada na swoim terenie jest zobowiązany zorganizować piecze w placówce na ternie innego powiatu. Ponieważ Powiat Kępiński nie posiada żadnej placówki opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczeń Sądu Rodzinnego, podejmujemy działania mające na celu umieszczenie dzieci w wyznaczonych placówkach. Naszym zadaniem jest znalezienie odpowiedniej placówki, skompletowanie odpowiednich dokumentów i wystąpienie do właściwego terytorialnie starosty o skierowanie dziecka do danej placówki. W 2011r. w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie całego kraju przebywało 13 dzieci z naszego powiatu. Utrzymujemy ścisłe kontakty z dyrekcją placówek, Centrami Pomocy Rodzinie, kuratorami sądowymi, Policją, które mają na celu usamodzielnianie wychowanków ww. placówek. Tabela 1. Dzieci przebywające w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych. Powiat, na którego terenie znajduje się placówka Liczba dzieci 2009 2010 2011 Ostrzeszów 5 6 4+1 z przeniesienia z Szamotuł Pleszew 2 2 2 Słupca 3 3 1 Krosno 2 1 1 Szamotuły - 1 1-przeniesiony do Ostrzeszowa Konin 1-1 Sępólno Więcbork Krajeńskie - - 3 RAZEM 13 13 13 str. 4
Na podstawie wywiadów środowiskowych przeprowadziliśmy postępowania zmierzających do oceny sytuacji materialnej rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczych. Na podstawie tej oceny wydaliśmy 11 decyzji o odstąpieniu od ustalenia odpłatności rodziców dzieci, z uwagi na spełnienie warunków zwolnienia, określonych w Uchwale Rady Powiatu. W 2011r. uczestniczyliśmy na zaproszenie placówek opiekuńczo wychowawczych w kwartalnych naradach, dotyczących oceny zasadności dalszego pobytu dzieci w placówkach opiekuńczych. Wszystkie dzieci pozostały w placówkach, gdyż nie ma szans ich powrotu do rodziny biologicznej. W 2011 roku udzielono pomocy finansowej 4 wychowankom, którzy opuścili placówki opiekuńczo-wychowawcze. Wypłacono im 32 świadczenia na kontynuowanie nauki, na kwotę 15.448,86 zł, 1 świadczenie na usamodzielnienie w kwocie 6.588,00 zł oraz 1 świadczenie na zagospodarowanie w formie rzeczowej w kwocie 4.941,00 zł. Każda decyzja o wypłacie świadczenia poprzedzona była wywiadem środowiskowym pracownika socjalnego. 2. Rodziny zastępcze i pomoc wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze. W 2011 roku w powiecie kępińskim funkcjonowało 60 rodzin zastępczych, tj. 32 rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem, 20 rodzin zastępczych niespokrewnionych z dzieckiem, 2 pogotowia rodzinne oraz 6 rodzin zastępczych zawodowych wielodzietnych. Wychowywało się w nich 104 dzieci. Przyznano im świadczenia comiesięczne lub jednorazowe. Wypłata świadczeń na podstawie decyzji finansowych, poprzedzona była każdorazowo wywiadem środowiskowym pracownika socjalnego. Rodziny zastępcze otacza się dużą troską i monitoringiem sytuacji wychowawczej powierzanych ich opiece dzieci. We wszystkich rodzinach zastępczych przeprowadza się wywiady środowiskowe. W 2011 roku pracownicy socjalni PCPR w Kępnie przeprowadzili 297 wywiady środowiskowe, monitorujące sytuację dziecka. Są one narzędziem do oceny sytuacji rodzinnej umieszczonych tam dzieci i podejmowania w miarę potrzeb poradnictwa rodzinnego, terapii rodzinnej lub pracy socjalnej. W ciągu całego 2011r. w tym zakresie zostało wydanych 74 decyzji administracyjnych przyznających świadczenia lub zmieniających ich wysokość. Wśród dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych są również dzieci sprawiające trudności wychowawcze. W tych przypadkach ściśle współpracujemy z rodzinami zastępczymi, sądem rodzinnym, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, wychowawcami klas, pedagogiem szkolnym. Rodziny zastępcze objęte są opieką psychologa. W razie pojawiających się trudności mogą skorzystać z różnych form pomocy: terapia psychologiczna, terapia rodzin, doradztwo wychowawcze, str. 5
