Projekt techniczny wykonania pochylni z poziomu IV do zespołu komór Jakubowice.

Projekt techniczny wykonania pochylni z poziomu IV do zespołu komór Jakubowice. Wieliczka, kwiecień 2013 r.

Spis treści: 1. Wstęp. 2. Szczegółowy opis sytuacji górniczej i inwentaryzacja wyrobisk w rejonie projektowanych robót, uzbrojenie i wyposażenie wyrobisk. 3. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu zespołu komór Jakubowice poz. IV. 4. Projekt i zakres robót. 5. Charakterystyka zagrożeń naturalnych występujących w rejonie projektowanych robót. 6. Sposoby zabezpieczenia przed zagrożeniami. 7. Sposób przewietrzania. 8. Rodzaj oraz charakterystyka urządzeń i instalacji stosowanych w wyrobisku. 9. Zasilanie w energię. 10. Łączność. 11. Transport materiałów. 12. Odstawa urobku. 13. Zasady organizacji pracy i nadzoru robót. 14. Przedmiar robót. 2

Spis załączników: Zał. 1. Zał. 2. Zał. 3. Zał. 4. Zał. 5. Zał. 6. Wycinek mapy poz. IV skala 1:2000 z oznaczeniem miejsca robót i wentylacji rejonu projektowanych prac. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu zespołu komór Jakubowice poz. IV. Mapa geologiczna górotworu w najbliższym otoczeniu zespołu komór Jakubowice poz. IV skala 1:2000. Projekt wentylacji lutniowej. Karta otworów kotwowych. Lista osób kierownictwa i dozoru ruchu. Spis rysunków: Rys. 1. Rys. 2. Rys. 3. Rys. 4. Rys. 5. Rys. 6. Rys. 7. Rys. 8. Mapa wyrobisk górniczych z projektowaną pochylnią do komór Jakubowice. Skala 1:500. Przekrój podłużny wzdłuż projektowanej pochylni do komór Jakubowice. Skala 1:500. Obudowa drewniana wyrobisk korytarzowych odrzwiowa z elementami odrzwi łączonymi na zamek niemiecki (rys. nr 2 książki obudowy). Obudowa drewniana wyrobisk korytarzowych tymczasowa stojakami indywidualnymi w wyrobisku drążonym. Obudowa kotwowa z prętów szkło-epoksydowych szczegółowy schemat wklejania kotwy do górotworu. Projekt wykonania pochylni do komór Jakubowice. Obudowa stropu komory IV/308. (rys. nr 13 książki obudowy). Szkic inwentaryzacyjny skrzyżowania chodnika bez nazwy na wschód od chodnika Geppert z chodnikiem poprzecznym wraz z usytuowaniem wlotu projektowanej pochylni do komór Jakubowice. Lokowanie urobku z drążenia pochylni w okolicznych chodnikach i na wlocie do komory IV/302. 3

1. Wstęp. Projekt techniczny wykonania pochylni z poziomu IV do zespołu komór Jakubowice. określa sposób i zakres wykonania nowego wyrobiska na długości ok. 36m z chodnika bez nazwy na wschód od chodnika Geppert na poziomie IV do komory IV/308 znajdującej się w zespole komór Jakubowice ok. 10m powyżej poziomu IV. Zasadniczym powodem rozpoczęcia tego przedsięwzięcia jest realizacja programu likwidacji zagrożenia wodnego i zawałowego przy północnej granicy złoża w tej części kopalni. Program ten spełnia wymogi i wnioski zawarte w Sprawozdaniu Komisji ds. opiniowania stanu zagrożenia wodnego i zawałowego oraz podjęcia niezbędnych działań profilaktycznych dla zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Kopalni Soli Wieliczka S.A., które powstało na zamówienie Wyższego Urzędu Górniczego we wrześniu 2009 roku. Przedmiotowa pochylnia umożliwi udostępnienie komory IV/308 stanowiącej najniższe piętro przeznaczonych do zachowania komór Jakubowice oraz podsadzenie przy pomocy podsadzki hydraulicznej tych komór w zespole Jakubowice, które są przeznaczone do likwidacji. Przeznaczone do likwidacji i do zachowania komory zostały wytypowane na podstawie opracowania pt. Wykonanie analizy geomechanicznej rejonu komór Jakubowice i Ksawer zrealizowanego przez zespół naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej pod kierownictwem prof. dr hab. inż. A. Tajdusia. Wydrążona wg niniejszego projektu pochylnia, po zakończeniu prac likwidacyjnych i po uzbrojeniu w torowisko bądź kolejkę podwieszaną, służyć może jako droga dojściowa i transportowa, a także jako droga przepływu powietrza kopalnianego dla przewidywanych w przyszłości w kompleksie komór Jakubowice robót renowacyjnych. 2. Szczegółowy opis sytuacji górniczej i inwentaryzacja wyrobisk w rejonie projektowanych robót, uzbrojenie i wyposażenie wyrobisk. Od strony podł. Aleksander rejon projektowanych robót udostępniony jest chodnikiem Geppert. Wyrobisko to jest w bardzo dobrym stanie technicznym po niedawno wykonanej gruntownej przebudowie. Chodnik Geppert jest częściowo zabezpieczony obudową podporową (odrzwia drewniane), częściowo pozostawiony bez obudowy. Od chodnika Geppert do miejsca rozpoczęcia drążenia projektowanej pochylni prowadzi na wschód chodnik bez nazwy wykonany początkowo w obudowie drewnianej (odrzwia, stropnice w gniazdach), poźniej pozostawiony jest bez obudowy w górotworze solnym. Stan techniczny tego chodnika bardzo dobry po niedawno wykonanej jego przebudowie. Wymiary chodnika w świetle: szer. 2,0-2,2m, wys. 1,9-2,1m. Jego wyposażenie stanowi rurociąg odwadniający o średnicy 50mm z rur PE leżący na spągu odprowadzający solankę z wycieku WIV-12, rurociąg podsadzkowy z rur PE o średnicy 150mm, kabel oświetleniowy i kabel telekomunikacyjny - podwieszone do stropu. Miejsce rozpoczęcia drążenia pochylni znajduje się na skrzyżowaniu opisanego wyżej chodnika z chodnikiem poprzecznym. biegnącym od wspomnianego wycieku 4

