KLASYFIKACJA STREF ZAGROŻENIA WYBUCHEM WYZNACZANIE ZASIĘGU STREF. Małgorzata TURCZYN Maciej BUŁKOWSKI AV\20020356 Safety.pot 1
Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem Strefa zagrożenia wybuchowego... Zdefiniowana przestrzeń, w której występuje ciągle lub czasowo gazowa atmosfera wybuchowa w takich ilościach, że wymaga to specjalnych środków zapobiegawczych dotyczących konstrukcji, instalowania i stosowania urządzeń. AV\20020356 Safety.pot 2
Pierwszy krok... Identyfikacja źródeł zagrożenia Identyfikacja substancji niebezpiecznych Analiza instalacji pod kątem identyfikacji potencjalnych źródeł emisji substancji palnych, które mogą tworzyć atmosferę wybuchową AV\20020356 Safety.pot 3
Drugi krok... Rodzaj strefy Strefa 0; 20 (gazowa atmosfera wybuchowa występuje ciągle lub w długich okresach) Strefa 1; 21 (pojawienie się gazowej atmosfery wybuchowej jest prawdopodobne w warunkach normalnej pracy) Strefa 2; 22 (gazowa atmosfera wybuchowa może wystąpić rzadko i tylko na krótki okres) Zasięg strefy Wymiary stref w stosunku do źródła (x,y,z). AV\20020356 Safety.pot 4
Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem PN-EN 60079-10: 2003(U) Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem Częśċ 10: Klasyfikacja przestrzeni zagrożonych wybuchem Dz.U. 2005 nr 243 poz. 2063: Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaċ bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przemysłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowania. AV\20020356 Safety.pot 5
Co należy wziąć pod uwagę? Własności substancji palnych Wydajność emisji Rodzaj wentylacji Rodzaj wyposażenia AV\20020356 Safety.pot 6
Własności substancji palnych Temperatura zapłonu Temperatura samozapłonu Granice wybuchowości Gęstość par w stosunku do powietrza Grupy wybuchowości Klasy temperaturowe AV\20020356 Safety.pot 7
Wydajność emisji geometria źródła emisji prędkość emisji stężenie lotność cieczy palnej temperatura cieczy AV\20020356 Safety.pot 8
Wentylacja rodzaj (naturalna, wymuszona) stopień (wysoki, średni, niski) dyspozycyjność (dobra, dostateczna, słaba) AV\20020356 Safety.pot 9
Rodzaj wyposażenia Każdy element wyposażenia technologicznego należy traktować jako potencjalne źródło emisji materiału palnego lub tworzącego atmosferę wybuchową z powietrzem. AV\20020356 Safety.pot 10
Rodzaj wyposażenia... wg Dz.U.2005 nr 243 poz.2063 Zakres stref zagrożenia wybuchowego dla pompy ustawionej na otwartej przestrzeni lub pod zadaszeniem. AV\20020356 Safety.pot 11
Rodzaj wyposażenia... wg PN-EN 600079-10 Pompa przemysłowa budowy normalnej, montowana na poziomie ziemi, usytuowana na zewnątrz budynku, pompująca ciecz palną. Wentylacja naturalna Dla pompy o wydaj. 50m 3 /h, pracującej pod niskim ciśnieniem a = 3m poziomo od źródła emisji b = 1m od poziomu ziemi w górę i do 1m powyżej źródła emisji. UWAGA: ze względu na przepływ powietrza, zasięgi strefy 1 są pomijane. AV\20020356 Safety.pot 12
Rodzaj wyposażenia Krajowe przepisy dotyczące klasyfikacji stref zagrożenia wybuchem wydają się być (w niektórych przypadkach) zbyt łagodne bądź mało precyzyjne. AV\20020356 Safety.pot 13
Klasyfikacja stref zagrożenia wybuchem IP 15: (IP Part 15 of the IP Model Code of Safe Practice in the Petroleum Industry) Area Classification Code for Installations Handling Flammable Fluids NFPA 497: (National Fire Protection Association) Recommended Practice for the Classification of Flammable Liquids, Gases, or Vapors and of Hazardous (Classified) Locations for Electrical Installations in Chemical Process Areas API 505: (American Petroleum Institute) Recommended Practice for Classification of Locations for Electrical Installations at Petroleum Facilities Classified as Class I, Division 1 and Division 2 AV\20020356 Safety.pot 14
Rodzaj wyposażenia... wg API 505 Np. pompa transportująca ciecz palną o oparach cięższych od powietrza. AV\20020356 Safety.pot 15 Pracująca na zewnątrz. (przykład ogólny)
Rodzaj wyposażenia... wg API 505 Highly Volatil Liquid - ciecz, której prężność par jest wyższa niż 276 kpa w 37.8 o C Pompa lub kompresor transportujący ciecz palną lub łatwolotną Pracujące na zewnątrz. (przykład dla rurociągów dalekosiężnych transportujących paliwa) AV\20020356 Safety.pot 16
Rodzaj wyposażenia...wg NFPA 497 Wyciek zlokalizowany na zewnątrz na powierzchni ziemi. Substancja - ciecz łatwopalna (flammable). AV\20020356 Safety.pot 17
Rodzaj wyposażenia...wg NFPA 497 Wyciek zlokalizowany na zewnątrz na powierzchni ziemi. Substancja - ciecz łatwopalna (flammable). AV\20020356 Safety.pot 18
Rodzaj wyposażenia...wg IP 15 Pompa transportująca ciecz palną o oparach cięższych od powietrza. Pracująca na zewnątrz. (przykład ogólny) AV\20020356 Safety.pot 19
PODSUMOWANIE Co decyduje o powodzeniu? Szczegółowa analiza zagrożeń uwzględnienie standardów klienta uwzględnienie zagrożeń związanych z projektowaną instalacją uwzględnienie zagrożeń wynikających ze specyfiki zakładu produkcyjnego Doświadczenie projektanta znajomość przepisów korzystanie z przepisów w sposób przemyślany AV\20020356 Safety.pot 20