doradztwo rodzinne, socjoterapia, konsultacje psychologiczne, diagnoza i opiniowanie. Rodziny zastępcze zgłaszają następujące problemy z dziećmi: agresja; trudności adaptacyjne; moczenie nocne; trudności w nauce; kradzieże; trudności w kontakcie; brak posłuszeństwa; brak umiejętności dostosowania się do ustalonych zasad, brak granic; lęki, wycofanie; zaburzenie zachowania. Rodzinom udzielane są również wszelkiego rodzaju informacje dotyczące pomocy medycznej, możliwości skorzystania z pomocy psychiatry, logopedy, neurologa i specjalistów innych dziedzin. Realizowana jest również praca z rodziną biologiczną, poprzez konsultacje a także organizację spotkań z dziećmi na terenie Centrum. We współpracy z Sądem Rodzinnym psycholog opiniuje funkcjonowanie dzieci, rodzin zastępczych i biologicznych, wypowiada się w sprawie środków wychowawczych, a także możliwości i potrzeb umieszczenia dzieci w rodzinach zastępczych lub instytucjach opiekuńczych. Poprzez szereg różnych szkoleń psycholog systematycznie zwiększa swoje kompetencje w zakresie oddziaływań terapeutycznych i wychowawczych. Dużo uwagi poświęcamy pełnoletnim wychowankom rodzin zastępczych, którzy opuścili rodziny zastępcze i próbują samodzielnie wejść w dorosłe życie. W 2011 roku było ich 9. Opracowano również 4 programy usamodzielnienia wychowanków oraz 2 oceny programu usamodzielnienia. Na podstawie decyzji finansowych wypłacono 52 świadczenia na kontynuowanie nauki, 5 świadczeń na usamodzielnienie oraz 7 świadczeń na zagospodarowanie w formie rzeczowej. W 2011 roku przeprowadzono również 55 postępowań administracyjnych i wydano stosowne decyzje dot. zwolnienia rodziców biologicznych z odpłatności za pobyt dzieci w rodzinach zastępczych zgodnie z uchwałą Rady Powiatu w tej sprawie. Otrzymane środki finansowe z budżetu powiatu w wysokości 1.042.189,68 zł rozdysponowano następująco: 1. pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych - przyznano 1.120 świadczeń 913.599,98 zł 2. jednorazowe świadczenia pieniężne na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami dzieci str. 6
przyjmowanych do rodzin zastępczych w 2011r. - przyznano 23 świadczenia 41.957,50 zł 4. pomoc na kontynuowanie nauki dla 5 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych - przyznano 52 świadczenia 25.693,20 zł 5. pomoc na usamodzielnienie dla 5 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych - przyznano 5 świadczeń 26.352,00 zł 6. pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla 7 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych - przyznano 7 świadczeń 34.587,00 zł Tabela 2. Struktura wiekowa dzieci w rodzinach zastępczych w latach 2009, 2010 i 2011. Struktura wiekowa Liczba dzieci 2009 2010 2011 do 7 lat 21 35 33 powyżej 7 lat 51 57 71 Razem 72 92 104 Tabela 3. Liczba rodzin zastępczych i dzieci przebywających na terenie poszczególnych gmin powiatu kępińskiego w latach 2009, 2010 i 2011. 2009 2010 2011 Gmina Dzieci Rodzin Dzieci Rodzin Dzieci Rodzina Kępno 32 23 41 25 50 30 Baranów 5 5 12 8 18 8 Bralin 11 11 6 4 6 4 Łęka Opatowska 4 2 16 8 15 6 Perzów 4 1 7 6 6 5 Rychtal 5 5 6 3 4 4 Trzcinica 11 11 4 2 5 3 Razem 72 45 92 56 104 60 str. 7
W 2011 roku na terenie naszego powiatu działały 2 rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego (jedna w Kępnie i jedna w Baranowie). Na podstawie umów-zlecenia na wynagrodzenia ww. rodzin w 2011r. przeznaczono 60.006,59 zł. Kontynuowanie od 2007r. tej formy opieki zapobiegło przekazaniu do placówek opiekuńczo-wychowawczych kolejnych dzieci, a tym samym pozwoliło uniknąć dużo większych kosztów, związanych z pobytem dzieci w domach dziecka. Od drugiego półrocza 2011 roku funkcjonuje 6 zawodowych rodzin zastępczych wielodzietnych, w których umieszczonych zostało 22 dzieci pochodzących z różnych powiatów, w tym 10 z powiatu kępińskiego. Koszt wynagrodzenia tych rodzin w 2011r. wyniósł 130.479,41 zł. Szkolenia dla rodzin zastępczych spokrewnionych oraz niespokrewnionych z dzieckiem, a także dla rodzin zastępczych zawodowych wielodzietnych w ubiegłych latach były przeprowadzane przez firmę zewnętrzną. Podmiotem szkolącym był Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Kaliszu, z którym corocznie zawierano stosowną umowę. Powodem takiej sytuacji był brak środków finansowych na szkolenie pracowników. PCPR nie posiadało więc własnych trenerów, którzy mogliby szkolić rodziny zastępcze. W roku 2012 będzie możliwe przeprowadzenie ww. szkoleń przez pracowników centrum, którzy odbędą stosowne szkolenie w tym zakresie. Przewidujemy że we wrześniu 2012 roku zorganizujemy pierwsze szkolenie. