REGULAMIN ORGANIZACYJNY Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieluniu tekst jednolity 1. Postanowienia ogólne. 1. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieluniu jest jednostką organizacyjną Gminy Wieluń powołaną Uchwałą Nr XI/48/90 Rady Narodowej Miasta i Gminy Wieluń z dnia 28 lutego 1990r. 2. Przez użyte w Regulaminie następujące określenia należy rozumieć: 1) Rada Miejska Rada Miejska w Wieluniu, 2) burmistrz Burmistrz Wielunia, 3) MGOPS Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieluniu, 4) regulamin regulamin organizacyjny MGOPS w Wieluniu, 5) kierownik kierownik MGOPS w Wieluniu, 6) Referat Samodzielny Referat Świadczeń Rodzinnych, 7) CRiT w Olewinie - Centrum Rehabilitacji i Terapii w Olewinie, 8) DPS Dom Pracy Socjalnej, 9) WTZ Warsztat Terapii Zajęciowej, 10) ŚDS Środowiskowy Dom Samopomocy. 3. Siedzibą Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieluniu jest miasto Wieluń ul. Okólna 7. 4. Ośrodek wykonuje zadania wykorzystując odpowiadające im kompetencje w ramach: 1) zadań własnych gminy 2) zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w zakresie uregulowanym przez ustawy i przepisy wykonawcze. 2. Zasady kierowania pracą Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieluniu. 1. MGOPS kieruje kierownik, którego zatrudnia i zwalnia Burmistrz Wielunia. 2. Kierownik organizuje i nadzoruje pracę Ośrodka przy pomocy zastępcy oraz głównego księgowego. 3. Kierownika w czasie jego nieobecności w pracy zastępuje z-ca kierownika. 3. Struktura wewnętrzna. 1. W skład Ośrodka wchodzą następujące komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska pracy: 1) Dział Pomocy Środowiskowej, Świadczeń i Usług, 2) Dział Ekonomiczny, 3) samodzielne stanowisko radcy prawnego, 4) stanowisko ds. kadrowo-organizacyjnych i sekretariatu, 5) Dom Pracy Socjalnej, 6) Centrum Rehabilitacji i Terapii w Olewinie: a) Warsztat Terapii Zajęciowej, b) świetlica środowiskowa Domu Pracy Socjalnej, 7) Środowiskowy Dom Samopomocy, 8) Samodzielny Referat Świadczeń Rodzinnych. 2. Struktura organizacyjna MGOPS w Wieluniu stanowi załącznik Nr 1 do niniejszego Regulaminu.
4. Kierunkowe działania Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. 1. Inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć organizacyjnych w celu zapewnienia właściwej i terminowej realizacji zadań. 2. Przestrzeganie obowiązujących przepisów, zarządzeń, instrukcji, a zwłaszcza: 1) regulaminu wewnętrznego Ośrodka, 2) przepisów bhp i ppoż., 3) zarządzeń dotyczących bezpieczeństwa powierzonego mienia, 4) przepisów o przestrzeganiu tajemnicy służbowej i zawodowej. 3. Diagnostyka jednostkowa i środowiskowa. 4. Bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń w zakresie pomocy społecznej. 5. Gromadzenie sił i środków niezbędnych do właściwego organizowania pomocy podopiecznym Ośrodka. 6. Współpraca z: 1) organami administracji samorządowej oraz administracji rządowej, 2) instytucjami, organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościółem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. 7. Dyspozycyjność pracowników wynikająca ze specyfiki działania placówki. 5. Zadania kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. 