PODSTAWY ERGONOMII i BHP - Obowiązki pracodawców w zakresie zabezpieczenia bezpiecznych warunków pracy
Proces pracy moŝe wiązać się z zagroŝeniem dla stanu psychofizycznego pracowników, ich zdrowia, a nawet równieŝ Ŝycia. Stąd nowoczesne ustawodawstwo prawa pracy istotną rolę przypisuje zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy. Oprócz państwa tworzącego przepisy prawne i jego słuŝb nadzorujących oraz kontrolujących zakłady pracy, kluczową rolę pełnią pracodawcy. To do pracodawców, naleŝy faktyczne stworzenie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w podległych im zakładach pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i Ŝycie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i zapewnienie profesjonalnego szkolenia BHP. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w zakładzie pracy oraz za brak waŝnych szkoleń BHP pracowników.
Pracodawcy w szczególności jest zobowiązany: 1) Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, uwzględniając: wymagania dotyczące rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej, Dz. U. 1996 r. nr 62, poz. 287), takich np. jak: - prace przy obsłudze podnośników i platform hydraulicznych; - prace przy obsłudze urządzeń ciśnieniowych, podlegających pełnemu dozorowi technicznemu; - prace przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych; wymagania dotyczące prac na wysokości (kaŝda praca wykonywana powyŝej 1 m od podłoŝa jest pracą na wysokości) 2) Zapewniać przestrzeganie w zakładzie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia stwierdzonych uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.
3) Zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy. 4) Znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciąŝących na nim obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. 5) Zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach, w tym zapewnić przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem ich do pracy oraz zapewnić prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. 6) Informować pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagroŝeniami. 7) Zapewnić pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników. 8) Utrzymać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a takŝe tereny i urządzenia z nimi związane, w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
9) WyposaŜać stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy, które zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczają pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, poraŝeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy oraz uwzględniają zasady ergonomii. 10) WyposaŜać maszyny, inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy w odpowiednie zabezpieczenia (środki ochrony zbiorowej). 11) Dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzieŝ i obuwie robocze. 12) Zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć pracownikom niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy. 13) Odbywać i zapewnić pracownikowi szkolenie bhp w zakresie instruktaŝu ogólnego i stanowiskowego oraz szkolenia okresowe.
14) Zawiadamiać na piśmie, w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników, a takŝe złoŝyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych w celu spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących danej dziedziny działalności. 15) Zawiadamiać na piśmie, w terminie 30 dni od rozpoczęcia działalności, właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzenia działalności. 16) Wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez róŝnych pracodawców. Naruszenie praw pracowników wynikających z przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz za brak waŝnych szkoleń bhp moŝe rodzić odpowiedzialność karną lub wykroczeniową.
Wykaz aktów prawnych: ustawa Kodeks pracy, ustawa z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. Nr 35, poz. 183 z późn. zm.), rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz.1650 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie słuŝby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.), rozporządzenie ministra infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. z 2003 r. Nr 47, poz. 401),
rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 332 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciąŝliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545 z późn. zm.), rozporządzenie z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. Nr 200, poz. 2047)