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. nałożyła obowiązek zawarcia porozumień między powiatami w sprawie umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo wychowawczej i ponoszenia wydatków na jego utrzymanie. W 2011 roku zawarliśmy 20 nowych porozumień (wraz z aneksami będącymi integralną ich częścią), i tak z: - miastem Konin 1 porozumienie - powiatem ostrzeszowskim 1 porozumienie - powiatem świebodzińskim 2 porozumienia - miastem Poznań 1 porozumienie - powiatem żagańskim 4 porozumienia str. 8
- powiatem inowrocławskim 2 porozumienia - powiatem Ostrów Wlkp. 1 porozumienie (wynagrodzenie dla rodz. zast. zawodowej) - powiatem wieruszowskim 1 porozumienie - powiatem sępoleńskim 3 porozumienia - powiatem ostrzeszowskim 1 porozumienie - miastem Świnoujście 1 porozumienie - miastem Bytom 1 porozumienie - powiatem Buskim - 2 porozumienia Na koniec 2011 roku mamy podpisanych 40 porozumień z powiatami z terenu całego kraju. W ramach porozumień ponieśliśmy koszty utrzymania dzieci pochodzących z naszego powiatu: - w placówkach opiekuńczo wychowawczych 368. 392 zł - w rodzinach zastępczych 83.106zł Powiaty, z których dzieci wychowują się w rodzinach zastępczych na terenie powiatu kępińskiego w 2011r. zwróciły nam na podstawie porozumień kwotę 421.575,97 zł Tabela 4. Rodziny zastępcze i pomoc wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze. w tym: Rodziny zastępcze rodziny spokrewnione z dzieckiem rodziny niespokrewnione z dzieckiem rodziny zawodowe wielodzietne 2009r. 2010r. 2011r. 45 56 60 24 29 32 18 20 20 1 5 6 pogotowie rodzinne 2 2 2 Dzieci w rodzinach zastępczych 72 92 104 w tym: w rodzinach spokrewnionych 36 40 45 w rodzinach niespokrewnionych w rodzinach wielodzietnych 28 29 29 4 17 22 w pogotowiu rodzinnym 4 6 8 Wywiady środowiskowe 204 236 297 Decyzje 46 108 74 Ogółem ilość świadczeń 791 957 1.143 w tym: częściowe porycie kosztów utrzymania 783 932 1.120 dziecka str. 9
jednorazowe świadczenie z tytułu przyjęcia 8 25 23 dziecka do rodziny zastępczej Ogółem - kwota 637.339,00 809.672,00 955.557,50 w tym: częściowe porycie kosztów utrzymania dziecka jednorazowe świadczenie z tytułu przyjęcia dziecka do rodziny zastępczej 621.516,00 754.921,00 913.599,98 15.823,00 54.751,00 41.957,50 Wychowankowie rodzin zastępczych 2009r. 2010r. 2011r. Ilość osób 12 8 9 Programy usamodzielnienia 2 3 2 Ogółem ilość świadczeń 97 77 64 w tym: kontynuowanie nauki 87 74 52 usamodzielnienie 3 2 5 zagospodarowanie w formie rzeczowej 7 1 7 Ogółem kwota 87.931,00 50.963,00 86.632,20 w tym: kontynuowanie nauki 41.815,00 36.140,00 25.693,20 usamodzielnienie zagospodarowanie w formie rzeczowej 11.529,00 9.882,00 26.352,00 34.587,00 4.941,00 34.587,00 Wychowankowie placówek opiekuńczo-wychowawczych 2009r. 2010r. 2011 Ilość osób 1 4 4 Ogółem ilość świadczeń 12 19 34 kontynuowanie w tym: nauki 12 18 32 usamodzielnienie 0 1 1 zagospodarowanie w formie rzeczowej 0 0 1 Ogółem - kwota 5.929,00 15.051,00 26.977,86 kontynuowanie w tym: nauki 5.929,00 8.463,00 15.448,86 usamodzielnienie 0,00 6.588,00 6.588,00 zagospodarowanie w formie rzeczowej 0,00 0,00 4941,00 str. 10