WIV-12 do komory IV/302. Skrzyżowanie chodników wykonane jest w soli i znajduje się w bardzo dobrym stanie technicznym po niedawno wykonanej przebudowie. Strop ma kształt sklepienia łukowego; najwyższy jego punkt znajduje się w osi podłużnej chodnika. W stropie przerost mocnej skały płonej. Wymiary wyrobiska na skrzyżowaniu w świetle wynoszą wysokość 2,2-2,8m, szerokość 2,6m, dł. 2,6m. W miejscu przewidywanego rozpoczęcia drążenia, w ociosie wschodnim chodnika poprzecznego mamy zwarty górotwór solny bez widocznych szczelin i odspojeń. Chodnik poprzeczny w kierunku wycieku WIV-12 zamknięty jest tamą podsadzkową, natomiast w przeciwną stronę prowadzi do komory IV/302. Jest wykonany w soli i znajduje się w dobrym stanie technicznym. Wymiary chodnika w świetle: szer. 2,0m, wys. 1,9m. Przedłużenie chodnika bez nazwy, dojściowego od chodnika Geppert, za przedmiotowe skrzyżowanie będące miejscem rozpoczęcia robót, prowadzi także do komory IV/302 i jest po niedawno wykonanej przebudowie na dł. 20m pozostawione w górotworze solnym w bardzo dobrym stanie technicznym. Wymiary chodnika w świetle: szer. 2,0m, wys. 1,9m. Wylot projektowanej pochylni znajdował się będzie na kontakcie komory IV/308 i komory IV/307, położonych ok., 10-12m powyżej poziomu IV, będących najniższym piętrem przewidzianych do zachowania komór Jakubowice. Aktualnie dojście do komór IV/308 i IV/307 jest możliwe jedynie od strony poziomu III. Od wyrobisk poziomu IV droga dojścia jest w stanie zawałowym. Komora IV/308 jest w przeciętnym stanie technicznym. W wyrobisku nie ma obudowy górniczej. Strop nie wykazuje większych pęknięć. Ociosy tej komory są spękane szczególnie na kontakcie z komorami sąsiednimi IV/302, IV/310, IV/322. Spąg na kontakcie z komorami IV/302 i IV/322 posiada liczne pęknięcia i odspojenia. W spągu, w rejonie ociosu zachodniego, obserwować można początek jego degradacji w postaci zasypanej materiałem skalnym szczeliny sugerującej początek odspajania się całej płyty spągowej i przemieszczania się jej w kierunku wysokiej na 10m komory IV/302, której strop sąsiaduje ze spągiem komory IV/308. Sytuacja ta sugeruje niezwłoczne podsadzenie komory IV/302, natychmiast po udostępnieniu rejonu. Wymiary komory IV/308: dł. 50m, szer. 18m, wys.3m. Posuwając się w kierunku centralnej części komory IV/308 obserwujemy jej połączenie z sąsiednią komorą IV/307. Komora ta ma strop w dobrym stanie, bez widocznych pęknięć. Ocios północny jest spękany, ocios południowy z przeważającą skałą płoną odspajającą się na dużej powierzchni, szczególnie na kontakcie z komorą IV/310, jest po odpadnięciu skorupy solnej. Spąg wyrobiska jest niżej o ok. 2-3,0m od spągu komory IV/307. Jest nieznacznie spękany i częściowo pokryty podsadzką z urobku. W wyrobisku nie ma obudowy górniczej. Wymiary komory IV/307: dł. 45m, szer. 20m, wys.4,5m. Miejsce projektowanego wylotu drążonej pochylni znajduje się w komorze IV/308, blisko miejsca jej połączenia z komorą IV/307. Strop wyrobiska jest tu w dobrym stanie, stanowi równą płaszczyznę bez widocznych szczelin i rozwarstwień. Odległość miejsca przebicia od ociosu północnego wynosi ok. 4-6m, natomiast od ociosu południowego 10-12m. Spąg jest w dobrym stanie bez widocznych pęknięć. W projektowanego wylotu, na spągu znajduje się nasyp z urobku. Wysokość komory w tym miejscu wynosi ok. 3,2 4,0m. 5

3. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu zespołu komór Jakubowice poz. IV. Budowę geologiczną i warunki hydrogeologiczne w rejonie projektowanych robót pokazano na wycinku z mapy geologicznej poz. IV w skali 1:2000 - zał. 3. Szczegółowy opis budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych najbliższego otoczenia projektowanej pochylni znajduje się w dołączonych do projektu załącznikach nr 2 i 3. 4. Projekt i zakres robót. Projektowana pochylnia do komór Jakubowice będzie zupełnie nowym wyrobiskiem, drążonym w caliźnie. Zakłada się ze względów projektowych, że drążona pochylnia zabezpieczona będzie na całej długości obudową górniczą. Należy spodziewać się, że niektóre fragmenty projektowanej pochylni w caliźnie solnej będą mogły być pozostawione bez obudowy górniczej z uwagi na dobre warunki górniczo-geologiczne. Także na odcinkach pochylni zabezpieczonych obudową górniczą, w przypadku obecności skał mocnych w ociosach, mogą one być pozostawione bez wykładki. Będzie to możliwe jednak dopiero pod warunkiem sporządzenia stosownej aktualizacji do niniejszego projektu, zatwierdzonej przez KRZG. Z powodu, iż miejsce prowadzonych robót górniczych znajduje się w rejonie starej eksploatacji, w trakcie drążenia pochylni nie wyklucza się możliwości natrafienia na stare wyrobiska nie widniejące na mapach wyrobisk górniczych. W trakcie wykonywania przedmiotowej pochylni możliwe jest także napotkanie w górotworze przerostów słabo zwięzłej skały płonej, a także szczelin i spękań. W miejscach tych nowe wyrobisko należy zabezpieczyć obudową górniczą. Także pierwsze metry wyrobiska od jego początku na poz. IV i ostatnie metry pochylni przed przebiciem (półka stropowa o grubości mniejszej niż 2m) muszą być zabezpieczone obudową górniczą. Wyrobisko będzie mieć długość ok. 37m wg linii spągu i ok.35m wg linii stropu. Jego początek znajdował się będzie w ociosie zachodnim skrzyżowania chodnika poprzecznego do chodnika bez nazwy z chodnika Geppert na poziomie IV, a koniec na kontakcie komory IV/308 i komory IV/307. Wymiary minimalne w świetle po wydrążeniu będą wynosić: wys. 2,2m; szer.2,0m. Kąt nachylenia 15 0. Opisane wyżej usytuowanie wlotu i wylotu projektowanej pochylni wynika z wymogu spełnienia po wydrążeniu podstawowych funkcji w ruchu zakładu górniczego tj. likwidacji, a następnie renowacji wytypowanych wyrobisk komorowych w zespole komór Jakubowice. Wlot przedmiotowej pochylni na skrzyżowaniu chodnika bez 6

nazwy biegnącego od strony chodnika Geppert i chodnika poprzecznego do komory IV/302 będzie wykonany w dobrych warunkach górniczo-geologicznych i znajdował się będzie na naturalnym przedłużeniu osi chodnika bez nazwy od strony chodnika Geppert. Azymut, kąt nachylenia oraz miejsce wylotu projektowanej pochylni na kontakcie komory IV/308 i komory IV/307 wynikają z faktu, że stan techniczny spągu komory IV/308 w części północnej nie jest dobry. Jak pisano wcześniej w punkcie 2 zachodzi zjawisko odspajania się całej płyty spągowej i przemieszczania się jej w kierunku wysokiej na 10m komory IV/302, której strop sąsiaduje ze spągiem komory IV/308. To wyklucza lokalizację wylotu drążonej pochylni w tym miejscu. Ponadto nachylenie tak projektowanej pochylni byłoby zbyt duże: ok. 20 0-22 0. Stąd lokalizacja wylotu projektowanej pochylni na kontakcie komory IV/308 i komory IV/307. Strop komory w tym miejscu znajduje się w dobrym stanie technicznym; tym niemniej z uwagi na sąsiedztwo będącej w stanie zawałowym komory IV/310 i zły stan ociosu południowego komory IV/307 projektuje się wzmocnić go (strop) obudową kotwową. W rejonie projektowanego wylotu pochylni, na spągu komory znajduje się pewna ilość skomprymowanego urobku o wym. 7mx3mx1,2m (miąższość) Oto projektowany zakres robót: 1. Wypełnienie wyługowań w spągu podł. Aleksander występujących w dwóch miejscach na wysokości poprz. F. Karol, 2. Wyrównanie spągu, wybranie ze spągu zalegającego tam piasku w chodniku Geppert w rejonie szybika Marcin, 3. Kontrola wizualna i ewentualne poprawki obudowy w chodniku na wschód od chodnika Geppert, 4. Obrywka stropu, ociosów w chodniku na wschód od chodnika Geppert na odcinkach bez obudowy, 5. Obrywka stropu i ociosów skrzyżowania chodników w miejscu rozpoczęcia robót, 6. Wykonanie poziomego przedwiertu o dł. min. 4m w osi projektowanego wyrobiska umiejscowionego na wys. ok. 1m od spągu, 7. Obrywka stropu, ociosów i czoła drążonego wyrobiska w trakcie prowadzenia przybierek, 8. Wykonanie niezbędnych przybierek w stropie, ociosach i spągu w celu wydrążenia wyrobiska i uzyskania jego wymiarów projektowych w wyłomie tj. 2,6x2,5m. Zabiór wynosił będzie maksymalnie 1,3m, 9. Wykonanie obudowy tymczasowej w polu roboczym. W skład tej obudowy wejdzie dwa stojaki indywidualne drewniane wykonane z kopalniaków o średnicy min. Ø 0,18 m lub dwa stojaki cierne natychmiast podporowe typu Valent SN-400 zabudowane w połowie dozwolonego zabioru oraz 1/3 szerokości projektowanego do drążenia chodnika. Na spągu wyrobiska każdy 7

