najlepszych rozwiązań w pracy z mediami społecznościowymi

Użyteczne wskazówki dla organizacji prasowych JAMES HOHMANN I KOMITET ETYKI I WARTOŚCI ASNE 2010-11 MAJ 2011 najlepszych rozwiązań w pracy z mediami społecznościowymi Raport opublikowany przez: Polskie wydanie:

ASNE The American Society of News Editors, 10 Best Practices for Social Media Helpful guidelines for news organizations By James HoHmann and the 2010-11 asne ethics and values committee may 2011 Założona w 1922 r. organizacja non-profit skupiająca swoje działania wokół zagadnień związanych z prasą. ASNE promuje dziennikarstwo uczciwe, kierujące się jasnymi zasadami, broni wolności słowa oraz walczy o wolność informacji i otwartość władzy. Innowacje, różnorodność, dziennikarstwo młodzieżowe oraz dzielenie się doświadczeniami również należą do wartości, którym hołduje ASNE.

Wnioski ogólne 4 Wytyczne 5 Załącznik: Polityki ws. mediów społecznościowych 23 BLOOMBERG 23 THE DENVER POST 25 NPR 30 ORLANDO SENTINEL 32 ST. LOUIS POST-DISPATCH 34 THE ROANOKE TIMES / ROANOKE.COM 35 THE WALL STREET JOURNAL, NEWSWIRE I MARKETWATCH 40 SOURCEMEDIA GROUP (CEDAR RAPIDS, IA) 42 THE ROCKFORD REGISTER STAR 46 LOS ANGELES TIMES 49 THE NEW YORK TIMES 51 GUARDIAN (U.K.) 52 REUTERS 53 THE WASHINGTON POST 55 CHARLOTTE OBSERVER 57 THE JOURNAL GAZETTE (FORT WAYNE, IND.) 57 THE MANHATTAN (KAN.) MERCURY 57 THE NEWS & RECORD (GREENSBORO, N.C.) 57 FREEDOM COMMUNICATIONS, INC. 58

RAPORT ZOSTAŁ OPRACOWANY I NAPISANY PRZEZ JAMESA HOHMANNA Z KOMITETU ETYKI I WARTOŚCI ASNE 2010-11 POLITICO, WE WSPÓŁPRACY ZE WSPÓŁPRZEWODNICZĄCYMI: PAM FINE, PRZEWODNICZĄCĄ DZIAŁU WIADOMOŚCI, ZARZĄDZANIA I SPOŁECZNOŚCI UNIWERSYTETU DZIENNIKARSTWA I KOMUNIKACJI MASOWEJ W KANSAS; JOHNEM HARRISEM, REDAKTOREM NACZELNYM POLITICO; ORAZ CZŁONKIEM KOMI- TETU FRANKIEM BARROWSEM Z UNIWERSYTETU CHARLOTTE W QUEENS W STANIE KAROLINA PÓŁNOCNA. Wytyczne dla redaktorów kształtujących politykę serwisów społecznościowych MARZEC 2011 Wnioski ogólne- Znaczenie serwisów społecznościowych jako narzędzi gromadzenia informacji nieustająco rośnie. Media te oferują dziennikarzom niezwykłe możliwości, pozwalając zdobywać informacje na nowe sposoby, oraz agencjom prasowym, stale poszerzając zasięg dostarczanych przez nie treści, jednak jednocześnie niosą za sobą wyzwania i ryzyko. Z jednej strony wcielanie w życie drakońskich zasad ogranicza kreatywność i innowacyjność, z drugiej jednak rezygnacja z jakiejkolwiek kontroli ciągnie za sobą pasmo problemów, czyniąc agencje prasowe odpowiedzialnymi za nierozważnych pracowników. W niniejszym raporcie proponujemy wytyczne, które mogą stać się dla redaktorów podstawą do kształtowania ich własnej strategii w tej sprawie. Dokonaliśmy przeglądu dostępnych publicznie polityk dotyczących serwisów społecznościowych wprowadzanych przez największe agencje informacyjne i kilku innych, dostarczonych przez członków ASNE. Aneks na końcu raportu zawiera pełną treść zgromadzonego materiału. Analizując go, wyróżniliśmy 10 najlepszych praktycznych rozwiązań w kwestii planowania polityki. Każdemu z tych rozwiązań poświęcona jest jedna strona razem z wyjaśnieniem powodów wyboru, krótkim epizodem ze środowiska dziennikarskiego ilustrującym poruszane zagadnienie oraz fragmenty z wytycznych określonych przez pionierskie w tej dziedzinie agencje prasowe. Oto 10 najbardziej kluczowych zagadnień: 1. Etyka wciąż obowiązuje. 2. Zakładaj, że wszystko co umieszczasz w sieci zostanie opublikowane. 3. Nawiąż kontakt z czytelnikiem, ale niech będzie to kontakt zawodowy. 4. Nowości publikuj na stronie głównej, nie na Twitterze. 5. Pamiętaj o tym co mogą pomyśleć inni. 6. Sprawdzaj wszystko co znajdziesz na portalu społecznościowym zanim przekażesz to dalej. 7. Nie ukrywaj tego, że jesteś dziennikarzem. 8. Portale społecznościowe to narzędzia, nie zabawki. 9. Bądź szczery i przyznawaj się do błędów. 10. Utrzymaj redakcyjne rozważania w tajemnicy. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 4