1. Kierownik reprezentuje Ośrodek wobec władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych. 2. Współdziała w sprawach pomocy społecznej z urzędami, instytucjami, organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyzaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. 3. Określa organizację wewnętrzną oraz formy i metody pracy Ośrodka. 4. W oparciu o rozpoznanie i istniejące możliwości wydaje decyzje o przyznaniu świadczeń pomocy społecznej mieszkańcom gminy Wieluń, którzy jej potrzebują. 5. Analizuje stosowne formy i metody działania w zakresie opieki oraz ocenia ich skuteczność. 6. Dba o należyty dobór pracowników Ośrodka i podnoszenie ich kwalifikacji, jest pracodawcą w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy. 7. Dokonuje podziału zadań, uprawnień i odpowiedzialności między podległych pracowników, koordynuje ich pracę. 8. Podejmuje inicjatywy zmierzające do usprawniania organizacji pracy i poprawy jej efektywności. 9. Wydaje zarządzenia oraz polecenia służbowe. 10. Sprawuje nadzór nad pracą podległych placówek opieki instytucjonalnej, półstacjonarnej. 11. Nadzoruje przestrzeganie przez pracowników Ośrodka przepisów bhp i ppoż oraz tajemnicy służbowej. 12. Wykonuje inne zadania pomocy społecznej zlecone przez burmistrza. 13. W najważniejszych sprawach Ośrodka: 1) decyduje o usprawnianiu pracy i poprawie jej efektywności, 2) decyduje o sprawach kadrowych, takich jak: a) przyjmowanie, zwalnianie, b) awansowanie, premiowanie, nagradzanie, karanie.
6. Zadania zastępcy kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. 1. Z-ca kierownika zapewnia merytoryczny nadzór nad prawidłowym wykonywaniem zadań pracowników Działu Pomocy Środowiskowej, Świadczeń i Usług oraz sprzątaczki. 2. Z-ca kierownika odpowiada w szczególności za: 1) prawidłową organizację pracy w Ośrodku oraz dokonywanie podziału zadań pomiędzy bezpośrednio podległych pracowników Ośrodka, 2) terminowe i prawidłowe wykonywanie zadań i załatwianie spraw przez bezpośrednio podległych pracowników: a) bieżące kontrole wewnętrzne, b) przestrzeganie i sprawowanie nadzoru nad zachowaniem tajemnicy służbowej przez podległych pracowników, c) nadzór nad dyscypliną pracy, d) prawidłowe funkcjonowanie MGOPS podczas nieobecności kierownika. 3. Z-ca kierownika pełni obowiązki kierownika Ośrodka w czasie jego nieobecności spowodowanej : chorobą, urlopem oraz innymi zdarzeniami losowymi wynikające z zakresu czynności. 7. Zadania Kierownika Domu Pracy Socjalnej. 1. Kierownik DPS podlega bezpośrednio kierownikowi MGOPS. 2. Kierownik DPS zapewnia warunki sprawnego funkcjonowania DPS zgodnie z obowiązującymi przepisami i wytycznymi kierownika MGOPS oraz zadaniami realizowanymi przez DPS i MGOPS. 3. Kierownik DPS odpowiada w szczególności za: 1) prawidłową organizację pracy DPS, 2) inicjowanie działań opiekuńczo-wychowawczych na rzecz dzieci i młodzieży, 3)realizację porozumień zawartych pomiędzy kierownikiem MGOPS a przedstawicielami wspomnianych jednostek organizacyjnych w sprawach działań pomocowych oraz organizowanie tych działań, 4) inicjowanie i nadzór nad przygotowaniem imprez kulturalno-oświatowych wynikających z roli, jaką pełni DPS na terenie DPS i na zewnątrz, 5) koordynowanie działalności poszczególnych placówek DPS i czuwanie nad właściwym ich funkcjonowaniem oraz zapewnienie bieżącej obsady pracowniczej. 8. Zadania Kierownika Warsztatu Terapii Zajęciowej. 1. Kierownik WTZ podlega służbowo kierownikowi Ośrodka, kieruje i odpowiada za całokształt działalności Warsztatu. 