stojak posadowiony zostanie na podkładce drewnianej o grubości 0,05m, poprzez podkładkę z deski o tej samej grubości stojak ten zostanie rozparty do stropu wyrobiska. Podkładkę stropową należy zabudowywać prostopadle do osi wzdłużnej wyrobiska, 10. Wykonanie obudowy ostatecznej odrzwia budowane z kopalniaków o średnicy min. 0,18m na zamek wielicki zgodnie z rys. nr 3 projektu wersja B, stawiane co 1m z pełną wykładką stropu i ociosów deskami 0,025m. Stojaki odrzwi stawiać na spągu zbudowanym z mocnych skał w gnieździe o gł. min. 0,1. W przypadku skał słabych lub zawodnionych w spągu stojaki odrzwi stawiać na podkładkach z desek min. 0,05m. Ze względu na nachylenie wyrobiska stojaki odrzwi stawiać w ten sposób, aby ich oś podłużna stanowiła dwusieczną kąta pomiędzy prostopadłą do osi podłużnej pochylni, a linią wyznaczoną przez pion do stropnicy odrzwi. Wokół obudowy wyrobiska zostawiać strefę zgniotu o szer. 0,05-0,1m będącą odległością poszczególnych elementów odrzwi i wykładki od górotworu szczelnie wypełnioną fragmentami urobionych skał, 11. Wykonanie pionowych otworów kontrolnych w stropie pochylni na ostatnich 10m pochylni przed przebiciem na komorę IV/308 w celu określenia grubości półki stropowej. 12. Obrywka stropu komory IV/308 nad miejscem przebicia. 13. Kotwienie stropu komory IV/308 nad miejscem przebicia pochylnią. Zakłada się, że zakotwiona będzie powierzchnia stropu o wym. 10x10m. Po wykonaniu pochylni może się okazać, że jest to powierzchnia nie wystarczająca. W takim przypadku powierzchnia stropu komory przewidywana do zakotwienia może być zwiększona po zatwierdzeniu przez KRZG stosownej aktualizacji do projektu. Schemat kotwienia kotwami szklano-epoksydowymi jest przedstawiony na rys. nr 6. Oto parametry kotwienia : powierzchnia kotwionego stropu 10x10m (parametr d na rys. nr 6), minimalna długość kotew 10m, maksymalna siatka kotwienia 1,1m (parametry a,b,c na rys. nr 6), zastosowanie podkładek i nakrętek w taki sposób, aby poza nakrętką pozostawić kotew o dł. max. 2-3cm. jako opinka będzie stosowana siatka Hucka. kotwie osadzane będą na klejowej zaprawie mineralnej KL, wtłaczanej do otworu kotwowego z umieszczoną w nim kotwią szklano-epoksydową poprzez głowicę, za pomocą ręcznej lub mechanicznej pompy do podawania zapraw mineralnych. kotwie wklejane będą na całej długości otworu kotwowego. 8

Dobierając długość kotew, gęstość siatki kotwienia i rodzaj lepiszcza do mocowania kotew kierowano się zasadami określonymi w Instrukcji stosowania obudowy kotwiowej w Kopalni Soli Wieliczka. Schemat wklejania kotwi do górotworu za pomocą instalacji do zatłaczania klejowej zaprawy mineralnej przedstawia rys. nr 5. Dopuszcza się pominięcie stosowania głowicy uszczelniającej (pakera) w przypadku użycia klejowej zaprawy mineralnej o takiej plastyczności i lepkości, które nie powodują wypływania zaprawy z otworu. Prace należy wykonywać zgodnie ze schematem kotwienia. Klejowa zaprawa mineralna KL przygotowywana będzie wg receptury opracowanej zgodnie z instrukcją stanowiskową stosowania mieszaniny kleju cementowego KL i zabudowy kotew z tworzyw sztucznych. Każdy otwór kotwowy winien mieć swoją kartę, gdzie odnotowane będą wszelkie informacje dotyczące wiercenia, rodzaju górotworu, zjawisk hydrogeologicznych, rodzaju i ilości lepiszcza itd. 14. Usunięcie skomprymowanego urobku z rejonu przebicia zalegającego na spągu komory IV/308, 15. Wybieranie i odstawa urobku, 16. Wyposażenie wyrobiska w schody i poręcze dla przejścia ludzi. KRZG wyrazi zgodę na rozpoczęcie drążenia pochylni do komór Jakubowice na podstawie protokołu odbioru technicznego dokonanego przez komisję powołana przez KRZG oraz na podstawie projektu technicznego. Miejsce rozpoczęcia, kierunek drążonego wyrobiska oraz nachylenie wyznaczy pracownik działu mierniczego. Kierunek drążonego wyrobiska i jego nachylenie powinny być kontrolowane przez przodowego i osoby dozoru podczas wykonywania poszczególnych odrzwi obudowy albo przed kolejnym zabiorem. Projekt wykonania pochylni do komór Jakubowice przedstawiono na rys. 1,2,3,4,5,6,7,8. 9

