GDYBYM BYŁ BOGATY Czyli jak efektywnie zarabiać i gospodarować pieniędzmi Andrzej Jędrysko 1
Copyright by Andrzej Jędrysko Copyright for the e-book edition by Bezkartek.pl Self-Publishing Warszawa 2011 2
Wydawnictwo Bezkartek.pl Self-Publishing 02-106 Warszawa, ul. Pawińskiego 5a, Budynek D tel. +48 22 219 70 68 info@bezkartek.pl ISBN 978-83-62330-46-1 3
Wstęp Pieniądz czym jest, jakie są jego funkcje, co robić by pieniądz się mnie trzymał, jak nim zarządzać, jak skutecznie oszczędzać, jak pieniądze pomnażać? To najogólniej ujmując kwintesencja tego, co chcę tobie przekazać. Tobie, jeśli jesteś osobą, która chce uczciwie zarabiać, efektywnie oszczędzać i skutecznie zarządzać swoimi pieniędzmi. Jeśli uważasz, że jesteś kimś, kto ma tak niewiele, że trudno mu doradzać to znaczy, że w szczególności tobie jest potrzebna ta lektura. Tematem zarządzania pieniędzmi zająłem się, ponieważ w rozmowach ze znajomymi często pojawiał się problem chronicznego braku pieniędzy. Wiem, że jest duże zapotrzebowanie na prostą, łatwą do przyswojenia wiedzę na temat gospodarowania pieniędzmi. Postanowiłem, więc napisać coś, co może Ci pomóc w skutecznym zarządzaniu twoimi pieniędzmi a w ten sposób może przysporzyć Ci oczywistej satysfakcji naturalnie finansowej. Ponieważ inspiracja do napisania tej książki zrodziła się pod wpływem potrzeb ludzi mocno związanych z judeochrześcijańską - katolicką kulturą, dlatego ujęcie tematu ściśle odnosi się do uczciwości, jakiej wymaga w zarządzaniu pieniędzmi tradycja biblijna. Zresztą biblijna etyka stanowi wartość na tyle uniwersalną, że jej normy w zakresie uczciwości, w tym godziwego postępowania z pieniędzmi są tak powszechne, że w sposób naturalny stosują je również ludzie, dla których biblia nie koniecznie jest źródłem duchowej inspiracji. W związku z tym zawarte tutaj wskazówki mogą okazać się pomocne dla każdego, kto szuka sposobów uczciwego zarządzania pieniędzmi. Zastanawiasz się pewnie czy zwraca się do Ciebie człowiek kompetentny? I masz rację. Pomyśl gdybym był bogaczem powiesz sobie takiemu łatwo wszystko przyszło, dobrze się mu doradza, ale to nie dla mnie, ja jestem w innej sytuacji. Lecz gdybym był biedakiem to czy potraktowałbyś moje rady poważnie. Nie, nie jestem bogaczem, nic łatwo mi nie przyszło. Nie jestem też biedakiem, mam pewne osiągnięcia finansowe. Jestem człowiekiem, który ocenia swoją sytuację finansową jako średnią, oczywiście w odniesieniu do rzeczywistości kraju, w którym mieszkam. Ale nie zawsze tak było, czasem bywało dużo gorzej a czasami nieco lepiej. I właśnie te zmiany sytuacji materialnej w połączeniu z pragnieniem osiągnięcia stabilizacji finansowej stały się dla 4
mnie wyzwaniem, okazją do poznania i przetestowania na sobie chyba prawie wszystkich zasad, jakie rządzą pieniądzem. Poznałem te zasady, skonfrontowałem je ze znanymi biblijnymi wskazówkami dotyczącymi zarządzania pieniędzmi i doszedłem do wniosku, że zasady te nie zmieniły się przez tysiąclecia a stosowanie ich zawsze okazywało się pomocne. Natomiast ignorowanie tych zasad nieuchronnie prowadziło do ruiny finansowej. Ponieważ tak dzieje się i dzisiaj dlatego postanowiłem w sposób prosty przedstawić Ci podstawowe zasady uczciwego zarządzania pieniędzmi abyś i Ty potrafił pomóc sobie. Warto! 5
