Projektowanie programów studiów w oparciu o efekty kształcenia przykład - studia techniczne Andrzej Kraśniewski Forum PSRP, 13 listopada 2010 1
PLAN PREZENTACJI Specyfika projektowania programów studiów technicznych Konsultacje środowiskowe Refleksja 2
PLAN PREZENTACJI Specyfika projektowania programów studiów technicznych Konsultacje środowiskowe Refleksja 3
Efekty kształcenia - studia techniczne określone centralnie Grupa Robocza ds. KRK obszarnicy dziedzinowe efekty kształcenia w obszarze... ogólne efekty kształcenia (niezaleŝne do kierunku ) dziedzinowe efekty kształcenia w obszarze studiów technicznych EQF IEA, ABET EUR-ACE SBS... 4
Zespół powołany przez MNiSW Andrzej Kraśniewski - przewodniczący Edward Jezierski Tomasz Łodygowski Bohdan Macukow Jan Zawadiak Politechnika Warszawska, KRASP (elektronika, telekomunikacja, inŝynieria komputerowa) Politechnika Łódzka, RGSW (automatyka i robotyka, mechatronika, elektrotechnika) Politechnika Poznańska (budownictwo, mechanika konstrukcji) Politechnika Warszawska, KAUT (informatyka) Politechnika Śląska (technologia chemiczna, inŝynieria chemiczna) 5
ZałoŜenia wykorzystanie istniejących rozwiązań zgodność ze standardami międzynarodowymi uspołecznienie prac 6
standardy międzynarodowe w zakresie kształcenia inŝynierów Europejskie Ramy Kwalifikacji Krajowe Ramy Kwalifikacji propozycje modyfikacji Sposób pracy inspiracja konsultacje efekty kształcenia dla studiów technicznych środowisko akademickie, opiniodawcy zewnętrzni weryfikacja zgodności 7
Standardy międzynarodowe SBS Proces Boloński ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology, USA) JABEE (Japan Accreditation Board for Engineering Education) SBS (Subject Benchmark Statements, UK) IEA (International Engineering Alliance) EUR-ACE (EURopean ACcredited Engineer project) CDIO (Conceive-Design-Implement-Operate initiative) 8
Umiejętności - kluczowy element w zbiorze efektów kształcenia inŝynierów Przyjęta klasyfikacja Umiejętności umiejętności ogólne - niezwiązane lub luźno związane z obszarem kształcenia inŝynierów (personal and interpersonal skills) podstawowe umiejętności inŝynierskie umiejętności bezpośrednio związane z rozwiązywaniem zadań inŝynierskich 9
Słowniczek dyscyplina inŝynierska(?): odpowiada tradycyjnym lub unikatowym kierunkom (takŝe makrokierunkom) studiów, a kontekście KRK programom studiów o nazwach ustalanych przez uczelnie moŝe być dość szeroka, obejmująca kilka tradycyjnych kierunków lub wąska, odpowiadająca tradycyjnie rozumianej specjalności zadanie inŝynierskie (problem inŝynierski) pozatechniczne aspekty działalności inŝynierskiej typowe (proste) zadanie inŝynierskie złoŝone zadanie inŝynierskie klucz do rozróŝnienia efektów uczenia się dla studiów I i II stopnia 10
typowe (proste) zadania inŝynierskie mają następujące cechy dotyczą poszczególnych komponentów złoŝonych zadań inŝynierskich (problemów inŝynierskich) mają dobrze określoną specyfikację mają ograniczoną liczbę sprzecznych wymagań mają ograniczoną liczbę wymagań nietechnicznych (ograniczony wymiar aspektów nietechnicznych), związanych z bezpieczeństwem, oddziaływaniem na środowisko, skutkami społecznymi itp. nie wykraczają znacząco poza obszar pojedynczej dyscypliny inŝynierskiej są rozwiązywalne przy uŝyciu typowych, znanych metod 11
złoŝone zadania inŝynierskie mają niektóre z następujących cech obejmują wiele komponentów (podzadań) mają niekompletnie (nieprecyzyjnie) określoną specyfikację mają znaczną liczbę sprzecznych wymagań technicznych i nietechnicznych są związane z nowymi obszarami pojedynczej dyscypliny inŝynierskiej (najnowszymi osiągnięciami w jej obszarze) lub wieloma dyscyplinami, nie tylko inŝynierskimi; ich rozwiązanie wymaga integracji wiedzy z róŝnych dziedzin i dyscyplin są w znacznym stopniu nietypowe (unikatowe); nie są rozwiązywalne przy uŝyciu typowych znanych metod i nie mają narzucającej się metody rozwiązania ich rozwiązanie wymaga nowego podejścia, zawierającego elementy pracy badawczej ich rozwiązanie ma niekiedy trudne do przewidzenia - skutki w sferze nietechnicznej (wpływ na zdrowie, bezpieczeństwo, środowisko itp.) 12
Profile koncepcja Grupy Roboczej ds. KRK pozytywne wyróŝnienie studia I st (inŝynier) studia II st (magister) studia III st (doktor) profil profil profil (praktyczny) (ogólno)- badawczy? zawodowy akademicki + +? + + + + 13
projekt nowelizacji PSzW z dn. 10 września 2010 r. studia I st studia II st profil praktyczny + + profil teoretyczny + +? profil badawczy nieformalny w ramach profilu teoretycznego pod kontrolą środowiskowych komisji akredytacyjnych? 14
Podejście róŝnicowe baza : studia I stopnia, profil teoretyczny/akademicki studia I stopnia profil teoretyczny/ akademicki róŝnice (co więcej?) róŝnice (co inaczej?) (co więcej?) studia I stopnia profil praktyczny/ zawodowy studia II stopnia profil teoretyczny/ akademicki 15