5. Charakterystyka zagrożeń naturalnych występujących w rejonie projektowanych robót. Projektowane roboty będą wykonywane w rejonie kopalni bardzo dobrze rozpoznanym robotami górniczymi, zaliczonym do I-go stopnia zagrożenia wodnego i I-szej kategorii zagrożenia metanowego. Z uwagi na to, że projektowane roboty górnicze będą prowadzone na stosunkowo krótkim odcinku z wyrobisk istniejących, w których nie występują istotne zjawiska hydrogeologiczne, wykluczone jest w tym rejonie wdarcie się wody lub kurzawki na skutek prowadzonych prac. Stan i dotychczasowe rozpoznanie górotworu w tym rejonie kopalni pozwalają sądzić, że prowadzenie robót w sposób określony w niniejszej dokumentacji nie spowoduje wzrostu zagrożeń naturalnych. W rejonie projektowanego wyrobiska nie występuje również zagrożenie zawałowe jedynie przed wykonaniem obrywki należy się liczyć z możliwością odpadania od calizny niewielkich fragmentów skalnych. 6. Sposoby zabezpieczenia przed zagrożeniami. Warunki BHP. Profilaktyka metanowa polegać będzie na przewidzianych przepisami górniczymi kontrolach zawartości metanu w powietrzu i ich dokumentowaniu: w pobliżu przodka należy zawiesić tablicę kontroli zawartości metanu, osoby dozoru ruchu górniczego obowiązane są do wykonania pomiarów zawartości metanu w miejscu prowadzonej przebudowy oraz w innych miejscach spodziewanych nagromadzeń metanu, każdorazowo w czasie kontroli rejonu, przodowy zobowiązany jest do kontroli zawartości metanu w przodku i 10-cio metrowym odcinku wyrobiska, w którym znajdują się stanowiska pracy, przed rozpoczęciem pracy na każdej zmianie i w czasie pracy co dwie godziny, metaniarze zobowiązani są do kontroli zawartości metanu w przodku raz na dobę w dniach pracy. Pomiary należy wykonywać przy pomocy metanomierzy przenośnych, pod stropem wyrobiska tzn. w odległości nie więcej niż 10 cm od najwyższego miejsca niezabudowanego stropu. Wyniki pomiarów zawartości metanu wpisują: przodowi na tablicy kontroli metanu, metaniarze na tablicy kontroli metanu, w dzienniku metaniarza i książce metaniarza, osoby dozoru ruchu na tablicy kontroli metanu, w notesach oraz w książce raportowej. 10