1 Etyka wciąż obowiązuje Reporterzy powinni zachowywać się w sieci tak, jak zachowują się poza nią. Nie powinni mówić niczego, czego nie chcieliby zobaczyć na stronie internetowej własnej gazety, a także nie powinni publikować niczego, co mogłoby osobiście albo zawodowo zaszkodzić wizerunkowi ich lub ich firmy. Wydawałoby się, że wynika to po prostu ze zdrowego rozsądku, dla wielu dziennikarzy nie jest to jednak tak oczywiste. Nie ma powodu, by tradycyjne zasady etyki miały przejść do lamusa. To właśnie powinna być myśl przewodnia przyświecająca pisaniu wytycznych w kwestii serwisów społecznościowych. John Robinson, redaktor The Greensboro News & Record odpowiedział na e-mail dotyczący wytycznych w kwestii serwisów społecznościowych w następujący sposób: mamy kodeks etyki i profesjonalizmu który reguluje nasze zachowanie, i kropka. Oprócz tego powiedziałem też swoim pracownikom, że moja polityka w sprawie mediów społecznościowych brzmi: nie bądź głupi. Twierdzi, że im to wystarczyło. Ku przestrodze: Hiroko Tabuchi, reporterka New York Times, wyraziła swoją złość na prasowa politykę Toyoty obrażając producenta samochodów na portalu Twitter w sposób ogólnie nie do zaakceptowania w środowisku: Akio Toyoda odpowiedział na niewiele pytań, ignorował dziennikarzy, łącznie ze mną. Przykro mi, ale Toyota jest do bani, tak napisała na portalu społecznościowym po konferencji prasowej. Jej publikacja tweet została szeroko rozpowszechniona i zmusiła jej przełożonego, redaktora ds. biznesu, do rozważenia czy nie lepiej byłoby przekazać sprawę innemu pracownikowi, czego zresztą w końcu nie zrobił. Źródło: http://www.nytimes.com/2010/04/11/opinion/11pubed.html Przykładowe rozwiązania: THE WASHINGTON POST: Nic co robimy używając tych portali nie może poddawać w wątpliwość obiektywności naszych twierdzeń. Zawsze bierzemy pod uwagę wytyczne określające granicę pomiędzy informacją a opinią, znaczenie obiektywności, poprawne użycie języka i tonu wypowiedzi i inne wyznaczniki naszego gatunku dziennikarstwa. [ ] Dziennikarze prasowi muszą powstrzymać się od publikowania także w formie zdjęć i filmów czegokolwiek, co mogłoby być postrzegane jako wyrażające subiektywne poglądy polityczne, rasowe, seksualne, religijne, czy inne, mogące podważać naszą dziennikarską wiarygodność. ORLANDO SENTINEL: Uczciwość to kluczowa wartość. Nasze zasady etyczne nie zmieniają się nawet kiedy pracujemy na wielu różnych platformach i w różnych mediach. Inaczej mówiąc, standardy kierujące naszym zachowaniem jako dziennikarzy, włączając w to te wymienione w innych częściach naszego Regulaminu i w lokalnych wytycznych, mają takie samo zastosowanie on-line jak i off-line. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 5