3. Punkt Interwencji Kryzysowej. W ramach Punktu udzielana jest pomoc prawna, psychologiczna, pedagogiczna i socjalna. Punkt działa w godzinach pracy Centrum, gdyż na zatrudnienie specjalistów w ramach umowy zlecenia, w godzinach popołudniowych, nie posiadamy środków w budżecie. Zadania Punktu wykonują więc pracownicy Centrum. Główne problemy z jakimi zgłaszały się osoby do Punktu Interwencji Kryzysowej to: przemoc w rodzinie (fizyczna, psychiczna, ekonomiczna, mobbing), grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę, uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, rozpijanie małoletnich, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, depresje, rozpad związku małżeńskiego, (kryzysy rodzinne), uzależnienia (alkohol, narkotyki, hazard), utrudnienia kontaktu z dzieckiem, zagrożenie eksmisją, próby samobójcze. W 2011r. ze wsparcia w Punkcie skorzystało 135 osób będących w różnych sytuacjach kryzysowych. Liczba ta nie odzwierciedla ilości udzielanych porad, bowiem 1 osoba korzysta z pomocy wielu specjalistów ( choć w statystyki jest wpisywana raz- jako klient) i przychodzi po porady wielokrotnie. W ramach działania Punktu Interwencji Kryzysowej udzielana jest pomoc psychologiczna. Zakres tej pomocy obejmuje: działalność informacyjno-edukacyjna poradnictwo wychowawcze i rodzinne interwencję kryzysową mediacje szeroko pojęte wsparcie psychologiczne. W 2011r. łącznie z pomocy psychologa skorzystało 35 osób. Trzeba jednak pamiętać, że jedna osoba przychodzi wielokrotnie, więc liczba udzielonych porad i wsparcia jest znacznie wyższa. Klienci zgłaszali się z następującymi problemami: - przemoc w rodzinie - choroba alkoholowa jednego ze współmałżonków - problemy wychowawcze - myśli samobójcze - choroby psychiczne i somatyczne w rodzinie - rozpad rodziny - trudności adaptacyjne str. 11
- katastrofy: pożar, wypadki komunikacyjne - kryzys zagrożenia życia - utrata pracy - załamanie nerwowe - inne trudne sytuacje życiowe. Punkt Interwencji Kryzysowej współpracuje z wieloma instytucjami działającymi na rzecz rodziny i dziecka, tj.: Policją; Prokuraturą; Ośrodkami Pomocy Społecznej; Ośrodkiem Wsparcia Rodziny w Kryzysie w Kępnie; Gminnymi Komisjami ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; Szpitalem; Sądem Rejonowym; Kuratorami społecznymi i zawodowymi; szkołami; Poradnią Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia. Wśród osób, którym udzielano pomocy były najczęściej kobiety i dzieci, a także osoby w podeszłym wieku, osoby niepełnosprawne, wobec których była stosowana przemoc ze strony członków najbliższej rodziny. Punkt nie zapewnia schronienia, wyżywienia, ubrania, nie działa w godzinach popołudniowych, gdyż nie posiadamy środków budżetowych. Nie działamy więc całodobowo. Przy pomocy Policji i Prokuratury podejmowaliśmy działania interwencyjne zmierzające do izolacji sprawców od ofiar. Na pisemne wnioski Policji udzielamy wskazanym rodzinom i osobom, znajdującym się w kryzysie, pomocy w przywróceniu samodzielności radzenia sobie z problemem, pomagamy im w załatwianiu spraw urzędowych, wzywamy sprawców przemocy na rozmowy interwencyjne; o sytuacji rodziny czy osoby powiadamiamy też właściwy Ośrodek Pomocy Społecznej, szkoły, gminne komisje rozwiązywana problemów alkoholowych. Jednocześnie poszczególni dzielnicowi na naszą prośbę obejmują rodziny i osoby w kryzysie wizytami prewencyjnymi. W ramach projektu Siłę mam dzięki Wam, ale radzę sobie sam - budowanie lokalnego systemu wsparcia w 2011 roku pomocy udzielono 20 kobietom doświadczającym przemocy w rodzinie. 9 z nich kontynuowało udział z roku poprzedniego, natomiast w bieżącym roku wsparciem objęto 11 nowych kobiet. Przewidziano dla nich kilka instrumentów: str. 12
zasadniczym działaniem było prowadzenie przez psychologa i pedagoga grup wsparcia 25 spotkań po 2 godziny z podziałem na dwie grupy; podczas trwania spotkań dla dzieci uczestniczek zapewniona była opieka pedagogiczna; doradztwo indywidualne z doradcą psychologiem oraz doradcą prawnikiem dla każdej z pań; kurs kreowania własnego wizerunku dla 9 kobiet kontynuujących udział w projekcie; kurs wizażu dla 11 kobiet biorących udział po raz pierwszy; odbył się 10-dniowy wyjazdowy Obóz Integracyjno Motywacyjny dla kobiet oraz ich dzieci, który pozwolił na głębszą integrację uczestniczek projektu; Powyższe działania miały na celu przezwyciężenie postawy wyuczonej bezradności, unormowania sytuacji życiowej kobiet oraz ich dzieci, a także aktywizacji zawodowej. W Punkcie Interwencji Kryzysowej udzielonych zostało ponad 400 porad prawnych głównie z zakresu prawa rodzinnego, prawa