Impregnacja obudowy drewnianej zgodnie z zarządzeniem KRZG z dnia 8.03.2011r. należy: Wszystkie stosowane w kopalni drewniane elementy obudowy i wystroju wyrobisk impregnować zgodnie z Zarządzeniem KRZG w sprawie impregnacji elementów obudowy drewnianej, stosowanej w K. S. Wieliczka do materiału trudno zapalnego oraz zgodnie z stanowiącą załącznik do zarządzenia instrukcją impregnacji. Wykonanie powyższego należy dokumentować w Książce ewidencji nasączań prowadzonej przez dany oddział górniczy i przedstawianej do wglądu KDRG. W przypadku wystąpienia zagrożenia wyznacza się następujące drogi ucieczkowe: chodnikiem Geppert, podłużnią Aleksander, poprzecznią Nadachów, podłużnią Rittinger w kierunku na zachód na podszybie szybu Kinga na poz. IV, chodnikiem Geppert do podłużni Grubenthal, podłużnią Grubenthal w kierunku na zachód, poprzecznią Rittinger do poprz. Strzelecki i dalej na podszybie szybu Daniłowicz na poz. IV. Wszelkie roboty winny być wykonywane zgodnie z przepisami górniczymi, obowiązującymi instrukcjami oraz zgodnie z niniejszą dokumentacją i dołączonymi do niej instrukcjami stanowiskowymi, przez brygady górników z odpowiednimi kwalifikacjami, pod nadzorem osób dozoru górniczego. Wszelkie zmiany w sposobie wykonywania robót określone będą odrębnym wpisem dokonanym przez uprawnione osoby dozoru ruchu w formie aneksu lub aktualizacji i dołączone zostaną do niniejszej dokumentacji. Z ustalonym sposobem prowadzenia robót, potencjalnymi zagrożeniami oraz drogami ucieczkowymi i rodzajem wentylacji należy zapoznać zatrudnionych na tej przebudowie pracowników oraz nadzorujące tą przebudowę osoby dozoru ruchu. Znajomość tą przodowi oraz osoby dozoru ruchu winni potwierdzić własnoręcznym podpisem na liście załączonej do niniejszej dokumentacji. Wszelkie zmiany warunków technicznych i górniczo-geologicznych należy niezwłocznie zgłaszać KDRG lub jego zastępcy. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przy wykonywaniu prac górniczych (niezgodności sposobu wykonywania robót z projektem technicznym) każda osoba dozoru ruchu bądź kierownictwa kopalni obowiązana jest zatrzymać dalsze wykonywanie robót. W zależności od rodzaju stwierdzonych nieprawidłowości, w danym wyrobisku należy podjąć prace związane z doprowadzeniem do stanu zgodnego z przedstawionym w dokumentacji technicznej. W przypadku powstania zagrożenia należy wycofać załogę, zabezpieczyć dojścia do zagrożonego miejsca i powiadomić o podjętych działaniach dyspozytora zakładu oraz osoby dozoru ruchu lub kierownictwa kopalni. Miejsce robót należy oświetlić światłem stacjonarnym. Przodek zostanie wyposażony w telefon o numerze... Dostęp do przodka należy wygrodzić. Na wygrodzeniu należy umieścić tablicę z napisem: Uwaga! Roboty górnicze przejście za zgodą przodowego. oraz oznakować piktogramami informującymi o konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej. 11

Wejście do wyrobisk nieczynnych winno być zakrzyżowane i zaopatrzone w tablicę Wstęp wzbroniony. W czasie realizowania czynności w przodku pracownicy muszą posiadać opatrunek osobisty, oraz posiadać i stosować środki ochrony osobistej. Pracownicy wykonujący prace w czasie drążenia przedmiotowej pochylni mają obowiązek używania stosownego ubioru roboczego oraz środków ochrony osobistej (obuwia ochronnego, okularów ochronnych, rękawic ochronnych antywibracyjnych, masek przeciwpyłowych oraz ochronników słuchu) przy wykonywaniu przybierek oraz wierceniu otworów oraz obuwia ochronnego, okularów ochronnych, rękawic ochronnych przy innych robotach. Warunki bezpiecznego prowadzenia robót w trakcie kotwienia ujęte będą w instrukcji stanowiskowej stosowania mieszaniny kleju cementowego KL i zabudowy kotew z tworzyw sztucznych. Wszystkie narzędzia, sprzęt i materiały muszą być bezwzględnie składane i przechowane w wyznaczonym miejscu na zapleczu przodka. 7. Sposób przewietrzania. Miejsce projektowanych robót przewietrzane będzie przy pomocy wentylacji lutniowej. Projekt wentylacji lutniowej został dołączony do dokumentacji w postaci załącznika nr 4. Miejsce pracy znajduje się w części kopalni zaliczonej do pola metanowego podsieć szybów Kinga-Wilson. Opływowy prąd powietrza sprowadzony jest szybem Kinga na poziom IV, skąd powietrze płynie podłużnią Rittinger, poprzecznią Nadachów, podłużnią Aleksander na poz. IV w kierunku wschodnim. Następnie powietrze skręca w kierunku południowym do chodnika Geppert i płynie chodnikiem do komory Elżbieta, przez komorę Elżbieta do komory Margielnik, przez którą powietrze płynie na poz. III i wyrobiskami poz. III i IIn powietrze płynie do podszybia szybu Wilson na poz. IIn i szybem Wilson powietrze wyprowadzone jest na powierzchnię. Projektowaną wentylację w rejonie robót pokazano na wycinku mapy kopalnianej poz. IV w skali 1:2000 stanowiącej zał. nr 1. Zgodnie z punktem 1.5.3 zał. nr 4 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 28.06.2002r. w sprawie bhp, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych w wyrobisku drążonym w polu metanowym (pochylni do komór Jakubowice) zastosowane będzie w dyspozytorni kopalnianej urządzenie sygnalizujące przerwy w pracy wentylatora lutniowego lub zmniejszanie się prędkości powietrza w lutniociągu. 8. Rodzaj oraz charakterystyka urządzeń i instalacji stosowanych w wyrobisku. Istniejące uzbrojenie wyrobiska zostało przedstawione w punkcie 2 niniejszej dokumentacji, prezentującym inwentaryzację wyrobiska oraz jego uzbrojenia i wyposażenia. 12

