Program nauczania zaj technicznych

2. Cele kszta cenia wymagania ogólne Program nauczania zaj technicznych Modu : O bezpiecze stwie w przestrzeni drogowej 1. Wst p Aktem inspiruj cym i reguluj cym opracowanie niniejszego programu jest nowa Podstawa programowa kszta cenia ogólnego dla gimnazjum. NOWA Podstawa programowa kszta cenia ogólnego zosta a podpisana przez Minister Edukacji Narodowej w grudniu 2008 roku i wesz a w ycie z dniem 15 stycznia 2009 roku/dzu nr 4 z 15 stycznia 2009, poz. 17/jako element Reformy O wiaty. Wed ug obowi zuj cej Podstawy celem kszta cenia ogólnego na III etapie edukacyjnym jest: 1) przyswojenie przez uczniów okre lonego zasobu wiadomo ci na temat faktów, zasad, teorii i praktyk; 2) zdobycie przez uczniów umiej tno ci wykorzystania posiadanych wiadomo ci podczas wykonywania zada i rozwi zywania problemów; 3) kszta towanie u uczniów postaw warunkuj cych sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we wspó czesnym wiecie. W Podstawie programowej wskazane jest, e w procesie kszta cenia ogólnego szko a na tym etapie edukacyjnym kszta tuje u uczniów postawy sprzyjaj ce ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i spo ecznemu, takie jak: uczciwo, wiarygodno, odpowiedzialno, wytrwa o, poczucie w asnej warto ci, szacunek dla innych ludzi itp. Zadaniem szko y jest przygotowanie uczniów do podejmowania przemy lanych decyzji, tak e poprzez umo liwienie im samodzielnego wyboru cz ci zaj edukacyjnych. Takimi zaj ciami do wyboru przez ucznia s m.in. zaj cia techniczne. S to zaj cia uzupe niaj ce podstawowy kanon nauczania, ale obowi zkowe. Ucze z oferty modu ów zaj technicznych proponowanych przez szko powinien wybra dwa (w ca ym trzyletnim okresie nauczania). Wychowanie komunikacyjne jest jednym z modu ów, które mo na realizowa w ramach zaj technicznych. 2. Cele kszta cenia wymagania ogólne I. Rozpoznawanie urz dze technicznych i rozumienie zasad ich dzia ania. II. Opracowywanie koncepcji rozwi za typowych problemów technicznych oraz przyk adowych rozwi za konstrukcyjnych. III. Planowanie pracy o ró nym stopniu z o ono ci, przy ró nych formach organizacyjnych pracy. IV. Bezpieczne pos ugiwanie si narz dziami i przyrz dami. V. B ez pie cz ne uczest n iczen ie w r uchu d rogow y m. VI. Aktywne i bezpieczne sp dzanie wolnego czasu. 4