2 Zakładaj, że wszystko co umieszczasz w sieci zostanie opublikowane. Ta zasada obowiązuje nawet jeśli dana treść umieszczana jest na profilu nie związanym jawnie z twoim pracodawcą. Ustawienia dotyczące prywatności stale się zmieniają, przez co to, co jednego dnia piszesz na czyimś profilu prywatnie, może następnego być wyłożone do wglądu publicznego. Albo, co bardziej prawdopodobne, może w formie wycieku zostać ujawnione przez konkurencję. Odseparowywanie od siebie różnych sfer życia nie jest już wykonalne tak łatwo jak parę lat temu. Jeśli coś zostaje umieszczone na prywatnej stronie, pracodawcy powinni być przygotowani, by bronić tego publicznie. Niektórzy wydawcy zachęcali pracowników do tworzenia profilów poświęconych oddzielnie życiu zawodowemu i prywatnemu. To jest całkowicie dopuszczalne, ale nie można jednocześnie oczekiwać, by prywatny profil na Facebooku pozostał ukryty przed publicznością, nawet jeżeli mamy też publicznie udostępniany fan page. W nowym porządku świata coraz więcej dziennikarzy tworzy swoją własną prywatną markę. Umieszczanie treści prywatnych na publicznym forum jest dopuszczalne, jednak potrzebna jest także równowaga. Zbyt duża ilość prywatnych informacji sprawia, że marka traci przejrzystość, a co za tym idzie, wartość. Dziennikarze tworzący nowe profile na Twitterze powinni też rozważyć odpowiednie dopasowanie nazwy użytkownika do wydawcy bądź też w inny sposób sprawić, by mogli być naturalnie identyfikowani jako część zespołu. Ku przestrodze: Raju Narisetti, redaktor naczelny The Washington Post, chronił swoje wpisy na Twitterze poprzez ustawienia profilu. Myślał, że tylko dziewięćdziesięciu z jego znajomych, którym dał dostęp do jego profilu, było w stanie zobaczyć jego wpisy. Mylił się. Możemy powiększać deficyt i zaciągać długi na poczet wszelkich wydatków na wojny i tym podobne. Musimy jednak obiecać że nie podniesiemy ich o 1 funt w przypadku reformy służby zdrowia? Smutne, jak napisał pod koniec 2009 r. Sen Byrd (91) trafia do szpitala po tym, jak upada po próbie zbyt szybkiego wstania. A co z limitem trwania kadencji. Albo wiekiem emerytalnym. Albo zachowaniem zdrowego rozsądku., napisał w innym. Upomniany przez redaktora i skrytykowany przez rzecznika gazety, Narisetti tymczasowo zamknął swój profil na Twitterze. Ten incydent sprawił, że dziennik przyspieszył wprowadzanie nowych wytycznych dotyczących portali społecznościowych. Źródło: http://voices.washingtonpost.com/ombudsman-blog/2009/09/post_editor_ends_tweets_as_new.html Przykładowe rozwiązania: POLITICO: Wraz z ewolucją Facebooka i niejasnymi ustawieniami prywatności powstaje ryzyko, że coś wydaje się prywatne, podczas gdy jest to dostępne dla osób postronnych. Działaj kierując się założeniem, że wszystko jest widoczne dla każdego. Jako pierwszą zasadę przyjmij, by wylogowywać się z Facebooka za każdym razem, gdy wyłączasz komputer (by zapobiec przejęciu twojego profilu przez hackerów i publikowaniu przez nich, ale w twoim imieniu, treści, które mogą być dla ciebie kompromitujące). Obserwuj, co inni ludzie umieszczają na twojej stronie. To właśnie o jedna z tych rzeczy przysparza później wiele problemów. Obserwuj także w jakich zdjęciach zostajesz otagowany. Te same wskazówki odnoszą się do innych portali społecznościowych takich 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 6

jak Foursquare, Digg czy Yahoo Buzz. Tak jak politycy uczą się zawsze zakładać, że mikrofon jest włączony, tak i my powinniśmy zakładać, że zawsze jesteśmy na wizji. LOS ANGELES TIMES: Twoje zawodowe i prywatne życie są ze sobą nierozerwalnie splecione w świecie internetowym, tak samo jak i poza nim. Dla przykładu, próby oddzielenia swoich znajomych z liceum od współpracowników są w porządku, ale we wszystkich przypadkach powinieneś trzymać się zasady, że jako pracownik redakcyjny jesteś odpowiedzialny za podtrzymywanie wiarygodności The Times. ROANOKE TIMES: Publikacje blogowe maja wiele wspólnego z prowadzeniem osobistej rozmowy w bardzo publicznym miejscu. Wszystko co napiszesz lub zrobisz będzie postrzegane przez pryzmat twojej obecności w szeregach naszych pracowników. NPR: Informacje zawarte na twojej stronie na Facebooku, twoje posty na blogu i na Twitterze, nawet jeżeli intencją nie było rozprzestrzenianie ich poza wąskie grono znajomych, mogą łatwo przedostać się do szerszej publiczności. Dlatego zawartość ta może świadczyć w oczach innych o NPR tak samo jak reportaż radiowy czy artykuł na NPR.org. DENVER POST: Jeżeli chodzi o konta związane z pracą, zwłaszcza na Twitterze, zachęcamy, byś publikował pewną mieszankę własnych materiałów, materiałów twoich współpracowników z The Post, które uważasz za ważne czy interesujące, materiałów pochodzących z innych wiarygodnych źródeł, które mają związek z twoim kierunkiem dziennikarskim, oraz od czasu do czasu materiałów, które dają wgląd w twoją sferę prywatnych zainteresowań (o ile oczywiście nie wynika z nich konflikt interesów). 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 7