Pieniądz Pieniądz według podręcznikowych definicji najczęściej określany jest jako środek płatniczy, ekwiwalent wartości towarów bądź usług, podstawa transakcji handlowych. Ekonomiści widzą też w pieniądzu miarę wartości rzeczy również, jeśli nie są one przedmiotem obrotu handlowego a podlegają jedynie wycenie. W ekonomii pieniądza wszystko ma swoją cenę wartość wyrażoną w pieniądzu. Nawet, jeśli danej rzeczy nikt nie zamierza sprzedać ani kupić to miarą jej wartości może być określona ilość pieniędzy. Dla nas ważniejsze jednak jest to, czym pieniądz może być dla człowieka, jaką rolę pełni w moim życiu, co się z pieniądzem dzieje, jak na mnie wpływa. Na ten temat istnieje wiele obiegowych opinii, z których jedne czynią pieniądz przedmiotem wielkiego pożądania, źródłem szczęścia a inne traktują posiadanie pieniądza jako przyczynę niegodziwości, upadku lub zgorszenia. Niegodziwa mamona, pieniądze szczęścia nie dają, bogatemu wszystko wolno, biednemu zawsze wiatr w oczy, pogoda tylko dla bogaczy, bogaty biednego nie zrozumie oto niektóre z takich obiegowych opinii. Każdy z tych poglądów może być prawdziwy, bo właściwie wszystko zależy od tego, co zamierzamy robić z pieniędzmi i jaki mamy do nich stosunek czyli jakie wobec pieniędzy stosujemy zasady. Ale teraz nie będziemy się zajmować pieniędzmi ogólnie, poświęcimy raczej uwagę naszym pieniądzom tym, które stanowią nasz osobisty dochód. Nim zajmiemy się samymi zasadami zarządzania pieniędzmi powinniśmy dobrze poznać naturę pieniądza a ściślej mówiąc odkryć i zlokalizować źródło kreowania pieniądza. Nie, nie mam na myśli mennicy państwowej, nie myśl też, że chodzi o jakiś bank czy wielkie przedsiębiorstwo. Chodzi o twoje osobiste źródło kreowania pieniądza a więc to, na co masz bezpośredni wpływ. Zamierzam pokazać Ci gdzie faktycznie tworzą się podstawy naszego powodzenia finansowego. Czy jesteś gotów? Proponuję Ci ćwiczenie, dzięki któremu będziesz mógł lepiej zobaczyć twoje osobiste źródło kreowania pieniądza, będziesz mógł je dotknąć, poczuć się w nim, zrozumieć skąd może pochodzić twoja siła - zdolność zarabiania pieniędzy. Aby to zrozumieć wykonaj ze mną pewien spacer przez życie. Spójrz na graficzny obraz życia: 6
okres emerytura zarabiania okres praca studia wzrostu rozwoju nauki dojrzewania szkoła przedszkole wczesne dzieciństwo narodziny 7
Widzisz? Podzieliłem życie na dwa okresy. Okres wzrosu rozwoju nauki - dojrzewania: to czas, w którym człowiek uzdalnia się do zarabiania pieniędzy. Drugi okres to czas kiedy już zarabiamy pieniądze pracujemy lub otrzymujemy emeryturę, rentę lub inne świadczenie. Tak emerytura, renta to też są zarobione pieniądze. Gdybyś nie pracował zapomnij o emeryturze. Jeśli pracowałeś i dobrze zarabiałeś twoja emerytura może być wysoka, ponieważ sobie na nią zapracowałeś - więc to też są twoje zarobione pieniądze. Przyjrzyj się kolejnym etapom życia i wyobraź sobie, że to może być twoje życie. Zrób ćwiczenie: weź papier dużą kartkę, coś do pisania i narysuj w podobny sposób graficzny obraz twojego życia. Na linii zaznacz i opisz ważniejsze jego etapy. Przyjżyj się temu obrazowi i przypomnij sobie te chwile, kiedy się uczyłeś, dorastałeś, dojrzewałeś, zdobywałeś nowe umiejętności i doświadczenia. Pomyśl o twoich osiągnięciach, włożonym trudzie, o odpoczynku, o dbaniu o zdrowie, o tych, którzy ci pomagali. Pomyśl o niepowodzeniach, o wzlotach i upadkach. Przypomnij sobie ile razy zmagałeś się z przeciwnościami. Pomyśl o tym jak uczyłeś się zawodu, doskonaliłeś swoje umiejętności, zdobywałeś kolejne świadectwo, kolejny dyplom. Przypomnij sobie swoje odczucia, myśli, ważniejsze decyzje, postanowienia. Pomyśl o tym ile rzeczy robiłeś po to by kiedyś móc dobrze pracować, lepiej zarabiać. Zaznacz i opisz na swojej linii życia te sytuacje, które sobie przypomniałeś. Zrób to teraz! Przestań czytać, zrób sobie małą przerwę i spokojnie popatrz na graficzny obraz twojego życia. Teraz mając przed sobą graficzny obraz własnego życia pomyśl i odpowiedz sobie: czy na linii życia znajdą się jakieś elementy zdarzenia, sytuacje, okoliczności, które na pewno nigdy nie wpłynęły na to kim jesteś, na to co potrafisz, co wiesz, umiesz? Zastanów się ile decyzji, jak wiele spraw, jak wiele nawiązanych kontaktów i osób wywarło wpływ na to kim jesteś. Pomyśl, te wszystkie elementy życia ukształtowały twoją zdolność zarabiania. Tak, wszystko czego się nauczyłeś, to czego doświadczyłeś, kontakty jakie nawiązałeś to wszystko budowało wraz z tobą twoje możliwości zarabiania. Cokolwiek robisz, jakąkolwiek pracę wykonujesz, jakoś do tego doszedłeś. Osiągnąłeś swój osobisty poziom możliwości zarabiania. Wytworzyłeś swoją własną, niepowtarzalną, indywidualną zdolność zarabiania czyli zdolność kreowania pieniądza. Teraz postaraj się zrozumieć czym naprawdę jest dla ciebie pieniądz, twój pieniądz? 8
Czy pieniądz zarobiony wykreowany osobiście twoimi indywidualnymi możliwościami może dla ciebie być tylko niegodziwą mamoną, zwykłym środkiem płatniczym? Czy nie jest raczej tak, że twój zarobiony pieniądz jest faktycznie ekwiwalentem tego wszystkiego co musiało się przedtem wydarzyć? Czy pieniądz nie wyraża również wartości jakiejś części twojego życia, oddanego czasu, w którym pracowałeś, uczyłeś się, odpoczywałeś, dbałeś o zdrowie po to by budować i rozwijać twoją indywidualną zdolność zarabiania? Wyobraź sobie, że idziesz ulicą, masz przy sobie sporą gotówkę, nagle zostałeś napadnięty i obrabowany ale ty sam z opresji wyszedłeś cało. O zajściu opowiadasz komuś bliskiemu, a on na pocieszenie serwuje ci tekst: nie przejmuj się dobrze, że tobie nic się nie stało, w końcu to były tylko pieniądze. Czy na pewno to były tylko pieniądze? Tak, dla tego kto cię obrabował to są tylko pieniądze. On nie pracował, nie poświęcał czasu, nie uczył się by umieć zarobić, nie odpoczywał by mieć siły do pracy, nie dbał o zdrowie, nie poświęcił niczego, to wszystko zabrał tobie. Czy teraz rozumiesz różnicę pomiędzy pieniądzem wykreowanym osobiście zarobionym a pieniądzem zdobytym? Myślę, że rozumiesz. Ale teraz cię