ZAJĄC Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: zajęczaki Rodzina: zającowate Rodzaj: zając Gatunek: zając europejski (Lepus europaeus) Cechy charakterystyczne: uszy długie, z czarnymi zakończeniami. Wielkość: długość ciała ok. 60 cm, ogona 10 cm, masa ciała ok. 4 kg. Występowanie: łąki, pola, obrzeża lasów. Pożywienie: rośliny zielne, młode pędy, kora. Ruja: I-VIII, w roku 3-4 mioty po 1-5 młodych. Żerujący zając ścina zębami cienkie pędy niczym nożem. Grubsze gałęzie obdziera z kory, przy czym pozostawia charakterystyczne ukośne ślady żłobkowanych powierzchni siekaczy. Zając zostawia tzw. czwórkowy układ tropów, w którym leżące w jednej linii mniejsze odciski stóp przednich znajdują się za większymi śladami łap tylnych. Chcąc odpocząć w kotlince ( płytkie zagłębienie gruntu)zając zwykle najpierw kluczy wybiera tak miejsce snu, by móc łatwo dostrzec tropiącego go drapieżnika. Śpiąc zawsze układa się pod wiatr. Kuliste odchody zająca (bobki) mają średnicę 15-20 mm.
JELEŃ Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: parzystokopytne Rodzina: jeleniowate Rodzaj: jeleń Gatunek: jeleń europejski =jeleń szlachetny (Cervus elaphus) Cechy charakterystyczne: ubarwienie latem czerwonobrązowe, zimą płowoszare (młode cętkowane); na zadzie jasna plama (tzw. lustro); samce z potężnym porożem Wielkość: długość ciała ok. 200 cm, ogona 10 cm, masa ciała dorosłych samic (łań) 130 kg, samców (byków) ok. 220 kg. Występowanie: lasy, okresowo także łąki, pola. Pożywienie: pędy, kora drzew i krzewów, trawy, rośliny niższe. Ruja: rykowisko IX-X, w miocie 1 młode. Poroże zrzuca zimą, latem nowy wieniec wyciera z miękkiej skórki (scypułu). Legowiska to wygniecione w ziemi podłużne niecki z odgrzebaną na bok ściółką. Tropy jeleni są podobne do tropów danieli, ale ślady opuszek stanowią tylko 1/3 długości racic. Od tropów dziczych różnią się tym, że szpile leżą za racicami, a nie na zewnątrz od nich. Znawca może określić nie tylko płeć, lecz również przybliżony wiek osobnika (młode zwierzęta cechują się bardzo wyraźnym przestępem, u starych obserwuje się tendencję do niedostępu.
SARNA Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: parzystokopytne Rodzina: jeleniowate Rodzaj: sarna Gatunek: sarna Capreolus capreolus Cechy charakterystyczne: najmniejsza przedstawicielka jeleniowatych; sylwetka wysmukła, suknia latem ruda, zimą szarawa. Wielkość: długość ciała ok. 120 cm, ogona 5 cm, masa ciała samic (kóz) ok. 16 kg, samców (kozłów, rogaczy) ok. 22 kg. Występowanie: lasy, łąki, pola (ekotypy: leśny i polny). Pożywienie: bardzo urozmaicone - rośliny zielne, trawy, także grzyby, owoce, i nasiona (np. żołędzie). Ruja: VII-VIII, miot z 1-2 młodych. Poroże (parostki) długości do kilkunastu cm, ma zwykle trzy odnogi. Kozły zrzucają je jesienią, rozwój nowego trwa do późnej wiosny. Rosnące poroże kozioł wyciera ze scypułu o pnie drzew (jest to tzw. czemchanie). Tropy sarny są podobne do tropów innych jeleniowatych, lecz znacznie mniejsze, a ponadto węższe i bardziej zaostrzone, z opuszkami zajmującymi niemal całą długość racic.
DZIK Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: parzystokopytne Rodzina: świniowate Rodzaj: dzik Gatunek: dzik Sus scrofa Cechy charakterystyczne: sylwetka krótsza niż u świni; głowa klinowata, zakończona ryjem; uszy duże, stojące; ubarwienie brunatne lub plamiste (warchlaki do 3. miesiąca pasiaste). Wielkość: długość ciała ok. 130 cm, ogona 30 cm, masa ciała dorosłych samic do 100 kg, samców do 350 kg. Występowanie: wilgotne lasy, w sezonie wegetacyjnym także łany zbóż, zakrzaczone łąki. Pożywienie: wszystkożerny zjada podziemne i zielone części roślin, nasiona, owady, drobne kręgowce, padlinę. Ruja: XI-I, w miocie 2 8 młodych. Legowisko wysłane trawami i liśćmi zagłębienie w ziemi (tzw. barlóg) dziki zakładają w młodnikach, pod osłoną gęstych gałęzi starych świerków lub w trzcinowiskach. Często też można napotkać kąpielisko watahy w leśnej kałuży, przy czym jedno z drzew w pobliżu służy zwierzętom do czochrania. Tropy dzików charakteryzują się wyraźnym odbicie raciczek (inaczej szpil czyli kopyt na palcach zewnętrznych), które są rozstawione znacznie szerzej niż racice (kopyta dwóch palców wewnętrznych).
ŚCIEŻKI
ZNAKOWANIE REWIRU
NORY, LEGOWISKA
ŚLADY ŻEROWANIA
zająca sarny: a) latem, b) zimą ODCHODY jelenia: a) latem, b) zimą Źródło: Ohnesorge G., Scheiba B., Uhlenhaut K.: Slady i tropy zwierząt, wyd. Multico. dzika: pozlepiane, kształt zależy od pokarmu