karnego i cywilnego (w części dot. spraw między małżonkami i rodzicami a dziećmi) co jest związane ze specyfiką Punktu Interwencji Kryzysowej Porady obejmowały także zagadnienia z zakresu prawa cywilnego ( inne niż w/w), karnego, prawa pracy, ubezpieczeń społecznych. Problemy z którymi zgłaszały się osoby: - kryzys w rodzinie ( rozwód, separacja, zniesienie wspólności majątkowej, eksmisja, podział majątku, alimenty i uchylanie się od ich płacenia, uregulowanie kontaktów z dziećmi, ogólnie rozumiane prawa i obowiązki rodziców) - sprawy majątkowe (odpowiedzialność za długi, sprawy spadkowe,) - uzależnienie od alkoholu i hazardu - przemoc - sprawy z zakresu prawa pracy (rozwiązanie umowy o pracę, odszkodowanie) - brak wsparcia ze strony policji czy prokuratury (brak reakcji na zgłoszenia, umarzanie postępowań) Oprócz rozmów z klientami sporządzane były w zależności od potrzeb różnego rodzaju pisma: pozwy, zawiadomienia do prokuratury, wnioski, zażalenia, skargi itp. W w/w okresie sporządzono 216 pism. Każdy klient był poinformowany o: - przysługujących mu w danej sprawie prawach i nałożonych na niego obowiązkach, - dokumentach, które musi przygotować a które zostaną załączone do pozwów i innych pism. W zależności od sytuacji i rodzaju działań podejmowanych przez petentów omawiane były: - procedury sądowe (przebieg postępowania, tok rozprawy, wyrokowanie i możliwość wnoszenia apelacji) - procedury administracyjne, - przebieg postępowania policyjno-prokuratorskiego Ofiary przemocy otrzymywały poradnik, w którym omówione zostały podstawowe zagadnienia dot. przemocy (cykl przemocy, fakty i mity dotyczące przemocy, sprawcy i ofiary, zestawienie artykułów prawa karnego, omówienie procedur i toku sprawy). str. 13
Klienci deklarujący chęć uzyskania rozwodu/separacji otrzymywali poradnik zawierający podstawowe materiały informujące o różnych możliwościach/ rozwiązaniach prawnych związanych z rozwodem/separacją, toku sprawy, odpowiednich przepisach. PCPR w 2011 roku otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach otwartego konkursu ofert na realizację projektu Pomagam, bo wiem. Projekt szczegółowo omówiono na stronie 33.... 4. Umieszczenie osób w domach pomocy społecznej, ośrodkach wsparcia; organizowanie mieszkań chronionych. W 2011r. przeprowadziliśmy postępowanie administracyjne zmierzające do umieszczenia w Domu Pomocy Społecznej w Rzetni 9 osób: - z gminy Kępno 4 osoby - z gminy Baranów 1 osoba - z miasta Piła 1 osoba - z gminy Perzów - 1 osoba - z gminy Kobyla Góra - 1 osoba - z gminy Czastary - 1 osoba W/w gminy dofinansowywały koszt pobytu swoich mieszkańców w DPS w wysokości różnicy między odpłatnością mieszkańców a kosztem utrzymania w DPS w Rzetni. Dzięki współpracy z Ośrodkami Pomocy Społecznej udało nam się zapełnić wolne miejsca w Domu Pomocy Społecznej w Rzetni na bieżąco. W chwili obecnej nikt nie oczekuje kolejce na przyjecie do placówki. Z pobytu w Domu Pomocy zrezygnowała 1 osoba. W 2011 roku przeprowadziliśmy 7 postępowań administracyjnych, poprzedzone wywiadem środowiskowym, zmierzające do ponownego ustalenia w drodze decyzji wysokości odpłatności niektórych mieszkańców DPS w związku ze zmianą ich sytuacji dochodowej (powyżej 10% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej). Tabela 5. Decyzje wydane w 2009, 2010 i 2011 roku lp. Rodzaj wydanych decyzji Liczba wydanych decyzji 1. Decyzje o umieszczeniu w domach pomocy społecznej 2. Decyzje ponownego ustalenia odpłatności za pobyt w DPS 3. Decyzje o skierowaniu do Środowiskowego Domu Samopomocy 4. Inne (zmieniające, odmawiające przyjęcia, uchylające, wygaszające) 2009 2010 2011 9 8 9 14 24 7 5 1 (od 1.04.2010r.- zmiana zasad kierowania) 6 4 6 Razem 34 37 22 0 str. 14