W związku z prowadzeniem drążenia pochylni do komór Jakubowice nie przewiduje się zastosowania dodatkowych urządzeń i instalacji. Przodek wyposażony będzie w sprzęt oraz narzędzia typowe dla przebudowy wyrobiska chodnikowego w warunkach kopalni wielickiej tj. Do realizacji przebudowy stosowany będzie następujący sprzęt górniczy: młotki pneumatyczne SK 9-5, SKA- 10B z podporą pneumatyczną VP-800 (ewentualnie bez podpory), piły pneumatyczne PPR 35 Ni, ciągarki łańcuchowe, wiertarki pneumatyczne PWR-5U lub elektryczne ER-6 oraz proste narzędzia takie jak: obrywaczki, kilofy, łopaty, siekiery i piły ręczne. Ponadto w przodku może być zastosowany drewniany (lub ze specjalnych profili metalowych) pomost roboczy, który zabudowywany będzie na elementach konstrukcyjnych rusztowania warszawskiego. 9. Zasilanie w energię Energia elektryczna dla potrzeb oświetlenia przodka przebudowy i jego zaplecza oraz dla napędu wiertarki elektrycznej doprowadzona zostanie przez służby Oddziału Elektrycznego Kopalni Dół przed rozpoczęciem przebudowy z transformatora znajdującego się w komorze Niedziałek na poz. IV. Sprężone powietrze niezbędne dla zasilania pneumatycznych urządzeń przodkowych (młotek udarowy, podpora pneumatyczna, wiertarka pneumatyczna) pobierane będzie z rurociągu sprężonego powietrza prowadzonego przy ociosie chodnika Geppert poprzez rozkręcenie rurociągu w miejscu przebudowanym i zamontowaniu na końcówce rurociągu zaworów rozdzielających wraz z odwadniaczem powietrza zapewniających poprawną eksploatację urządzeń pneumatycznych. Kompresor sprężonego powietrza znajduje się na skrzyżowaniu podł. Rittinger i poprzeczni Nadachów. 10. Łączność. Łączność telefoniczną zapewni stacjonarny aparat telefoniczny numer..., zainstalowany bezpośrednio na zapleczu przodka z zapasem kabla. Aparat ten będzie na bieżąco przesuwany w ślad za postępującym przodkiem. 11. Transport materiałów. Materiały (drewno kopalniane, deski, kotwy szklano-epoksydowe, ładunki klejowe do kotew itp.), narzędzia oraz elementy rusztowania warszawskiego niezbędne dla potrzeb przebudowy zostaną dostarczone szybem Kinga na podszybie poz. IV, skąd przetransportowane zostaną zgodnie z Regulaminem kolei podziemnej (na drzewiarkach lub w wozach kopalnianych) po istniejącym torze o prześwicie 600 mm, do miejsca ich przeładunku w rejonie magazynu urobku w poprzeczni Nadachów. Dalej transport do przodka odbywał się będzie ręcznie zgodnie z Instrukcją bezpiecznego wykonywania transportu ręcznego na powierzchni i w podziemnych wyrobiskach Kopalni Soli Wieliczka. 13

Miejsca składowania materiałów, narzędzi i sprzętu zostaną wyznaczone przez sztygara oddziałowego oddziału realizującego przebudowę tak, aby zostały zachowane skrajnie ruchowe min 0,7m. Składowane materiały zabezpieczone będą przed zsunięciem się. W czasie kontroli przodka dozór zwróci uwagę na sposób zabezpieczenia składowanych materiałów 12. Odstawa urobku. Urobek, jaki powstanie w związku z drążeniem wyrobiska zostanie przetransportowany taczkami i składowany w sąsiednich chodnikach w odl. 10-40m od miejsca wykonywania robót. Urobek należy układać w szczelną pryzmę pod strop chodnika. Oto wskazane miejsca przeznaczone do lokowania urobku: chodnik na wschód od chodnika Geppert za skrzyżowaniem chodnikiem poprzecznym w kierunku komory IV/302, partie komory IV/302 przylegające do chodnika poprzecznego w nieprzekraczalnej strefie nie spękanego stropu komory, chodnik poprzeczny w kierunku komory IV/302, Miejsce lokowania urobku z drążenia pochylni przedstawiono na rys. nr 8. 13. Zasady organizacji pracy i nadzoru robót. Z niniejszą dokumentacją zostaną zapoznane następujące osoby wyższego dozoru ruchu i kierownictwa K.S. Wieliczka: Kierownik Działu Robót Górniczych Nadsztygarzy DRG Kierownik Działu Wentylacji Nadsztygar Działu Wentylacji Kierownik Działu Mierniczego Główny Geolog Kierownik Działu Mechanicznego Kierownik Działu Elektrycznego Służba BHP Znajomość tą osoby kierownictwa i dozoru ruchu winny potwierdzić własnoręcznym podpisem na liście załączonej do niniejszej dokumentacji (zał. 6). Roboty górnicze związane z wykonaniem dobudowy z podł. Rittinger będą prowadzone w ruchu trzech zmian roboczych i kontrolowane będą w przypadku prowadzenia robót na danej zmianie roboczej przynajmniej raz na zmianę przez osobę niższego lub średniego dozoru ruchu specjalności górniczej K.S. Wieliczka. Natomiast częstotliwość kontroli osób kierownictwa i wyższego dozoru ruchu przedstawia się następująco: KDRG Nadsztygar górniczy przynajmniej 1 x miesiąc - przynajmniej 1 x tydzień 14

