Gdańsk, 22.02.2011 r. Sprawozdanie z posiedzenia Zespołu ds. Zarybiania w dniu 22 lutego 2011 r. Na wniosek Pana Prof. Ryszarda Bartla Przewodniczącego Zespołu ds. Zarybiania w dniu 22 lutego 2011 r., zwołano pierwsze w roku bieżącym posiedzenie członków ww. Zespołu organu pomocniczego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawach związanych z zarybianiem polskich obszarów morskich oraz utrzymaniem i ochroną zasobów ryb dwuśrodowiskowych w powierzchniowych wodach śródlądowych. Program posiedzenia obejmował przede wszystkim sprawy związane z przygotowaniami do realizacji zadania zarybiania polskich obszarów morskich w roku 2011. Przekazano informacje o połowach tarlaków troci i łososia do przeprowadzenia sztucznego tarła w celu pozyskania materiału zarybieniowego. Przedstawiono również propozycje zarybiania łososiem i trocią oraz innymi gatunkami ryb w roku bieżącym. Ważnym punktem zebrania było omówienie możliwości zmiany cennika materiału zarybieniowego oraz innych kosztów uwzględnianych w cenniku. W posiedzeniu uczestniczyło 12 członków Zespołu (co oznaczało przekroczenie wymagane kworum) oraz osoby zaproszone przez Przewodniczącego do udziału w posiedzeniu (23 osoby reprezentujące gospodarstwa hodowlane, użytkowników rybackich oraz administrację) lista obecności w załączeniu. Członkowie Zespołu oraz zaproszeni goście zebrali się w siedzibie Zarządu Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Gdańsku, przy ul. Rajskiej 2. Przewodniczący rozpoczął posiedzenie zgodnie z programem, który otrzymali wszyscy zaproszeni, od przywitania uczestników zebrania. Następnie podziękował Panu Stanisławowi Lisakowi Prezesowi Zarządu Okręgu PZW Gdańsk oraz Panu Dyrektorowi Edwardowi Gierachowi Dyrektorowi Biura ZO PZW Gdańsk za udostępnienie sali i wyraził nadzieję na dalszą perspektywę udzielenia gościny w ramach przyszłych spotkań. Pan Prezes S. Lisak potwierdził taką możliwość. Przewodniczący poinformował, że członkowie Zespołu otrzymali zaproszenie z Departamentu Rybołówstwa MRiRW, natomiast pozostali uczestnicy zostali zaproszeni przez Przewodniczącego. Do proponowanego programu posiedzenia nikt nie zgłosił uwag. Następnie Przewodniczący zwrócił się z prośbą do członków Zespołu oraz zaproszonych gości o wpisywanie się na odpowiednie listy obecności. Poprosił również o ewentualne uwagi do protokołu z poprzedniego zebrania (z 15 grudnia 2010 r.) uwag nie zgłoszono. Następnie Przewodniczący przypomniał, że na ostatnim spotkaniu miała miejsce dyskusja na temat trudności w pozyskiwaniu tarlaków troci i łososia. Największe problemy z odłowami tarlaków były w miejscach, gdzie zostały wybudowane przepławki. Sugestie przyczyn tego stanu rzeczy były już wówczas przedstawione i w zasadzie są oczywiste (w przypadku braku przepławek ryby nie mogą dokonać dalszej wędrówki i wszystkie gromadzą się pod przeszkodą). Kontynuując tę tematykę na dzisiejszym spotkaniu Przewodniczący przedstawił możliwości pozyskiwania tarlaków z obszaru dorzecza Wisły. Nadal tarlaki troci wiślanej letniej i zimowej będzie pozyskiwała Spółdzielnia Troć. Z propozycją połowów tarlaków troci wiślanej wystąpił również Okręg Płocko-Włocławski PZW we Włocławku. Przewodniczący stwierdził, że nie widzi przeszkód dla takich