3 Nawiąż kontakt z czytelnikiem, ale niech to będzie kontakt zawodowy. Jedną z najważniejszych wartości serwisów społecznościowych jest szansa nawiązania kontaktu z czytelnikami i źródłami na sposoby wcześniej niedostępne. Reporterzy i redaktorzy mogą obserwować, co powoduje prawdziwe zamieszanie, gromadzić informacje na bieżąco w momentach katastrof oraz wesprzeć starania środowisk dziennikarskich. Zbyt wielu dyrektorów traktuje platformy serwisów społecznościowych jedynie jako sposób na publikowanie swojej bieżącej działalności. W rzeczywistości jednak są one dwustronną formą komunikacji. Dziennikarze mają więc obowiązek wchodzić w interakcje i reagować. Poziom zaangażowania powinien jednak mieć granice. Polityka firmy powinna zachęcać dziennikarzy, by nie wdawali się w ordynarne kłótnie z czytelnikami. Umniejsza to wiarygodność i podnosi znaczenie opinii przeciwnika. Nie zawsze warto mieszać się w tak subiektywne wymiany zdań. Wymagana jest więc ostrożność, a dziennikarze powinni być świadomi niebezpieczeństw związanych z nadmiernym angażowaniem się. Ku przestrodze: Jeden z pracowników zarządzający kontem The Washington Post na Twitterze wdał się w intensywny spór z reprezentującą prawa gejów grupą GLAAD na temat artykułu konserwatywnego aktywisty Tony ego Perkinsa opublikowanego w tym dzienniku i dotyczącego antygejowskiej dyskryminacji. Organizacja napisała na Tweeterze, że The Post nie powinien był publikować artykułu, na co nieznany pracownik dziennika odpisał, że próbowali jedynie ukazać obie strony. Grupa wyraziła sprzeciw stwierdzając, że nie ma mowy o dwóch stronach w kwestii samobójstw wśród młodzieży. Konsekwencją tego była przewlekła dyskusja, która jedynie podkreśliła kontrowersyjny charakter zajścia. Redaktor naczelny Raju Narisetti wysłał do wszystkich pracowników email określający, że konta jawnie związane z dziennikiem, jak i konta prywatne nie powinny być używane w celu wypowiadania się w imieniu gazety. Źródło: http://blogs.forbes.com/velocity/2010/10/18/wapos-twitter-based-scuffle-with-glaad-when-socialmedia-engagement-goes-wrong/ Pełen tekst emaila Narisettiego: http://www.tbd.com/articles/2010/10/washington-post-editorno-responding-to-critics-on-twitter-21988.html Przykładowe rozwiązania: GUARDIAN (U.K.): 1. Bierz udział w rozmowach dotyczących naszych treści i bierz odpowiedzialność za rozmowy, które podejmujesz. 2. Skoncentruj się na tym, co konstruktywne, wyrażaj uznanie dla inteligentnych uwag i wkładu. 3. Nie nagradzaj destrukcyjnego zachowania uwagą, lecz zgłaszaj jego przypadki, jeśli je dostrzegasz. 4. Zamieszczaj linki do źródeł w przypadku faktów czy wypowiedzi do których się odnosisz oraz zachęcaj innych, by robili tak samo. 7. Zachęcaj czytelników, by wnosili wkład do dyskusji ze swoim szczególnym punktem widzenia i dodatkową wiedzą oraz doceniaj ich udział. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 8

REUTERS: Pomyśl zanim opublikujesz. Jednym z sekretów sukcesu serwisów społecznościowych jest to, jak łatwe jest branie w nich aktywnego udziału. To jednak sprawia, że równie łatwo jest zareagować bez przemyślenia konsekwencji swojej reakcji. Czy uważamy to za uczciwe czy nie, inne media wykorzystają to, co zamieszczasz na portalu społecznościowym jako komentarz twojej firmy na dany temat. Jeżeli zapomnisz o ostrożności krytycy twojej pracy tylko się ucieszą, dlatego opieraj się pokusie odpowiadania w gniewie kłótliwym czytelnikom. DOW JONES: Nie bierz udziału w nieuprzejmych rozmowach z tymi, którzy mogą podważać twoją pracę - niezależnie od tego, jak bardzo są niemili bądź prowokujący. ROANOKE TIMES: Posty nie mogą zawierać oszczerstw i innych ataków ad personam. Należy szczególnie uważać komponując odpowiedzi na posty zawierające krytyczne opinie dotyczące konkretnych artykułów lub konkretnych pracowników redakcji. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 9