3. Tre ci nauczania wymagania szczegó owe 3. Tre ci nauczania wymagania szczegó owe Ucze : 1. Rozpoznaje poszczególne elementy motoroweru i rozumie zasad jego dzia ania: 1) wie, jak jest zbudowany motorower i charakteryzuje jego podstawowe uk ady; 2) identy kuje motorower posiadaj cy prawid owe wyposa enie. 2. Opracowuje pomys y rozwi za infrastruktury drogowej (np. sygnalizacji wietlnej, bezkolizyjnych skrzy owa ) lub cz ci motoroweru (np. przek adnie): 1) rysuje schemat blokowy (funkcjonalny); 2) wykonuje koncepcje w formie szkiców technicznych. 3. Projektuje szczegó owe rozwi zania konstrukcyjne makiety infrastruktury drogowej lub cz ci motoroweru: 1) dobiera materia y na podstawie wymaga konstrukcyjnych; 2) wykonuje dokumentacj techniczn wykonuje rysunki techniczne z wykorzystaniem komputerowych edytorów gra cznych. 4. Umie zaplanowa wykonanie projektowanych prac o ró nym stopniu z o ono ci, przy ró nych formach organizacyjnych pracy: 1) przestrzega zasad organizacji pracy z uwzgl dnieniem wymogów bhp w pracowni technicznej. 5. Bezpiecznie pos uguje si narz dziami, przyrz dami i urz dzeniami technicznymi: 1) u ytkuje motorower zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obs ugi (sprawdza i konserwuje, dokonuje mo liwych regulacji); 2) dobiera w a ciwe narz dzia do obróbki ró nych materia ów i prawid owo nimi si pos uguje; 3) potra wyja ni, jakie znaczenie dla bezpiecze stwa uczestników ruchu drogowego maj wybrane elementy i uk ady pojazdu. 6. Rozumie znaczenie dba o ci o stan rodowiska naturalnego: 1) wie, jak wp ywa stan techniczny pojazdu na degradacj rodowiska; 2) okre la najcz ciej wyst puj ce niesprawno ci motoroweru, które niekorzystnie wp ywaj na ekosystem; 3) potra ustali przyczyn niesprawno ci motoroweru. 7. Bezpiecznie uczestniczy w ruchu : 1) wie, jakie warunki musi spe ni, staraj c si o kart motorowerow ; 2) rozumie wymóg noszenia przez motorowerzyst odpowiedniego ubioru; 3) rozpoznaje cz ci drogi i miejsca szczególne w ruchu ; 4) rozumie znaczenie tworzenia norm prawnych dla bezpiecze stwa w ruchu ; 5) zna zasady ruchu drogowego (ruchu prawostronnego, ostro no ci, szczególnej ostro no ci, ograniczonego zaufania) oraz hierarchi wa no ci norm, znaków i sygna ów drogowych; 6) prawid owo interpretuje znaki i sygna y drogowe; 7) wie, kto mo e wydawa u ytkownikom dróg wi ce polecenia; 8) przestrzega obowi zuj cego pierwsze stwa przejazdu; 9) potra wyt umaczy, na czym polegaj poszczególne manewry i potra prawid owo je wykona. 5

PROGRAM NAUCZANIA ZAJ TECHNICZNYCH 8. Identy kuje przyczyny i okoliczno ci powstawania wypadków drogowych: 1) zna przyczyny i okoliczno ci wypadków drogowych; 2) wie, jakie jest znaczenie dobrej widoczno ci pieszego i pojazdu dla bezpiecze stwa ruchu drogowego; 3) wie, w jaki sposób mo na wp ywa na ograniczenie pr dko ci pojazdu; 4) potra wyja ni, w jakim stopniu cechy psycho zyczne cz owieka maj wp yw na jego zachowanie w ruchu ; 5) wie, jak stan zdrowia i u ywki wp ywaj na zdolno zachowania si w ruchu, w tym kierowania pojazdem; 6) dostrzega potrzeby niechronionych uczestników ruchu drogowego; 7) wyci ga prawid owe wnioski z analizy wypadków drogowych; 8) wie, jakie zagro enia bezpiecze stwa wi si z niew a ciwymi zachowaniami rowerzystów i motorowerzystów. 9. Udziela pomocy o arom wypadku drogowego: 1) wie, jak dzia aj s u by ratownicze; 2) pami ta potrzebne numery alarmowe i umie wezwa pomoc; 3) zna za o enia prawid owego zabezpieczenia miejsca wypadku, potra prawid owo zredagowa informacj o nim; 4) umie oceni stan poszkodowanych w wypadku i potra nimi si zaopiekowa. 10. Ma wiadomo odpowiedzialno ci w zwi zku z uczestnictwem w ruchu : 1) zdaje sobie spraw z odpowiedzialno ci za swoje post powanie w ruchu, rozumie, e odpowiedzialno jest traktowana jako warto nadrz dna; 2) rozró nia czyny zabronione w ruchu. 11. Aktywnie sp dza czas wolny i bezpiecznie podró uje: 1) wie, jakie rodzaje turystyki wyst puj najcz ciej i jak s oznakowane szlaki turystyczne; 2) zna zasady poruszania si w kolumnach pieszych, rowerzystów i motorowerzystów; 3) rozumie, jak wa ne jest pozostawienie wiadomo ci o planowanej podró y. 6