Zadaniem PCPR jest także zapewnienie ponadgminnych mieszkań chronionych. Mieszkanie chronione jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej przeznaczoną dla osób mogących, przy odpowiednim wsparciu, samodzielnie żyć w środowisku, w szczególności dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz dla osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, resocjalizacyjne, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze. Brak środków finansowych na to zadanie własne powiatu powoduje, że ta forma opieki nie została uruchomiona. 5. Udzielanie mieszkańcom powiatu świadczeń niepieniężnych w postaci informacji o ich prawach i uprawnieniach. Dla wielu ubogich, niepełnosprawnych osób zagubionych w gąszczu przepisów, których nie stać na poradę w biurze prawnym, czy w kancelarii adwokackiej pełnimy rolę biura porad obywatelskich. Nasze Centrum reaguje na trudności sygnalizowane wprost, jak również na te przez nas dostrzegane. Czuwamy nad tym, by osoby, które zwracają się do nas o pomoc nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa. Realizując to zadanie Powiatu, w roku 2011 udzielono znacznej liczbie osób zgłaszających się do Centrum porad i informacji o ich prawach i uprawnieniach. Zainteresowano też ich problemami różne instytucje sądy, prokuraturę, policję, kuratorów, ośrodki pomocy, urzędy gminy. W 2011 roku udzieliliśmy klientom Centrum pomocy w następujących sprawach: - problemów rodzinnych i wychowawczych, - uprawnień osób niepełnosprawnych i sposobu ich egzekwowania, - procedur administracyjnych i sądowych, - wnioski do sądu w sprawach rodzinnych (np. rozwód, alimenty, ustanowienie rodziny zastępczej, ubezwłasnowolnie, adopcja, ustalenia ojcostwa, sprzeciw od nakazu zapłaty, ustanowienia kuratora, odwołania), - pozbawienie władzy rodzicielskiej, - rozdzielność majątkowa, - wniosków do prokuratury o skierowania na przymusowe leczenie z uzależnienia, - windykacji należności, - mieszkaniowych. Społeczności lokalnej udzielamy także informacji za pośrednictwem ogłoszeń w prasie. str. 15
6. Doradztwo metodyczne dla pracowników pomocy społecznej z terenu powiatu. Na bieżąco, pisemnie lub telefonicznie, bądź w kontaktach osobistych udzielono pracownikom socjalnym GOPS i DPS instruktażu o charakterze merytorycznym i doradztwa metodycznego m.in. w zakresie: - rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, - programów dla osób niepełnosprawnych finansowanych z PFRON, - metod udzielania wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie, - stosowania procedur administracyjnych, - pracy z rodziną dysfunkcyjną, - metod oddziaływań psychologicznych w pracy z rodziną, - interpretacji wybranych przepisów prawnych, - możliwości działania organizacji pozarządowych w warunkach funkcjonowania ustawy o organizacjach pożytku publicznego, - możliwości dofinansowania działań na rzecz osób niepełnosprawnych z funduszy strukturalnych, - przywracanie terminów w postępowaniu administracyjnym przy przyznawaniu świadczeń, - świadczeń pielęgnacyjnych. Na przeprowadzenie szkoleń kadry pomocy społecznej przez specjalistów z zewnątrz (w ramach umów zlecenia) nie mieliśmy środków finansowych. Natomiast została zorganizowana w ramach projektu Pomagam, bo wiem II Powiatowa Konferencja dotycząca przeciwdziałania przemocy w Powiecie Kępińskim podczas której zaproszeni prelegenci przedstawili aspekty prawne i psychologiczne przeciwdziałania przemocy w rodzinie (opis str. 34). II. ZADANIA WYNIKAJĄCE Z USTAWY O REHABILITACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ ORAZ ZATRUDNIANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW PFRON. W 2011 roku otrzymaliśmy ze środków PFRON kwotę 867.917 zł przypadającą wg algorytmu na realizację zadań wynikających z Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej ( ) z dnia 27 sierpnia 1997r. dla Powiatu Kępińskiego. Ostateczny podział środków PFRON dokonany przez Radę Powiatu kształtował się następująco: 21.846 zł 2,5 % przekazano na rehabilitację społeczną, 846.127 zł 97,5 % przekazano na rehabilitacje zawodową. str. 16