4 Nowości publikuj na stronie głównej, nie na Twitterze. Portale społecznościowe potrafią wciągnąć użytkownika na ogromnie długi czas, sprawiając, że dziennikarze często zapominają o bardziej tradycyjnych sposobach wykonywania pracy, a także zaniedbują swoje obowiązki. W dynamicznym środowisku dziennikarskim pojawia się pokusa, by nowości publikować na Twitterze czy Facebooku, zamiast czekać na to, aż przejdą przez całą redakcyjną taśmę produkcyjną. To podkopuje jedną z najważniejszych wartości serwisów społecznościowych dla organizacji prasowych, to jest umożliwianie płynnego przepływu informacji oraz łatwiejszego dostępu do wysokiej próby dziennikarstwa. Wiele razy zdarzało się, że konkurenci przechwytywali świeżo opublikowane wiadomości lub widząc, że dziennikarz innego czasopisma opracowuje ten sam temat, przyspieszali publikacje artykułu we własnej redakcji. Kluczowym słowem w tej kwestii jest równowaga. Zdarza się, że bardziej odpowiednie jest umieszczenie postu na Twitterze przed publikacją na oficjalnej stronie agencji. W przypadku emitowanej w telewizji konferencji prasowej precyzja w relacjonowaniu wydarzeń jest koniecznością. Tak samo gdy w grę wchodzą nagłe wydarzenia jak najszybsze dostarczenie informacji odbiorcy bierze czasem górę nad tą zasadą. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest pouczenie pracowników, by w miarę możliwości jak najczęściej załączali link do artykułu na stronie pracodawcy. W ten sposób informacja jest jednocześnie płynnie przekazywana i przechodzi przez proces redakcyjny. Potrzeba konkurencyjności czyni administratorów i redaktorów stron internetowych odpowiedzialnymi za skrócenie potencjalnego czasu potrzebnego na opublikowanie materiału w sieci. Ku przestrodze: Wielu dziennikarzy sportowych regularnie publikuje swoje odkrycia na Twitterze zanim wiadomość trafi na stronę ich pracodawcy. Zjawisko to było bardzo dobrze widoczne podczas sezonu baseballowego w 2010, kiedy to dziennikarze Sports Illustrated, Yahoo oraz ESPN, wraz z innymi agencjami prasowymi, relacjonowały zmiany w składzie drużyn. Buisness Insider zanotował osiem przypadków, w których dziennikarze umieszczali najświeższe informacje na portalach społecznościowych jeszcze przed napisaniem artykułu dla pracodawcy i bez umieszczania linka do strony głównej dziennika. MLBTradeRoumors.com wykorzystał jeden z takich Tweetów publikując artykuł oparty na tweecie, zanim zdążył to zrobić jego autor. Źródło: http://www.businessinsider.com/why-do-sports-reporters-give-away-their-scoops-ontwitter-2010-7/-1 Przykładowe rozwiątzania: DENVER POST: Z zasady wiadomości z ostatniej chwili umieszczamy najpierw na denverpost.com - nie na portalu społecznościowym. Kiedy jednak wiadomość pojawi się na naszej stronie możesz napisać o niej w poście i zamieścić do niej linka. Mogą zdarzyć się przypadki, kiedy będziemy chcieli zachować pewne wiadomości dla wersji papierowej, lub kiedy zechcemy puścić daną informację przodem w mediach społecznościowych, ale tego typu decyzje powinny zawsze zapadać po konsultacji z redaktorem ds. mediów społecznościowych. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 10

POLITICO: Pamiętaj, że twoim priorytetem powinno być pisanie artykułów dla Politico, nie Twittera. Nie umieszczaj na portalu ważnej informacji, zanim będziesz w stanie umieścić link odsyłający do artykułu w Politico. Nie publikujemy cennych wiadomości, jeśli nie służy to optymalizacji przepływu informacji. Ponadto, jako dziennikarz, nie chcesz pewnie, żeby ktoś cię wyprzedził, zagarniając temat z twojego Twittera. ORLANDO SENTINEL: Jeśli prowadzisz, lub zamierzasz prowadzić, prywatnego bloga, uzgodnij ze swoim pracodawcą sprawy treści zanim będziesz kontynuować. Pod żadnym pozorem nie powinieneś łączyć ze sobą na blogu treści dotyczących spraw prywatnych i zawodowych. Agencja prasowa dla której pracujesz oczekuje od pracownika, że będzie w sposób naturalny unikał postów mających związek z artykułami opracowywanymi w redakcji, prób stworzenia komercyjnej platformy konkurującej z redakcją oraz poruszania tematów kontrowersyjnych. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 11