działań, konieczna jest jednak właściwa organizacja tych połowów. Przewodniczący zaproponował aby obecnie Okręg poławiał troć zimową, która byłaby łowiona w okresie kwiecień-maj (a nie styczeń-marzec) i następnie byłaby dostarczana do gospodarstwa w Bożance (Aquamar Sp. z o.o.). Pani Bożena Kacperska z Bożanki poinformowała, że bardzo chętnie przyjmie pozyskane przez Okręg ryby podkreślając, że w okresie grudzień-styczeń Spółdzielni Troć nie udało się dostarczyć ani jednej sztuki. Przewodniczący poinformował, że w przyszłości 1
istnieje również możliwość połowu troci letniej, jeżeli tylko PZW z Włocławka zwróci się z takim wnioskiem. Tym bardziej że, jak zaznaczył Przewodniczący, z powodzeniem zakończyły się zeszłoroczne przerzuty tarlaków troci przez zaporę we Włocławku (przerzucono 200 kg troci). Z kolei w Drwęcy będą prowadzone połowy tarlaków troci przez Okręg PZW w Toruniu. Przy czym troć z połowów w dopływach dolnej Wisły w głównej mierze powinna być przeznaczana do wychowu smoltów. Pan Paweł Wołyński przedstawiciel Spółdzielni Troć zadał pytanie w jakim terminie będą odławiane ryby przez Okręg PZW Gdańsk, jeżeli Okręg przystąpi w przyszłości do odłowu tarlaków realizując swoje plany. Ustalono, że w takim samym terminie, jak w przypadku Spółdzielni Troć, a więc do 15 września. Przewodniczący przystąpił do omawiania połowów tarlaków w rzekach pomorskich. Ostatnie sugestie sprowadzały się do umożliwienia połowu trlaków w przepławkach. Dotychczas Przewodniczący był przeciwny takim praktykom. Jednak po przeanalizowaniu wspólnie z Prof. Goryczko zaistniałego problemu z pozyskiwaniem tarlaków, wydaje się że mogłoby być to dopuszczalne. Jednak odłowy troci nie mogłyby się odbywać przez cały sezon ciągu tarłowego (2-3 miesiące). Odłowy musiałyby się odbywać w wybranych okresach ciągu tarłowego, a przepławka byłaby wykorzystana do tego celu w jak najkrótszym okresie czasu wymaganym do pozyskania zaplanowanej ilości ikry (ale w odpowiednich odstępach czasowych). W pozostałym okresie odłowy mogłyby się odbywać wyłącznie poniżej progów piętrzących. Pan Piotr Gabriel poinformował, że oprócz zagadnienia przepławek, niezwykle istotną sprawą jest również kwestia możliwości przegradzania rzek. W przypadku Łeby są bardzo duże kłopoty z pozyskiwaniem ryb ponieważ dla tego miejsca pojawiają się kłopoty formalne z uzyskaniem stosownych pozwoleń. Pan Prof. Bartel potwierdził, że rzeczywiście są tego rodzaju trudności. Praktycznie co roku pojawiają się problemy wynikające z protestów organizacji przyrodniczo-wędkarskich. We wcześniejszych rozmowach Prof. Bartla z Panem Klichem przedstawicielem spółki rybackiej współpracującej ze Słowińskim Parkiem Narodowym (SPN jest organem wykonującym uprawnienia właściciela na tych wodach) ze strony Pana Klicha padła propozycja, aby zezwalać na zintensyfikowane połowy przez dwa tygodnie w okolicach Jez. Łebsko i w tym okresie pozyskać odpowiednią ilość tarlaków. Zdaniem Przewodniczącego ponieważ jest to teren parku narodowego wobec tego z taką inicjatywą powinna wystąpić pani dyrektor Słowińskiego PN, aby tę sprawę rozwiązać i uregulować. Pan Igor Wawrzyniak przedstawiciel Departamentu Rybołówstwa wyjaśnił, że ustawa o rybactwie śródlądowym określa, iż starosta