2. Kierownik WTZ nadzoruje pracę podległych pracowników, którym przydziela stosowne zakresy obowiązków. 3. Kierownik formułuje zakres norm i zasad funkcjonowania placówki oraz reguł współżycia społecznego zarówno względem pracowników, jak i uczestników Warsztatu. 4. Kierownik zobowiązany jest również do wykonywania innych zadań i poleceń służbowych zlecanych przez kierownika ośrodka i wynikających z jego zakresu czynności. 5. Do szczególnych obowiązków kierownika WTZ należy: 1)ustalanie wspólnie z kierownikiem MGOPS stawek wynagrodzeń, dodatków oraz ewentualnych wniosków do nagród,
2) dokonywanie okresowej oceny efektów rehabilitacyjnych w odniesieniu do poszczególnych uczestników Warsztatu, 3) koordynowanie współpracy z rodzicami, 4)nadzór nad codziennym przebiegiem zajęć terapeutyczno-rehabilitacyjnych i wychowawczych, 5)przyznawanie i ustalanie wysokości kieszonkowego dla uczestników WTZ wspólnie z instruktorami terapii zajęciowej, 6)współpraca z placówkami służby zdrowia, oświaty, pomocy społecznej oraz odpowiednimi władzami i instytucjami w zakresie doskonalenia i poszerzania działań Warsztatu, 7)okresowa kontrola przestrzegania obowiązujących regulaminów, porządku i dyscypliny. 9.Zadania Kierownika Środowiskowego Domu Samopomocy. 1. Kierownik ŚDS podlega służbowo Kierownikowi MGOPS w Wieluniu. 2. Kierownik ŚDS kieruje i odpowiada za całokształt działalności ŚDS, nadzoruje pracę podległych pracowników, którym przydziela stosowne zakresy obowiązków. 3. Do szczególnych obowiązków kierownika ŚDS należy: 1)ustalanie wspólnie z kierownikiem MGOPS stawek wynagrodzeń, awansów, dodatków oraz ewentualnych wniosków do nagród, 2)dokonywanie okresowej oceny efektów rehabilitacyjnych w odniesieniu do poszczególnych uczestników, 3) koordynacja i formułowanie programów rehabilitacyjnych i wychowawczych, 4) nadzór nad codziennym przebiegiem zajęć terapeutyczno-rehabilitacyjnych, 5)współpraca z placówkami służby zdrowia, oświaty, pomocy społecznej oraz odpowiednimi władzami, instytucjami w zakresie doskonalenia i poszerzania działań Ośrodka, 6)stała kontrola przestrzegania obowiązujących regulaminów, porządku i dyscypliny. 10.Zadania głównego księgowego. 1. Główny księgowy Ośrodka realizuje obowiązki i uprawnienia określone ustawą z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych ( Dz.U.Nr 249 poz. 2104 z późn. zmianami) oraz w ustawie z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tj. Dz.U. z 2002r. Nr 76 poz. 694 z późn. zmianami). 2. Do zadań głównego księgowego należy w szczególności: 1) przestrzeganie dyscypliny budżetowej, 2) organizowanie właściwego obiegu dokumentów, 3) prawidłowe i terminowe sporządzanie zewnętrznych i wewnętrznych sprawozdań finansowych, 4) opracowywanie i planowanie budżetu oraz realizacja operacji budżetowych, 5) sprawdzanie dokumentów, rozliczanie zaliczek, 6) sporządzanie zestawienia obrotów i sald, 7) kontrola miesięczna etatów, średniej płacy oraz wykonawstwa funduszu płac w poszczególnych okresach sprawozdawczych, 8) prowadzenie księgowości i ewidencji majątku Ośrodka, 9) dokonywanie odpowiedniego powierzenia majątku poszczególnym pracownikom Ośrodka. 3. W zakresie realizacji zadań merytorycznych główny księgowy podlega bezpośrednio kierownikowi MGOPS. 4. Głównemu księgowemu podlegają pracownicy ekonomiczno-księgowi.
