BUDDYZM Klaudia Kowalczyk 1a
Buddyzm jest jedną z głównych religii świata, zarówno pod względem zasięgu geograficznego jak i wpływu socjo- kulturowego. Chociaż jest największą religią Wschodu, to jednak staje się coraz popularniejsza w świecie Zachodnim. Jest wyjątkową religią jeśli chodzi o jej zasady, chociaż ma wiele wspólnego z hinduizmem, w obydwu bowiem naucza się o karmie (etyce przyczynowo- skutkowej), maji (iluzoryczności natury otaczającego świata) oraz samarze (cyklu reinkarnacji). Buddyści wierzą, że ostatecznym celem życia jest osiągnięcie przebudzenia.
Religioznawca Ninian Smart zdefiniował religię jako zjawisko, które może być rozpatrywane w siedmiu wymiarach: doktrynalno-filozoficznym, narracyjnomitycznym, etyczno-prawnym, obrzędoworytualnym, doświadczeniowoemocjonalnym, społeczno-instytucjonalnym i materialnym.
1.Wymiar obrzędowo-rytualny w buddyzmie występują rytuały, takie jak golenie głowy przy przystąpieniu do klasztoru, comiesięczne recytowanie Zbioru Reguł Zakonnych, palenie kadzideł, ofiarowywanie kwiatów, pokłony. 2.Wymiar doświadczeniowo-emocjonalny centralne znaczenie w buddyzmie ma samodoskonalenie się i dążenie do oświecenia; aspektem emocjonalnym może być tutaj rozwój współczucia. Narzędziem ku temu celowi jest medytacja. 3.Wymiar narracyjno-mityczny występują mity związane z życiem Buddy i czynionymi przez niego cudami. Nieraz pojawiają się w nich bogowie i istoty nadprzyrodzone. 4.Wymiar doktrynalno-filozoficzny pojęcia takie jak Cztery Szlachetne Prawdy, sunjata, karma, reinkarnacja składają się na doktrynę buddyjską. W ciągu wieków powstało również wiele buddyjskich traktatów filozoficznych. 5.Wymiar etyczno-prawny buddyści wyznają zasadę niekrzywdzenia (ahimsa) i starają się szanować wszelkie życie (nie tylko ludzkie). 6.Wymiar społeczno-instytucjonalny mnisi gromadzą się w zakonach (sangha). Nie ma jednak centralnej buddyjskiej instytucji, ani głównego przywódcy, a decyzje, zgodnie z zaleceniami Buddy, mają być podejmowane poprzez konsensus. 7.Wymiar materialny istnieją klasztory buddyjskie, a także buddyjskie dzieła sztuki, takie jak posągi i rzeźby Buddy.
HISTORIA BUDDYZMU Budda Siakjamuni nie zostawił po sobie żadnych bezpośrednich przekazów. Całą wiedzę przekazał swoim uczniom, którzy po jego śmierci spisali je. Historia buddyzmu opiera się jednak także na przekazie ustnym. Podczas swego 45-letniego nauczania Budda przemierzał północne Indie. Najpierw przekazywał głównie nauki Therawady, które służyły uwalnianiu się z własnego cierpienia. To na nich opierają się nauczania Wielkiej Drogi, które podkreślają znaczenie mądrości i współczucia, które z kolei pozwalają pomagać nie tylko sobie, ale też innym. Na końcu Budda przekazał nauki Diamentowej Drogi, zmierzającej do rozpoznania natury umysłu.
Buddyzm Therawady rozprzestrzenił się w sto lat po Buddzie aż po Iran i Azję Centralną. W I w. n.e. nauki Wielkiej Drogi dostały się do północnych Indii, a tam między V w., a VIII w. nastąpił okres ich dużego rozkwitu. W tym samym czasie w Tybecie znano już podstawy Diamentowej Drogi. W ciągu XI i XII wieku buddyzm Therawady (tzw. buddyzm południowy) zadomowił się w krajach Azji południowo-wschodniej: na Sri Lance, Tajlandii, Birmie, częściowo w Wietnamie, Indonezji, a także w Kambodży, na Laosie i Bali. Natomiast buddyzm Wielkiej i Diamentowej Drogi (tzw. buddyzm północny) umocnił się w Centralnej i Wschodniej Azji, czyli w Chinach, Japonii, części Wietnamu, Korei i w Tybecie, a od początku XVI wieku także w Mongolii.
Najczęściej spotykaną pozycją ułożenia ciała Buddy jest Budda siedzący w pozycji lotosu. Budda siedzący w pozycji lotosu to po prostu Budda medytujący. Medytacja jest ważną zasadą buddyzmu. Bez wchodzenia w szczegóły, Budda siedzi ze skrzyżowanymi nogami z założonymi na kolanach rękami. Figurka Buddy