4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela Rozdzia 1. Podstawy bezpiecze stwa w ruchu 9 h Warunki dopuszczenie motorowerzysty do ruchu poznanie warunków dopuszczenia motorowerzysty do ruchu po drogach publicznych oraz okre lonych wymaga dotycz cych kieruj cych pojazdami poznanie obowi zkowych dokumentów, jakie powinien posiada motorowerzysta wie, jakie warunki musi spe ni, staraj c si o kart motorowerow rozumie wymóg noszenia odpowiedniego ubioru przez motorowerzyst 7 Rodzaje dróg. Miejsca szczególnie niebezpieczne Znaczenie norm prawnych Zasady ruchu drogowego poznanie cz ci drogi rozró nianie rodzajów dróg okre lanie miejsca motorowerzysty poszerzenie wiedzy o miejscach niebezpiecznych, znakach i sygna ach umieszczanych wzd u i w poprzek drogi oraz w pobli u skrzy owania rozró nianie sygnalizacji wietlnej okre lanie warto ci i norm prawnych, istotnych z punktu widzenia bezpiecze stwa uczestników ruchu drogowego utrwalenie znajomo ci zasad ruchu oraz hierarchii wa no ci norm, znaków i sygna ów drogowych rozpoznaje cz ci drogi i miejsca szczególne w ruchu rozumie znaczenie tworzenia norm prawnych dla bezpiecze stwa w ruchu zna zasady ruchu drogowego (ruchu prawostronnego, ostro no ci, szczególnej ostro no ci, ograniczonego zaufania) oraz hierarchi wa no ci norm, znaków i sygna ów drogowych 4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela

8 Rozdzia Podstawowe manewry bezpieczne wykonywania manewrów interpretowanie znaków i sygna ów drogowych wysy anych przez innych uczestników ruchu drogowego poznanie i opanowanie techniki jazdy w zale no ci od rodzaju dróg i innych istniej cych warunków drogowych oraz pogodowych prawid owo interpretuje znaki i sygna y drogowe wie, kto mo e wydawa wi ce polecenia u ytkownikom dróg potra wyt umaczy, na czym polegaj poszczególne manewry i potra prawid owo je wykona PROGRAM NAUCZANIA ZAJ TECHNICZNYCH Pierwsze stwo przejazdu rozstrzyganie pierwsze stwa przejazdu na skrzy owaniach i odcinkach prostych, w stosunku do pieszych i innych pojazdów przestrzega obowi zuj cego pierwsze stwa przejazdu 2. Budowa i dzia anie motoroweru 3 h Podstawowe elementy i wyposa enie motoroweru poznanie obowi zkowych elementów wyposa enia motoroweru poznanie elementów i uk adów pojazdu, które maj znaczenie dla bezpiecze stwa uczestników ruchu drogowego wie, jaka jest budowa motoroweru i charakteryzuje jego podstawowe uk ady potra wyja ni zasad dzia ania motoroweru identy kuje motorower posiadaj cy prawid owe wyposa enie Obs uga motoroweru przeprowadzanie obs ugi motoroweru zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obs ugi u ytkuje motorower zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obs ugi (sprawdza, dokonuje mo liwych regulacji i konserwuje)

Rozdzia dobiera w a ciwe narz dzia i prawid owo nimi si pos uguje potra uzasadni, jakie znaczenie dla bezpiecze stwa uczestników ruchu drogowego maj wybrane elementy i uk ady pojazdu 9 Wykonanie makiety rozwi za infrastruktury drogowej lub modelu cz ci motoroweru 6 h Zasady sporz dzania dokumentacji technicznej Projektowanie planowanej pracy Realizacja zaplanowanej pracy 3. Wypadki 4 h Przyczyny i okoliczno ci wypadków drogowych rysowanie schematów blokowych (funkcjonalnych) wykonywanie koncepcji w formie szkiców technicznych wykonywanie dokumentacji technicznej z wykorzystaniem komputerowych edytorów gra cznych dobieranie materia ów na podstawie wymaga konstrukcyjnych przestrzeganie zasad organizacji pracy z uwzgl dnieniem wymogów bhp w pracowni technicznej dobieranie w a ciwych narz dzi do obróbki ró nych materia ów i prawid owe pos ugiwanie si nimi identy kowanie przyczyn i okoliczno ci powstawania wypadków drogowych znajomo znaczenia dobrej widoczno pieszego i pojazdu dla bezpiecze stwa ruchu drogowego opracowuje pomys y rozwi za infrastruktury drogowej, np. sygnalizacji wietlnej, bezkolizyjnych skrzy owa projektuje szczegó owe rozwi zania konstrukcyjne makiety infrastruktury dobiera materia y na podstawie wymaga konstrukcyjnych wykonuje dokumentacj techniczn potra zaplanowa wykonanie projektowanych prac o ró nym stopniu z o ono ci, przy ró nych formach organizacyjnych pracy bezpiecznie pos uguje si narz dziami, przyrz dami i urz dzeniami technicznymi zna przyczyny i okoliczno ci wypadków drogowych wie, jakie jest znaczenie dobrej widoczno ci pieszego i pojazdu dla bezpiecze stwa ruchu drogowego wyci ga prawid owe wnioski z analizy wypadków drogowych 4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela

10 Rozdzia Pr dko bezpieczna Wp yw u ywek na sprawno kieruj cych poznanie skutków niedostosowania pr dko ci do warunków drogowych i mo liwo ci kieruj cego pojazdem oraz czynników, od których zale y droga hamowania pojazdu i ca kowita droga zatrzymania pojazdu okre lanie zale no ci mi dzy stosowaniem rodków uzale niaj cych (narkotyki, alkohol, kawa itp.) a stanem zdrowia oraz zachowaniami charakteryzuje, jakie zagro enia bezpiecze stwa wi si z niew a ciwymi zachowaniami rowerzystów i motorowerzystów wie, w jaki sposób mo na wp ywa na ograniczenie pr dko ci pojazdu potra wyja ni zale no ca kowitej drogi zatrzymania pojazdu od rodzaju nawierzchni drogi oraz pr dko ci pojazdu potra wyja ni, w jakim stopniu cechy psycho zyczne cz owieka maj wp yw na jego zachowanie w ruchu wie, jak stan zdrowia i u ywki wp ywaj na zdolno zachowania si w ruchu, w tym kierowania pojazdem PROGRAM NAUCZANIA ZAJ TECHNICZNYCH Wp yw stanu zdrowia na bezpiecze stwo znajomo cech psycho zycznych cz owieka wp ywaj cych na zachowanie w ruchu dostrzega potrzeby niechronionych uczestników ruchu drogowego 4. Motoryzacja a ekologia 2 h Wp yw stanu technicznego pojazdu na rodowisko poznanie znaczenia dba o ci o stan rodowiska naturalnego poznanie elementów i uk adów pojazdu, które maj znaczenie dla stanu naszego rodowiska wie, jak wp ywa stan techniczny pojazdu na degradacj rodowiska okre la najcz ciej wyst puj ce niesprawno ci motoroweru niekorzystnie wp ywaj ce na ekosystem

Rozdzia 5. Ratownictwo drogowe 3 h Dzia anie s u b ratowniczych i pomoc przedmedyczna poznanie zintegrowanego systemu dzia ania s u b ratowniczych zasady post powanie na miejscu wypadku niesienie pomocy o arom wypadku drogowego potra ustali przyczyn niesprawno ci motoroweru wie, jak dzia aj s u by ratownicze pami ta potrzebne numery alarmowe i umie wezwa pomoc potra prawid owo zredagowa informacj o wypadku zna za o enia prawid owego zabezpieczenia miejsca wypadku umie oceni stan poszkodowanych w wypadku i zaopiekowa si nimi 11 6. Odpowiedzialno w ruchu 1 h Odpowiedzialno za siebie Czyny zabronione w ruchu poznanie zachowa zabronionych w ruchu, podlegaj cych odpowiedzialno ci karnej wiadomo odpowiedzialno ci w zwi zku z uczestnictwem w ruchu 7. Bezpieczna turystyka 2 h Rodzaje turystyki poszerzenie wiedzy o sposobach aktywnego sp dzania czasu poprzez uprawianie turystyki Oznakowanie szlaków turystycznych zdaje sobie spraw z odpowiedzialno ci za swoje post powanie w ruchu rozumie, e odpowiedzialno jest traktowana jako warto nadrz dna rozró nia czyny zabronione w ruchu wie, jakie rodzaje turystyki wyst puj najcz ciej wie, jak s oznakowane szlaki turystyczne 4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela

12 Rozdzia Zasady poruszania si w kolumnach Powiadomienie o planowanej podró y zasady poruszania si w kolumnach zna zasady poruszania si w kolumnach pieszych, rowerzystów i motorowerzystów powiadomienie o planowanej podró y rozumie, jak wa ne jest pozostawienie wiadomo ci o planowanej podró y Zaplanowan ilo godzin na poszczególne bloki tematyczne ka dy nauczyciel powinien skorygowa, kieruj c si znajomo ci grupy, z któr b dzie pracowa. PROGRAM NAUCZANIA ZAJ TECHNICZNYCH