KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 2.7.2008 SEK(2008) 2189 wersja ostateczna Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Zjednoczonym Królestwie (przedstawiona przez Komisję)
Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Zjednoczonym Królestwie RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 104 ust. 7, uwzględniając zalecenie Komisji, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Artykuł 104 Traktatu przewiduje procedurę nadmiernego deficytu, która ma na celu zapewnienie, aby państwa członkowskie unikały nadmiernego deficytu budżetowego lub korygowały go w razie jego wystąpienia. (2) Zgodnie z pkt 5 Protokołu w sprawie niektórych przepisów odnoszących się do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, określony w art. 104 ust. 1 Traktatu obowiązek unikania nadmiernego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych nie stosuje się do Zjednoczonego Królestwa, chyba że państwo to przystąpi do trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej 1. Znajdując się na drugim etapie unii gospodarczej i walutowej Zjednoczone Królestwo zobowiązane jest zgodnie z art. 116 ust. 4 Traktatu dokładać starań w celu uniknięcia nadmiernego deficytu budżetowego. (3) Pakt na rzecz stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia solidnych finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy. (4) W dniu 8 lipca 2008 r. zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu Rada uznała, że w Zjednoczonym Królestwie istnieje nadmierny deficyt budżetowy. (5) Zgodnie z art. 104 ust. 7 Traktatu oraz art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu 2 (będącego częścią Paktu na rzecz stabilności i wzrostu) Rada zobowiązana jest również skierować do danego państwa członkowskiego zalecenia, mające na celu likwidację nadmiernego deficytu w oznaczonym terminie. W zaleceniu musi zostać wyznaczony termin nie dłuższy niż sześć miesięcy na podjęcie przez dane państwo członkowskie 1 2 http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=celex:12006e/pro/25::html Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 6. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1056/2005 (Dz. L 174 z 7.7.2005, s. 5). 2
skutecznych działań w celu skorygowania nadmiernego deficytu, jak również termin na dokonanie ostatecznej korekty, która powinna nastąpić w roku (w przypadku Zjednoczonego Królestwa w roku budżetowym) następującym po stwierdzeniu nadmiernego deficytu, o ile nie występują okoliczności szczególne. Decydując, czy takie okoliczności występują, należy właściwie uwzględnić istotne czynniki, o których mowa w art. 2 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1467/97. Artykuł 3 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97 stanowi również, że w zaleceniu dotyczącym korekty nadmiernego deficytu Rada powinna zażądać od państwa członkowskiego osiągnięcia minimalnej rocznej poprawy salda strukturalnego o 0,5 % PKB, rozumianej jako wartość odniesienia. (6) W przedstawionej wiosną 2008 r. prognozie Komisja przewidywała, że przy założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie z 2,9 % PKB w roku budżetowym 2007/2008 do 3,3 % w roku 2008/2009 i utrzyma się na tym poziomie również w roku 2009/2010. Przewidywano, że tempo wzrostu realnego PKB, które w 2007 r. wyniosło 3,0 %, spadnie do 1,7 % w roku 2008 i do 1,6 % w roku 2009. W sytuacji przejścia z dodatniej luki produktowej w 2007 r. do ujemnej luki produktowej w roku 2008 w ramach cyklu koniunkturalnego, prognozowano wzrost deficytu dostosowanego cyklicznie z 3,0 % PKB w roku 2007/2008 do 3,1 % PKB w roku 2008/2009. Następnie miałby się on zmniejszyć do 2,9 % PKB w roku 2009/2010, odzwierciedlając równoczesne skutki środków uznaniowych, w tym podwyżki podatków na alkohole i pojazdy silnikowe wprowadzonej w budżecie na 2008 r., oraz planowanego obniżenia wskaźnika wydatków publicznych. Częściowo ze względu na przewidywaną znaczną wysokość deficytu pierwotnego przewidywano, że zadłużenie brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych (sektora general government) wzrośnie z 43,2 % PKB w roku budżetowym 2007/2008 do 47½ % PKB w roku 2009/2010. (7) Zgodnie z planami przedstawionymi przez władze Zjednoczonego Królestwa w budżecie na rok 2008, w roku 2008/2009 deficyt sektora general government wyniesie 3,2 % PKB, a następnie spadnie do 2,8 % w roku 2009/2010. Wysokość deficytu w tym ostatnim roku jest niższa niż przewidywana w prognozie służb Komisji z wiosny 2008 r. (3,3 % PKB), przede wszystkim ze względu na różnice przewidywań dotyczących wzrostu PKB w roku 2009/2010. Po opublikowaniu budżetu na 2008 r. oraz wiosennej prognozy służb Komisji, w dniu 13 maja 2008 r. Zjednoczone Królestwo ogłosiło dodatkowe środki fiskalne związane ze zmianami skali podatku dochodowego od osób fizycznych na rok budżetowy 2008/2009. Oczekuje się, że zmiany te przyniosą zmniejszenie wpływów z podatku dochodowego w roku 2008/2009 i zostaną sfinansowane kosztem dodatkowego zadłużenia publicznego. Przy niezmienionych pozostałych czynnikach doprowadzi to w roku 2008/2009 do zwiększenia prognozowanego przez służby Komisji wskaźnika deficytu o 0,2 punktu procentowego 3, do około 3,5 % PKB, a także będzie miało podobny wpływ na deficyt strukturalny. Oświadczenie rządu Zjednoczonego Królestwa wiąże się ponadto z ryzykiem przekroczenia zakładanego poziomu deficytu również w roku 2009/2010, w 3 W oświadczeniu rządu Zjednoczonego Królestwa w sprawie podatku dochodowego, które zostało opublikowane w dniu 13 maja 2008 r., jako koszt obniżenia podatku dochodowego w 2008/2009 r. wskazano kwotę 2,7 miliarda GBP, która zgodnie z szacunkami Komisji odpowiada 0,2 % PKB. 3
porównaniu z przewidywaniami dotyczącymi deficytu zawartymi w wiosennej prognozie. (8) W przypadku Zjednoczonego Królestwa uwzględnienie istotnych czynników o których mowa w art. 2 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1467/97 i które przeanalizowano w sprawozdaniu Komisji na podstawie art. 104 ust. 3 nie wskazuje na istnienie szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby odejście od standardowego terminu skorygowania deficytu. W latach 2008 i 2009 oczekuje się wprawdzie spowolnienia tempa wzrostu PKB względem wzrostu potencjalnego, co doprowadzi do pojawienia się ujemnej luki produktowej, jednak w całym okresie objętym wiosenną prognozą powinien utrzymać się dodatni wzrost PKB, który w latach 2008 i 2009 wyniesie powyżej 1,5 %. Zgodnie z przytoczonym rozporządzeniem należy ustalić termin skorygowania nadmiernego deficytu, które powinno zostać osiągnięte w kolejnym roku po jego stwierdzeniu. W przypadku Zjednoczonego Królestwa nadmierny deficyt stwierdzono w 2008 r. na podstawie zaplanowanej na rok 2008/2009 wielkości deficytu, która przekracza wartość referencyjną wynoszącą 3 % PKB. W związku z powyższym należy doprowadzić do obniżenia deficytu zasadniczego poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB najpóźniej w roku budżetowym 2009/2010. Aby korekta miała charakter trwały, zgodnie z wiosenną prognozą służb Komisji władze Zjednoczonego Królestwa musiałyby doprowadzić do osiągnięcia poprawy salda strukturalnego o co najmniej 0,5 % PKB w roku 2009/2010. (9) W opinii Rady środki konsolidacji budżetowej powinny zasadniczo zapewnić trwałą poprawę salda sektora instytucji rządowych i samorządowych, mając jednocześnie na celu podniesienie jakości finansów publicznych i wzmocnienie potencjału wzrostu gospodarki. Korekta budżetowa w Zjednoczonym Królestwie powinna być spójna z tymi celami, NINIEJSZYM ZALECA: Władze Zjednoczonego Królestwa powinny zlikwidować nadmierny deficyt możliwie jak najszybciej, a najpóźniej w roku budżetowym 2009/2010, zgodnie z art. 3 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97, poprzez obniżenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do poziomu poniżej 3 % PKB w wiarygodny i trwały sposób. W tym celu, zgodnie z prognozą służb Komisji z wiosny 2008 r., władze Zjednoczonego Królestwa powinny doprowadzić do osiągnięcia poprawy salda strukturalnego o co najmniej 0,5 % PKB w roku 2009/2010. Rada wyznacza dzień 8 stycznia 2009 r. jako termin podjęcia przez władze Zjednoczonego Królestwa skutecznych działań w tym celu. Ponadto Rada zwraca się do władz Zjednoczonego Królestwa, aby po skorygowaniu nadmiernego deficytu zapewniły kontynuowanie konsolidacji budżetowej prowadzącej do osiągnięcia średnioterminowego celu budżetowego, który: i) zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa względem granicznej wartości deficytu wynoszącej 3 % PKB; ii) utrzymuje na bezpiecznym poziomie wskaźnik zadłużenia, z uwzględnieniem wpływu starzenia się społeczeństwa na gospodarkę i budżet; iii) biorąc pod uwagę i) oraz ii) zapewnia możliwości manewru w ramach budżetu, w szczególności w odniesieniu do koniecznych inwestycji publicznych. 4
Niniejsze zalecenie skierowane jest do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Sporządzono w Brukseli dnia [ ] r. W imieniu Rady Przewodniczący 5