wydając stosowne zezwolenie na przegradzanie wód płynących powinien określić obok rodzaju, ilości, sposobu oznakowania i miejsca wystawienia narzędzi połowowych również okres połowu i uprawnionego do rybactwa. W przypadku Słowińskiego PN były pewne wątpliwości interpretacyjne komu takie zezwolenie powinno zostać udzielone, jednak stosowne decyzje były już wydawane, więc obecnie nie powinno być problemów formalnych. Pan dr Piotr Dębowski przypomniał, że jest tam kilka podmiotów i sił zaangażowanych w całą procedurę określania warunków dla pozyskiwania tarlaków tzn. spółka rybacka wykonująca te połowy, której przedstawicielem jest Pan Klich, Słowiński Park Narodowy, który zarządza całym terenem, Okręg PZW w Słupsku, z którym park się umawia, Towarzystwo Przyjaciół Rzeki Łeby, które działania w zakresie pozyskiwania tarlaków uznaje za złe i oprotestowuje, starostwo, które próbuje się ubezpieczyć z każdej strony oraz Zespół, który uważa, że tarlaki muszą być złowione. Przewodniczący poinformował, że zawsze pisze opinie w tej sprawie i zrobi to także teraz jeżeli park lub starostwo zwróci się do Zespołu bądź Zakładu Ryb Wędrownych IRŚ. Wówczas będzie można także uzgodnić, w których okresach można poławiać tarlaki. Pan Piotr Dębowski powiedział, że jest to standardowa procedura, jednak co roku pojawiają się problemy, a SPN poddawany jest dużej presji. W związku z tym wydaje się, że takie pismo 2
wspierające park to jednak trochę mało. Szczególnie drażliwą kwestią jest przegradzanie całego ciągu tarłowego. Może udałoby się ustalić odgórne warunki wymuszające pozyskiwanie tarlaków na cele zarybieniowe. Wg Pana Piotra Debowskiego SPN powinien otrzymać zalecenie, że należy przegrodzić całe łożysko wody płynącej. Inaczej park może się nie zdecydować na takie działania. Pan Prof. Krzysztof Goryczko zadał pytanie, czy nie można w innym miejscu zorganizować połowów, np. pod młynem w Lęborku, gdzie ryby się gromadzą. Pan Piotr Dębowski stwierdził, że ilość tarlaków, która dociera do tego miejsca to jest jednak skromny procent tego co wchodzi do rzeki. Są to już najbardziej bohaterskie ryby, których nie powinno się łowić. Zwrócono również uwagę na aspekt ideologiczny ponieważ właściwie byłoby to łowienie na tarlisku, które w tym miejscu zostało siłami lokalnymi zorganizowane. Ponadto już w końcowej fazie opiniowania jest przepławka w Lęborku, po wybudowaniu, której będą dostępne dalsze miejsca tarliskowe. Dlatego zdecydowanie na tarlisku w mieście tarlaki nie powinny być pozyskiwane. Przewodniczący stwierdził, że niezbędne zatem jest napisanie stosownego pisma do SPN, do czego też się zobowiązał. Prof. Goryczko zauważył jednak, że w Chocielewku można pozyskiwać tarlaki, co potwierdził dr Dębowski. Tylko że tu również będą się pojawiały tarcia i napięcia ponieważ jest to woda, gdzie użytkownikiem jest PZW, a jak wiadomo wędkarze, towarzystwa i poszczególne koła również prezentują bardzo różnorodne poglądy w temacie pozyskiwania tarlaków, a park jest w tym względzie bardziej niezależny. Pan Rafał Pender (Okreg PZW Szczecin) wyjaśnił jeszcze jakie są pozytywy pozyskania ryb na przepławce na Redze. Mianowicie takie działanie umożliwi skrócenie okresu połowu, w którym nastąpi wyłowienie przyznanego limitu