Podział taki był zgodny z potrzebami powiatu, przedstawionymi przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kępnie oraz zatwierdzony przez Powiatową Społeczną Radę ds. Osób Niepełnosprawnych. W roku 2010 zadania z zakresu REHABILITACJI ZAWODOWEJ przekazane zostały Zarządzeniem Starosty do realizacji Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie. Zadania przekazane ustawą do realizacji powiatowym centrom pomocy rodzinie w ramach rehabilitacji społecznej: Zadaniem należącym do właściwości PCPR jest rehabilitacja osób niepełnosprawnych poprzez: dofinansowanie ich pobytu na turnusach rehabilitacyjnych, podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności poprzez dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, i w komunikowaniu się i technicznych, dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, dofinansowania rehabilitacji dzieci i młodzieży. dofinansowanie do organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych realizowane przez organizacje pozarządowe. 1. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych. Turnusy rehabilitacyjne to aktywna forma rehabilitacji połączona z elementami wypoczynku, mająca na celu poprawę sprawności, wyrobienie zaradności, pobudzenie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych. W 2011r. taka forma rehabilitacji cieszyła się dużym zainteresowaniem. Liczba osób niepełnosprawnych dorosłych, dzieci i młodzieży ubiegających się o dofinansowanie to: 156 osób + 70 opiekunów. W związku z tym przyjęto następujące kryterium ze względu na ograniczone środki finansowe PFRON. W pierwszej kolejności dofinansowanie otrzymały: dzieci i młodzież niepełnosprawna ucząca się lub studiujące, którzy w poprzednim roku nie uzyskali dofinansowania, osoby, ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub równoważnym, którzy nie korzystali z dofinansowania w poprzednim roku, osoby, z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub równoważnym, które nie korzystały z dofinansowania w poprzednim roku z dysfunkcją ruchu zakwalifikowanych do udziału w projekcie, którego celem jest zaktywowanie społeczne i zawodowe, realizowanym przez PCPR i współfinansowanym ze środków UE. str. 17
W roku 2011 udzielono dofinansowania 85 osobom na kwotę 67.783,00 zł, w tym: 23 osób + 12 opiekunom uczestnikom projektu Siłę mam dzięki Wam ale radzę sobie sam - budowanie lokalnego systemu wsparcia na kwotę 28.250,00 zł, 27 dzieciom niepełnosprawnym przyznano kwotę 25.216,00 zł, 23 osobom będących opiekunami dzieci niepełnosprawnych przyznano kwotę 14.317,00 zł. Z ogólnej liczby 226 osób uczestniczących w turnusach rehabilitacyjnych, 39 osób zamieszkiwało tereny wiejskie. Ich udział w otrzymanym dofinansowaniu stanowi 17% i daje to kwotę 34.032,00 zł. 2. Likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych dla osób niepełnosprawnych. W roku 2011 złożono 41 wniosków w ramach likwidacji barier architektonicznych, technicznych na kwotę 225.050,00 zł. Przyznano dofinansowanie 13 osobom niepełnosprawnym na ogólną kwotę 41.000,00 zł. Bariery cieszą się dużym zainteresowaniem wśród osób niepełnosprawnych z dysfunkcją narządu ruchu, zwłaszcza bariery architektoniczne. Ze względu na dużą ilość złożonych wniosków o dofinansowanie przyjęto następujące kryteria: w pierwszej kolejności dofinansowanie otrzymały osoby ze schorzeniami uniemożliwiającymi samodzielne funkcjonowanie w życiu codziennym oraz osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, której likwidacja barier jest niezbędna (w pierwszej kolejności osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich i o kulach). W roku 2011 ze względu na ograniczone środki finansowe odstąpiono od zadania z zakresu likwidacji barier w komunikowaniu się. Bariery architektoniczne oznacza to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. 9 osób niepełnosprawnych na kwotę 24.224,00 zł uzyskało dofinansowanie ze środków PFRON do likwidacji barier architektonicznych. 7 osób niepełnosprawnych uzyskało dofinansowanie na dostosowanie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych do swoich potrzeb, 1 osoba niepełnosprawna uzyskała dofinansowanie do wyrównania poziomu podłóg w mieszkaniu i budowę podjazdu do posesji, 1 dziecko niepełnosprawne uzyskało dofinansowanie do budowy podjazdu do posesji. Przystosowanie pomieszczenia łazienkowego do osoby mającej trudności w poruszaniu się polega przede wszystkim na: zlikwidowaniu poziomu podłóg, poszerzenie drzwi ułatwiające swobodne poruszanie się osoby na wózku inwalidzkim, zamontowanie odpowiedniego podłogowego brodzika z siedziskiem i panelem prysznicowym, oporęczowanie, założenie płytek antypoślizgowych. str. 18