5. Główny księgowy nadzoruje pracę podległego Działu Ekonomicznego. 11. Ogólne zasady działalności, uprawnień i odpowiedzialności pracowników Ośrodka. Szczegółowe zasady działalności, uprawnień i odpowiedzialności pracowników zatrudnionych w działach, jednostkach podległych i na samodzielnych stanowiskach precyzują zakresy czynności, zatwierdzone przez kierownika Ośrodka, a przyjęte do stosowania i przestrzegania przez poszczególnych pracowników. 12. Dział Pomocy Środowiskowej, Świadczeń i Usług - zadania: 1. Rozpoznawanie i ustalanie potrzeb w zakresie pomocy społecznej, opiekuńczowychowawczych i socjalnych oraz opracowywanie planów ich zaspokajania zgodnie z obowiązującą terminowością i przepisami. 2. Organizowanie i prowadzenie działalności zmierzającej do zapobiegania stanom powodującym konieczność udzielania świadczeń w zakresie pomocy społecznej. 3. Rzetelne prowadzenie dokumentacji zgodnie z obowiązującymi przepisami i ustaleniami. 4. Udzielanie i organizowanie świadczeń w placówkach pomocy społecznej - zgodnie z realnymi możliwościami Ośrodka i wykazanymi potrzebami podopiecznych: 1) pieniężnych, 2) w naturze, 3) w usługach. 5. Inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć organizacyjnych i innych w celu zapewnienia właściwej i terminowej realizacji świadczeń. 6. Przygotowywanie decyzji w sprawach przyznawania świadczeń w zakresie pomocy. 7. Składanie sprawozdań, analiz i bieżących informacji z realizacji powierzonych zadań. 8. Czuwanie nad wykorzystaniem środków finansowych na pomoc społeczną zgodnie z obowiązującą dyscypliną pracy. 9. Prowadzenie działalności związanej z wydawaniem artykułów w naturze. 10. Prowadzenie spraw związanych z prawidłowym funkcjonowaniem i obsługą komputerów, programów komputerowych, systemów informatycznych i przetwarzaniem danych. 13. Dział Ekonomiczny - zadania: 1. Organizowanie i doskonalenie wewnętrznej informacji ekonomicznej, podejmowanie prawidłowych decyzji gospodarczych. 2. Zapewnienie prawidłowości, terminowości i zgodności sporządzania okresowych sprawozdań. 3. Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązujących przepisów gospodarczo-finansowych, jak również nad celowością i rzetelnością wydatków. 4. Dokonywanie - w ramach kontroli gospodarczej- czynności kontroli wewnętrznej i bieżącej. 5. Organizowanie obiegu dokumentacji gospodarczo-finansowej zgodnie z obowiązującymi przepisami i ustaleniami. 6. Czuwanie nad wykorzystaniem środków zgodnie z obowiązującą dyscypliną budżetową. 7. Powierzanie majątku Ośrodka poszczególnym pracownikom. 8. Prowadzenie okresowej inwentaryzacji środków materialnych MGOPS. 9. Czuwanie nad realizacją środków limitowanych. 10. Prowadzenie całokształtu księgowań syntetycznych i analitycznych niezbędnych do sporządzania bilansu i sprawozdań finansowych.