połowu tarlaków, będzie można również później przystąpić do odłowu, dzięki czemu tarlaki będą krócej przetrzymywane, zmniejszy się oddziaływanie czynników chrobotwórczych, tarło będzie bardziej efektywne, a ikra będzie miała lepszą jakość. Ponadto w przypadku Regi obok siebie występują dwie przepławki, z których jedna jest na młynie przy Młynówce, na której nie będą prowadzone odłowy, zaś druga jest na rzece obok dotychczasowego punktu odłowu i w tym miejscu planowane są odłowy. Zatem jedną przepławką ryby cały czas bez przeszkód będą mogły wędrować na tarliska, których ilość/dostępność mimo wszystko ciągle jest za mała, przede wszystkim ze względu na dużą ilość przegród bez przepławek. Pan P. Dębowski uzupełnił, że w przypadku połowów na przepławkach trzeba jednak pamiętać o tym, aby te połowy były jednak trochę rozciągnięte w czasie, by nie zawężać puli genowej i nie odcinać najbardziej prężnego fragmentu populacji od próby odbycia tarła naturalnego. Wydaje się, że można byłoby ustanowić np. trzy tygodniowe terminy w odpowiednich odstępach czasu. Zaakceptowano ten pomysł bez sprzeciwu. Następnie Przewodniczący przeszedł do omawiania kolejnego punktu programu, a więc propozycji ewentualnej zmiany cennika materiału zarybieniowego. Na ostatnim zebraniu Prof. Bartel sam poruszył ten temat wskazując, że od bardzo dawna nie podnoszono cen, tak aby zrekompensować inflację. Ze względu na to, że podczas ostatniego posiedzenia nie udało się w pełni przedyskutować tej problematyki, zrobimy to teraz, a następnie przegłosujemy propozycje. Przewodniczący zastrzegł jednak, że w przypadku wzrostu cen mniej materiału zarybieniowego zostanie odebrane od hodowców, gdyż budżet przewidziany na zadanie zarybiania POM nie wzrósł. Pan I. Wawrzyniak poinformował, że dotychczasowe plany obejmujące podział pieniędzy w ramach budżetu przyznanego MRiRW przewidują kwotę na poziomie zbliżonym do tej z zeszłego roku. W momencie opracowywania budżetu wnioskowano o kwotę 6 000 000 zł, w ustawie budżetowej przewidziano 4 864 000 zł, jednak ministerstwo zmuszone będzie do wewnętrznych przesunięć, które ograniczą kwotę do poziomu ok. 4 600 000 zł. Przesunięta kwota, wstępnie ok. 250 000 zł, zostanie wydatkowana na organizację konferencji ICES w Gdyni w 2011 r. Przewodniczący poinformował, że przy założeniu, iż wzrost cen będzie ok. 15% (przybliżony poziom inflacji z ostatnich 6 lat, kiedy 3
ceny materiału nie były podnoszone), oraz że z ww. kwoty ok. 4 400 000 przeznaczy się bezpośrednio na zakup materiału zarybieniowego, wówczas może nastąpić zmniejszenie zarybień (z uwzględnieniem maksymalnej ceny jednostkowej) w przypadku smoltów troci o ok. 100 tys. szt., a w przypadku łososia ok. 50 tys. smoltów. W związku z powyższym Przewodniczący poprosił o uwagi i sugestie zebranych. Pan I. Wawrzyniak stwierdził, że ze względu na to, iż mamy w roku bieżącym podobny poziom finansowania nie jest zasadne podniesienie cen zwłaszcza o tak wysoki wskaźnik. MRiRW zawsze określając cennik w umowie zastrzega również, że przewidziane w nim ceny są cenami maksymalnymi, z tego względu istnieje możliwość negocjacji, z czego często korzystano w przypadku podziałów dotyczących nadmiarowej ilości smoltów. Przewodniczący potwierdził, że jest