studia I stopnia Profil praktyczny/zawodowy ZałoŜenia róŝne formy realizacji programu - jako nakładka na program o profilu teoretycznym - jako odrębny program z luźniejszymi wymaganiami dot. wiedzy teoretycznej większa liczba punktów ECTS (dłuŝsze studia)? 16
Wyniki prac efekty kształcenia efekty kształcenia dla studiów I, II i III stopnia profil teoretyczny/akademicki (pokaŝ) efekty kształcenia dla studiów I stopnia profil praktyczny/zawodowy (pokaŝ) efekty kształcenia dla studiów II stopnia profil badawczy 17
Weryfikacja badanie zgodności (dla studiów I stopnia) z ramami kwalifikacji (KRK, EQF) ze standardami międzynarodowymi (pokaŝ) 18
badanie zgodności (dla studiów I stopnia) z ramami kwalifikacji (KRK, EQF) ze standardami międzynarodowymi znaczny poziom zgodności, ale bez szczególnych ambicji ew. dostosowanie do poziomu kandydatów (redukcja zbioru efektów kształcenia) Weryfikacja dyplom inŝ. - na 5. poziomie EQF LLL (short cycle within I cycle - kolegium? szkoła pomaturalna?) 19
czas trwania studiów (punkty ECTS) proporcje ECTSów przypisanych poszczególnym grupom efektów kształcenia (studia I stopnia) forma realizacji zajęć, liczba godzin zajęć umiejętność porozumiewania się w językach obcych praktyki praca dyplomowa egzamin dyplomowy Wyniki prac inne wymagania 20
PLAN PREZENTACJI Specyfika projektowania programów studiów technicznych Konsultacje środowiskowe Refleksja 21
Konsultacje w miarę postępu prac w środowisku międzynarodowym konferencja ICEE 2010 (zaproszony referat plenarny) 18-22 lipca 2010 w środowisku ogólnopolskim konferencja prorektorów KRPUT 22 października 2009 posiedzenie KRPUT 3 grudnia 2009 posiedzenie KAUT 19 marca 2010 w środowiskach lokalnych (na uczelniach) 22
typowe seminarium środowiskowe/uczelniane SESJA I (plenarna) Krajowe Ramy Kwalifikacji dla polskiego szkolnictwa wyŝszego Projektowanie programów studiów w oparciu o efekty kształcenia zdefiniowane dla obszarów kształcenia Dyskusja SESJA II (warsztatowa) [przykład UG, czerwiec 2010 r.] Projektowanie programów studiów (sesje równoległe) dla nauk społecznych dla nauk technicznych dla nauk humanistycznych dla nauk przyrodniczych KaŜda sesja poświecona dwóm tematom projektowanie programu studiów projektowanie przedmiotu 23
warsztaty - zadanie 1 Mając dane efekty kształcenia dla studiów technicznych I stopnia o profilu teoretycznym/akademickim (pokaŝ) Sformułować szczegółowe efekty kształcenia dla konkretnego programu studiów (nowo tworzonego lub istniejącego) 24
formułowanie efektów kształcenia dla programu ogólne efekty kształcenia (niezaleŝne do kierunku ) efekty kształcenia w obszarze studiów technicznych określone centralnie (KRK) efekty kształcenia dla grupy kierunków technicznych efekty kształcenia dla konkretnego programu studiów sposoby (procedury) sprawdzania efektów kształcenia regulacje wewn. uczelni, opinie studentów i pracodawców, zasoby,... 25
formułowanie efektów kształcenia dla programu uszczegółowienie (tłumaczenie na język konkretnej dyscypliny) wybranych efektów kształcenia z obszaru studiów technicznych przykłady (UA3) potrafi porozumiewać się przy uŝyciu róŝnych technik w środowisku zawodowym oraz w innych środowiskach, takŝe w języku angielskim... (pokaŝ) (UB2) potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski (UB3) potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inŝynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne 26
warsztaty - zadanie 2 Dla konkretnego przedmiotu (istniejącego lub projektowanego), obejmującego istotny komponent zajęć praktycznych (laboratorium, projekt,...) określić cel efekty kształcenia (zamierzone) formy prowadzenia zajęć, techniki nauczania sposoby sprawdzenia, czy zamierzone efekty kształcenia zostały osiągnięte odniesienie do efektów kształcenia dla programu (obszaru) 27
wskazówki formułowanie efektów kształcenia wskazówki merytoryczne wskazówki techniczne sprawdzanie/ocena efektów kształcenia 28
przykłady przedmiot 1 Projektowanie wiarygodnych systemów cyfrowych (pokaŝ) przedmiot 2 Techniki prezentacji (pokaŝ) 29
PLAN PREZENTACJI Specyfika projektowania programów studiów technicznych Konsultacje środowiskowe Refleksja 30
Proste pytanie Czy w działaniach związanych z organizacją systemu kształcenia stosujemy takie samo (prawidłowe) podejście jak w innych obszarach działalności zawodowej? postawy teoretyczne (literatura) znajomość nowoczesnych metod i narzędzi dobre przykłady (ze świata) projektowanie układu/systemu 31
Proste pytanie Czy w działaniach związanych z organizacją systemu kształcenia stosujemy takie samo (prawidłowe) podejście jak w innych obszarach działalności zawodowej? postawy teoretyczne (literatura) znajomość nowoczesnych metod i narzędzi dobre przykłady (ze świata)??? projektowanie programu studiów 32
Zamiast odpowiedzi Właściwe wdroŝenie KRK na poziomie uczelni wymaga wiedzy umiejętności innych kompetencji (odpowiednich postaw) 33
harmonogram seminariów 34