11. Przestrzeganie prawidłowości i zgodności z przepisami funkcjonowania jednostek w sferze działalności finansowej (kasowo-księgowej). 12. Prowadzenie archiwum zakładowego oraz spraw odzieży ochronnej pracowników. 13. Powadzenie spraw administracyjno-gospodarczych związanych z funkcjonowaniem Ośrodka sprawy gospodarcze, zaopatrzenie Ośrodka w materiały biurowe, środki czystości. 14. Wszystkie wymienione wyżej czynności dotyczą całokształtu działania Ośrodka. 14. Stanowisko ds. kadrowo-organizacyjnych i sekretariatu zadania: 1. Prowadzenie spraw kadrowych pracowników MGOPS. 2. Obsługa ZFŚS. 3. Prowadzenie spraw organizacyjnych Ośrodka. 4. Prowadzenie sekretariatu. 5. Wysyłanie korespondencji. 6. Osoba zajmująca stanowisko ds.kadrowo-organizacyjnych i sekretariatu podlega służbowo kierownikowi MGOPS. 15. Dom Pracy Socjalnej. 1. DPS jest działem wchodzącym w skład MGOPS. 2. DPS działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 8oo do 19oo. 3. Szczegółowy harmonogram czasu pracy dla poszczególnych pracowników ustala kierownik DPS. 4. W ramach działalności DPS prowadzi przede wszystkim: 1) świetlicę środowiskową w Wieluniu (dwie grupy)- liczba miejsc 30, 2) świetlicę środowiskową w Centrum Rehabilitacji i Terapii w Olewinieliczba miejsc 20, 3) świetlicę seniora liczba miejsc 20, 4) punkt pomocy wolontarystycznej. 5. Szczegółowy tryb działania Domu Pracy Socjalnej oraz jego poszczególnych form określa załącznik Nr 2 do Regulaminu. 6. Na czele DPS stoi kierownik jako bezpośredni przełożony, który odpowiada za działalność DPS i jego właściwe funkcjonowanie. Kierownik DPS podlega służbowo kierownikowi MGOPS. 7. W przypadku nieobecności kierownika DPS odpowiedzialność i uprawnienia przejmuje osoba wyznaczona przez kierownika MGOPS. 8. Pracownicy DPS są pracownikami MGOPS w Wieluniu i korzystają z uprawnień wynikających z tej przynależności. 16. Centrum Rehabilitacji i Terapii w Olewinie. 1. Warsztat Terapii Zajęciowej jest działem wchodzącym w skład Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieluniu, funkcjonuje w oparciu o Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej ( Dz.U. Nr 63, poz. 587): 1) Warsztatem kieruje kierownik WTZ, który odpowiada za jego prawidłowe funkcjonowanie - Kierownik Warsztatu podlega służbowo kierownikowi MGOPS, 2) WTZ działa od poniedziałku do piątku w godz. 6:30-16:00 ( ze względu na dowóz uczestników) liczba miejsc 25 ( z możliwością zwiększenia),
3) celem działania Warsztatu jest rehabilitacja zawodowa i społeczna zmierzająca do rozwoju ogólnego każdego uczestnika, poprawy zaradności osobistej, sprawności psychofizycznych oraz przystosowania i funkcjonowania społecznego (integracji społecznej), 4) rehabilitacja prowadzona jest w następujących grupach terapeutycznych: a) gospodarstwo domowe, b) krawiectwo-dziewiarstwo, c) obsługa urządzeń biurowych i majsterkowanie, d) plastyczna, e) ogrodnictwo, tworzonych w oparciu o rodzaje niepełnosprawności, możliwości psychofizyczne uczestników oraz indywidualne programy rehabilitacji, 5) uczestnicy Warsztatu korzystają również z rehabilitacji ruchowej mającej na celu ogólną poprawę kondycji fizycznej, 6) pracownicy Warsztatu są pracownikami MGOPS w Wieluniu i korzystają z uprawnień wynikających z tej przynależności, 7) w przypadku nieobecności kierownika Warsztatu odpowiednie uprawnienia przejmuje osoba wyznaczona przez kierownika MGOPS, 8) szczegółowy tryb działania WTZ określa Regulamin Warsztatu stanowiący załącznik nr 3 do niniejszego Regulaminu. 