to sprawdzona praktyka, która zostanie utrzymana. Ponadnormatywnie wypuszczane smolty są wykupywane za cenę proporcjonalną do dostępnych środków. Zatem, jeżeli znacząco mniejsza ilość materiału zarybieniowego zostanie wypuszczona z uwzględnieniem maksymalnej ceny, to pozostały wyprodukowany materiał zostanie wypuszczony za znacznie mniejszą cenę. Przy czym, jak poinformował Przewodniczący, w tym roku z ogólnej puli wyhodowanego materiału zarybieniowego część musiała zostać zlikwidowana ponieważ w jednym z gospodarstw wystąpił VHS. Zdarzenie to wiązało się z koniecznością likwidacji obsady stawów i jak wiadomo wyklucza gospodarstwo na pewien czas z możliwości dostarczania materiału zarybieniowego. Następnie zabrał głos Pan P. Gabriel, który przypomniał, że koszty produkcji owszem znacznie wzrosły, jednak dzięki wspomnianej praktyce zawsze następuje wypuszczenie wszystkich wyprodukowanych smoltów (choć część może być wykupywana po obniżonej cenie). Zatem cennik nie odgrywa tu decydującej roli jedynie wyznacza maksymalną możliwą do uzyskania cenę. Z drugiej strony cennik (wyznacznik maksymalnej ceny jednostkowej) powinien zostać urealniony. Kolejny głos zabrał Pan Jacek Juchniewicz zauważając, że kwestia jest bardzo problematyczna, ponieważ podnosząc ceny przewidziane w cenniku, znacznie większa ilość ryb zostanie wypuszczona z uwzględnieniem obniżonej ceny bądź nawet za darmo. Zatem z punktu widzenia budżetu hodowcy nie ma to większego znaczenia. Jednak jak zauważył Pan P. Dębowski ta zasada dotyczy tylko obecnego roku, gdyż cennik ma decydujące znaczenie na planowanie i z pewnością wpłynie na pewne ograniczenia w produkcji w przyszłości (o ile nie zostaną zwiększone środki w budżecie). Z drugiej strony taki sygnał o konieczności odzwierciedlenia w cenniku wzrostu kosztów produkcji jest zasadny, zatem Pan. J. Juchniewicz zgadza się na podniesienie tych cen. Może to jednak faktycznie doprowadzić do zmniejszenia produkcji i ilości zarybień, ale wówczas pojawi się realny problem, który będzie mógł zostać przedstawiony, jako argument wskazujący na potrzebę zwiększenia ogólnego budżetu. Choć wydaje się, że najpierw powinno się zadbać o większy budżet i wówczas dopiero podnieść ceny. Pani Bożena Kacperska zwróciła uwagę, że w tym roku trzeba uwzględnić jeszcze wzrost VAT (z 3% na 5%). A ponieważ ceny w cenniku podawane są w wielkości brutto to w rzeczywistości dla niektórych dostawców (tzw. watowców prowadzących księgowość z uwzględnieniem tego podatku) nastąpi zmniejszenie uzyskiwanej ceny. Zatem może chociaż z tego względu należy podnieść cenę. Niekoniecznie o 15%, bo to bardzo duża podwyżka, ale jednak przyjąć jakąś wartość indeksacji. Pan J. Juchniewicz stwierdził, że w przypadku decyzji o wzroście cennika, to minimalną wartością powinno być 5%. Większość uznała, że wzrost o 5% to chyba najbardziej rozsądna propozycja. Zauważono, że przy braku podwyżek może nastąpić zrównanie ceny pstrągów z trociami. Na co Przewodniczący stwierdził, że z pewnych względów wcale nie jest to najgorsza relacja (brak bodźca dla prób sprzedaży pstrąga jako troci). Dyskusja na temat indeksacji była bardzo ożywiona. Wskazywano na potrzebę systemu corocznej indeksacji. W toku dyskusji skłaniano się do takiego rozwiązania, aby nieco urealnić cennik w roku bieżącym (np. o wcześniej wspomniane 5%), natomiast w kolejnych 4