5 Pamiętaj o tym co mogą pomyśleć inni. Nie dawaj nikomu nawet najmniejszego powodu, by wątpił w twoją obiektywność, wszelkie trudniejsze sytuacje możesz zawsze wyjaśnić dodatkowymi zastrzeżeniami. Dziennikarze powinni jasno dawać do zrozumienia, że retweetowanie, lub umieszczanie linków do różnych materiałów, które mogą zainteresować ich subskrybentów, nie jest jednoznaczne z wyrażaniem poparciem dla danej treści. Przykładowo, dziennikarz polityczny może umieścić w tweecie wypowiedź polityka jedynie w celu przekazaniu informacji. W środowisku dziennikarskim nie oznacza to jego wsparcia dla słów polityka, jednak dla osób trzecich, czytelników, nie zawsze jest to jasne. W takim przypadku w prosty sposób należy zmienić tweet dodając do niego krótkie wyjaśnienie typu zamieszczony materiał nie wyraża poglądów dziennikarza. Zachowaj ostrożność przy zapraszaniu do znajomych swoich źródeł na Facebooku. Między redaktorami pozostaje nadal niejasną kwestia wydźwięku bycia znajomymi w środowisku Facebooka. Nieformalny i luźny charakter portalu sprawia, że znacznie osłabione zostały konotacje wywoływane przez słowo znajomy, przez co dziś relacja znajomych w sieci jest łatwiej akceptowana niż parę lat temu. W ten sposób, poprzez dodawanie ich do listy znajomych, dziennikarze narażają swoje źródła, jednak z drugiej strony często ważne informacje zamieszczane przez danego użytkownika dostępne są tylko dla ludzi, którzy zaproszenie zaakceptują, bądź wyślą je sami. Niektóre portale, jak np. Facebook, pozwalają użytkownikowi na ukrycie listy znajomych. Jest to oczywiście zalecane, jednak nie można zakładać, że rozwiązuje to problem, ponieważ źródła pozostają zagrożone, nawet jeśli nie zdają sobie z tego sprawy. Bądź więc ostrożny i opracuj określony sposób na zarządzanie zaproszeniami. Kolejnym problemem związanym z Facebookiem są opcje lubię to (like) i możliwość zostania fanem danej strony. Żeby móc obejrzeć film zamieszczony przez Tima Pawlenty ego, w którym ten oświadcza, że planuje stworzenie grupy badawczej na wybory prezydenckie - a stanowiło to bardzo ważną wiadomość - trzeba było polubić plik video, co naturalnie powodowało pojawienie się na ścianie użytkownika informacji, że lubi on Pawlenty ego. W podobny sposób by zobaczyć posty Sary Palin, często aktualizującej swój profil, trzeba wpisać się na jej fan page. Jako że dołączanie do grup staje się powoli koniecznością, staraj się, robiąc to, zachować równowagę. Unikaj więc dołączania do grup skupionych w widoczny sposób wokół jednej osi ideologicznej. Ponadto staraj się kontrolować ustawienia prywatności tak, aby nie sprawiać wrażenia przynależności do określonej grupy ideologicznej czy jednej ze stron w danym konflikcie. Ku przestrodze: Octavia Nasr, starszy redaktor do spraw bliskiego wschodu agencji CNN wyraziła swoje kondolencje dla zażarcie antyamerykańskiego szejka Hezbollah. We wpisie napisała Przykro jest mi słyszeć o śmierci Sayyeda Mohhammeda Husseina Fadlallaha, dla którego miałam wiele szacunku. Nasr wyjaśniła, że doceniała jego wsparcie dla praw kobiet i zachęcanie mężczyzn do zaprzestania przemocy wobec żon. Jednak dopiero po ogólnym oburzeniu jaki wywołał wpis dodała, że miała krytyczny stosunek wobec jego poparcia dla terroryzmu i zamachowców-samobójców. Tłumaczenie, że swojej pełnej opinii nie mogła wyrazić w 140 znakach dozwolonych na Twitterze nie wystarczyło CNN, które zwolniło ją w lipcu 2010 r. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 12