Każdy pracownik zatrudniony przy przebudowie powinien sprawdzić w zakresie swoich kompetencji warunki w miejscu pracy, a w szczególności techniczne środki bezpieczeństwa oraz narzędzia. Wyniki sprawdzenia pracownik przekazuje osobie dozoru ruchu. Górnik przodowy zespołu wykonującego przebudowę ponosi odpowiedzialność za zgodne z przepisami kontrolowanie zawartości metanu w przodku, obserwowanie zachowania stropu, spągu oraz ociosów wyrobiska, dokładną obrywkę skał, właściwy dobór narzędzi pracy, sprawdzenie stanu technicznego sprzętu oraz narzędzi pracy oraz wykonywanie prac zabezpieczających w sposób określony w dokumentacji technicznej i technologii robót (w tym również za przestrzeganie zasad określonych w załączonych do projektu instrukcjach stanowiskowych) i instrukcjach bezpiecznej pracy. W szczególności górnik przodowy przed rozpoczęciem pracy na danej zmianie oraz po każdej dłuższej przerwie w pracy powinien zbadać strop i ociosy wyrobiska i w razie potrzeby oberwać z miejsca bezpiecznego bryły górotworu stwarzające zagrożenie lub zabezpieczyć obudową te bryły górotworu, które nie mogą być oberwane. Osoby dozoru odpowiadają za zapewnienie bezpiecznego wykonywania wszystkich czynności związanych z prowadzonymi robotami, przeszkolenie załogi i sprawdzenie znajomości projektu, technologii i dołączonych do projektu szczegółowych instrukcji, bieżącą kontrolę prawidłowości przebudowy, wizualną kontrolę zachowania się górotworu i wykonanej obudowy, bieżące instruowanie i kontrolowanie podległych pracowników w zakresie prawidłowego wykonywania projektowanych robót. Wszelkie zmiany warunków technicznych i górniczo-geologicznych należy niezwłocznie zgłaszać KDRG lub jego zastępcy. Wszelkie ustalenia zawarte w niniejszej dokumentacji są zgodne z obowiązującymi przepisami. Z ustalonym sposobem prowadzenia robót, potencjalnymi zagrożeniami oraz drogami ucieczkowymi należy zapoznać zatrudnionych przy przebudowie pracowników. Znajomość tą pracownicy winni potwierdzić własnoręcznym podpisem. 14. Przedmiar robót. Parametry wykonania pochylni do komór Jakubowice przyjęto dla założenia, że nowe wyrobisko będzie zabezpieczone obudową podporową w sposób maksymalny odrzwia drewniane z pełną wykładką stropu i ociosów na całej długości. Zabezpieczony także będzie kotwami szklano-epoksydowymi strop komory IV/308 nad wylotem pochylni na przedmiotową komorę. wypełnienie wyługowań w spągu podł. Aleksander występujących w dwóch miejscach na wysokości poprz. F. Karol 3m 3, wyrównanie spągu, wybranie ze spągu zalegającego tam piasku w chodniku Geppert w rejonie szybika Marcin 7m 3, 15

obrywka stropu, ociosów w chodniku na wschód od chodnika Geppert na odcinkach bez obudowy 60m 2, obrywka stropu i ociosów skrzyżowania chodników w miejscu rozpoczęcia robót 110m 2, przybierka górotworu ok. 228m 3 calizny, ładowanie i transport urobku taczkami na wysypkę ok. 274m 3 na odl. średnio 40m, wykonanie przedwiertów w czole pochylni 36m, wykonanie otworów kontrolnych o dł. 2m co 2m w stropie pochylni 10m, zabudowa odrzwi drewnianych 36 sztuk (czyli 108 kopalniaków o średnicy min. 0,18m i o dł. 2,5m każdy - w sumie 7,2m 3 drewna). wykonanie wykładki odrzwi deskami - deski 0,025m 6,2m 3. obrywka stropu komory IV/308 nad miejscem przebicia 120m 2. odwiercenie otworów pod kotwy w stropie komory IV/308 100 otworów o dł. 10,0m, zabudowa kotew szklano-epoksydowych w stropie komory IV/308-100 sztuk o dł. 10m, zabezpieczenie stropu komory IV/308 siatką Hucka 100m 2. usunięcie skomprymowanego urobku z rejonu przebicia zalegającego na spągu komory IV/308-24m 3. wykonanie w pochylni schodów i poręczy na dł. 35m. transport koleją podziemną materiałów do przebudowy spod szybu do poprzeczni Nadachów 21drzewiarek, 2 wozy kopalniane na odl. 600m. transport ręczny w wozach i drzewiarkach materiałów do przebudowy z poprzeczni Nadachów do chodnika Geppert 21drzewiarek, 2 wozy kopalniane na odl. 480m. transport ręczny przy pomocy wózka oponowego materiałów do przebudowy (kopalniaki, deski, kotwy, akcesoria do kotwienia itd.) chodnikiem Geppert na przodek na odl. 160m. Wieliczka, kwiecień 2013 r. 16