zaskoczę. Masz przewagę nad tym, kto zabrał twoje pieniądze. Masz dużą przewagę ponieważ twoja osobista zdolność kreowania pieniądza została po twojej stronie, nadal jest z tobą i może ci służyć. Dzięki niej odrobisz stratę, staniesz się silniejszy i ostrożniejszy. A złodziej? Złodziej roztrwoni szybko łatwo zdobyte pieniądze i pozostaną mu tylko puste ręce, ponieważ nie posiada zdolności kreowania pieniądza, jego upadek jest tylko kwestią czasu. Widzisz teraz, że pieniądz faktycznie znaczy coś więcej niż tylko środek płatniczy? Chyba rozumiesz, że otrzymany spadek może oznaczać dar uczyniony z części czyjegoś życia, a wykupiona polisa niesie w sobie troskę o przyszłość bliskiej osoby. Czy takie pieniądze nazwiesz niegodziwą mamoną? Dlatego lepiej pokochaj to czym się zajmujesz - swoją pracę. Zaprzyjaźnij się z twoimi umiejętnościami, dbaj o nie i rozwijaj je, bo każdy kto chce zarabiać musi budować własną indywidualną zdolność kreowania pieniądza. 9
ZARABIANIE Zarabianie osiąganie zysków, to najważniejszy element procesu zarządzania pieniędzmi. Właściwie bez zarabiania pieniędzy nie byłoby zarządzania pieniędzmi w ogóle. Zarabianie pieniędzy to moment, w którym indywidualne zdolności kreowania pieniądza zaczynają działać, działają i przynoszą zyski. Budowanie indywidualnej zdolności kreowania pieniądza to osiąganie pewnego poziomu zdolności zarabiania, natomiast zarabianie pieniędzy to działanie z wykorzystaniem nabytej zdolności kreowania pieniądza. Prowadzenie firmy, praca zawodowa to działania nakierowane na zarabianie pieniędzy. Zarabianiem pieniędzy jest każda aktywność zawodowa, dodatkowe zajęcie lub inne działanie podejmowane z zamiarem osiągnięcia ostatecznego rezultatu, jakim jest zysk w postaci pieniądza. Są tacy ludzie, którzy mają wielkie szczęście, ponieważ mogą zarabiać wykonywaniem pracy, która jest ich ulubionym zajęciem, np. artyści, pisarze, naukowcy. W takim przypadku satysfakcja z pracy zawodowej wynika z osiągnięcia większej liczby zamierzonych rezultatów, wśród których pieniądz może być jednym z wielu i to nie koniecznie najważniejszym z rezultatów. Większość z nas ma jednak inny problem, jeśli chcemy robić to, co lubimy musimy najpierw na to zarobić i to niekoniecznie wykonywaniem ulubionego zajęcia. Dlatego teraz zajmiemy się samym procesem zarabiania pieniędzy a w szczególności czynnikami, od których zależy efektywność zarabiania bez względu na to, w jaki sposób zamierzamy zarabiać. Prześledzimy wspólnie, co ma wpływ na wyniki efektywność naszych starań związanych z zarabianiem pieniędzy. Przyjrzymy się zasadom, czyli pewnym związkom, jakie zawsze zachodzą pomiędzy działaniami podejmowanymi w celu zarabiania pieniędzy a wynikami tych działań lub skutkami ich zaniechania. Przeanalizujemy kilka typowych modeli - sposobów zarabiania pieniędzy. Ponieważ we wstępie zobowiązałem się do prezentowania zasad zarządzania pieniędzmi zgodnych z etyką biblijną, dlatego pominę wszystkie modele bogacenia się oparte na tak zwanych piramidach finansowych, czy założeniach, że pierwszy milion trzeba ukraść lub innych tego typu pomysłach. 10