Źródło:http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/07/07/ AR2010070704948.html Przykładowe rozwiązania: LOS ANGELES TIMES: Bądź świadom opinii publicznej. Jeśli zaprosisz do znajomych źródło lub dołączysz do grupy reprezentujące jedną ze stron w konflikcie, zrób tak samo z grupą jej przeciwną. Miej także na uwadze, że czytelnicy mogą postrzegać twoją przynależność do grupy jako poparcie dla jej poglądów, dawaj więc jasno do zrozumienia, że szukasz jedynie pomysłu na artykuł lub gromadzisz informacje, że możesz być obserwatorem treści on-line jednocześnie nie działając w danej sferze aktywnie. NPR: Zwyczajne dołączenie do niektórych grup on-line może zostać odczytane jako poparcie dla ich poglądów. Zastanów się, czy możesz osiągnąć swój cel przez zwyczajną obserwację danej grupy, bez zostawania jej członkiem. Jeżeli jednak decydujesz się do niej dołączyć, upewnij się, że jest ci to niezbędne do znalezienia odpowiedniej informacji. A jeżeli dołączasz grupę do znajomych, dołącz również inną grupę, reprezentującą przeciwny biegun sporu. ORLANDO SENTINEL: Unikaj publikowania czegokolwiek, co mogłoby narazić na szwank opinię Tribune lub twojego lokalnego oddziału, mogłoby mieć negatywny wpływ na możliwości wykonywania przez ciebie zawodu lub w inny sposób nadwerężyć zaufanie jakie użytkownicy i źródła pokładają w tobie i twojej organizacji. Tak jak unikamy naklejek na zderzakach i transparentów w ogrodzie w świecie off-line, powinniśmy unikać również stronniczych wypowiedzi w sieci. [ ] Zbierając informacje uważaj na to co pojawia się w sieci jako wynik twojej działalności, ale bez twojej wiedzy. Dołączenie kontaktu zawodowego do znajomych może pojawić się na twojej ścianie, a więc publicznie identyfikować daną osobę jako jedno z twoich źródeł. Ponad wszystko pamiętaj o weryfikacji: przeprowadzaj wywiady telefonicznie lub osobiście albo sprawdzaj swoje źródła w inny sposób zawsze kiedy zbierasz informacje w sieci. [ ] Czytelnicy w większości rozumieją, że zamieszczenie linka nie koniecznie oznacza wyrażenie poparcia. Mimo to unikaj publikowania łączy do czegokolwiek co może być uznane za obraźliwe. Możesz umieszczać linki do instytucji lub treści powiązanych z daną ideą, jednak w przypadku innych form publikacji staraj się osiągnąć równowagę jeśli w grę wchodzi kilka przeciwstawnych opinii. DENVER POST: Subskrypcje na Twitterze są integralną częścią dziennikarstwa. Na Facebooku czynność friendowania swoich kontaktów stanowi sytuację w najlepszym wypadku niejasną, głównie ze względu na to, że wskazuje na dużo bardziej poważną zależność między osobami. Śledzenie na Twitterze jest odbierane jako coś o mniejszej wadze. Jeżeli twoje źródła figurują w twojej liście znajomych na Facebooku, musisz szczególnie uważać by zachować neutralność i obiektywizm w swoich wypowiedziach. Dodatkowo powinieneś pamiętać, że jeżeli raz decydujesz się włączyć źródła do swojego osobistego konta na Facebooku, to nie możesz wykluczyć już ani jednego. Włącz w to również kontakty z każdej strony problemu czy sporu politycznego. [ ] Dołączanie do grup, polubienie na Facebooku lub śledzenie danej marki, firmy lub osoby na Twitterze stanowią ważną część twojego zawodu jako dziennikarza. Często zdarza się, że te źródła te podadzą nowe informację na swoich kontach w portalach społecznościowych a nie w standardowej formie komunikatu prasowego. Lance Armstrong, na przykład, informację o tym, że kończy branie udziału w Tour de France po roku 2010, zamieścił najpierw na Twitterze. Wiadomość ta pojawiła się następnie w nagłówkach na całym świecie. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 13

THE ROANOKE TIMES: Pamiętaj, że nawet pozornie nieszkodliwe działania mogą zostać opacznie zrozumiane. Możesz zapisać się do grupy lub zostać fanem czegoś na Facebooku, być może po to, by znaleźć temat na artykuł, ale inni mogą i tak odczytać to jako formę stronniczości na rzecz danej organizacji. Pamiętaj, że działania twoich sieciowych przyjaciół mogą źle świadczyć o tobie i o gazecie. [ ] Zachowaj ostrożność i konsekwencję w dołączaniu do grup. Albo całkiem ich unikaj, albo zapisz się do bardzo wielu. Na przykład jeżeli zostajesz fanem jednej partii politycznej, zostań nim też na witrynach pozostałych ugrupowań. Podobnie jeżeli dołączasz do grupy wspierającej daną stronę sporu (w celu zebrania informacji dotyczących ich spotkań, etc.), pamiętaj aby dołączyć również do grupy popierającej przeciwny punkt widzenia. [ ] Uważnie dobieraj internetowych znajomych. Łatwo posądzić o stronniczość osobę, która jedno źródło ma w grupie znajomych a innego nie. Jak już napisaliśmy wyżej, bądź konsekwentny. Albo nie przyjmuj żadnego źródła do znajomych, albo przyjmij wszystkich. [ ]Uważaj też na komentarze twoich znajomych. Usuwaj wpisy ze swojej strony i ich autorów ze znajomych jeżeli mogą zaszkodzić twojej reputacji. Nawet pozornie nieszkodliwe działania takie jak publikowanie linków na twojej ścianie mogą być szkodliwe. SOURCEMEDIA GROUP, CEDAR RAPIDS, IA (THE GAZETTE NEWSPAPER): Dawaj czytelnikom jasno do zrozumienia, że wyznawane przez ciebie poglądy zachowujesz dla siebie, i że nie stanowią koniecznie odbicia poglądów SourceMedia. Aby zminimalizować potencjalne ryzyko pomyłki, umieść w widocznym miejscu tę - bądź podobną - uwagę na swojej stronie (np. na dole strony o mnie ): Poglądy przedstawione na tej stronie/blogu są wyznawane wyłącznie przeze mnie i nie stanowią odbicia poglądów mojego pracodawcy. Poglądy wyrażane są przez autora i niekoniecznie odzwierciedlają opinię SourceMedia. 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 14