latach przyjąć indeksację np. wg zakładanego w krajowym budżecie zadaniowym wskaźnika. Ostatecznie poddano pod głosowanie propozycję wzrostu cen o 5%. Wniosek został przyjęty (10 głosów za przy dwóch wstrzymujących się: I. Wawrzyniak; S. Połomski). Pan J. Bartkowski zwrócił uwagę, że indeksacja powinna dotyczyć również transportu. Po krótkiej dyskusji przegłosowano propozycję wzrostu rzędu 10% (7 zł dla dużego transportu, 6 zł średniego i 1,5 zł małego; ceny brutto). Wśród głosujących 9 członków było za, a 3 się wstrzymało: I. Wawrzyniak; J. Labęcki; M. Purzycki. Następnie przeprowadzono bardzo techniczną dyskusje na temat korekty cennika ikry bądź wylęgu. Wg Pana J. Juchniewicza różnica wynosząca 1 gr między ikrą a wylęgiem (5 gr ikra zaoczkowana; 6 gr - wylęg) nie odpowiada rzeczywistości. Prof. Goryczko stwierdził jednak, że jest to aż 20% wzrost, a straty na tym etapie nie są w przypadku troci tak wysokie. Część osób wskazywała jednak na to, że nie rozróżnia się tu wylęgu po resorpcji od wylęgu podchowanego. Jednak Prof. Goryczko poinformował, że w jego ocenie w przypadku wylęgu nie powinno się zarybiać tzw. Wylęgiem żerującym, czy też nawet formami podchowanymi, gdyż jest zbyt duże ryzyko, że jest to wylęg głodujący. Dlatego w przypadku wylęgu powinno się zarybiać jedynie zaraz po resorpcji woreczka żółtkowego. Prof. Bartel potwierdził tę ocenę i wyjaśnił, że właśnie z tego względu w cenniku nie ujęto wylęgu podchowanego. Pan P. Dębowski podkreślił, że wszelkie zarybienia powinny odzwierciedlać naturalne procesy zachodzące w wodach dlatego też wylęg z zarybień nie powinien stanowić nadmiernej konkurencji wobec wylęgu pochodzącego z naturalnego tarła. Zauważono, że w przypadku gdy rozwój ikry nie następuje na wodzie z rzeki, do której ryby są wpuszczane konieczne jest sterowanie temperaturą wody (schładzanie), co podnosi koszty. Część osób wyraziła zdanie, że mimo wszystko zarybianie wylęgiem jest zasadne nawet formami podchowanymi na paszy. Prof. Bartel wyjaśnił, że kontrola zarybiania zwłaszcza wylęgiem jest bardzo trudna. Zarybienia wylęgiem są bardzo ryzykowne. Z tego względu w przypadku łososia Prof. Bartel jest za zarybieniami narybkiem letnim. W przypadku troci nie powinno być inaczej. Również Prof. Goryczko wyraził podobne zdanie wskazując, że nie podejmowałby się zarybiania wylęgiem, którego nie był producentem. Ostatecznie uznano, że w cenniku powinna pozostać pozycja wylęg bez wyróżniania dodatkowych form, a wzrost ceny powinien nastąpić z 6 na 8 gr w przypadku troci oraz z 7 na 10 gr w przypadku wylęgu łososia. Zatem przegłosowany ogólny 5% wzrost cen wymagał przedstawienia konkretnego cennika, w którym niektóre rodzaje materiału wymagały pewnej dodatkowej korekty. Opisując całą procedurę planowania zarybień Przewodniczący wyjaśnił, że w zależności od dostępności pieniędzy szacowane są m.in. koszty transportu materiału zarybieniowego, zakupu znaczków do znakowania ryb, samego ich znakowania, obsługi zadania oraz największej pozycji, a więc środków przewidzianych na wykup materiału zarybieniowego (poszczególnych gatunków ryb i ich stadiów rozwojowych). W ramach