Bariery techniczne oznacza to bariery utrudniające lub uniemożliwiające osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie społeczne. Likwidacja tej bariery powinna powodować sprawniejsze działanie tej osoby w społeczeństwie i umożliwić wydajniejsze jej funkcjonowanie w życiu codziennym. 4 osoby niepełnosprawnych na kwotę 16.776,00 zł otrzymało dofinansowanie do zakupu urządzeń ułatwiających funkcjonowanie w życiu codziennym. 2 osoby niepełnosprawne poruszające się na wózku inwalidzkim otrzymały dofinansowanie do zakupu schodołazu. 1 osoba z dysfunkcją narządu ruchu otrzymała dofinansowanie do zakupu wózka sedesowego, 1 osoba niepełnosprawna z dysfunkcją narządu ruchu otrzymała dofinansowanie do zakupu oporęczowania do mieszkania. Z grupy 13 osobowej 1 osoba to dziecko niepełnosprawne i dla niego przekazano kwotę 3.240,00 zł. Z dofinansowania skorzystało: z terenów wiejskich - 8 osób - na kwotę 21.715,00 zł 53 % z miasta - 5 osób - na kwotę 19.285,00 zł. 47 % Podział środków na likwidację barier przypadających na poszczególne gminy: Rychtal - 1 osoba na kwotę 336,00 zł (0,82%) Łęka Opatowska - 0 Kępno - 9 osób na kwotę 35.684,41 zł (87,04%) Bralin - 1 osoba na kwotę 3.000,00 zł (7,32%) Baranów - 0 Trzcinica - 1 osoba na kwotę 1.979,40 zł (4,82%) Perzów - 0 3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze dla osób niepełnosprawnych. Na ww. zadanie przewidziano w planie finansowym 122.056 zł wykorzystano 100% środków, w tym: dla dzieci i młodzieży wykorzystano kwotę PCPR zrealizowało ogółem 529 faktur, z czego: - 454 dotyczy osób dorosłych niepełnosprawnych, - 75 dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Dofinansowanie dotyczyło zakupu przede wszystkim: - aparatów słuchowych oraz wkładek usznych, 35.706 zł - pieluchomajtek, podkładów, worków na mocz oraz cewników urologicznych, - obuwia ortopedycznego, kul, lasek, podpórek, balkoników, - wózków inwalidzkich, - materacy przeciwodleżynowych str. 19
- protez kończyn, krtani, włosów, piersi, - inne (m.in. pionizatory, aparaty szynowo opaskowe, okulary korekcyjne, gorsety korekcyjne) Z dofinansowania na ten cel skorzystało w 2011 roku 156 osób, w tym 24 to dzieci i młodzież, a 8 to osoby niepełnosprawne, które składały wniosek o dofinansowanie ze środków PFRON do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny. Zaopatrując osoby niepełnosprawne w środki pomocnicze i przedmioty ortopedyczne pomogliśmy ośrodkom pomocy społecznej zaoszczędzić i tak skromne środki przeznaczone na zasiłki celowe. Środki przekazane w 2011 roku na to zadanie okazały się niewystarczające. Bez rozpatrzenia pozostało 76 faktur osób niepełnosprawnych dot. zakupu, przede wszystkim: - aparatów słuchowych i wkładek usznych 1.600 zł, - pieluchomajtek, oraz innych przedmiotów ort., i środków pomocniczych 4.828 zł, na łączną kwotę: 6.428 zł 4. Dofinansowanie do kosztów tworzenia i działalności warsztatów terapii zajęciowej Warsztat terapii zajęciowej jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Warsztat nie jest placówką samodzielną, ale stanowi część większej struktury organizacyjnej wyposażonej w osobowość prawną lub posiadającej zdolność do czynności prawnych. Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub przez inne podmioty. Celem warsztatu jest: aktywne wspomaganie procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, stwarzanie osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Realizacji powyższych celów służy stosowanie technik terapii zajęciowej zmierzających do usamodzielnienia uczestników, poprzez wyposażenie ich w umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej, a także rozwijania psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy. str. 20