6 Sprawdzaj wszystko co znajdziesz na portalu społecznościowym zanim przekażesz to dalej. Nie wszystkie informacje, które można znaleźć na portalach społecznościowych mają równą wartość. Demokratyczna natura sieci powoduje powstawanie dużej ilości niesprawdzonych plotek, co sprawia, że rola filtra pełniona przez organizacje prasowe jest ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej. Niektórzy dziennikarze zbyt chętnie rzucają się na wszystko co znajdują w Internecie, podczas gdy dobry redaktor powinien weryfikować każdą informację znalezioną na Twitterze czy Facebooku. Tak samo jak cynk uzyskany przez telefon od informatora, te informacje stanowią punkt wyjścia do dalszego działania. Stara zasada przynajmniej dwóch źródeł nadal ma zastosowanie. Inny czynnik ważny przy używaniu informacji z portali społecznościowych to zgoda na opublikowanie materiałów znalezionych na prywatnych profilach w przypadkach kiedy można się spodziewać, że dana osoba ma powody do wymagania prywatności. Kiedy gonimy za gorącym materiałem a deadline jest już blisko chęć zgromadzenia jak największej ilości informacji sprawia, że mamy pokusę uszczknąć kilka szczegółów z czyjegoś profilu na Facebooku i wrzucić je do sieci. Jest to jednak ryzykowne, ponieważ ludzie często kłamią lub wprowadzają innych w błąd. Musisz upewnić się, że patrzysz na stronę należącą do osoby, o której piszesz. Trzeba też uważać na charakter informacji, którą chcesz wyciągnąć. Bez problemu można ściągać informacje od osób publicznych, ale redaktorzy muszą szczególnie uważać z nastolatkami, którzy nie zawsze zdają sobie sprawę, że ich strony mogą przeglądać dorośli dziennikarze. Ku przestrodze: Dziennikarz Washington Post Jonathan Capehart dał się nabrać osobie udającej KONGRESMA- NA na Twitterze. Zamiast sprawdzić, czy RepJackKimble (R-Calif.) jest rzeczywiście członkiem Kongresu, napisał posta na blogu, w którym ostro krytykuje Tweet republikanina brzmiący następująco: Bush przeprowadził dwie wojny nie wydając ani grosza z pieniędzy podatników. Okazało się, że konto służyło do publikowania parodii wypowiedzi konserwatystów. The Post załączył na blogu sprostowanie. Źródło: http://news.yahoo.com/s/yblog_upshot/20100908/us_yblog_upshot/washington-post- -writer-falls-for-twitter-hoax Czasem błędy popełniają również prowadzący strony www, którzy stare newsy błędnie uznają za nowe. Na oficjalnym koncie na Twitterze dziennika The Los Angeles Times dnia 15. maja 2009 pojawił się wpis zawierający link do artykułu L.A. Times informującego o tym, że Sąd Najwyższy odrzucił Inicjatywę nr 8. Problem w tym, że artykuł został napisany dnia 15. maja 2008. Drugie rozporządzenie sądu nie miało nadejść jeszcze przez kilka tygodni. Osoba prowadząca konto gazety dała się nabrać na dowcip, który wywołał zamieszanie na Twitterze informacją sprzed roku. Źródło: http://latimesblogs.latimes.com/lanow/2009/05/false-report-on-proposition-8-beingoverturned-lights-up-twitter.html 10 NAJLEPSZYCH ROZWIĄZAŃ W PRACY Z MEDIAMI SPOŁECZNOŚCIOWYMI 15