tej pozycji w roku bieżącym planuje się wykup materiału zarybieniowego troci, łososia, certy, siei i jesiotra. W zeszłym roku zarybienia jesiotrem finansowane były wyłącznie ze środków zarybiania POM. Jednak w tym roku Prof. Kolmanowi udało się uzyskać grant na zarybianie dorzecza Wisły. Pozostaje jednak kwestia dorzecza Odry, w której we współpracy z Niemcami realizowany jest program restytucji jesiotra. Z tego względu część pieniędzy ze środków na zarybienia POM będzie przeznaczony na zakup materiału zarybieniowego jesiotra, przy czym będzie to kwota znacznie mniejsza niż w zeszłym roku (przewiduje się, że ok. 60 000). Na certę zostanie przeznaczone prawdopodobnie ok. 580 000 zł, a na sieję 150 000 (Rutki). Następnie Przewodniczący poinformował o prawdopodobnym podziale przewidywanych środków budżetowych na wykup materiału smoltów łososia (ok. 850 000 w podziale na poszczególne dorzecza i gospodarstwa). Pozostaje również pytanie kiedy rozpoczną się zarybienia. Bywały lata, że zarybiano już pod koniec lutego, jednak tegoroczne niskie temperatury sugerują, że zarybianie rozpocznie się jeszcze później niż w zeszłym roku 5
(kiedy to zarybienia rozpoczęto 15 marca). Do tego czasu Przewodniczący przekaże szczegółowy rozdzielnik dla smoltów i narybku letniego na poszczególne gospodarstwa. Należy być w dużej gotowości, gdyż może nastąpić gwałtowne ocieplenie i wówczas natychmiast trzeba będzie przystąpić do zarybień. Pani Bożena Kacperska zapytała się, czy możliwe będzie przedłużenie terminu zarybień (standardowo zarybienia smoltami odbywają się nie później niż do 15 maja). Przewodniczący odparł, że obecnie nie można przedstawić żadnych prognoz, a taka ewentualność będzie uzależniona od przedłużających się chłodów. Podkreślono, że wzmożone kontrole rzek należałoby przeprowadzać od 15 marca do ok. 20 maja. Pan Marek Bartusch zapytał się co z restytucją troci w Redzie. Przewodniczący poinformował, że Reda jest przewidziana wśród rzek, które będą zarybiane, zaplanowano wypuszczenie do niej 15 000 smoltów. Pan Grzegorz Gęsiarz przedstawił informacje o planach zmodernizowania przepławki w Ciechocinie i uruchomienia tam punktu odłowu tarlaków. Wydaje się, że jest to kwestia 2-3 lat. W tej chwili możliwości odłowu tarlaków w Redzie są ograniczone wyłącznie do ewentualnego użycia agregatów prądotwórczych ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami natury ideologicznej związanymi z takimi odłowami, o których okręg się przekonał (odłowy agregatem są źle odbierane przez wędkarzy). Pan dr P. Dębowski zadał pytanie, czy w ogóle obecnie jest potrzebne zarybianie Redy smoltami. Obecnie ryby zbudowały bardzo dużo gniazd, więc można się spodziewać dużej ilości wylęgu naturalnego. Być może zarybiać młodszym materiałem zarybieniowym. Prof. Bartel zwrócił uwagę, że bez zarybień w ogóle nie byłoby troci w Redzie. Prof. Goryczko stwierdził, że jednak sytuacja w Redzie bardzo się poprawiła. Jak zauważył P. Dębowski realia Zatoki Gdańskiej są takie, że większość ryb z zarybień smoltami troci zostanie złowiona przez rybaków przybrzeżnych, zatem należałoby się skupić na wspomaganiu rozwoju populacji w rzece. Prof. Goryczko podkreślił, że podobnie jest z rybami pochodzącymi z naturalnego tarła. Może