2. Świetlica środowiskowa Domu Pracy Socjalnej: 1) świetlica środowiskowa Domu Pracy Socjalnej działa od poniedziałku do piątku w godz. od 10oo-18oo, 2) szczegółowy harmonogram czasu pracy dla poszczególnych pracowników ustala kierownik DPS, 3) szczegółowy tryb funkcjonowania świetlicy środowiskowej określa Regulamin Świetlicy Środowiskowej, stanowiący załącznik nr 2 do niniejszego regulaminu, 4) pracownicy świetlicy środowiskowej podlegają służbowo kierownikowi DPS, który odpowiada za działalność świetlicy i jej właściwe funkcjonowanie, 5) pracownicy świetlicy środowiskowej są pracownikami MGOPS w Wieluniu i korzystają z uprawnień wynikających z tej przynależności. 17. Środowiskowy Dom Samopomocy. 1. ŚDS jest działem wchodzącym w skład MGOPS w Wieluniu, a został utworzony na podstawie ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz.535 z późniejszymi zmianami)oraz ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej ( tj. z 2008r. Dz.U. Nr 115 poz. 728 z późn.zmianami). 2. ŚDS prowadzony jest przez kierownika ŚDS, który odpowiada za jego prawidłowe funkcjonowanie. Kierownik ŚDS podlega służbowo kierownikowi MGOPS w Wieluniu. 3. ŚDS działa od poniedziałku do piątku w godz. 7oo-15oo. Dopuszcza się czas pracy od 15oo-20oo z przeznaczeniem w szczególności na działalność grup samopomocowych. 4. ŚDS przeznaczony jest dla osób z zaburzeniami psychicznymi w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Celem działania ŚDS jest rehabilitacja zmierzająca do rozwoju ogólnego każdego uczestnika, poprawy zaradności osobistej i sprawności psychofizycznej oraz przystosowania do samodzielnego życia w środowisku naturalnym. Liczba miejsc 40. 5. ŚDS świadczy usługi dostosowane do szczególnych potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności:
1) usprawnianie poprzez zajęcia w pracowniach terapii zajęciowej a) gospodarstwa domowego, b) plastycznej, c) krawiecko-dziewiarskiej, d) muzycznej, 2) rehabilitację leczniczą, społeczną, w miarę możliwości zawodową, 3) organizację czasu wolnego, 4) muzykoterapię, biblioterapię, 5) promocję zdrowia psychicznego, 6) żywienie. 6. Pracownicy ŚDS są pracownikami MGOPS w Wieluniu i korzystają z uprawnień wynikających z tej przynależności. 7. W przypadku nieobecności kierownika ŚDS odpowiedzialność i uprawnienia przejmuje osoba wyznaczona przez kierownika MGOPS. 8. Szczegółowy tryb działania ŚDS określa Regulamin ŚDS, stanowiący załącznik nr 4 do niniejszego Regulaminu. 18. Samodzielny Referat Świadczeń Rodzinnych. 1. Samodzielny Referat Świadczeń Rodzinnych jest działem wchodzącym w skład MGOPS w Wieluniu. 2. Działa w oparciu o ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( tj. z 2006r. Dz.U. Nr 139, poz. 992 z późn.zmianami) i ustawę z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( Dz.U. Nr 192 poz. 1378 z późn.zmianami). 3. Za prawidłowe funkcjonowanie Referatu odpowiada kierownik SRŚR, który podlega służbowo kierownikowi MGOPS i jest bezpośrednim zwierzchnikiem wszystkich pracowników SRŚR. 4. Referat działa: 1) w poniedziałki od 8oo-16oo, 2) od wtorku do piątku w godz. 7:30 15:30. 2. Do zakresu działania Referatu należy w szczególności: 1) ustalanie i rozpoznawanie potrzeb w zakresie świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, 2) ustalanie prawa do świadczeń rodzinnych, przyznawanie i wypłacanie tych świadczeń, 3) prowadzenie postępowania w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz działań podejmowanych wobec dłużników alimentacyjnych, a także do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach, 4) przygotowywanie i wydawanie decyzji w sprawach przyznania świadczeń rodzinnych, 5) inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć organizacyjnych i innych w celu zapewnienia właściwej i terminowej realizacji świadczeń, 6) składanie zapotrzebowań na środki wynikające z konieczności wykonywania zadań, 7) opracowywanie planów, sprawozdań, opinii i wniosków z działalności Referatu.