działania powinny być ukierunkowane na udrożnienie dla ryb znaczącego dopływu Redy Bolszewki (o bardzo dużej potencjalnej produkcji). Choć oczywiście to wymaga innych źródeł finansowania. Niemniej jeśli byłyby tego typu plany, to można byłoby przystąpić do zarybiania Bolszewki wylęgiem. Prof. Goryczko wspomniał o pomyśle odstąpienia od zarybień łososiowatymi wybranej rzeki np. Redy. Wymagałoby to odpowiedniej zmiany operatu, co obecnie jest łatwiejsze, jednak zmiana samej umowy użytkowania rybackiego wymaga zgody RZGW. Dr P. Dębowski poinformował, że jego zdaniem Zespół powinien inicjować urealnianie operatów w przypadku zmiany warunków środowiskowych i rzeczywistej potrzeby zmian gospodarki zarybieniowej. Pomysł ten był już przedstawiany parę lat temu, jedna wówczas przedstawiciel MRiRW (Piotr Stachowiak) wskazywał, że nie jest to możliwe. Pan I. Wawrzyniak poinformował, że było to podyktowane ówczesnymi realiami i wynikało z przepisów ustawy o rybactwie śródlądowym, która de facto nie przewidywała zmian operatów przed upływem 10-letnego okresu, na który operat został opracowany. Jednak obecnie mamy nowe doświadczenia, a ostatnia nowelizacja ustawy przewiduje szereg czynników, które umożliwiają zmianę operatu (np. dostosowanie do programów, strategii i innych dokumentów opracowywanych przez organy administracji). Należy jednak planowane zmiany uzgodnić z RZGW, gdyż wymagają one dostosowania wiążącej umowy cywilnoprawnej. Pani Anna Stróżyk-Kowalaska z RZGW Gdańsk potwierdziła, że istnieje możliwość zmiany operatu i jeżeli operat uzyska pozytywną opinię, to wówczas będą dokonywane zmiany umowy w zakresie materiału zarybieniowego. Oczywiście musi to być przeprowadzone w sposób zrównoważony z uwzględnieniem aspektów środowiskowych i ekonomiczno-społecznych. Prof. Goryczko zauważył, że stanowisko Zespołu powinno być brane pod uwagę. Prof. Bartel poinformował, że w przypadku Redy może to być przedyskutowane na jesiennym zebraniu Zespołu po weryfikacji informacji na temat prężności populacji rozradzającej się w sposób 6
naturalny. Wnioski mogą obejmować ograniczenie zarybień, zmianę sortymentów, bądź całkowitą rezygnację z zarybień. Piotr Dębowski podkreślił, że mimo wszystko uznanie Redy za rzekę opartą wyłącznie o tarło naturalne może być przedwczesnym działaniem, przede wszystkim ze względu na bardzo słabą kontrolę Redy i trudności z pozyskiwaniem danych. Uznano, że na razie w przypadku Redy należy utrzymać obecne status quo w zakresie prowadzonych zarybień. Bardzo ważne jest jednak zwrócenie uwagi na inicjacyjną rolę Zespołu w kwestii weryfikacji operatów rybackich pod kątem zachodzących zmian (budowy przepławek, poprawy kontroli, zwiększania dostępności tarlisk, zmian sytuacji epizootycznych, czystości wody itp.). I. Wawrzyniak podkreślił, że dobrze byłoby, aby na etapie opiniowania operatów rybackich zasięgnąć stanowiska Zespołu, co mogłoby na wstępie wykluczyć pewne nieprawidłowości. To zależy przede wszystkim od docenienia takiej potrzeby przez jednostki opiniujące operaty. Również gospodarz wody na etapie przygotowywania operatu powinien zwrócić uwagę na politykę kreowaną przy udziale Zespołu. Po tej dyskusji zamknięto posiedzenie Zespołu. Sprawozdanie sporządził: Igor Wawrzyniak 7